ВКО г.Семей
КГУ «СОШ №9»
Малдыбаева Дана Зарипкан?ызы
учитель казахского языка в русской школе
Саба?ты? та?ырыбы: Таби?атты ?ор?а?дар Етістіктен ?ткенді ?айталау
Саба?ты? ?раны: ( 6 -слайд)
“Адамзатты? таби?атсыз к?ні жо?,
Таби?атты? оны айту?а тілі жо?”.
Ш.Айтматов
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: Таби?атты ?ор?ау туралы м?лімет алып, ме?геру. Етістік бойынша ал?ан білімдерін тияна?тау.
Дамытушылы?: О?ушыларды? ой-?рісін, с?йлеу тілін, с?здік ?орын дамыту.
Т?рбиелік: О?ушыларды таби?атты с?юге, ?ор?ау?а т?рбиелеу
Саба?ты? ?тілу моделі( 4- слайд)
І Та?ырыбы ІІ Ма?саты ІІІ ?й тапсырмасы ІV Жа?а саба? V Т?рлі тапсырмалар VI ?орытындылау VIІ Ба?алау
?йымдастыру кезе?і ( 2-слайд)
Психологиялы? дайынды?: ( 3-слайд)
Бізге тама? не ?шін ?ажет?
Жары? не ?шін ?ажет?
Су не ?шін ?ажет?
Ауа не ?шін ?ажет?
?й тапсырмасы: (8- слайд)
?аза?станны? ?оры?тары
С?з таптарын ?айталау
?аза?стан ?оры?тарыны? картасы( 10-слайд)
?й тапсырмасын дайындап келген 9 о?ушы слайдтан к?рсету ар?ылы ?оры?тарды? жануарлар, ?сімдіктер ?лемімен таныстырып, айтып береді. (10-36 слайдтар )
О?ушыларды? ?оры?тар жайлы дайындап келген презентациясын к?ру.
?йге берілген грамматикалы? та?ырып: С?з таптары. Б?л та?ырыпты семантикалы?? карта ар?ылы ?айталау. ( 37-38 слайд)
Ой ша?ыру: (39-слайд)
1)?азіргі кездегі ?ткір м?селелерді? бірі не? 2) 5-ші маусым ?андай к?н? 3)Оны? негізгі ма?саты ?андай? 4)Таби?атты ?ор?ау?а бізді? борышымыз ?андай?
Таби?ат дегеніміз не? (40-слайд)
Таби?атты ?ор?ау дегеніміз – адамны? ?зін-?зі ?ор?ауы ( 41-слайд)
Жа?а саба?
С?здікпен ж?мыс: (42-слайд)
?АЗЫНА – СОКРОВИЩЕ ХАЛЫ?АРАЛЫ? - МЕЖДУНАРОДНЫЙ ?О?АМ – ОБЩЕСТВО ??РЫЛДЫ –СОЗДАН
?АМ?ОРЛЫ? – ЗАЩИТА ТІРКЕЙДІ – РЕГИСТРИРУЕТ
М?тінмен ж?мыс: Таби?атты ?ор?а?дар! ( 43-слайд)
М?тінді о?ып, аудару
Таби?ат – халы? ?азынасы. Сонды?тан біз оны? байлы?ын пайдалана отырып, ?ор?ай білуіміз ?ажет.Со?ан байланысты 1966 жылы бізді? елімізде“Халы?аралы? таби?ат ?ор?ау ?о?амы” ??рылды. Оны? басты ма?саты- саны сиреп, ??рып бара жат?ан а?, ??старды, ?сімдіктерді ?ам?орлы??а алып, арнайы кітап?а тіркеу. М?ндай кітапты “?ызыл кітап“деп атайды.
М?тін бойынша с?ра?тар?а жауап бері?дер: ( 44 -слайд)
1. Халы? ?азынасы не?
2. Біз таби?атты? несін ?ор?ай білуіміз ?ажет?
3. 1966 жылы бізді? елімізде не ??рылды?
4 Оны? басты ма?саты не?
5. Саны сиреп, ??рып бара жат?ан а?, ??старды,?сімдіктерді тіркейтін кітапты ?алай атайды?
Б?гінгі саба?ымызды? грамматикалы? та?ырыбы: Етістіктен ?ткенді ?айталау ( 45-52 слайд)
1) Етістік деген не? Етістік ?андай с?ра?тар?а жауап береді?
2) Т?л?асына ?арай нешеге б?лінеді?
3) ??рамына ?арай нешеге б?лінеді?
4) Ма?ынасына ?арай нешеге б?лінеді?
5) Есімше ?алай жасалады?
6) К?семше ?алай жасалады?
7) Т?йы? етістік ?алай жасалады?
Етістікке байланысты тапсырмалар орындау:
1. С?йлемдегі етістікті? орнын толы?тырып, астын сыз.
1. Адам баласы таби?атты . . 2. Біз б?ла?тарды? к?зін . . 3. Су мол болса, асты? та . . 4. Таби?аты са?тал?ан халы?тар ?за? ?мір. . 5. Экологиясы т?мен айма?тарымыз к?бейіп . .
Керекті с?здер: с?реді, барады, ?ор?ау тиіс, ашты?, мол болады.
2. С?йлемні? д?рыс +, б?рысын - аны?та.
1.Таби?ат пен адам – бірт?тас.
2. Таби?ат халы? ?азынасы емес.
3. Су бар жерде – тіршілік жо?.
4.Орман – ауаны тазартпайды.
5. Сиреп, ??рып бара жат?ан а?, ??старды, ?сімдіктерді ?ам?орлы??а алып, арнайы кітап?а тіркемейді.
6. 1966 жылы бізді? елімізде “Халы?аралы? таби?ат ?ор?ау ?о?амы” ??рылды.
3. СЕМАНТИКАЛЫ? КАРТА
Мысалдар Негізгі Туынды Дара К?рделі Есімше К?семше Осы ша? Келер ша? ?ткен ша?
?ор?ады
Жазып отыр
??рылды
Тіркейді
Жат?ан
С?зж?мба?
1. ?имылды, іс-?рекетті білдіретін с?з табы.
2. У – ж?рна?ы ар?ылы жасалып, ?имылды? атын білдіретін етістік.
3. Ж?рна?сыз жасалатын етістік т?рі.
4. Т?бір мен с?з жасамды? ж?рна? ар?ылы жасалатын етістік.
5. ??рамына ?арай екі немесе оданда к?п с?зден т?ратын етістік.
6. ??рамына ?арай бір ?ана с?зден т?ратын етістік.
?орытынды:
1.Біз б?гін саба?та не туралы айтты??
2. Халы? ?азынасы не?
3. “Халы?аралы? таби?ат ?ор?ау ?о?амы” ?ашан ??рылды?
4. Саны сиреп, ??рып бара жат?ан а?, ??старды,?сімдіктерді тіркейтін кітапты ?алай атайды?
Таби?атты ?ор?ау ?шін б?ріміз,
К?ресейік, бір-бір а?аш егейік.
Текке отырмай жасымыз бен к?ріміз,
Таза ауа ?шін терімізді т?гейік!
О?ушыларды? білімін ба?алау.
?йге тапсырма: 1. “Мен таби?атты аялаймын” та?ырыбына ша?ын шы?арма жазып келу. 2. Пайдаланамын, к?ресейік с?здеріне морфологиялы? талдау жасап келу.
