g
У дыбысыны? дауысты, дауыссыз болып айтылуы
У дыбысыны? дауысты, дауыссыз болып айтылуы (?аза? тілі. 2 - сынып)
Саба?ты? та?ырыбы: У дыбысыны? дауысты, дауыссыз болып айтылуы.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік ма?саты: у дыбысыны? ?ай кезде дауысты, ?ай кезде дауыссыз болатынын т?сіндіру
Дамытушылы? ма?саты: у дыбысы бар с?здерді д?рыс тасымалдай білуге ?йрету
Т?рбиелік ма?саты: сауаттылы?тарын арттыру
Саба?ты? типі: жа?а білімді ме?герту
Саба?ты? т?рі: аралас
К?рнекілігі: буклет
?олданылатын ?діс: проблемалы? ізденіс, ішінара зерттеу, талдау, т?сіндіру
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
О?ушылармен амандасу, кезекшімен с?хбат. ??рал - жабды?тарын тексеріп шы?у. О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
Тіл ж?не с?йлеу тарауы бойынша ал?ан білімдері тексеріледі.
- С?йлеу тіліні? т?рлерін айт.
- ?ай тіл бірінші пайда болды?
- С?йлеу тілдері ?ай кезде ?олданылды?
- Жазбаша тіл ?алай пайда болды?
- С?йлеуді? адам ?міріндегі ма?ызы ?андай?
ІІІ. Жа?а саба?.
Ой тастау.
Алдымен жа?а саба?ты ?абылдау?а дайынды? ж?мысы ж?ргізіледі. У дыбысы бар с?здерге мысалдар келтірді. У дыбысыны? ?ай буында т?р?анын аны?тайды. С?здерге дыбысты? талдау жасайды. У дыбысы басында т?р?ан с?здерге мысалдар келтіреді.
Ма?ынаны тану.
Сауыр, ?урай, уы?, ?ауырсын, ?уану, ?улы?, саумал, туыс.
С?з ішінде айтылып т?р?ан у дыбысыны? айтылуына назарларын аударып, оларды? дауысты немесе дауыссыз болып т?р?анын аны?тау?а талпындыру. О?ушылар у дыбысыны? кейде дауысты, дауыссыз болып айтылып т?р?анын бай?аулары тиіс. М??алім осы саба?тарды у дыбысыны? кейде дауысты, кейде дауыссыз дыбыс болып т?ру себебімен танысатынды?тарын айтады.
У дыбысыны? дауысты, дауыссыз дыбыс болып айтылуына берілген екі са?атты? ал?аш?ы саба?ында у дыбысыны? дауысты болып айтылуымен танысады. 1, 2 - жатты?улар жа?а саба?ты? ережесін ?здері ?орытындылап айту?а жетелейді. У дыбысы бар с?здері с?йлем ішінен, ?ле? жолдарынан тауып, буын?а б?леді, оны? дауысты дыбыс болып т?р?анын аны?та?аннан кейін, дауысты дыбыс бол?анда ?немі оларды? дауыссыз дыбыстан кейін т?р?анын бай?ауына жа?дай ту?ызу керек. У дыбысы с?зді? басында т?р?ан кезде у дыбысын дауысты дыбыс болатынына к?здерін жеткізеді.
Осындай жатты?у ж?мыстарынан кейін ережені ?здері ?орытындылап айтады. К?здерін жеткізу ар?ылы ?здеріні? ?орытынды жасауы баланы? есінде жа?сы са?талуына м?мкіндік ту?ызады.
У дыбысы бар с?здері буын?а б?луде о?ушылар к?п шатасады. Сонды?тан 3 - жатты?у саба?та м??алімні? к?мегімен тал?ылануы тиіс. Б?л жатты?уда берілген с?здерге у дыбысы екі буында да кездеседі: бірінші буында дауысты, екінші буында дауыссыз дыбыс. С?здегі екі буынды дауыстарын созып айту кезінде у дыбысыны? ?рт?рлі айтылатынын бай?айды. Сондай а? ?р с?зді? ?андай ма?ына беретінін т?сіндіреді.
Б?л саба?ты? екінші са?атында у дыбысыны? дауыссыз болып ?ай кезде айтылатынымен танысады. Жатты?уларды орындау барысында у дыбысыны? дауыстыдан кейін келгенде ж?не с?зді? басында дауыстыдан б?рын т?р?анда дауысты болатынды?ын ?з беттерінше аны?тай алуына м?мкіндік беріледі.
С?здік диктант.
?й, ?я, с?йы?, суы?, уылдыры?, ?йе?кі, уы?, с?р, с?р, к?лу, ??ры?, ?улы?, А?тау, сам?ры?, ?уырмаш, с?ргі.
5 - жатты?у?а ерекше к??іл б?лінеді. Жуу, суу, буу, сауу, ауу, жауу с?здеріні? жазылуына назарларын аударып, ?р с?зді? ма?ынасына жеке то?талу керек. Екі уу ?ріптері ?атар келетін осындай с?здерге мысалдар келтіріледі.
І?. Жа?а саба?ты ?орыту
Саба?ты ?орытындылау кезінде у дыбысы дауысты, дауыссыз болып келетін с?здерге мысалдар келтіріледі, оларды? неге дауысты немесе дауыссыз болып т?р?анын т?сіндіреді. У дыбысы бар с?здері буын?а б?лінеді.
?І. Саба?ты ?орыту.
Саба?ты ?орытындылау, ?йге тапсырма беру, оны т?сіндіру.
?ІІ. Ба?алау.
О?ушыларды? е?бегін мада?тау.