Алматы ?аласы ?уезов ауданы №104 жалпы білім беретін мектепті?
?аза? тілі мен ?дебиеті п?ніні? м??алімі Серік?азы?ызы А?бота
О?ушыларды тіл дамыту ж?мыстарына баулу
Тіл дамыту ж?мыстары ауызша-жазбаша жатты?улар,м?тінмен ж?мыс,
мазм?ндама,шы?арма,диктант,ма?ала жазу,мінездеме беру,суретпен ж?мыс,
с?ра??а жауап жаздыру,жоспар жасату т.б сия?ты ж?мыс т?рлері ар?ылы
іске асырылады.
Тіл дамыту-мектептегі о?у т?рбие ?рдісінде к?рделі ж?мыс.
Бастауыш сыныптан бастап о?ушыны? ауызекі с?йлеу ж?не жазбаша с?йлеу ?абілетін жетілдіру, тіл тазалы?ын д?рыстау, с?здік ?орын молайту-м??алімні? басты міндеті.О?ушыны саба? барысында к?бірек с?йлетуге ?мтылдыру. Егер жасынан баланы? с?здік ?оры толы?паса жо?ары сынып?а бар?анда жауап беруі б?се?дейді, тіпті с?йлеуге ??л?ы болмайды.Бастауыш сыныпта суреттермен с?йлем ??рата отырып ?ызы?ушылы?ын арттыру?а болады. Казіргі уа?ытта 5-сынып?а ?аза? тілі саба?ымда «Жал?астыр» деп алып, ойната отырып,с?йлеу ?абілетін дамыту?а тырысамын. Саба?ым н?тижелі болды.?р о?ушыны? білімі ?р т?рлі. Сонда да тырысып,с?здік ?орын молайту ?ажет.
Мысалы: «Мені? ауылым» деген та?ырыпта м?тін ??раса?.
1-о?ушы: Мен ауылда т?рамын.
2-о?ушы: Ауылды? таби?аты ?те к?рікті.
3-о?ушы:Бізді? ауылды? жанында ?лкен к?л бар.
4-о?ушы:Ауылды? адамдары ?те тату.
5-о?ушы:Мен ауылымды ма?тан етемін. т.б
М?тін ??рауды о?ушылар кезекпен жал?астыра берсе ?жепт?уір мазм?нды м?тін шы?ару?а болады. Б?р саба? барысында ?олданатын ?діс-т?сілімні? бірі.
Мазм?ндама жазу кезінде алдымен берілген та?ырып аясында о?ушыны с?йлетіп,с?ра? ?ойып,с?здік ?орын тексеру ?ажет деп ойлаймын.Сонда о?ушы:
-?здігінен ойын толы? жазады;
-д?рыс ?орытынды жасайды;
-та?ырып аясынан ауыт?ымай о?и?аны т?рлендіре алады;
Мені? о?ушыларыма саба? барысында осы ?дісті ?немі ?олданамын.Тіпті о?ушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ы арта т?седі.Жо?ар?ы сынып?а бар?ан шы?арма жазуда к?п септігін тигізеді.Мен ?зім бастауыштан бастап саба? берген сыныбым казір 9 сынып?а к?шті.Кезінде ?олдан?ан ?діс-т?сілдерді ыл?и еске т?сіріп отырамын.
О?ушыларды? тілін дамыту ма?сатында ?аза? тілі саба?ында к?птеген ?діс т?сілдерді ?олдану?а болады.