Конспект урока по алтайской литературе: Jуу ойинде балдардын jуруми Б.У. Укачиннин «Олтурген болзом тороны» деп повезинде.

Уроктын темазы:Jуу ойинде балдардын jуруми Б.У. Укачиннин «Олтурген болзом тороны» деп повезинде.

Уроктын амадузы:

 - Бичиичи бойынын jуруми ажыра jуунын jылдарын, туренинин ле торонын ойлорин корускениле таныштырары;

- Текстле иштеерине темиктирери, кычырган тексттин учурын ондоп, ылгап, бириктире коруп, бойынын санаа- шуултезин чыгара айдарына темиктирери;

-Jурумде кандый ла кучтерден чыгатан эп- арга барын табып, кандый ла состин, кылыктын jакшы ла jаманын ылгап билерине таскадары

Уроктын будуми:Jаны билгирлер алар урок

Jединетен турулталар, ол тоодо текши уреду эдилгелер:

-Jаны билгирлер алар(познавательный): Кычырганына анализ эдип, ондогонын бириктирип, куучындап берерине темиктирери;

-Колбу тудар( коммуникативный): Чумдемелде айдылганы керегинде бойынын санаа- шуултезин чыгара айдып, геройлордын эткен керектерине аjару салып, алдынан кону куучынын темиктирери;

- Уренчиктердин акту бойынын (личностный): Бойынын калыгынын, албатызынын откон jурумин ле туукизин билери;

-Бойын башкарынар(регулятивный): Уренчик анализ эдип, келер ойдо бойына проекттер тургузып уренери.

Тос ондомолдор: Тос герой, геройлордын эткен керектери, санаа-шуултелери, турени, торо.

Тузаланар jепселдер: - бичиичинин сур-jуругы;  слайдтагы jуруктар, уреду бичик, текст,  каторчкалар

Уроктын этаптары

Текши уреду эдилгелер

Уредучинин будуретен ижи

Уренчиктердин будуретен ижи

I.Уренерине ууламjылаганы

Jакшылар, кару урениктер! Бугунги  бу  урокко слер, кандый куунду келдигер? Эмди слердин алдыгарда  jуруктар коргуилген(Слайда jуруктар коргузилет).

-Слердин козигерде не корунди?

- Кандый кун- санаа слерге келди?

Jуруктарды аjыктап,уренчиктердин санаа- шуултелерин чыгара айттыртары.

II. Билгирлерди эске алып, чокымдаары

Балдар, слер, jуу керегинде нени билеригер? Jуу деп состин учурын канайда ондоп туругар? Канча jылда Улу  jуу башталган?

III. Уреду амаду тургузары

Айдарда, бугун бис, не керегинде куучындажарыстар? Бугунги урокто, бис, Б.У. Укачиннин чумдемелиле таныжып, jуу ойинде балдардын jуруми керегинде тексттен кычырып, билип аларыбыстар. Бичиичинин jаш тужынын эске алыныштары ажыра, jуунын кату ойлорин билип алары.

Тетрадьтарыгарды ачып, теманы бичип алыгар.

Сурактарга каруу берер, шуур, санаа- шуултезин айдар

IV.Тургузылган амадуга jединери

Jаны билгир алар

Чумдемелди кычырып, толо ылгаары.

V.Jаны билгирди быжлаары

Колбу тудар, бойын башкарынар

Кем?           Качан?           Ненин учун?

Не?             Кайда?           Неден улам?

Кандый?    Канайда?       Не керекту?

Повестьтин тос геройы кем? Бу повесть качан бичилген? Бичиичи не керегинде бичиген, куучындаган? Кандый ой коргузилген? Канайда jуралган? Ненин учун бичиген? Ненин учун анайда сананып туругар? Не керекту? Неден улам?

Бу чумдемелди кычырып, слерге кандый куун- санаа келди?

Уч болук (группа) иштейт

Чумдемелди кандый куун- тапту укканын темтектеер.

VI.Танынан ин будурери

Jаны билгир алар, уренчиктин акту бойынын когус- корумиле колбулу

1. урук jураары

Улгер чумдеп ийери

Уч болук (группа)иштейт

VII.Билгирлерди бириктире катап корори

Колбу тудар, бойын башкарынар

- Jууннын ойинде балдар канайып курсагын тапкылаган? Ол ойдо балдардын эн ле jаан  тубеги не болгон?

- Уулчактар ненин учун Борбок- Карага будуп ле оны угуп туратандар?

- Тудар эмегеннин уулына сан башка кату кылыгынын шылтагы канайда jарталды?

- Jуунын кату jылдарын балдар канайда одуп чыктылар?

- слер бойоор орколоп, кандыктап турар ба? Ада- энеерге кандый болуш jетирип туругар?

Куучындаар ла ылгаары.

Повестьтин тос шуултези ле темазы аайынча бойынын санаа- шуултелерин чыгара айдары. Чумдемелдин сюжеди, композициязы. Бичикте берилген jетируни танынан кычырып, jакылталар будурери. Болуктерле болунип, чумдемелдин сюжедин ылгаары.Тос геройдын сур- кеберин схема аайынча ылгаары.Узукке инценировка тургузары.

VIII. Амадуга jендинер ишти темдектеери

Колбу тудар, бойын башкарынар

Автор бу чумдемелди ненин учун бичиген деп сананадыгар? Автор ненин учун бу узукти мындый jарт, чокым бичиген? (Автор бу ойди бойы откон) Ненин учун бичиичи аш тужын эзедет?  Геройлордын сур- кебери: тыш- будуми, кылык-jаны, эткен керектерин куучындаары.