«Жеке, ж?ппен, топпен» ?дісі бойынша та?ырыпты о?у
Жеке ойлау
О?ушылар?а т?йы? етістікті? емлесі та?ырыбын о?уды тапсырамын. Алдымен жеке о?ыды. О?ушылар барлы?ы жаппай о?иды.
К?рші?е айту
Б?л кезе?де о?ушылар ?здеріні? о?ы?андарын бір-біріне т?сіндіреді.
Топпен ж?мыс
О?ы?андарын топ болып тал?ылап, орта?а бір о?ушы шы?ып берілген мысалдар ар?ылы айтып береді.
Шы?ып т?сіндірген о?ушылар?а ба?алау пара?ына ?зім ба?а ?ойдым. ІІІ.О?улы?пен ж?мыс
?. Т?йіндеу.Бірде зат есім, бірде т?йы? етістік ?ызметін ат?аратын с?здерге мысал келтіру.
зат есім - К?сеу - от ?оз?айтын ??рал
Етістік - К?сеу – отты т?рту, ?оз?ау. Жасау, сабау,тарау,ашу.
?І. «Ой тол?ау»
- Екі к?зі? не ?шін ?ажет?
- Жа?сыларды к?ру ?шін.
- Екі ?олы? не ?шін керек?
- Елге к?мек беру ?шін.
- ??ла? деген не ?шін керек?
- А?ыл - ке?ес ты?дау ?шін.
- Тіл мен жа?ы? не ?шін керек?
- А?и?атты айту ?шін?
- Ал ая?ы??
- Шетте ж?рсем, ту?ан жерге ?айту ?шін.
И?, ту?ан жерге жету ?шін екі ая?ы? ?андай ?ажет болса, ?аза? тіліні? д?режесіні? жо?ары болуына т?йы? етістікті? де ?осар ?лесі зор. ?ІІ.?йге тапсырма:«Еркін жазу» стратегиясы бойынша «Ауылым мені? – ажарым» (т?йы? етістіктерді ?атыстыра отырып ша?ын ??гіме ??растыру)
О?ушыларды ба?алау.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Конспект урока на тему Т?йы? етістікті? емлесі»
Батыс Қазақстан облысы,
Қаратөбе ауданы,
Алакөл негізгі орта мектебінің
І санатты қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Кенжесова Мирамгул Орынбасаровна
Сабақтың тақырыбы: Тұйық етістіктің емлесі Сабақтың мақсаты: Дамытушылық: оқушылардың ой - өрісін, сөйлеу мәдениетін дамыту, ұлттық танымын кеңейту, шығармашылық қабілетін ояту Білімділік: етістік және оның жасалу жолдары, мағыналық топтары туралы алған білімдерін толықтыру Тәрбиелік: оқушыларды ата - баба кәсібін құрметтеуге, алдына мақсат қоя білуге, еңбек сүйгіштікке, халқын, елін сүйе білуге тәрбиелеу Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгерту Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, ой бөлісу, сын тұрғысынан ойлап талдау Сабақтың көрнекілігі: плакаттар, тірек сызбалар Пәнаралық байланыс: әдебиет Сабақтың барысы: 1) Ұйымдастыру Психологиялық дайындық.
-Балалар, зкранда ненің суреті шықты?
1-слайд-Күннің
-Балалар, күннің шуағын көргенде сендер не сезесіңдер?
- Көңілің көтеріледі. Күнге қуанамыз. Күн бізге жылу береді. Сәулесін төгеді. Күн шыққан кезде жарық болады.
-ОСЫ КҮННІҢ ШУАҒЫ БІЗГЕ ДЕ ТҮСІП ТІЛЕК ЖОЛДАПТЫ.
-СОНДЫҚТАН, бәрің бір-біріңіздің қолдарыңыздан ұстап, тақтада жазылған тілекті оқып шығыңдар.
2-слайд.
Қайырлы күн, достым,
Сәттілікке толсын!
Біздің алар бағамыз,
Кілең «бестік» болсын!
-Бүгінгі сабағымыз ерекше,бізге қонақтар келіпті.
«Келгенше қонақ ұялады,
Келген соң үй иесі ұялады»демекші, біз ұятқа қалмауға тырысайық.Сендердің білімді де зерек оқушы екендеріңе куә болсын!
-Мен де сендерге сәттілік тілеймін.
2) Үй тапсырмасын тексеру (260-жаттығу) «Ой қозғау» Нені үйрендік? (өткенді шолу) 1. Етістік дегеніміз не? 2. Қандай сұрақтарға жауап береді? 3. Етістіктің құрамдық түрлерін атаңыз? 4. Болымсыз етістіктің жұрнақтарын атаңыз? 5. Табыс септіктегі сөзді қажет ететін етістікті атаңыз? 6. Табыс септіктегі сөзді қажет ететін етістіктер қалай аталады? 7. Етістіктер нешеге бөлінеді? Атап беріңіз 8. Есімшенің жұрнақтарын атаңыз? 9. Көсемшенің жұрнақтарын атаңыз? 10. Тұйық етістік қандай жұрнақтар арқылы жасалады? ІІ Негізгі бөлім Мағынаны тану . Тұйық етістіктің емлесі:
№
Ережені жаттап ал
Әр сөздің айтылуына зер сал
1.
Дауыссыз дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық етістіктің –у жұрнағы дауысты ретінде жалғанады.
Айт-у,ас-у, аш-у, жар-у, біл-у.
Ескерту: дауысты у буын жасайды. Ай-ту, а-шу.
2.
Дауысты дыбыстарға біткен етістіктерге жалғанған тұйық етістіктің –у жұрнағы дауыссыз болып табылады.
Қала-у, ауна-у, домала-у,
де-у. Ескерту: Дауыссыз у буын жасамайды. Қа-лау, сөй-леу.
3.
Дауысты ы,і дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық етістіктің –у жұрнағы жалғанғанда, түбірдің соңындағы –ы, -і дыбыстары түсіріліп жазылады. Айтылғанда –у дыбысы сөздің құрамында естіліп, дауысты дыбыс болып есептеледі.
Қатаң п,к,қ дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық етістік жұрнағы жалғанғанда, түбір соңында ұяң дыбыстарға айналу (п-б,к-г,қ-ғ) өзгерістері байқалады.
Тап+у-табу, кеп+у-кебу, ақ+у-ағу
«Жеке, жұппен, топпен» әдісі бойынша тақырыпты оқу Жеке ойлау Оқушыларға тұйық етістіктің емлесі тақырыбын оқуды тапсырамын. Алдымен жеке оқыды. Оқушылар барлығы жаппай оқиды. Көршіңе айту Бұл кезеңде оқушылар өздерінің оқығандарын бір-біріне түсіндіреді. Топпен жұмыс Оқығандарын топ болып талқылап, ортаға бір оқушы шығып берілген мысалдар арқылы айтып береді. Шығып түсіндірген оқушыларға бағалау парағына өзім баға қойдым. ІІІ.Оқулықпен жұмыс
261-жаттығу. Берілген сөздерге тұйық етістіктің –у жұрнағын жалғап жазыңдар, ықпалдың түрін көрсетіңдер.
3. тоқы+у-тоқу, беку, баю,шоқу, суу, жылжу, жуу. «Ішіне сыртына» әдісі. Бұл әдісті қолдану себебім, оқушылардың ойын анықтап бір жүйеге түсіру. Тақырыпқа қатысы барын ішіне, қатысы жоғын сыртқы бағанға жазып ажырату тапсырылады. 262 - жаттығу. Тұйық етістік ішіне, қалған етістіктер сыртына Ішіне
Ү. Түйіндеу.Бірде зат есім, бірде тұйық етістік қызметін атқаратын сөздерге мысал келтіру. зат есім - Көсеу - от қозғайтын құрал Етістік - Көсеу – отты түрту, қозғау. Жасау, сабау,тарау,ашу. ҮІ. «Ой толғау» - Екі көзің не үшін қажет? - Жақсыларды көру үшін. - Екі қолың не үшін керек? - Елге көмек беру үшін. - Құлақ деген не үшін керек? - Ақыл - кеңес тыңдау үшін. - Тіл мен жағың не үшін керек? - Ақиқатты айту үшін? - Ал аяғың? - Шетте жүрсем, туған жерге қайту үшін. Иә, туған жерге жету үшін екі аяғың қандай қажет болса, қазақ тілінің дәрежесінің жоғары болуына тұйық етістіктің де қосар үлесі зор. ҮІІ.Үйге тапсырма:«Еркін жазу» стратегиясы бойынша «Ауылым менің – ажарым» (тұйық етістіктерді қатыстыра отырып шағын әңгіме құрастыру)
