Тема - ?н?с Карины? “Тиен” ??м Зиннур Х?сниярне? “Тукран т??б?се” ?с?рл?рен чагыштыру.
Максат: 1. Укучыларны? урман хайваннары ??м кошлары турындагы белемн?рен тир?н?йт?;
2. Аларны? яш?? р?вешл?ре бел?н таныштыру;
3. Кошларга ярд?м кир?клеген? т?шендер?, аларга сакчыл караш т?рбиял??.
?и?азлау : компьютер, интерактив такта, презентация, р?семн?р, “Салават к?пере” журналы, Рафт моделе.
Этап
Укытучыны? эшч?нлеге
Укучыны? эшч?нлеге
Универсаль эшч?нлек
1. Эшч?нлекк? ?зерлек
(Оештыру моменты)
Эш ритмына керт?.
- Оештыру моменты.
- Х?ерле к?н, укучылар,
Д?рес бит ??рчак шулай башлана.
Сез барыгыз да алырсыз д?ртле, бишле ген?,
К??елем минем мо?а ышана.
Укытучыны? с?йл?ме.
Сыйныфны эшк? ?зерл??.
- 1. Укучылар бер-
- берсен?, укытучыга
х?ерле к?н тел?п, д?реск? ?зерл?н?.
Ш?хси: эшч?нлек
к? ?зерлек;
регулятив: максат кую; коммуникатив: укытучы, укучылар
ны? ?з ипт?шл?ре бел?н укыту планында хезм?тт?шлеге.
2. Белемн?рне актуальл?штер?
Белем д?р???сен тикшер?.
- Укучылар, ?йд?гез ?ле и? элек алдагы д?ресл?рд? ?йр?нг?нг?нн?рне иск? т?шерик. Аны “МИКС-ПЭА-ШЭА” аша кабатлыйк.
- Р. Батулланы? нинди хик?ясен укыдык? Т?п герой нинди? Ул н?рс?л?р турында уйлый?
- ? Муса ??лилне? “К?ке” шигыренд?ге к?кег? ник мо?су?
- Молодцы, укучылар.
Уку эшч?нлеген оештыру ?чен, т?рле типтагы биремн?рне ?т??.
- Р. Батулланы? “Куян баласы Нуяк” хик?ясен укыдык.
- Т?п герой куян баласы Нуяк. Ул ак, йомшак, ?ле берн?рс? д? белми. Аны? ?ил, буран турында бел?се кил?. Аны? ипт?шл?ре бармы? ?нисе кайда мик?н дип уйлый.
- Ул ялгыз, ч?нки бала чыгармый.
Коммуникатив: укучылар
ны? укытучы ??м ?з ипт?шл?ре бел?н укыту планында хезм?тт?шлеге. Танып бел?: билгел?р
не аерып чыгару максаты бел?н объектлар
га логик анализ.
3. Укыту максатын кую
Укучыларны? белемн?рен актуальл?штер?. Проблемалы ситуацияне китереп чыгару.
1. Кош т?гел, оча,
Ябалактан курка,
Чикл?векне ярата,
Сызгырса, урманны я?рата.
2. Киг?н киеме чуар.
Корыган агачка кунар,
Кызыл б?рек башында
Шакый агач башында.
- Бу табышмакларда с?з н?рс?л?р турында бара?
- Дим?к, б?генге д?ресебез н?рс? турында барачак?
Темасы ?йтел?.
?йе, без б?ген ?н?с Карины? “Тиен” ??м Зиннур Х?сниярне? “Тукран т??б?се” ?с?рл?ре бел?н танышачакбыз.
Максатлар куя, д?рес темасын формалаштыра.
Тукран
Хайваннар ??м кошлар турында.
Тиен ??м тукран турында.
Регулятив: максат кую; коммуникатив: сораулар кую; танып бел?: гомумуку – танып бел? максатын ?злект?н билгел??; логик-проблема
ны билгел??.
4. Авырлыкны ?и?? ??м проектны т?з?
Проблемалы ситуациял?рне эзл?п табуны оештыру.
1. - Укучылар, сез ?йд? бу ?с?рл?рне укып, алдан танышып килдегез. ? мен? д?рест? сорауларга ?авап бирербез ??м тиен, тукран турында ?зегез ?чен ?ст?м? м?гълумат алырсыз.
- И? элек ?с?р ?стенд? эшл?г?нче,
аларны авторлары бел?н д?
танышыйк. (Презентация карау)
- Кем сон ул ?н?с Кари ??м Зиннур Х?снияр?
?н?с Кари - 1925 елны? 11 июненд? Азнакай районыны? Уразай авылында туа. Аны? “Балаларга б?л?к”, “Г?лбакча”, “К??елле ял”, “Дуслык”, “Беренче адымнар” диг?н китапларын балалар яратып укый. 1990 елда шагыйрьне? “Тамчы тамганда” исемле ?ыентыгы басылды.
Язучы 1954 елда вафат.
?йд?гез, шигырен? тукталыйк.
Каршыгыздагы ипт?шегезг? шигырьд? н?рс? турында барганлыгын с?йл?гез. “МЭНЭДЖ МЭТ” структурасы.
- Шигырьд? с?з нинди хайван турында бара?
Яныгыздагы ипт?шегезг? с?йл?гез:
- Тиен урманда ничек яши?
Т?ркемн?рд? (барысы) эшл??.
- Тиен турында н?рс?л?р бел?сез?
Бер-берегезг? с?йл?гез. ?аваплары ты?лана.
?ст?м? материал бир?. (Слайд)
Аны? койрыгы озын йонлач ??м колакларыны? очы пумалалы.
Тиенне? йоннары кызгылт, ? к?кр?к ?леше аксыл т?ст?.
Тиен кышка азык туплар ?чен чикл?век ?ыя. Ул аларны оясына, т?рле агач куышларына, м?к араларына яшереп куя. Чикл?векл?рд?н башка к?нбагыш, мил?ш, балан, шомырт, яшь куак ?сентел?рен ??м кайрыларын да яратып ашый.
? зоопаркларда, читлекл?рд? яши торган тиенн?р алмадан, грушадан, кишерд?н ??м кипк?н ?имешл?рд?н д? баш тартмыйлар ик?н.
Д?реслек бел?н эш.
“Тиен” шигырен с?нгатьле уку.
Н?ти?? ясала.
Дим?к, тиенн?р.
- Яхшы, алга таба д?вам ит?без. Икенче язучыны? ?с?ре бел?н д? танышыйк.
2. Зиннур Х?снияр - (Зиннур Зыятдин улы Х?снетдинов) 1961 елны? 18 июленд? Татарстан Республикасыны? Биектау районы Бикнарат авылында туа. Ул “Алмачуар ?кияте”, “Сыбызгы борын”, “Зил? бакчага бара” кебек хик?ял?ре бел?н балаларны с?ендереп тора. (“Салават к?пере” журналын к?з?т?).
СИНГЛ РАУНД РОБИН структурасы аша “Тукран т??б?се” ?киятен анализлау.
Сорауларга ?авапны т?ркемн?рд? башкарырсыз.
Сораулар тактада.
- “Тукран т??б?се” ?киятенд? нинди хайваннар катнаша?
- Ни ?чен Аю ?пп?с тукранны ачулана?
- Тукран урманга нинди файда китер??
- ? мен? тукран турында тагын нинди ?ст?м? м?гъл?мат бир? аласыз?
Тукранны? 10 т?ре очрый. И? зур тукран – кара тукран. Аны? томшыгы ак т?ст? була. Безне? якларда зур чуар тукран яши. Тик ата тукранны? гына башында кызыл тап була ик?н. Тукран б???кл?р бел?н туена, ? кыш к?нн?ренд? к?рк?д?ге орлыкларны да ашый. Агачка сыгылмалы койрыгы бел?н тер?леп утырып тора. Тукранны? теле башыннан озынрак була. Ул, шул телен борау итеп, кортларны кайрыдан тартып ала. К?нен? 900г? кад?р б???к ашап, урманга зур файда китер?.
Максатка иреш? планын т?зил?р ??м чараларын билгелил?р (алго-
ритм, модель ?.б.)
Укучылар якынча ?аваплары.
Шигырьд? тиен турында бара.
Ул урманда яши, агачтан агачка сикереп й?ри, чикл?век ярата. Аны? койрыгы зур, матур.
1-2 укучы с?нгатьле укып к?рс?т?.
Укучылар ?авабы.
Тукран, Аю ?пп?с, песн?кл?р, кызылт?шл?р, саесканнар.
Ул к?нн?р буе тукылдата, а?а йокларга ирек бирми.
Ул агачлардагы кортларны ч?пли, д?валый.
Регулятив: планлаш
тыру, прогноз ясау; танып бел?: модельл?штер?, логик- проблема
ларны чиш?, логик фикерл?? чылбырын т?з?, д?лилл??, гипотеза ??м аны? нигезен к?рс?т?; коммуни
катив: м?гъл?матны эзл??д? ??м сайлауда инициатив хезм?тт?шлек.
5. Беренче кат ныгыту
А?лап кабул ит?не т?эмин ит?. Беренчел йомгаклау (гомумил?штер?)
1) Эшебезне д?вам итк?нче ?йд?гез, бераз ял итеп, уйнап алыйк ?ле.
Физкультминутка.
?й алдында чебил?р,
Чип-чип-чип, - дип й?рил?р
(й?р? х?р?к?тл?ре бел?н).
Кечкен? канатлар
(кулларын як-якка сузалар), Муеннары сап-сары
(муеннарын сузып, у?га-сулга
карыйлар)
К?переп тора йоннары
(бер-бере?не сыйпау),
Ул аларны? туннары.
- Р?хм?т, молодцы.
Д?реслек бел?н эш.
?киятне рольл?рг? б?леп уку.
С?нгатьле укучыны билгел??.
- ? ни ?чен ?кият “Тукран т??б?се” дип атала?
Эчт?леген с?йл??.
Алгоритмнарны телд?н кабатлап,типик биремн?рне чиш?л?р.
Укучылар ?авабы.
. Ч?нки тукран башка аюны борчымас ?чен т??б? ит?.
Регулятив: контроль, б?ял??, т?з?тм? керт?. Танып бел?: гомумуку- белемн?р
не структура
лаштыра бел?, м?сь?л?-
л?рне чиш? буенча н?ти??ле ысуллар сайлау, с?йл?мне а?лап т?зи бел?, рефлексия чаралары ??м шартлары; коммуни
катив: хезм?тт?
ше?не? ?з-?зен тотышын контроль
д? тоту, т?з?тм? керт?, аны б?ял??.
6. Эталон буенча ?з-?зе?не м?ст?кыйль тикшер? эшч?нлеге.
Я?а белемн?рне куллану эшен оештыру.
- Б?генге д?рест? н?рс?л?р турында с?йл?штек, алар турында н?рс?л?р белдек, без аларны “РАФТ” структурасы аша ныгытырбыз.
-Мин сезг? к?газь битл?ре ?л?ш?м. Уртага исеме язылган. Сез ??рберегез шунда белг?нн?регезне язарга яки р?сем ясарга тиеш буласыз.
Укучылар аерым, ??рберсе ?з эшл?рен эшлил?р.
- Иск?нд?р, син тиен турында н?рс?л?р язды? яки нинди р?семн?р ясады??
- Л?йс?н, ? син н?рс?л?р язды? ??м ясады??
- Молодцы, бик яхшы.
Эшл?рне б?ял??.
М?ст?кыйль эш. Эталон буенча ?зтикшер? адым-нарын чагыштыру.
Мин чикл?век, агач, мил?ш, балан ясадым.
Мин агач, кортлар, доктор.р?семн?рен ясадым.
Регулятив: контроль, т?з?тм? керт?; алган бе-лемн?рне а?лап барлау ??м ?зл?штер?се белем
н?рне? сыйфаты
ны? д?р???сен билгел??; ш?хси: эшч?нлек.
7. Рефлек
сия эшч?нлеге (эш н?ти??л?ре)
1) Рефлексияне оештыру.
- Б?ген без сезне? бел?н н?рс?л?р турында с?йл?штек?
- ? н?рс?л?р белдек?
2) ?й эше бир?.
Урман кошлары ??м хайваннар турында м?гъл?мат туплауны д?вам ит? ??м 25 битт?ге тиз?йткечне ?йр?н?.
?з уку эшч?нлеген б?ял??-не, максат ??м н?ти??л?рне, ?зл?штер? д?р???сен оештыру.
Без тиенн?р ??м тукраннар турында с?йл?штек.
.
Коммуникатив: ?з фикере?не т?г?л ??м тулы итеп ?йт? бел?; танып бел?: рефлексия; ш?хси: н?ти??л?р чыгару
