kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Бастауыш пен баяндауышты? арасына ?ойылатын сызы?ша

Нажмите, чтобы узнать подробности

Саба?ты? та?ырыбы: Бастауыш пен  баяндауышты?  арасына ?ойылатын сызы?ша

Саба?ты? ма?саты: о?ушыларды? т?рлаулы  м?шелерден ал?ан білімдерін толы?тыру, бастауыш пен баяндауыш арасында ?андай жа?дайда сызы?ша ?ойылатынды?ын ме?герту.

Дамытушылы?: о?ушыларды? с?здік ?орын молайту,  ойлау ?абілетін дамытып , ?з ойын ж?йелі т?рде жеткізе білуіне да?дыландыру.

Т?рбиелік ма?саты: о?ушыларды ??ыптылы??а, таза, сауатты жазу?а, е?бекс?йгіштікке баулу.?з елін, жерін ?ор?айтын, т?уелсіздікті ба?алайтын, ?ршіл, рухты ?рпа? т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: ?айталау саба?ы.

 Саба?ты? ?дісі: с?ра?-жауап, топпен ж?мыс, ой ?оз?ау.

 Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, семантикалы? карта, ?аза? тілі о?улы?ы.

Саба?ты? барысы: I. ?йымдастыру кезе?і: о?ушылармен амандасу,саба??а
                                     назарын аудару.

                                II.Саба?ты? ма?сатын, та?ырыбын хабарлау.

І. Алдымен ?ткен  та?ырыптар?а шолу жасап ?тейік.

   1.С?йлем дегеніміз не?

   2.С?йлем айтылу ма?саты мен интонациясына ?арай нешеге б?лінеді?

   3.С?йлем ??рамы мен ??рылысына ?арай нешеге б?лінеді?

   4.С?йлем м?шелері дегеніміз не?

    5.С?йлем м?шелеріні? т?рін ата?

    6.С?йлем м?шелері ??рамына ?арай нешеге б?лінеді?

    7.Бастауыш дегеніміз не?

    8.Баяндауыш дегеніміз не?

Бізді? негізгі то?талатын  та?ырыбымыз бастауыш пен баяндауыш арасына ?ойылатын сызы?ша.

 ІІ. С?ра?.

  1.?андай жа?дайда  бастауыш пен баяндауышты? арасына сызы?ша ?ойылады?

 ІІІ. Топпен ж?мыс

  Осы айтыл?ан  ережелерді толы? ме?геру ?шін топпен ж?мыс ж?ргіземіз.

Сызы?шаны? ?ойылу себебін т?сіндір.

        I топ            Б?рік - адам?а к?рік.

                            Б?л - ?лкен ?уаныш.

                             Ол - ?йгілі ?нші.         

       II топ            К?шеден жол тарту - б?рімізге орта? іс.

                            Бес жерде бес – жиырма бес.

                            Жер та?дыры – ел та?дыры.

IV. Семантикалы? карта. 

Д?рыс жауабын белгіле.

 

Р.с

Мысалдар

Бастауыш та,
баяндауыш та
 зат есім

Бастауыш сілтеу немесе 3-жа? жіктеу есімдігі, баяндауышы зат есім

Бастауыш та баяндауыш та сан есімнен

Бастауыш т?йы?
етістік, баяндауыш зат есім

Бастауыш заттан?ан сын есімнен, сан есімнен ж?не есімшеден, баяндауышы зат есім

Бастауыш та, баяндауыш та бір с?зден

Сан есімнен бол?ан бастауышты сан
есімнен бол?ан
т?рлаусыз м?шеден
ажырату ?шін

1

?ой ба?у - ?иын к?сіп.

 

 

 

 

 

 

 

2

Жеті жердегі жеті – ?ыры? то?ыз.

 

 

 

 

 

 

 

3

Ол –о?у озаты.

 

 

 

 

 

 

 

4

?зын белді? бойында таудай м?нарт?ан – ?ара?анды .

 

 

 

 

 

 

 

5

Майра – ата?ты ?нші.

 

 

 

 

 

 

 

6

Азаматты? міндет – ?лкен міндет.

 

 

 

 

 

 

 

7

Екі ж?з – жиырма беске б?лінеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

V. Фонетикалы? талдау

 Т?уелсіздігімізді? рухани  тірегі – хал?ымыз.

 I топ - Т?уелсіздік

II топ - Халы?

 ІV. Ойлан, ізден, тап.

 Топ бойынша бастауыш пен баяндауышты? арасына ?ойылатын сызы?ша?а мысалдар келтіру.

I топ 3 мысал

II топ 3 мысал

IІV. Саба?ты ?орытындылау

Тест т?рінде

  1. С?йлем айтылу ма?сатына ?арай нешеге б?лінеді?

А .3     В.5    С.4     Д.2    Е. 6

  1. Жетпей т?р?ан тыныс белгіні к?рсет.

Демократия - шешендік ?нерді? анасы деді С.Негимов.

А. Сызы?ша.    В. Н?кте.    С. Сызы?ша, леп белгісі.  Д. ?тір.
 Е. ?тір, сызы?ша.     

3. Сызы?шаны? ?ойылу себебін аны?та. Б?л - ?лкен ба?ыт.
А. Сілтеу есімдігі - зат есім.
В. Есімдік - сын есім.
С. Зат есім - зат есім.
Д. Есім – етістік.
Е. Жіктеу есімдігі - зат есім.

4. С?йлем м?шелері ??рамына ?арай нешеге б?лінеді?
А.3       В.4          С.1       Д.4      Е.5

5. С?йлем м?шелері ат?аратын ?ызметіне ?арай нешеге б?лінеді?
А.2        В.4             С.6       Д.3              Е.1

6. С?йлем ??рау?а негіз болатын м?шелер?
А.Бастауыш, баяндауыш.
В.Аны?тауыш, баяндауыш.
С.Бастауыш, толы?тауыш
Д. Бастауыш, пысы?тауыш.
Е.Баяндауыш, пысы?тауыш.

7. Мына с?йлемдегі бастауыш пен баяндауышты? ?ай с?з табынан екендігін
табы?ыз.
Сегіз – ж?п сан.
А.Бастауыш та, баяндауыш та бір с?з болса.
В.Бастауыш  сан есімнен, баяндауышы зат есімнен болса.
С.Бастауыш та, баяндауыш та сан есімнен болса.
Д.Бастауыш та, баяндауыш та атау т?л?алы зат есім болса.
Е.Бастауыш та, баяндауыш та атау т?л?алы зат есім болса.

8.Бастауыш пен баяндауышты? арасына ?ойылатын сызы?шаны табы?ыз.
А.?ыс ?атты.
В.К?н ашы?.
С.Екі сегіз он алты.
Д.Жанымызда т?ртеуі бар.
Е.Татулы?та табыс мол.

 

9.Бастауыштан кейін д?рыс ?ойыл?ан сызы?шаны белгіле?із.
А.Адам керуен,?мір – жол.
В.?ле? с?зді? –патшасы.
С.Наннан ?лкен –ас жо?.
Д.К?не с?з –жа?а с?зді? ?азы?ы.
Е.Адамды ба?ындыруды? – асылы е?бек. 

 

10.Бастауыштан кейін ?ойыл?ан сызы?шаны табы?ыз.
А.?ыздарды? ?лкені Майра да, кішісі –Сайра.
В.?ыздарды? ?лкені - Майра да, кішісі - Сайра.
С.?ыздарды? - ?лкені Майра да, кішісі Сайра.
Д. ?ыздарды? ?лкені Майра да - кішісі Сайра.
Е. ?ыздарды? - ?лкені Майра,  кішісі Сайра.

 

11. С?йлемдегі бастауыш пен баяндауышты? арасына ?ойылатын сызы?шаны табы?ыз .
А. Ж?рт айтты – к?не берді.
В.Ая?ы жо?, - ж?реді, аузы жо?, - с?йлейді.
С. А?аш арасын ?аратса – жо?.
Д.Алыс – берісіміз к?п, а?айын адамбыз.             
Е.?ар?аралы деген округті? ?міршісі – ??нанбай мен осы Майыр.

 

12. Сызы?ша д?рыс ?ойыл?ан жерді табы?ыз?

А. Сыныпта жиырма бес адам бар.
Б. К?ршісі – ?зын Байбол.
С. Б?л сурет к?рмесіне келдім.
Д. Болатты? жасы ?ыры? бестерде.
Е. ?ара жолмен ?рлеп бір арбалы келеді.   

13. Бастауыш пен баяндауышты? арасына ?ойыл?ан сызы?шаны табы?ыз
А. Сонда?ы о?итыным – Некрасовты? ?ле?дері.
Б. ??гір іші ?ара??ылана т?сті.
С. ?стазы? ?йде ?йы?тап жатыр
Д. Даланы ?рлей ж?рген а?ын Абай ?нге салды.
Е. К??іл кірлесе, сол жаман.

 

14. Тыныс белгісі д?рыс ?ойыл?ан жерді к?рсеті?із.
А. ?ал?ам-ау, дені? сау ма?
Б. Мынау  – Айжан екен ?ой, жаным - ау.
С. ?аза? тілі – синонимге бай тіл екен.
Д. Айт?ыз?ан – жаманны? ісі.
Е. Шеше, кеше сынады неше кесе?

 

15. Сызы?ша д?рыс ?ойыл?ан жерді табы?ыз

А. Сыныпта жиырма бес адам бар
Б. К?ршісі – ?зын Байбол..
С. Б?л сурет к?рмесіне келдім.
Д. Болатты? жасы ?ыры? бестерде.
Е. ?ара жолмен ?рлеп бір арбалы келеді?

 

 ?й тапсырмасы: Бастауыш пен  баяндауышты?  арасына ?ойылатын сызы?ша?а байланысты 5 с?йлем жазу, ережені ?айталау.

Білімдерін ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Ашық сабақ Г Қожахметова»

Ақын Сара атындағы орта мектеп

















Сабақтың тақырыбы: Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықша



Қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімі Г. Қожахметова



























Сарқан қаласы

2014- 2015 оқу жылы

Сабақтың тақырыбы: Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықша

Сабақтың мақсаты: оқушылардың тұрлаулы мүшелерден алған білімдерін толықтыру, бастауыш пен баяндауыш арасында қандай жағдайда сызықша қойылатындығын меңгерту.

Дамытушылық: оқушылардың сөздік қорын молайту, ойлау қабілетін дамытып , өз ойын жүйелі түрде жеткізе білуіне дағдыландыру.

Тәрбиелік мақсаты: оқушыларды ұқыптылыққа, таза, сауатты жазуға, еңбексүйгіштікке баулу.Өз елін, жерін қорғайтын, тәуелсіздікті бағалайтын, өршіл, рухты ұрпақ тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: қайталау сабағы.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, топпен жұмыс, ой қозғау.

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, семантикалық карта, қазақ тілі оқулығы.

Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру кезеңі: оқушылармен амандасу,сабаққа
назарын аудару.

II.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

І. Алдымен өткен тақырыптарға шолу жасап өтейік.

1.Сөйлем дегеніміз не?

2.Сөйлем айтылу мақсаты мен интонациясына қарай нешеге бөлінеді?

3.Сөйлем құрамы мен құрылысына қарай нешеге бөлінеді?

4.Сөйлем мүшелері дегеніміз не?

5.Сөйлем мүшелерінің түрін ата?

6.Сөйлем мүшелері құрамына қарай нешеге бөлінеді?

7.Бастауыш дегеніміз не?

8.Баяндауыш дегеніміз не?

Біздің негізгі тоқталатын тақырыбымыз бастауыш пен баяндауыш арасына қойылатын сызықша.

ІІ. Сұрақ.

1.Қандай жағдайда бастауыш пен баяндауыштың арасына сызықша қойылады?

ІІІ. Топпен жұмыс

Осы айтылған ережелерді толық меңгеру үшін топпен жұмыс жүргіземіз.

Сызықшаның қойылу себебін түсіндір.

I топ Бөрік - адамға көрік.

Бұл - үлкен қуаныш.

Ол - әйгілі әнші.

II топ Көшеден жол тарту - бәрімізге ортақ іс.

Бес жерде бес жиырма бес.

Жер тағдыры – ел тағдыры.

IV. Семантикалық карта.

Дұрыс жауабын белгіле.



Р.с

Мысалдар

Бастауыш та,
баяндауыш та
зат есім

Бастауыш сілтеу немесе 3-жақ жіктеу есімдігі, баяндауышы зат есім

Бастауыш та баяндауыш та сан есімнен

Бастауыш тұйық
етістік, баяндауыш зат есім

Бастауыш заттанған сын есімнен, сан есімнен және есімшеден, баяндауышы зат есім

Бастауыш та, баяндауыш та бір сөзден

Сан есімнен болған бастауышты сан
есімнен болған
тұрлаусыз мүшеден
ажырату үшін

1

Қой бағу - қиын кәсіп.








2

Жеті жердегі жеті – қырық тоғыз.








3

Ол –оқу озаты.








4

Ұзын белдің бойында таудай мұнартқан – Қарағанды .








5

Майра – атақты әнші.








6

Азаматтық міндет – үлкен міндет.








7

Екі жүз – жиырма беске бөлінеді.










V. Фонетикалық талдау

Тәуелсіздігіміздің рухани тірегі – халқымыз.

I топ - Тәуелсіздік

II топ - Халық

ІV. Ойлан, ізден, тап.

Топ бойынша бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаға мысалдар келтіру.

I топ 3 мысал

II топ 3 мысал

IІV. Сабақты қорытындылау

Тест түрінде

  1. Сөйлем айтылу мақсатына қарай нешеге бөлінеді?

А .3 В.5 С.4 Д.2 Е. 6

  1. Жетпей тұрған тыныс белгіні көрсет.

Демократия - шешендік өнердің анасы деді С.Негимов.

А. Сызықша. В. Нүкте. С. Сызықша, леп белгісі. Д. Үтір.
Е. Үтір, сызықша.

3. Сызықшаның қойылу себебін анықта. Бұл - үлкен бақыт.
А. Сілтеу есімдігі - зат есім.
В. Есімдік - сын есім.
С. Зат есім - зат есім.
Д. Есім – етістік.
Е. Жіктеу есімдігі - зат есім.

4. Сөйлем мүшелері құрамына қарай нешеге бөлінеді?
А.3 В.4 С.1 Д.4 Е.5

5. Сөйлем мүшелері атқаратын қызметіне қарай нешеге бөлінеді?
А.2 В.4 С.6 Д.3 Е.1

6. Сөйлем құрауға негіз болатын мүшелер?
А.Бастауыш, баяндауыш.
В.Анықтауыш, баяндауыш.
С.Бастауыш, толықтауыш
Д. Бастауыш, пысықтауыш.
Е.Баяндауыш, пысықтауыш.

7. Мына сөйлемдегі бастауыш пен баяндауыштың қай сөз табынан екендігін
табыңыз.
Сегіз – жұп сан.
А.Бастауыш та, баяндауыш та бір сөз болса.
В.Бастауыш сан есімнен, баяндауышы зат есімнен болса.
С.Бастауыш та, баяндауыш та сан есімнен болса.
Д.Бастауыш та, баяндауыш та атау тұлғалы зат есім болса.
Е.Бастауыш та, баяндауыш та атау тұлғалы зат есім болса.

8.Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаны табыңыз.
А.Қыс қатты.
В.Күн ашық.
С.Екі сегіз он алты.
Д.Жанымызда төртеуі бар.
Е.Татулықта табыс мол.


9.Бастауыштан кейін дұрыс қойылған сызықшаны белгілеңіз.
А.Адам керуен,өмір – жол.
В.Өлең сөздің –патшасы.
С.Наннан үлкен –ас жоқ.
Д.Көне сөз –жаңа сөздің қазығы.
Е.Адамды бағындырудың – асылы еңбек.


10.Бастауыштан кейін қойылған сызықшаны табыңыз.
А.Қыздардың үлкені Майра да, кішісі –Сайра.
В.Қыздардың үлкені - Майра да, кішісі - Сайра.
С.Қыздардың - үлкені Майра да, кішісі Сайра.
Д. Қыздардың үлкені Майра да - кішісі Сайра.
Е. Қыздардың - үлкені Майра, кішісі Сайра.


11. Сөйлемдегі бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаны табыңыз .
А. Жұрт айтты – көне берді.
В.Аяғы жоқ, - жүреді, аузы жоқ, - сөйлейді.
С. Ағаш арасын қаратса – жоқ.
Д.Алыс – берісіміз көп, ағайын адамбыз.
Е.Қарқаралы деген округтің әміршісі – Құнанбай мен осы Майыр.



12. Сызықша дұрыс қойылған жерді табыңыз?

А. Сыныпта жиырма бес адам бар.
Б. Көршісі – ұзын Байбол.
С. Бұл сурет көрмесіне келдім.
Д. Болаттың жасы қырық бестерде.
Е. Қара жолмен өрлеп бір арбалы келеді.

13. Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылған сызықшаны табыңыз
А. Сондағы оқитыным – Некрасовтың өлеңдері.
Б. Үңгір іші қараңғылана түсті.
С. Ұстазың үйде ұйықтап жатыр
Д. Даланы өрлей жүрген ақын Абай әнге салды.
Е. Көңіл кірлесе, сол жаман.



14. Тыныс белгісі дұрыс қойылған жерді көрсетіңіз.
А. Қалқам-ау, денің сау ма?
Б. Мынау – Айжан екен ғой, жаным - ау.
С. Қазақ тілі – синонимге бай тіл екен.
Д. Айтқызған – жаманның ісі.
Е. Шеше, кеше сынады неше кесе?



15. Сызықша дұрыс қойылған жерді табыңыз

А. Сыныпта жиырма бес адам бар
Б. Көршісі – ұзын Байбол..
С. Бұл сурет көрмесіне келдім.
Д. Болаттың жасы қырық бестерде.
Е. Қара жолмен өрлеп бір арбалы келеді?



Үй тапсырмасы: Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаға байланысты 5 сөйлем жазу, ережені қайталау.

Білімдерін бағалау.

Просмотр содержимого презентации
«Қазақ тіл ашық сабақ.pptx [восстановлен] - копия»

Сабақтың тақырыбы: Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықша

Сабақтың тақырыбы:

Бастауыш пен баяндауыштың

арасына қойылатын сызықша

Сабақтың мақсаты: оқушылардың тұ рлаулы м ү шелерден ал ғ ан білімдерін толы қ тыру,бастауыш пен баяндауыш арасында қ андай жа ғ дайда сызы қ ша қ ойылатынды ғ ын ме ң герту .

Сабақтың мақсаты:

оқушылардың тұ рлаулы м ү шелерден ал ғ ан білімдерін толы қ тыру,бастауыш пен баяндауыш арасында қ андай жа ғ дайда сызы қ ша қ ойылатынды ғ ын ме ң герту .

Дамытушылықмақсаты: Оқушылардың сөздік қорын молайту , ойлау қабілетін дамытып , өз ойларын жүйелі түрде жеткізуге дағдыландыру

Дамытушылықмақсаты:

Оқушылардың сөздік қорын молайту , ойлау қабілетін дамытып , өз ойларын жүйелі түрде жеткізуге дағдыландыру

Тәрбиелік мақсаты : оқушыларды ұқыптылыққа, таза, сауатты жазуға, еңбексүйгіштікке баулу.Өз елін, жерін қорғайтын, тәуелсіздікті бағалайтын, өршіл, рухты ұрпақ тәрбиелеу.

Тәрбиелік мақсаты :

оқушыларды ұқыптылыққа, таза, сауатты жазуға, еңбексүйгіштікке баулу.Өз елін, жерін қорғайтын, тәуелсіздікті бағалайтын, өршіл, рухты ұрпақ тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:  қайталау сабағы

Сабақтың түрі:

қайталау сабағы

Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, ой қозғау, сұрақ- жауап

Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, ой қозғау, сұрақ- жауап

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта,семантикалық карта

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта,семантикалық карта

Өткен  тақырыптарға  шолу жасап өтейік

Өткен тақырыптарға

шолу жасап өтейік

1.Сөйлем дегеніміз не?  Сөйлем - әртүрлі тұлғада өзара тіркесіп, біршама тиянақты ойды білдіретін сөздер тобы .

1.Сөйлем дегеніміз не?

Сөйлем - әртүрлі тұлғада өзара тіркесіп, біршама тиянақты ойды білдіретін сөздер тобы .

2. Сөйлем айтылу мақсаты мен  интонациясына қарай нешеге бөлінеді? Сөйлем айтылу мақсаты мен интонациясына қарай 4 ке бөлінеді Хабарлы, сұраулы, лепті, бұйрықты

2. Сөйлем айтылу мақсаты мен

интонациясына қарай нешеге бөлінеді?

Сөйлем айтылу мақсаты мен интонациясына қарай 4 ке бөлінеді

Хабарлы, сұраулы, лепті, бұйрықты

3.Сөйлем құрамына қарай нешеге бөлінеді? Құрамына қарай 2ге бөлінеді дара, күрделі

3.Сөйлем құрамына қарай нешеге бөлінеді?

Құрамына қарай 2ге бөлінеді

дара, күрделі

4. Сөйлем мүшелері деген не?  Сөйлем мүшелері - сөйлем құрауға қатысатын толық  мағыналы , белгілі бір сұраққа жауап беретін  және  сөйлемдегі басқа сөздермен байланысып тұратын сөздер

4. Сөйлем мүшелері деген не?

Сөйлем мүшелері - сөйлем құрауға қатысатын толық мағыналы , белгілі бір сұраққа жауап беретін

және сөйлемдегі басқа сөздермен байланысып тұратын сөздер

5. Сөйлем мүшелерінің түрін ата ? Сөйлем мүшелерінің түрі бесеу: Бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауыш, пысықтауыш

5. Сөйлем мүшелерінің түрін ата ?

Сөйлем мүшелерінің түрі бесеу:

Бастауыш, баяндауыш, анықтауыш, толықтауыш, пысықтауыш

6. Сөйлем мүшелері құрамына және құрылысына қарай нешеге бөлінеді? Құрамына қарай 2ге бөлінеді  дара және күрделі Құрылысына қарай тұрлаулы және тұрлаусыз мүше

6. Сөйлем мүшелері құрамына және құрылысына қарай нешеге бөлінеді?

Құрамына қарай 2ге бөлінеді дара және күрделі

Құрылысына қарай

тұрлаулы және тұрлаусыз мүше

7.Бастауыш дегеніміз не?  Бастауыш – сөйлемде атау септігінде тұрып, іс - оқ и ғ аны ң иесін білдіріп, негізгі ұ йыт қ ы болып  т ұ ратын т ұ рлаусыз м ү ше. Бастауыш қ а  қ ойылатын негізгі с ұ ра қ тар кім? не?

7.Бастауыш дегеніміз не?

Бастауыш – сөйлемде атау септігінде тұрып,

іс - оқ и ғ аны ң иесін білдіріп, негізгі ұ йыт қ ы болып

т ұ ратын т ұ рлаусыз м ү ше. Бастауыш қ а

қ ойылатын негізгі с ұ ра қ тар кім? не?

8.Баяндауыш дегеніміз не? Баяндауыш - бастауыштың жай - күйін, оқиғаның қай шақта  болғанын білдіріп, сөйлемді тиянақтап тұратын тұрлаулы мүше.Баяндауыш қай сөз табынан болса сол сөз табының  сұрақтарына жауап береді.

8.Баяндауыш дегеніміз не?

Баяндауыш - бастауыштың жай - күйін, оқиғаның қай шақта

болғанын білдіріп, сөйлемді тиянақтап тұратын тұрлаулы

мүше.Баяндауыш қай сөз табынан болса сол сөз табының

сұрақтарына жауап береді.

Қандай жағдайда бастауыш пен баяндауыштың арасына сызы қ ша қ ойылады?

Қандай жағдайда бастауыш пен баяндауыштың арасына сызы қ ша қ ойылады?

Топпен жұмыс І топ Бөрік - адамға көрік.  Бұ л - ү лкен қ уаныш.  Ол - ә йгілі ә нші. II топ К ө шеден жол тарту – б ә рімізге орта қ іс.  Бес жерде бес – жиырма бес .  Жер та ғ дыры – ел та ғ дыры.

Топпен жұмыс

І топ Бөрік - адамға көрік.

Бұ л - ү лкен қ уаныш.

Ол - ә йгілі ә нші.

II топ К ө шеден жол тарту – б ә рімізге орта қ іс.

Бес жерде бес – жиырма бес .

Жер та ғ дыры – ел та ғ дыры.

. Семантикалық карта Р.с Мысалдар 1 Бастауыш та,  баяндауыш та  зат есім 2 Қой бағу - қиын кәсіп Бастауыш сілтеу немесе 3-жақ жіктеу есімдігі, баяндауышы зат есім   3 Жеті жердегі жеті – қырық тоғыз Бастауыш та баяндауыш та сан есімнен Ол –оқу озаты   4   Бастауыш тұйық  етістік, баяндауыш зат есім Ұзын белдің бойында таудай мұнартқан – Қарағанды   5      Бастауыш заттанған сын есімнен, сан есімнен және есімшеден, баяндауыш зат есім       6 Майра – атақты әнші   Бастауыш та, баян- дауыш та бір сөзден     Азаматтық міндет – үлкен міндет 7       Сан есімнен болған бастауышты сан  есімнен болған  тұрлаусыз мүшеден  ажырату үшін     Екі жүз – жиырма беске бөлінеді                                                                

. Семантикалық карта

Р.с

Мысалдар

1

Бастауыш та, баяндауыш та зат есім

2

Қой бағу - қиын кәсіп

Бастауыш сілтеу немесе 3-жақ жіктеу есімдігі, баяндауышы зат есім

 

3

Жеті жердегі жеті – қырық тоғыз

Бастауыш та баяндауыш та сан есімнен

Ол –оқу озаты

 

4

 

Бастауыш тұйық етістік, баяндауыш зат есім

Ұзын белдің бойында таудай мұнартқан – Қарағанды

 

5

 

 

Бастауыш заттанған сын есімнен, сан есімнен және есімшеден, баяндауыш зат есім

 

 

 

6

Майра – атақты әнші

 

Бастауыш та, баян- дауыш та бір сөзден

 

 

Азаматтық міндет – үлкен міндет

7

 

 

 

Сан есімнен болған бастауышты сан есімнен болған тұрлаусыз мүшеден ажырату үшін

 

 

Екі жүз – жиырма беске бөлінеді

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Семантикалық карта кілті Р.с Мысалдар 1 Бастауыш та,  баяндауыш та  зат есім Қой бағу - қиын кәсіп 2 Бастауыш сілтеу немесе 3-жақ жіктеу есімдігі, баяндауышы зат есім 3 Жеті жердегі жеті – қырық тоғыз   Бастауыш та баяндауыш та сан есімнен Ол –оқу озаты   4   Бастауыш тұйық  етістік, баяндауыш зат есім Ұзын белдің бойында таудай мұнартқан – Қарағанды 5        Бастауыш заттанған сын есімнен, сан есімнен және есімшеден, баяндауыш зат есім   +   + Майра – атақты әнші 6     + Бастауыш та, баян- дауыш та бір сөзден   + 7   Азаматтық міндет – үлкен міндет       Сан есімнен болған бастауышты сан  есімнен болған  тұрлаусыз мүшеден  ажырату үшін       Екі жүз – жиырма беске бөлінеді                             +                             +       +

Семантикалық карта кілті

Р.с

Мысалдар

1

Бастауыш та, баяндауыш та зат есім

Қой бағу - қиын кәсіп

2

Бастауыш сілтеу немесе 3-жақ жіктеу есімдігі, баяндауышы зат есім

3

Жеті жердегі жеті – қырық тоғыз

 

Бастауыш та баяндауыш та сан есімнен

Ол –оқу озаты

 

4

 

Бастауыш тұйық етістік, баяндауыш зат есім

Ұзын белдің бойында таудай мұнартқан – Қарағанды

5

 

 

 

Бастауыш заттанған сын есімнен, сан есімнен және есімшеден, баяндауыш зат есім

  +

  +

Майра – атақты әнші

6

 

  +

Бастауыш та, баян- дауыш та бір сөзден

  +

7

 

Азаматтық міндет – үлкен міндет

 

 

 

Сан есімнен болған бастауышты сан есімнен болған тұрлаусыз мүшеден ажырату үшін

 

 

 

Екі жүз – жиырма беске бөлінеді

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  +

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  +

 

 

  +

Фонетикалық талдау  Тә уелсіздігіміздің рухани тірегі - хал қ ымыз I топ - Тәуелсіздік II топ - Халы қ

Фонетикалық талдау

Тә уелсіздігіміздің рухани тірегі - хал қ ымыз

I топ - Тәуелсіздік

II топ - Халы қ

Ойлан, ізден, тап  Топ бойынша бастауыш пен баяндауыштың арасына қ ойылатын сызы қ ша ғ а мысалдар келтіру. I топ 3 мысал II топ 3 мысал

Ойлан, ізден, тап

Топ бойынша бастауыш пен баяндауыштың арасына қ ойылатын сызы қ ша ғ а мысалдар келтіру.

I топ 3 мысал

II топ 3 мысал

Тест 1. Сөйлем айтылу мақсатына қ арай нешеге б ө лінеді?  А .3 В.5 С.4 Д.2 Е. 6 2.Жетпей т ұ р ғ ан тыныс белгіні к ө рсет Демократия - шешендік ө нердің анасы деді С.Негимов. А. Сызы қ ша В. Нүкте С. Сызы қ ша, леп белгісі Д. Үтір Е. Үтір, сызы қ ша 3. Сызы қ шаның қ ойылу себебін аны қ та. Бұл - үлкен бақыт.  А. Сілтеу есімдігі - зат есім  В. Есімдік - сын есім  С. Зат есім - зат есім  Д. Есім - етістік  Е. Жіктеу есімдігі - зат есім  4. Сөйлем мүшелері құрамына қарай нешеге бөлінеді?  А.3 В.4 С.1 Д.2 Е.5  5. Сөйлем мүшелері атқаратын қызметіне қарай нешеге бөлінеді?  А.2 В.4 С.6 Д.3 Е.1

Тест

1. Сөйлем айтылу мақсатына қ арай нешеге б ө лінеді? А .3 В.5 С.4 Д.2 Е. 6

2.Жетпей т ұ р ғ ан тыныс белгіні к ө рсет

Демократия - шешендік ө нердің анасы деді С.Негимов.

А. Сызы қ ша В. Нүкте С. Сызы қ ша, леп белгісі Д. Үтір Е. Үтір, сызы қ ша

3. Сызы қ шаның қ ойылу себебін аны қ та. Бұл - үлкен бақыт. А. Сілтеу есімдігі - зат есім В. Есімдік - сын есім С. Зат есім - зат есім Д. Есім - етістік Е. Жіктеу есімдігі - зат есім 4. Сөйлем мүшелері құрамына қарай нешеге бөлінеді? А.3 В.4 С.1 Д.2 Е.5 5. Сөйлем мүшелері атқаратын қызметіне қарай нешеге бөлінеді? А.2 В.4 С.6 Д.3 Е.1

6. Сөйлем қ ұрауға негіз болатын мүшелер?  А.Бастауыш, баяндауыш  В.Анықтауыш, баяндауыш  С.Бастауыш, толықтауыш  Д. Бастауыш, пысықтауыш  Е.Баяндауыш, пысықтауыш 7. Мына сөйлемдегі бастауыш пен баяндауыштың қай сөз табынан екендігін  табыңыз.  Сегіз – жұп сан.  А.Бастауыш та, баяндауыш та бір сөз болса.  В.Бастауыш сан есімнен, баяндауышы зат есімнен болса.  С.Бастауыш та, баяндауыш та сан есімнен болса.  Д.Бастауыш атау тұлғалы зат есім болса.  Е.Бастауыш та, баяндауыш та атау тұлғалы зат есім болса.  8.Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаны табыңыз.  А.Қыс қатты.  В.Күн ашық.  С.Екі сегіз он алты.  Д.Жанымызда төртеуі бар.  Е.Татулықта табыс мол.

6. Сөйлем қ ұрауға негіз болатын мүшелер? А.Бастауыш, баяндауыш В.Анықтауыш, баяндауыш С.Бастауыш, толықтауыш Д. Бастауыш, пысықтауыш Е.Баяндауыш, пысықтауыш

7. Мына сөйлемдегі бастауыш пен баяндауыштың қай сөз табынан екендігін табыңыз. Сегіз – жұп сан. А.Бастауыш та, баяндауыш та бір сөз болса. В.Бастауыш сан есімнен, баяндауышы зат есімнен болса. С.Бастауыш та, баяндауыш та сан есімнен болса. Д.Бастауыш атау тұлғалы зат есім болса. Е.Бастауыш та, баяндауыш та атау тұлғалы зат есім болса. 8.Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаны табыңыз. А.Қыс қатты. В.Күн ашық. С.Екі сегіз он алты. Д.Жанымызда төртеуі бар. Е.Татулықта табыс мол.

9.Бастауыштан кейін дұрыс қойылған сызықшаны белгілеңіз.  А.Адам керуен, өмір – жол.  В.Өлең сөздің –патшасы.  С.Наннан үлкен –ас жоқ.  Д.Көне сөз –жаңа сөздің қазығы  Е.Адамды бағындырудың – асылы еңбек 10.Бастауыштан кейін қойылған сызықшаны табыңыз.  А.Қыздардың үлкені Майра да, кішісі – Сайра.  В.Қыздардың үлкені - Майра да, кішісі - Сайра.  С.Қыздардың - үлкені Майра да, кішісі Сайра.  Д. Қыздардың үлкені Майра да - кішісі Сайра.  Е. Қыздардың - үлкені Майра, кішісі Сайра. 11. Сөйлемдегі бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаны табыңыз  А. Жұрт айтты – көне берді  В.Аяғы жоқ, - жүреді, аузы жоқ, - сөйлейді  С. Ағаш арасын қаратса – жоқ.  Д.Алыс – берісіміз көп, ағайын адамбыз.  Е.Қарқаралы деген округтің әміршісі – Құнанбай мен осы Майыр

9.Бастауыштан кейін дұрыс қойылған сызықшаны белгілеңіз. А.Адам керуен, өмір – жол. В.Өлең сөздің –патшасы. С.Наннан үлкен –ас жоқ. Д.Көне сөз –жаңа сөздің қазығы Е.Адамды бағындырудың – асылы еңбек

10.Бастауыштан кейін қойылған сызықшаны табыңыз. А.Қыздардың үлкені Майра да, кішісі – Сайра. В.Қыздардың үлкені - Майра да, кішісі - Сайра. С.Қыздардың - үлкені Майра да, кішісі Сайра. Д. Қыздардың үлкені Майра да - кішісі Сайра. Е. Қыздардың - үлкені Майра, кішісі Сайра.

11. Сөйлемдегі бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаны табыңыз А. Жұрт айтты – көне берді В.Аяғы жоқ, - жүреді, аузы жоқ, - сөйлейді С. Ағаш арасын қаратса – жоқ. Д.Алыс – берісіміз көп, ағайын адамбыз. Е.Қарқаралы деген округтің әміршісі – Құнанбай мен осы Майыр

12. Сөйлемде сызықша не үшін қойылған? Жұт - жетеу, содырмен - сегіз.  Солақпен - тоғ ыз, ола қ пен - он. А. Бастауыш та, баяндауыш та есім с ө зден.  Б. Жалпылауыш м ү шенің алдында.  С. Ай қ ындалушы м ү ше мен о ң ашалан ғ ан ай қ ындауыш арасына.  Д. Баяндауышты ң о ң ашалан ғ ан м ү шесімен ажырату ү шін.  Е. Бастауыш та, баяндауыш та бір сөзден бол ғ ан жа ғ дайда. 13. Бастауыш пен баяндауышты ң арасына қ ойыл ғ ан сызы қ шаны табы ң ыз  А. Сонда ғ ы о қ итыным – Некрасовты ң  ө ле ң дері.  Б. Үңгір іші қ ара ңғ ылана т ү сті.  С. Ұстазы ң  ү йде ұ йы қ тап жатыр  Д. Даланы ө рлей ж ү рген а қ ын Абай ә нге салды.  Е. Кө ң іл кірлесе, сол жаман. 14. Тыныс белгісі дұрыс қойыл ғ ан жерді к ө рсеті ң із.  А. Қал қ ам-ау, дені ң сау ма?  Б. Мынау – Айжан екен ғ ой, жаным - ау.  С. Қаза қ тілі – синонимге бай тіл екен.  Д. Айт қ ыз ғ ан – жаманның ісі.  Е. Шеше, кеше сынды неше кесе?

12. Сөйлемде сызықша не үшін қойылған? Жұт - жетеу, содырмен - сегіз. Солақпен - тоғ ыз, ола қ пен - он.

А. Бастауыш та, баяндауыш та есім с ө зден. Б. Жалпылауыш м ү шенің алдында. С. Ай қ ындалушы м ү ше мен о ң ашалан ғ ан ай қ ындауыш арасына. Д. Баяндауышты ң о ң ашалан ғ ан м ү шесімен ажырату ү шін. Е. Бастауыш та, баяндауыш та бір сөзден бол ғ ан жа ғ дайда.

13. Бастауыш пен баяндауышты ң арасына қ ойыл ғ ан сызы қ шаны табы ң ыз А. Сонда ғ ы о қ итыным – Некрасовты ң ө ле ң дері. Б. Үңгір іші қ ара ңғ ылана т ү сті. С. Ұстазы ң ү йде ұ йы қ тап жатыр Д. Даланы ө рлей ж ү рген а қ ын Абай ә нге салды. Е. Кө ң іл кірлесе, сол жаман.

14. Тыныс белгісі дұрыс қойыл ғ ан жерді к ө рсеті ң із. А. Қал қ ам-ау, дені ң сау ма? Б. Мынау – Айжан екен ғ ой, жаным - ау. С. Қаза қ тілі – синонимге бай тіл екен. Д. Айт қ ыз ғ ан – жаманның ісі. Е. Шеше, кеше сынды неше кесе?

15. Сызықша дұрыс қойылғ ан жерді табы ң ыз А. Сыныпта жиырма бес адам бар  Б. Көршісі – ұ зын Байбол..  С. Б ұ л сурет к ө рмесіне келдім.  Д. Болаттың жасы қ ыры қ бестерде.  Е. Қара жолмен өрлеп бір арбалы келеді?

15. Сызықша дұрыс қойылғ ан жерді табы ң ыз

А. Сыныпта жиырма бес адам бар Б. Көршісі – ұ зын Байбол.. С. Б ұ л сурет к ө рмесіне келдім. Д. Болаттың жасы қ ыры қ бестерде. Е. Қара жолмен өрлеп бір арбалы келеді?

1 C 12 В  2 Е 13 А 3 А 14 Д 4 А 15 В 5 А  6 А  7 В  8 С 9 Д  В Е

1 C 12 В

2 Е 13 А

3 А 14 Д

4 А 15 В

5 А

6 А

7 В

8 С

9 Д

  • В
  • Е

1-3= «2» 4-8= «3» 9-13 = «4» 14-15= «5»

1-3= «2»

4-8= «3»

9-13 = «4»

14-15= «5»

Үй тапсырмасы:  Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаға байланысты 5 сөйлем жазу, ережені қайталау

Үй тапсырмасы:

Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаға байланысты 5 сөйлем жазу, ережені қайталау


Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Русский язык

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 8 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Бастауыш пен баяндауышты? арасына ?ойылатын сызы?ша

Автор: ?ожахметова Гульнара Сексембаевна

Дата: 14.01.2015

Номер свидетельства: 154838


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Проверка свидетельства