Презентация " Аиле дигерликлери"

Аиле дегерликлери

Денисовка умумтасиль мектеби

9-Б сыныф талебеси Абибуллаева Фериденинъ

«Аиле дегерликлери» ярышы боюнджа иши

Эвель-эзельден эски къуюм, ресим ве эшьялар халкъ ичюн энъ къыйметли шейлер сайыла эди.  Меним къартдедем, къартанамнынъ бабасы, Озенбаш коюнинъ энъ мешур къуюмджысы эди. Онынъ ады Кемал эди. О, койнинъ къадын-къызларына кумюштен чокъ шейлер япа эди: юзюк, купе, билезлик, къушакъ ве фес пуллары. Къартанамда тек бир къушакъ къалды.

Амма энъ меракълысы шу ки, къартбабам бундан гъайры, дюльбер бир джезвелер япа эди. Бу джезвелернинъ ресимлери чешит тюрлю эди. Эр бир джезвенинъ ресми бир мана ташыгъан. Меселя, къартбабам джезвени къызгъа багъышласа, онынъ орьнеги

уфакъ, назик, индже чечеклернен япылыр ве четлери кенъ сызыкъларнен яраштырыла эди.

Бу сызыкълар къызнынъ келеджегинде ёллары ачыкъ, кениш оладжагъыны бильдире эди.

Уфакъ чечеклер исе къызнынъ яш, дюльбер олгъанынен къыяслана эди.

Къадынлар къартбабама джезве сымарласа, онынъ орьнеклери яш къызларнынъ джезвелеринден фаркълана эди. Чюнки бу джезвелерде къартабабам ири гуллер, япракъ я да къушларнынъ башларыны япа эди.

Бу ресимлер эсли башлы къадынларны тасвирлей эди. Япракъ орьнеги исе буюк теректен узюльген япракъны ве кесильген отьмекни анъдыра. Аталар сёзлеринде айтылгъаны киби, кесильген отьмекнинъ къысмети де кесильди.  Даа бир инджеликни айдынлатмагъа истейим. Не ичюн къуш башы экен? Къуш башы акъыл, чокъ шей корьгенини бильдире. Джезвелернинъ сапларыны къартбабам эмен терегинден япа эди. Саплары да орьнекли олгъан экен. Языкъ ки, бизде тек бир джезве къалды. О да, Русиеде яшагъан сойларымызда къала. 

Бизим эвимизде исе эски даре бар. О, докъсан йылдан берли аиле дегерлиги сайыла. Даренен багълы меракълы бир икяе бар. Къартбабам даре чалмагъа пек севе экен. Лякин о вакъытлары чалгъы алетлерини сатын алмагъа имкян ёкъ эди. Къартбабам озю даре япмагъа къарар берди. Бир къадын онъа ильхам бере. О, къартбабамнынъ даре чалгъаныны пек севе экен. Къартбабамнынъ айткъанына коре, даре япмакъ къолай дегиль. Лякин бунъа аз вакъыт керек олды. Даре кумачларыны о вакъыт тапмакъ мумкюн эди. Къартбабам къой терисини алып, оны ювып, къурутып, бу парчаны эмен терегинден кесильген пытакъны кесип, къой терисини тарттырып тикти. О, даре устюнде ресим япты.

Биринджи бакъыштан адий бир ресим, лякин, асылында, о, бир чокъ мана ташый. Эр бир чечек ве япракънынъ манасы бар. Меселя, ресимнинъ пытакълары узун омюрни ифаделей. Чокъ япракъ омюрде пек чокъ къуванчлы куньлер олмасыны тилей. Алты япракътан ибарет олгъан чечек омюрнинъ башы, къыз ве огълан къургъан къорантаны бильдире. Къыйыш япракъ къорантада берекетлик олсун деп, сызыла. Бу ресимни къартдедем дареде чизди. Даре азыр олгъан сонъ, къартдедем оны алып, севимли къадынгъа барып, онынъ пенджереси янында ойнап, бу дарени онъа багъышлай. Бу ресимнинъ манасыны онъа анълатып, къартдедем эвлене. Иште, бу даренинъ бойле бир меракълы тарихы бар.

Дикъкъатынъыз ичюн чокъ сагъ олунъыз!

Аиле дегерликлерининъ къыйметини билейик!