Халы? жазушысы Фариза О??арсынова

Халық жазушысы

Фариза Оңғарсынова

1939   жылдың 5  желтоқсанында   Гурьев  (қазіргі Атырау) облысы, Новобогат ауданына қарасты Манаш ауылында туған.

1961   жылы Гурьев мемлекеттік педагогикалық институтының тіл-әдебиет факультетін бітіріп, Балықшы ауданының Еркінқала, Октябрьдің 40 жылдығы атындағы қазақ мектептерінде ұстаздық еткен.

1966 - 1968  жж. Гурьев облыстық "Коммунистік еңбек" газетінің партия түрмысы бөлімінде әдеби қызметкер болып істеген.

1968 - 1970  жж. республикалық "Лениншіл жас" газетінің Ақтөбе, Гурьев, Орал облыстары бойынша меншікті тілші қызметін атқарған.

1970 - 1978  жж. республикалық "Қазақстан пионері" газетінің бас редакторы, 1978 жылғы желтоқсаннан "Пионер" журналының бас редакторы болып істеген.

1978 - 1996  жж - республикалық «lino-Hep» (қазіргі « Ақ желкен » ) журналының бас редакторы.  ҚР Парламенті Мәжілісі  1-ші және 2-ші шақырылымдарының  депутаты  ( 1996 - 2004 ). [1]

Алғашқы өлеңдері баспасөз беттерінде 1958 жылдан бастап шыққан. Әр жылдары 20-дан астам өлеңдер жинақтары, очерктері, таңдамалы шығармалары, "Біздің Камшат" повесі, аудармалары " Жазушы ", " Жалын ", " Молодая гвардия " баспаларынан жарық көрді. Орыс, туысқан республикалар ақындарының,  Чили  ақыны П. Неруданың жырларын, кейбір драмалық шығармаларды казак тіліне аударған. Фариза Оңғарсынованың өлендерінде жасандылық жоқ, азаматтық лирикасы сыншылдығымен, қоғамдағы, адам мінезіндегі келеңсіз тұстарды дәл нысанаға алуымен ерекшеленеді. "Жүрек енеің..." деген өлеңіндегі төмендегі жолдарды оқыған кезде азаматтық сарын, ар-ождан тазалығына тәнті боласыз. Немесе ақын арсыз жандардың жағымсыз жат қылықтарын ашына былайша жырлаған: Не қасиет күтерсің бүгінгі елден, Жасқаншақтап күйеудей үрын келген. Айтар сөзін көмейге көміп қойып, Күн кешеді қорқумен, дірілдеумен. Ақынның творчествосына тән басты қасиет — шындыкқа бас ию. Оның бүл қасиеті кез келген туындысынан да айқын көрініп түрады.  1979  жылы жарық көрген "Сенің махаббатың" жинағындағы "Сырласу немесе ақын әйелдің анасымен диалогы" атты поэмасы ақын творчествосының шындық шырқауы, негізгі қағидасы.  Шындық ,  қайсарлық ,  адамгершілік ,  махаббат , сенім сияқты философиялық категориялар Ф. Оңғарсынованың поэзиясында нанымды, салмақты көрініс тапқан. 1984  жылы "Үйім — менің Отаным", "Маңғыстау монологтары", "Революция және мен" өлеңдері топтамалары үшін  Қазақ КСР  Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды. Ленин  комсомолы Орталық Комитетінің, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Қүрмет Грамоталарымен, "Қүрмет Белгісі", " Парасат " ордендерімен марапатталған. Республика мәдени-ағарту ісіне еңбегі сіңген

ТУҒАН ЕЛ

Аймалайды өпкен желі,

нұрға оранып көк пен жері.

Бала сағым бұлдырайды,

гүлмен ойнап бөктердегі.

Қаз-үйректің таныс әні

ерке өзенмен табысады.

Бір-бірінен күле қашып,

ақ толқындар алысады.

Терек, қайың жымыңдасып,

самал желмен тұр ымдасып.

Жапырақтар тербеледі,

бір-бірімен сыбырласып.

Гүл жамылған өлкедегі

бұталар да ән төгеді.

Күн шуағы аймалаған,

елім неткен көркем еді!

Фариза

Фаризажан, Фариза-қыз , Өмірде ақындардың бәрі жалғыз . Шыдай-шыдай ақыры жалығармыз , Бірімізден біріміз арылармыз . Біздерді де жоқтайтын жан болса егер , Шаң басқан архивтерден табылармыз . Сен мені білесің бе, білесің бе ? Жаралмаған жан екем күресуге . Жылай жүріп, өтірік күлесің де , Жүресің де қоясың, жүресің де . Бірі итеріп кеудемнен, бірі шалып , Тастағысы келеді күресіңе . Фаризажан, сен соны білесің бе ? Жанарымды тұманмен тұмшаладым , ...Серіппесі үзіліп тұр садағым . Жігітінен қазақтың дос таба алмай , Қыз да болсаң мен саған мұң шағамын . Ауырлар деп ойлап па ем мұңша халім .(үзінді)

Мұқағали Мақатаев

II. Негізгі бөлім 1. Теориялық бөлім

ҚЫЗ СЫРЫ

Жігіттердің жүрегін

ұрлай бергім келмейді.

Сүйдім деген тілегін

тыңдай бергім келмейді.

Кез келгенін ғашық қып,

әлек еткім келмейді.

Аз күндік жай машық қып

және де өткім келмейді.

Алғашқы арман-тілекті

шетке ысырғым келмейді.

Бірді сүйген жүректі

көпке ұсынғым келмейді.