?абит М?сірепов «Ананы? анасы» (7 - сынып)
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік. ?. М?сірепов ?мірі мен шы?армашылы?ына то?талу, ??гімені? мазм?нын ме?герту, та?ырыбын, идеясын ашу, а?ыз туралы ?деби – теориялы? ??ымдарын ке?ейту;
Дамытушылы?. Д?ниетанымын, ?абылдауын, ?иялын, образды ойлауын дамыту.
Т?рбиелік. Аналарды сыйлау?а, ??рметтеуге, аталы с?зге то?тай білуге т?рбиелеу.
Саба?ты? типі: жа?а білімді ме?герту.
Саба?ты? т?рі: аралас
?діс – т?сілі: баяндау, талдау, проблемалы ізденіс
К?рнекілігі: слайд, ма?ал - м?телдер
П?наралы? байланыс: тарих
Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру.
О?ушылармен амандасып, т?гендеу. Саба??а назар аударту.
2. ?й тапсырмасын тексеру.
С. М??анов «Саятшы Ораз» ??гімесін мазм?ндау.
3. ?ткен та?ырыпты пысы?тау.
С?ра?тар ар?ылы.
1. С. М??анов жайлы не білеміз?
2. Шы?армаларын ата.
3.«Есіл бойында» ??гімесі не жайында?
4.«Саятшы Ораз» ??гімесі ?ай шы?армадан алын?ан?
5. ??гімені? композициясын баянда.
4. Саба?ты? ма?сатын ?ою.
5. Жа?а саба?.
Кіріспе.
?абит Махм?т?лы М?сірепов 1902 жылы 22 наурызда Солт?стік ?аза?стан облысы, Жамбыл ауданы, ?. М?сірепов ауылында д?ниеге келеді. 1908 - 1910 ж ауыл мектебінен д?ріс алып, діни сауат аш?ан. 1916 - 1918 ж екі сыныпты ?ауылды? орыс мектебінде, 1918 - 1921 ж жо?ары бастауыш мектебінде, 1923 - 26ж Орынбор ?аласында рабфактао?ы?ан. Омбы ауыл шаруашылы? институтын бітірген. (1926). 1927 - 1928ж Бурабай орман шар. Техникумында о?ытушы, 1928 - 32ж ?аза?стан Мемлекеттік баспасыны? бас редакторы, 1933 - 34 ж сол кездегі ?аза? АКСР О?у халы? комиссариатыны? о?у сектор ме?герушісі, 1934 - 36 ж «?аза? ?дебиеті», «Социалистік ?аза?стан» газетіні? бас редакторы, 1938 - 55 ж біры??ай шы?армашылы? ж?мыспен айналыс?ан.
Шы?армаларын жанрлы? т?рлеріне ?арай былайша топтастыру?а болады.
??гімелері: «Ананы? анасы», «Ер ана», «Талпа?танау»
Повестері: «?осшал?ар», «Тула?ан тол?ында»
Романдары: «?аза? солдаты», «Оян?ан ?лке», «?лпан»
Драмалары: «?ызЖібек», «?озы К?рпеш - Баян с?лу»
Балладалары: «Жапон балладасы»
?ылыми е?бектері: «Заман ж?не ?дебиет», «Суреткер парызы», «Д?уір дидары».
Сондай - а? «Кездеспей кеткен бірбейне» прозалы? поэмасы бар. ?. М?сірепов ?о?ам ?айраткері ретінде 1932 жылы халы?ты? басына т?нген ашты? н?убеті жайында республика?а танымал адамдармен бірлесіп, БКП ?аза? ?лкелік комитетіне «Бесеуді? хатын» жолдады. О. Генриді?, М. Горькийді?, М. Шолоховты?, А. Сафоновты? пьесаларын ?аза? тіліне аударды.
Негізгіб?лім.
М?тін мазм?нымен таныстыру. К?ркем тіл мен баяндау.
«Ананы? анасы» ??гімесіні? та?ырыбы – б?кіл тіршілікті? иесі ананы? алдында бас ию. Идеясы – аналарды ?адірлеу, ??рметтеу.
«Ананы? анасы» ??гімесіні? композициясы:
Шы?арманы?экспозициясы. О?и?а а? бас, со?ыр ?арт ?йтілесті?: «О?ы?дар, шулап!» деп ?ойып, іркіт сабасында йіркілдеген молда мен саудагер Рамазан?а ертеде ?ткен о?и?аны жа??ыртып айтатын ??гімесінен басталады.
Байланыс: Жалпа? балуанны? Ергенекті елін шабу?а аттануы, ?алы? жыл?ыны барымталауы, тезектеріп келе жат?ан жас?ызды олжалауы.
Шиеленісу: Іздеп келіп ?ызын арашалай алма?ан жыл?ышыны? мерт болуы, артынан ?уып келген ?ыз анасыны? барымташыларды? алдын орапалуы.
Шары?тау шегі: ?умесер Кейкіні? ?кімі – ?ызды шешесімен бірге ат жалына ??гертіп, к??дікке алып кету.
О?и?аны? шешімі: С?зден же?іліп, ой?а шомып, тосылып ?ал?ан Жалпа? балуан Ана мен ?ызынабостанды?беруі.
?деби – теориялы? ??ымдар?а то?талу.
Шы?арманы? ар?ауы дегеніміз – о?и?а желісі, оны? дамуы.
Сюжетті шы?армалар дегеніміз – батырлар жыры ертегілер, ??гіме, хикаят, романдар. Сюжетсіз шы?армалар – к??іл к?йге байланысты ?ле?.
А?ыз. Эпосты? к?не т?рлеріні? бірі - а?ыз. Б?л да миф секілді, ?сіресе, ?иял аралас?ан фантастикалы? хикая. Біра? мифтен ?згешелігі – а?ызды? негізінде шынды??а жанасымды, к?бінетіпті, ?мірде бол?ан, халы? жадында са?тал?ан о?шау о?и?алар жатады. ?р халы?ты? тарихында?ы ?лде бір абзал адамдар, аса к?рнекті ?айраткерлер ха?ында да талай а?ыздар ту?ан.
?. М?сіреповты? б?л ??гімесіні? а?ыз деп айтылуыны? бір себебі – ?йтілесті? а?ыз?а айнал?ан адамдарды? басынан ?ткен уа?и?аны ??гімелеуі.
Т?сінгенін тексеру.
Жалпа? батыр?а, ана?а ?лгі бойынша образды? талдау жасау.
1. Кейіпкерді? портреті.
2. Кейіпкерді? мінезі.
3. ?намды немесе ?намсыз іс - ?рекеті.
4. Ма?саты.
Проблемалы? ойтастау.
1. О?ушылар, ??гімеден тарихи шынды? ?алайы? салт – д?ст?рлерді? ?андай т?рлерін кездестірді?дер?
2. Жалпа? балуанны? орнында ?зі?ізболса?ыз, не істер еді?із?
3. Шы?армада ?ай эпизод сізге ерекше ?сер етті?
Д?птермен ж?мыс. М?тіндегі тірек с?здерді жазып шы?у.
Ана туралы ?андай ма?ал – м?телдерді білеміз?
Ана та?ырыбында?ы бір ?н шыр?айы?.
6. Білімді бекіту.
«С?йлемді жал?астыр» ойыны
1. ?абит М?сірепов –
2. ?. М?сірепов шы?армаларын.
3. «Ананы? анасы» ??гімесі -
4. А?ыз дегеніміз –
5. Шы?арманы? тарих пен байланысу себебі -
6. Шы?арма кейіпкерлері –
7. Ба?алау.
Кері байланысты? болуы.
8. ?й тапсырмасы.
а) ??гімені о?ып, мазм?ндау.
?) 150 с?зден т?ратын «Ана махаббаты» та?ырыбында ой тол?ау жазу.
