Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
?азір?аланы?кез-келген?йінде компьютер бар. Балаларды?к?пшілігі бос уа?ытын осы к?гілдірэкранда?ыойынмен?ткізеді. Онан?алсателедидарданшетелді?шуык?пмультфильмдері мен киноларынтамашалайды. Я?ни, баланы??згед?ниеменайналысуынам?мкіндігі бола бермейді. Кейде?йтірлігінеала?да?аната-анабаласыны?тынышотыр?анынт?уірк?ріп, компьютер мен теледидардык?руінееш?андайшек?оймайды. Керісіншеойынны?нешет?рін?келіпбаланы?ызы?тыратындар бар. Біра?уа?ыт?текелеоларкішкентайларыны?компьютерге?алайт?уелдіболып?ал?анына??армайды. Ал компьютерлікойынкімгеболса да ?ызы?. Кейде?лкендерді??зі осы ойынны?шырмауынаншы?аалмай?алады. Психологиялы?т?р?ыданалып?арайтынболса?, балаларб?лойындар?а?ызы?са, олардыжуы?арадато?татум?мкінемес.
Компьютерлікойындарды?бастыерекшелігіжандытол?андыратынтірі?рі?оз?алыс?а толы д?ниенік?рсетуболыптабылады. Б?лерекшеліккішкентайбалалар?атерісы?палетеді. ?йткеніоларды??серленуде?гейіжо?ары. Тартымдыкомпьютерлікойындарбалаларды?жаны мен т?нінбаурапалып, ?иял?лемінежетелейді. М?ндайжа?дайда бала ?зіно?и?аны?бастыкейіпкеріретіндесезінеді. Ол?зін?рекететушіретіндесезінетінбол?анды?тан, соданл?ззаталады. Осылайша бала ?лгіойыннан?атты?серленеді. Б?лбірте?біртебаланы?психикасынб?зады
Компьютерлікойындарды?негізгіт?рі — атыс-шабыс, т?белес. Б?лалдыменбаланы?мінез-??л?ына?серетеді. ?йткеніойынны? бас кейіпкерібол?ан бала ?немі?табермейтініаны?. Кейдеже?еді, кейдеже?іледі. Ал ?тыл?ансайыноны?ойын?адеген??марлы?ы арта т?седі. ?зісол?лемні? батыры болу?а?мтылады. Сыртта?ыд?ниені?мытып, ?ым-?и?ашсо?ысала?ынданемесесатырла?ант?белесті?ортасында, ?йтеуір, жарысала?ындаж?реді. Б?ндайкездебаланы?ж?йкеж?йесіб?зылып, ашу-ыза?ажолбереді. ?тылып?алса, к??ілк?йіболмайды. Тіптіосындайкездеайналасында?ыадамдарды?с?зінты?дамай, ренжісіп?алуым?мкін. Екіншіден, компьютерлікойындардарды?к?пшілігіатыс-шабыс?анегізделгендіктен, б?ндайойын?а?уесбалаларды?бойындамейірімділік, ізгілік?асиеттеріазаяды.
Жалпы, балаларды?компьютерлікойындар?а?ызы?ушылы?ы 3-4 жасынанбасталады. Біра?б?ндайкездебаланыкомпьютергежа?ындату?ам?лдеболмайды. Бала 7 жастанас?аннанкейін?анааптасынабірретж?не аз уа?ыткомпьютерге?йреткені?ізж?н. Ал бесіншісыныптанкейіно?ушыны?б?ндайойындар?а?ызы?ушылы?ы?аттыбай?алады. ?сіресе, осы уа?ыттажуас, ?зортасынанб?лекж?ретінбалаларкомпьютерлікойындарды?т?т?ынынаайналуым?мкін. Олардостарыменжа?ынараласпа?анды?тан бар уа?ытын компьютер алдында?ткізеді. Б?ндайкезде оны ойыннаналыстату?те?иын. Тіптіолата-анасына?арсыкеліп, жанжалдасуым?мкін. ?за?уа?ыткомпьютерменж?мысістегендіктен, оны?адамдармен?арым-?атынасы?иындайт?седі. Мінез-??л?ы?згеріп, тез ашуланады. К?пшілікпентілтабысаалмайды. Компьютерді?ос?аншабайызтаппай, ал оны?алдындаотыр?андауа?ытты??алай?тіпкеткенінбілмейді. Ойнаум?мкіндігіболма?анкезде?зінжайсызсезініп, ашуланып, мазасызданады. Сонды?таната-анабаланыкомпьютерді?алдынабелгілібіруа?ытта?анаотыр?ыз?аныж?н. Шектентыс??марлы?баланыкомпьютергет?уелділікке?келіпсо?тырады. Оны ?зге?лем?ызы?тырмайтынхалгежеткізеді. Сонды?танб?ндайкездебала?а?рыспай, ай?айламай, т?сіністікпен?арап, оны виртуалды?лемненалыстату?ажет. ?дебикітаптар?анемесебас?аіске?ызы?тырып, біртіндепкомпьютерденажырату?а?мтыл?анабзал.
Компьютерлікойындегеніміз – на?ты?мірденг?рі?иялда?ы?мірге?арай бой ?рудегенс?з. Ол?лемде батыр да, залым да болу?ажолашы?, ?ркениетті?алалар мен бай т?рмысты?п-с?тте?з?олы?мент?р?ызааласы?. Арманы?ыздыж?зегеасыру?аболады. К??ілі?дегініа?тарып, ?леуметтікжелілерар?ылы сыр б?лісесі?. ?ыс?асы, адамдар?аорта?на?ты?мірде?олжеткізу?иынды??ат?сетінм?селелердіэкранны?алдындаотырып-а?ж?зегеасырабересі?.
Шынм?нінде, м?ны?б?рібала?ана?ты?мірдеата-анатарапынаны?ыласты?, назарды?азды?ынанорыналыпжататынм?селелер. Оны?жекепроблемасы, идеялары мен армандары, опы?жегені мен к??іліні?асып-тасы?аныата-анасынтол?андырмайтынболса, бала кімменсырласып, кіммен ой б?лісуікерек? М??алім тек ?йіп-т?гіпберілгенмектептапсырмасын?алайорында?анына?анак?зж?гіртіпшы?ып, былай?ыкездетапсырманыорындайалма?аны?шінс?гіп-?рсатынболса, оныменс?йлесіп, ??гімегетарту?ауа?ыттаппайтынболса. Бала да ересекадамсекілді. О?анк?мек, ?олдау мен ке?есауадай?ажет.
Компьютерлікойындарды?балалар?аы?палыжайындак?пайтылуда. ?сіресе, керіы?палытуралы. Компьютер алдындабайланыпотыру?ада?дыланыпкеткен бала бойындаагрессивтікмінезпайдаболуым?мкіндегенпікірлерді?шынды??ажа?ынекенін?мірді??зід?лелдеуде. Олбаланы?з?лемінеалыпкетіп, на?ты?мірді? бар екендігін?мыттырады. ?з??рдастарыменараласуды?орнына?з?лемінде?зімен-?зібол?андыжаны?алапт?рады. М?ны?б?рікомпьютерді?жа?ымсыз?серіжайында. Ал ендіоны?бала?аберержа?ымдыжа?ы бар ма?
Б?лсауал?а психолог Олег Попов мырзабаспас?збеттеріндебылайдепжауапбереді: «Барлы?компьютерлікойындаржеделшешім?абылдаудыталапетедіж?небаланы?бойында?ыосындай?асиеттідамытады. Сонымен?атарлогикалы?ойлау, назараудару, ?зісінжоспарлайбілу?асиеттеріндамытады».
?рине, маманб?лжердекомпьютергебіржолат?уелдіболыпкетпей, оныа?ылменпайдаланабілгендеболатынм?сележайындаайтыпотыр. Ал буыны мен санасы?ата?ойма?ан, айналасында?ыжа?ындарынан?олдау мен т?сіністік, жылылы? пен назараударуболма?анбалаларды?осыны?б?рінкомпьютердентауып, о?ант?уелдіболыпшы?акелетініжайындаеместігіт?сінікті. Не н?рсені де шектентысшы?ыпкетпей, м?лшеріменпайдаланатынболса?, бала мен компьютерлікойындартуралы проблема к?терілмеседі. Сонымен, ?ке-шеше бала алдында?ы?зіні?ата-аналы?парызын?тейалыпж?рген-ж?рмегеніні?айнасынбаланы?компьютерлікойындар?ат?уелді-т?уелсіздігік?рсететінде?гейгежеткенсекілдіміз.
Бала?ызды?компьютергет?уелдіекенін?алайбай?айсыз?
- ойыннанажыратыл?анкезде бала неменайналысарынбілмей, ?зін?ояр?ажертаппайды;
- бала компьютер алдынант?р?ысыкелмейді, ?зіне?на?анбір-екіойынментынбайды;
- саба?о?у?ауа?ытыжетпейді, ??рдастарымендаладаойна?ысыкелмейді.
Осындайк?ріністердібай?айтынболса, ата-ана?шіндабыл?а?атынкезе?тудыдепесептеукерекдейдімамандар. Б?лжа?дайларкомпьютерлікойындар?ат?уелділікті?белгілерідепаталадыекен. Егер бала компьютерменбая?ыданберіайналысса, біра?со?ан?арамастандостарыменараласу?а да, саба?ыно?у?а да уа?ыттабатынболса – б?лтаби?ижа?дай. Егербала?ызкомпьютерлікойындарды?те?за?ойнайтынболса, біра?ескертужасал?аннанкейін?зінебас?аайналысатынн?рсеніо?айтауыпалатынболса, б?лт?уелділікемес.
Осы м?селелерді?арастыракелебіз 2 сыныпо?ушыларыны?компьютерлікойындар?ат?уелділігінаны?таума?сатында 40 о?ушыны?амты?анзерттеуж?мыстарынж?ргіздім. Зерттеуж?мысынсауалнамас?ра?тарын?оюар?ылыж?ргіздік. С?ра?тарды?зіміз??растырды?. Зерттеун?тижесіт?мендегідейболды:
№
С?ра?тар
И?
Жо?
1
Сізкомпьютерденойынойна?анды?натасызба?
38
2
2
Сізді?уа?ыты?ызды?к?пшілігіойынмен?тедіме?
34
6
3
Сізкомпьютерді, болмаса?ялытелефондык?ргендеойынойна?ы?ызкеліпт?рама?
37
3
4
Сізгесаба?о?ы?аннанг?ріойынойна?ан?ызы?тыма?
35
5
5
Сізата-ана?ызр??сатетпесе де, ойынойнайсыз ба?
0
35
Зерттеун?тижесіндео?ушыларды?к?пшілігікомпьютерлікойындар?ажа?ынекеніаны?талды. Дегенмен?лі де болсаата-анасыны?сал?антыйымынак?недіекен. Б?лт?уелділікемес, алайда аса ?ызы?ушылы?десекболар. Сонды?тан да, ?орытындылайкеле мен т?уелділікті?алдыналу?шіната-аналар мен ?стаздар?ат?мендегідей?сыныстаржасаймын:
1. 1-4 сыныпо?ушыларыкомпьютерді?алдындат?улігіне 15-20 минут отырукерек.
2. Сондай-а? бала монитордан 70 сантиметр ?ашы?ты?таж?мысістегеніж?н.
3. Компьютер т?р?анб?лмежары?бол?аныабзал.
4. Жарты са?атсайынб?лменіжелдетіп, ал компьютердіс?ндіргенненкейінб?лмені?ауасынтазартукерек.
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт