Жеке т?л?аны ж?не оны? ?леуметтік байланыстарын диагностикалау
Жеке т?л?аны ж?не оны? ?леуметтік байланыстарын диагностикалау
«Ая?талма?ан ??гіме»
Б?л ?дістеме баланы? жеке т?л?асыны? дамуы мен ?алыптасуына ж?не ?леуметтену ?рдісіне ?сер еткен ?орша?ан орта к?з?арастарын аны?тау?а м?мкіндік береді.
Келесі пайымдауларды ая?та?дар.
Мен т?мендегідей к?з?арастармен т?рбиелендім. Мені? ойымша:
Жан?я – б?л …;
Ж?мыс – б?л...;
А?ша – б?л...;
О?у – б?л...;
Ер адам – б?л...;
?йел – б?л...;
С?ттілік – б?л... .
Бала?а жауап бергенде тек ?зіні? ?ана ?станымын ?ана емес, сонымен бірге ?орша?ан ортаны? да ( ата - ана, туыстар, таныстар, м??алімдер ж?не т.б) ?станымы бойынша жауап беруге болатынын ескертуіміз ?ажет. Сонымен ?атар балалар пайымдаумен келісу, не келіспеу де?гейіне ?арай (+, -) белгілерін ?ою?а болады. Ал?ан м?ліметті талдай отырып, ?зі?із ?шін баланы? Мен - т?жырымдамасын аны?тау ?ажет.
«Мен нені жа?сы к?ремін?» ж?не «Мен нені жек к?ремін?» с?ра?тарына он жауаптан жаз.
Та?дау жаса
Т?менде берілген т?л?а сапалары, ??ндылы?тары, іс - ?рекеттеріні? жеке ?зі?ізге ма?ыздылы?ына ретімен ?ойып шы?ы?ыз.
Т?л?а сапалары
??ндылы?тар
Іс - ?рекеттер
А?ылды
Достар
О?у
Адал
Е?бек
Теледидар ?арау
?арапайым
Білім
?ыдыру
Шыншыл
Отан
К??іл к?теру, ойнау
Е?бек?ор
А?ша
Достармен ?арым ?атынас жасау
Сенімді
Мектеп
Білім алу
Мейірімді
Адам
Шаруашылы??а к?мектесу
?айырымды
Таби?ат
Жануарларды ?ам?орлау
?ол ?шын беруге ?зір
Денсаулы?
Кішілермен ойнау
Ашы?, ??гімешіл
Отбасы
Спортпен айналысу
К??ілді
Жетістік
Музыка ты?дау
Энергиялы
?нер
Техникамен ж?мыс
Сонымен ?атар ой таразысынан ?ткізуге есімдіктерді беруге болады. «Мен», «ол», «сен», «біз», «олар» есімдіктерін беріп, о?ушыны? ?зіне ма?ыздылы?ына ?арай ретімен ?ою, не белгілеу ?сынылады.
Бала бірінші орын?а («мен», «біз») ?айсысысын ?ояды, не болмаса со??ы орын?а та?дауы ?андай?
Тапсырманы к?рделендіруге болады. Ол ?шін ?атысушылар?а та?дау жаса?аннан кейін, ?р?айсысына б?л есімдіктер нені білдіретінін жазуды с?рау ?ажет (мысалы, «біз» олар ?шін жан?я ма, ?лде достар, сыныптастар немесе ...).
Та??ажайып та?дау
«Та??ажайып» жа?даятты ?олдана отырып, балаларды? ?ажеттілігін аны?тау.
Мысалы: «Са?ан не керек?» деп алтын балы? с?раса,
Сен бір са?ат?а си?ыршы болып кетсе? не істейсі??
Сен адам тіршілік етпейтін арал?а барып, ?ал?ан ?мірі?ді сонда ?ткізесі?. ?зі?мен бірге бес с?зге сый?ызатын н?рселерді алу?а болады. Бес с?зді ата?
Ая?талма?ан хат
Бейтаныс дос?а жазыл?ан хатты ая?та:
Мен жа?сы ?мір с?ріп жат?ан себебім...
Мені? нашар ?мір с?ріп жат?ан себебім...
Референтті т?л?алар
Сіз ?з социумы?ызда?ы ?зі?із ?шін ма?ызды он адамды жазы?ыз. Кім сізге аса жа?ын екенін белгіле?із. ?зінді? шынжыр ??ра?ыз: Мен ------> анам ------> досым------> Арман Ж. ------>жатты?тырушы ...
Жеке тұлғаны және оның әлеуметтік байланыстарын диагностикалау
«Аяқталмаған әңгіме»
Бұл әдістеме баланың жеке тұлғасының дамуы мен қалыптасуына және әлеуметтену үрдісіне әсер еткен қоршаған орта көзқарастарын анықтауға мүмкіндік береді.
Келесі пайымдауларды аяқтаңдар.
Мен төмендегідей көзқарастармен тәрбиелендім. Менің ойымша:
Жанұя – бұл …;
Жұмыс – бұл...;
Ақша – бұл...;
Оқу – бұл...;
Ер адам – бұл...;
Әйел – бұл...;
Сәттілік – бұл... .
Балаға жауап бергенде тек өзінің ғана ұстанымын ғана емес, сонымен бірге қоршаған ортаның да ( ата - ана, туыстар, таныстар, мұғалімдер және т.б) ұстанымы бойынша жауап беруге болатынын ескертуіміз қажет. Сонымен қатар балалар пайымдаумен келісу, не келіспеу деңгейіне қарай (+, -) белгілерін қоюға болады. Алған мәліметті талдай отырып, өзіңіз үшін баланың Мен - тұжырымдамасын анықтау қажет.
«Мен нені жақсы көремін?» және «Мен нені жек көремін?» сұрақтарына он жауаптан жаз.
Таңдау жаса
Төменде берілген тұлға сапалары, құндылықтары, іс - әрекеттерінің жеке өзіңізге маңыздылығына ретімен қойып шығыңыз.
Тұлға сапалары
Құндылықтар
Іс - әрекеттер
Ақылды
Достар
Оқу
Адал
Еңбек
Теледидар қарау
Қарапайым
Білім
Қыдыру
Шыншыл
Отан
Көңіл көтеру, ойнау
Еңбекқор
Ақша
Достармен қарым қатынас жасау
Сенімді
Мектеп
Білім алу
Мейірімді
Адам
Шаруашылыққа көмектесу
Қайырымды
Табиғат
Жануарларды қамқорлау
Қол ұшын беруге әзір
Денсаулық
Кішілермен ойнау
Ашық, әңгімешіл
Отбасы
Спортпен айналысу
Көңілді
Жетістік
Музыка тыңдау
Энергиялы
Өнер
Техникамен жұмыс
Сонымен қатар ой таразысынан өткізуге есімдіктерді беруге болады. «Мен», «ол», «сен», «біз», «олар» есімдіктерін беріп, оқушының өзіне маңыздылығына қарай ретімен қою, не белгілеу ұсынылады.
Бала бірінші орынға («мен», «біз») қайсысысын қояды, не болмаса соңғы орынға таңдауы қандай?
Тапсырманы күрделендіруге болады. Ол үшін қатысушыларға таңдау жасағаннан кейін, әрқайсысына бұл есімдіктер нені білдіретінін жазуды сұрау қажет (мысалы, «біз» олар үшін жанұя ма, әлде достар, сыныптастар немесе ...).
Таңғажайып таңдау
«Таңғажайып» жағдаятты қолдана отырып, балалардың қажеттілігін анықтау.
Мысалы: «Саған не керек?» деп алтын балық сұраса,
Сен бір сағатқа сиқыршы болып кетсең не істейсің?
Сен адам тіршілік етпейтін аралға барып, қалған өміріңді сонда өткізесің. Өзіңмен бірге бес сөзге сыйғызатын нәрселерді алуға болады. Бес сөзді ата?
Аяқталмаған хат
Бейтаныс досқа жазылған хатты аяқта:
Мен жақсы өмір сүріп жатқан себебім...
Менің нашар өмір сүріп жатқан себебім...
Референтті тұлғалар
Сіз өз социумыңыздағы өзіңіз үшін маңызды он адамды жазыңыз. Кім сізге аса жақын екенін белгілеңіз. Өзіндің шынжыр құраңыз: Мен ------ анам ------ досым------ Арман Ж. ------жаттықтырушы ...
«Мен және менің достарым»
Анкета
1. Сенің достарың бар ма? (иә, жоқ)
2. Сізді не біріктіреді:
Техникамен жұмыс;
Киноға бару;
Гитарада ойнау;
Хобби;
Басқа (толықтырыңыз) _____________________________________________
4. Қиын сәттерде достарыңның қайсысынан көмек сұрар едің? ____________________
5. Достарың сенің қандай қасиеттеріңді бағалайды?_____________________________
6. Досыңның қандай ма болмасын қиын жағдайдан шығуға, не болмаса проблеманы шешуге көмектескен жағдаятты есіңе түсір ______________________________________