«Бастауыш сынып о?ушыларыны? мектепке бейімделуді? психологиялы? м?селелері»

Баланы? мектепке ал?аш?ы кезе?де болуы, оны? жа?а жа?дай?а ?леуметтік-психологиялы? бейімделу мезгілі болып табылады. Баланы? мектепке ?леуметтік-психологиялы? бейімделуі туралы айта отырып, балалар ?жымына бейімделуі туралы с?ра??а то?тала кеткен ж?н. ?детте, б?л процестегі ?иыншылы?тар балаба?ша?а барма?ан, ?сіресе отбасында?ы жал?ыз ?скен балаларда кездеседі. Егер б?л балаларда ??рбыларымен ?арым-?атынаста жетерліктей т?жірибе болмаса, онда олар сыныптастарынан ж?не м??алімдерден ?йде ?алыптас?ан ?арым-?атынасты к?туі м?мкін. Сонды?тан, м?ндай балалар ?шін жа?дайды? ?згеруі жиі стреске ?келуі м?мкін. Бастауыш мектепті? негізгі міндеті – баланы? бастап?ы жеке басын ?алыптастыруды? ?амтамасыз ету, оны? ?абілеттерін аны?тау ж?не дамыту. Баланы? бастап?ы жеке басын ?алыптастыру ?шін біз е? алдымен балаларды мектепке бейімдеуіміз ?ажет. Мектепке бейімделу кез-келген мектеп жасында?ылар ?шін ?зекті м?селе болып табылады, ал бастауыш сынып о?ушылары ?шін ерекше ма?ызды. Себебі, баланы? бастап?ы іс-?рекетіні? т?рі ?згереді, бала тап бол?ан ?леуметтік тап ?згереді. Бала тек ?ана сыныбына ?ана емес, жалпы мектебіне, м??аліміне, сондай-а? м??алімні? ?зі жа?а о?ушыларына бейімделуіне тура келеді. Баланы? о?у процесіне, мектепке бейімделуі 2-3 аптадан алты ай?а дейін созылуы м?мкін. Б?л к?птеген факторлар?а байланысты:

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
««Бастауыш сынып о?ушыларыны? мектепке бейімделуді? психологиялы? м?селелері»»

«Аманкелді Иманов атындағы жалпы орта білім беретін лицей – мектеп» ММ

«Бастауыш сынып оқушыларының мектепке бейімделудің психологиялық мәселелері»

2015-2016 оқу жылы

Баланың мектепке алғашқы кезеңде болуы, оның жаңа жағдайға әлеуметтік-психологиялық бейімделу мезгілі болып табылады. Баланың мектепке әлеуметтік-психологиялық бейімделуі туралы айта отырып, балалар ұжымына бейімделуі туралы сұраққа тоқтала кеткен жөн. Әдетте, бұл процестегі қиыншылықтар балабақшаға бармаған, әсіресе отбасындағы жалғыз өскен балаларда кездеседі. Егер бұл балаларда құрбыларымен қарым-қатынаста жетерліктей тәжірибе болмаса, онда олар сыныптастарынан және мұғалімдерден үйде қалыптасқан қарым-қатынасты күтуі мүмкін. Сондықтан, мұндай балалар үшін жағдайдың өзгеруі жиі стреске әкелуі мүмкін. Бастауыш мектептің негізгі міндеті – баланың бастапқы жеке басын қалыптастырудың қамтамасыз ету, оның қабілеттерін анықтау және дамыту. Баланың бастапқы жеке басын қалыптастыру үшін біз ең алдымен балаларды мектепке бейімдеуіміз қажет. Мектепке бейімделу кез-келген мектеп жасындағылар үшін өзекті мәселе болып табылады, ал бастауыш сынып оқушылары үшін ерекше маңызды. Себебі, баланың бастапқы іс-әрекетінің түрі өзгереді, бала тап болған әлеуметтік тап өзгереді. Бала тек қана сыныбына ғана емес, жалпы мектебіне, мұғаліміне, сондай-ақ мұғалімнің өзі жаңа оқушыларына бейімделуіне тура келеді. Баланың оқу процесіне, мектепке бейімделуі 2-3 аптадан алты айға дейін созылуы мүмкін. Бұл көптеген факторларға байланысты:

баланың индивидуалдық ерекшеліктері;
басқалармен қарым-қатынасындағы ерекшеліктері;
оқу орнының типі және баланың мектеп өміріне дайындығының деңгейі.

Бұл жерде балаға ересектердің, яғни ата-анасының қолдауы қажет. Бірінші сынып оқушылары үшін оқу жылының басталуы маңызды, әрі қиын кезең. Оқу жылының басталуымен баланың өмір сүру салты өзгереді. Оқуда жақсы көрсеткіш көрсету үшін, үй жұмысын уақытында орындау, мұғалімнің талаптарын бұлжытпау, мектеп тәртібіне мойын ұсыну, күн тәртібін сақтау, жүйелі және кернеулі еңбек ету, ойынның орнына күнделікті мектепке келуімен басталады. Осы жүйеге сай оқушылар бейімделулері қажет.Алғашқы 1-2 аптада балалар үшін қиынға соғады, ал 5-6 апталарда жайлап төселе бастайды.

Оқушылардың психоәлеуметтік ой-өрісін анықтау мақсатында С.А. Банков ұсынған сұхбат жүргізілді. Сұхбатқа барлығы 17 оқушы қатысты. Бақылау тапсырмалары бойынша келесі сұрақтар қойылды:бала неше жаста екенін санап шығу, үйдің мекен-жайын айтып беру, логикалық тапсырмалар. Нәтижені бағалау барысында оқушылардың 100% мектепке деген оңды мотивациясы бар, мектепке кемелденгені анықталды.

№

Аты-жөні

Сұхбаттың №

Кенжеғалин М

Тортай А

Данияр А

Самат Ф

Макишева Н

Комарова Ж

Чиркова Э

Ақылбекова Д

Балташ М

Садуақас Д

Қырықбаева Б

Зұлхат Ф

Қайыркен Е

Макулова А

Бактыбаев М

Темірболат Е

Серік А

Қорытынды: оқушылардың 100% мектепке деген оңды мотивациясы бар, мектепке кемелденген.

Ата-аналар мектеп мұғалімдерімен кездесіп отыру пайдалы ғана емес, қажет те. Ол кездесулер мектеп пен жанұя арасында тығыз байланыс орнатуға, оқушылардың оқуы мен тәртібінде кемшіліктерді болдырмауы үшін дер кезінде шара қолдануға мүмкіндік береді.

1 сынып оқушыларының ата-аналарға арналған кеңестер

1. Баланы жайлап оятыңыз: оянғанда ол сіздің күлімдегеніңізді көріп, еркелеткен дауысыңызды естісін. Таң атпай оны ұсақ - түйекпен асықтырмаңыз, кеше ескерткен болсаңыз да, қателіктері мен жаңсақтықтары үшін кінәламаңыз.
2. Баланы мектепке таңғы ассыз жібермеңіз: мектептегі тамақтануға дейін оған көп жұмыс істеу керек болады.
3. Қоштасарда ескерту, ақыл айтыңыз: тентек болма, өзіңді жақсы ұста, бүгін жаман бағалар болмасын және т. б. Балаға сәттілік тілеңіз.
4. БҮГІН ҚАНДАЙ БАҒА АЛДЫҢ деген сөзді ұмытыңыз. Мектептен кейін баланы байыпты қарсы алыңыз, оған көп сұрақтар қоймаңыз, босаңсуға мүмкіндік беріңіз.
5. Егер балаңыздың ренжулі, бірақ үндемейтінін байқасаңыз, сұрап қинамаңыз, саябырланған соң өзі айтады.
6. Мұғалімнің ескертуін ести сала, ұрсысуға асықпаңыз, мұғаліммен баланың қатысуынсыз сөйлесуге тырысыңыз.
7. Мектептен келе балаға сабақ орындауға асықтырмаңыз, күш жинауға 2 - 3 сағат қажет (1 сыныпта 1, 5 сағат ұйықтап алғаны жақсы). Сабақ дайындауға тиімді уақыт - 15 - 17 сағат аралығында.
8. Бір отырғаннан барлық сабақты орындатпаңыз, 15 - 20 минут сабақтан кейін 10 - 15 минут үзіліс қажет.
9. Сабақ орындағанда үстінен төніп тұрмаңыз, өзіне жұмыс істеуге мүмкіндік беріңіз, бірақ сіздің көмегіңіз керек болғанда сабырлық сақтаңыз. Байыпты сөйлеп, қолдау, мақтау қажет.
10. Баланың бас ауруына, шаршауына, көңіл - күйінің нашарлауына шағымданса, назар салыңыз. Бұл көбінде қажудың, сабақтағы қиналудың басты көрсеткіштері болады.

Мектеп психологі: _________Э. Бакасова