Сар?ан ауданы Ба?алы ауылы А?арту бастауыш мектебі
мектеп писхологі: Нуржанова Индира Беимбетовна
Балада?ы зейін т?ра?сызды?ы белгілерін зерттеу
Кейбір балалар таби?атынан ?те белсенді, тым ?оз?ал?ыш, беймаза, к??іл к?йі т?ра?сыз болып келеді. Б?ндай ?згерістерді психология тілінде
“ зейін т?ра?сызды?ы белгісі ” деп атайды. Мектепке енді баратын балаларды? ішінен осы мінез - ??лы?ты? б?зылуы жиі кездесетіні бай?алады ж?не ?ыз балалар?а ?ара?анда, ер балаларды? арасында к?бірек кездеседі.
Психологтар зейін т?ра?сызды?ы белгілеріні? бірнеше клиникалы? белгілерін ай?ындап отыр. мектепке баратын баланы? бойынан осы диагнозды аны?тауды? к?рсеткіштерін беріп отырмыз. ?дістеме клиникалы? к?рсеткіштерге ие, біра? белгілі бір нормативтік к?рсеткіштерді алу?а негіз болмайды. Диагностика ба?ылау т?сілімен ж?ргізіледі.
Педагог мынадай белгілерге назар аударуы керек :
1.Аяк пен ?олды? тынымсыз ?оз?алуына.
Бала орынды??а отыр?анда б?гіліп,б?рісіп отырады.
2.?ажет кезде бір орында тыныш отыра алмау.
3.Баска д?ниелерге лезде к??іл аударып кетуі.
4.?жымда ?р – т?рлі жа?дай мен ойын кезінде ?з кезегін к?те алмау, шыдамсызды? таныту.
5.С?ра?ты естіген кезде ая?ына дейін ты?дамай, ойланбастан жауап беру.
6.Берілген тапсырманы орындау кезінде ?иынды?тар?а ( о?аш мінез – ??лы? пен т?сініктемені? жеткіліксіздігіне байланысты ?иынды?тардан бас?а ) тап болуы.
7.Тапсырманы орындау барысында, ойын кезінде баланы? назарын бірден аудара алмау.
8.Бір ?рекетті ая?тамастан екінші ?рекетке к?шу жиілігі.
9.Ойын кезінде тынышты?ты са?тай алмауы.
10. К?п с?зділік
11. ?згелерге б?гет жасау.
12.Баланы? ?зіне ?аратыла айтыл?ан с?зді жиі елемеуі.
13.?йдегі, мектептегі ?зіне ?ажетті (ойыншы?тар, кітап, ?арындаш т.б ) заттарды жиі жо?алтуы.
14. Ойланбастан ?ауіпті ?рекеттерге баруы. Б?л ?рекет баланы? жа?а бір ?сер алайын деген ойынан туындама?ан (мысалы, к?шеде жан – жа?ын ба?дарламастан автомобильді? жолын кесіп ж?гіріп ?те шы?ады ж?не т.б.).
Осы к?рсетілген 14 белгіні? бала бойында е? кем дегенде, 8- і кездеседі. Осы белгілерді? бай?алуын жалпы 3 топ?а б?ліп ?арастыру?а болады :
Гипербелсенді белгілер (1,2,9,10 - белгілер);
М??ият болмау, алданушылы? (3,6- 8,12,13 – белгілер );
Просмотр содержимого документа
«"Балада?ы зейін т?ра?сызды?ы белгілерін зерттеу "»
Сарқан аудан Бақалы ауылы Ағарту БМ мектеп писхологі:
Нуржанова Индира Беимбетовна
Баладағы зейін тұрақсыздығы белгілерін зерттеу
Кейбір балалар табиғатынан өте белсенді , тым қозғалғыш , беймаза , көңіл күйі тұрақсыз болып келеді. Бұндай өзгерістерді психология тілінде
“ зейін тұрақсыздығы белгісі ” деп атайды . Мектепке енді баратын балалардың ішінен осы мінез - құлықтың бұзылуы жиі кездесетіні байқалады және қыз балаларға қарағанда , ер балалардың арасында көбірек кездеседі .
Психологтар зейін тұрақсыздығы белгілерінің бірнеше клиникалық белгілерін айқындап отыр . мектепке баратын баланың бойынан осы диагнозды анықтаудың көрсеткіштерін беріп отырмыз . Әдістеме клиникалық көрсеткіштерге ие , бірақ белгілі бір нормативтік көрсеткіштерді алуға негіз болмайды . Диагностика бақылау тәсілімен жүргізіледі .
Педагог мынадай белгілерге назар аударуы керек :
1.Аяк пен қолдың тынымсыз қозғалуына .
Бала орындыққа отырғанда бүгіліп ,бүрісіп отырады.
2.Қажет кезде бір орында тыныш отыра алмау .
3.Баска дүниелерге лезде көңіл аударып кетуі .
4.Ұжымда әр – түрлі жағдай мен ойын кезінде өз кезегін күте алмау , шыдамсыздық таныту .
5.Сұрақты естіген кезде аяғына дейін тыңдамай , ойланбастан жауап беру .
6.Берілген тапсырманы орындау кезінде қиындықтарға ( оғаш мінез – құлық пен түсініктеменің жеткіліксіздігіне байланысты қиындықтардан басқа ) тап болуы .
7.Тапсырманы орындау барысында , ойын кезінде баланың назарын бірден аудара алмау .
8.Бір әрекетті аяқтамастан екінші әрекетке көшу жиілігі .
9.Ойын кезінде тыныштықты сақтай алмауы .
10. Көп сөзділік
11. Өзгелерге бөгет жасау .
12.Баланың өзіне қаратыла айтылған сөзді жиі елемеуі.
13.Үйдегі , мектептегі өзіне қажетті (ойыншықтар , кітап , қарындаш т.б ) заттарды жиі жоғалтуы .
14. Ойланбастан қауіпті әрекеттерге баруы . Бұл әрекет баланың жаңа бір әсер алайын деген ойынан туындамаған (мысалы, көшеде жан – жағын бағдарламастан автомобильдің жолын кесіп жүгіріп өте шығады және т.б.).
Осы көрсетілген 14 белгінің бала бойында ең кем дегенде , 8- і кездеседі . Осы белгілердің байқалуын жалпы 3 топқа бөліп қарастыруға болады :
Гипербелсенді белгілер (1,2,9,10 - белгілер);
Мұқият болмау , алданушылық (3,6- 8,12,13 – белгілер );
Импульсивті (4,5,14- белгілер).
Мінез – құлықтағы бұл ауытқушылықтардың алдын алмаса , баланың болашақта оқудағы улгермеушілігіне , өзгелермен қарым – қатынасына ортақ тіл табыса алмауына апарып соғады .
