Жас?спірімні? ?БТ тапсыру?а дайынды?ы кезінде ата- аналар?а психологиялы? к?мек к?рсету

Астрахан №1 орта мектебі Тақырыбы:   "Жасөспірімнің ҰБТ тапсыруға дайындығы кезінде ата- аналарға психологиялық көмек көрсету».        Дайындаған: мектеп психологы Курганбаева Перизат Жумабековна   2015 ж.

Мақсаты: бала тәрбиесіндегі ата – ананың жауапкершілігін арттыру, ҰБТ кезінде ата - ананың оқушыға көмек көрсетуіне кеңес беру, ата – ананы ҰБТ – ға психологиялық тұрғыда дайындау.

Тест тапсырудағы қиындықтарды жою жолдары.

Оқушының ҰБТ тапсыруда ата – ананың нұсқаулары.

Тестке қалай дайындалу керек. Ата – ана оқушы көзімен.

Тест дайындығы кезіндегі баланың демалуы, тамақтануы, дәрумендерді қолдануы.

« Тест » - ағылшын тілінен аударғанда « сынау » , « тексеріп көру » деген

мағынаны білдіреді.

Тест тапсырудағы қиындықтар

КОГНИТИВТІ

ПРОЦЕССУАЛДЫ

ТҰЛҒАЛЫҚ

Мазасыз оқушылар

Еріксіз және өз бетінше ұйымдастыра алмайтын оқушылар

ҰБТ – ғы қиындықтар

Сенімсіз оқушылар

Әлсіз оқушылар

Аудиалдар мен кинестетиктер оқушылар

Гипертимді оқушылар

1. ҰБТ -дан күтілетін нәтижеге байланысты өздерінің күмәнді, жағымсыз ойларын өзгертіп, жақсылыққа, қуанышқа бағдарланған ойларға бойларын үйрету керек. «осыны кім шығарды екен?», «бұрынғы кезде жақсы еді», «балам шаршап, қиналатын болды»; Себебі адам бір нәрсеге теріс баға берсе, соған қатысты оның жан дүниесін жағымсыз эмоция жайлап алады. Жағымсыз эмоция — зияткерліктің танылуына, есте сақтауға, зейінді шоғырландыруға, тіпті тест тапсырмаларының мазмұнын түсінуге үлкен кедергі келтіреді .

2. ҰБТ кезінде, дайындық барысында ата-анадан мейірім, шыдамдылық, төзімділік, балаларын кез келген сәтте қолдай алатындай парасат керек. Себебі ҰБТ – өмірдегі бір ғана баспалдақ, ол бала өмірінен, денсаулығынан артық маңызға ие бола алмайды. Бір жолғы сәтсіздік келесі дамуға бастау болатынын ұмытпау керек. Яғни биыл болмаса, келесі жылы еңбектеніп, мақсатқа қол жеткізуге әрқашан мүмкіндік болады.

3. ҰБТ тапсыратын жерде кейде оқушылардан оларды ертіп келген «жанкүйерлер» көп болады. Сөз жоқ, мұндай сәтте баланы қолдау, тірек болу керек-ақ. Бірақ ата-ананың көбі осы қолдаудың, тірек болудың мағынасын басқаша ұғатын сияқты. Байқап тұрсаңыз, сондай сәттерде кейбірі «не болар екенбіз?» деп аһілеп-уһілеп, кейбірі «қайтсең де нәтиже көрсет» деп қайрап жатады. Бірақ ҰБТ тапсырғалы, кіргелі тұрған балаға ешқашан үлкен жауапкершілік артуға, аяушылық танытып, көңілін босатуға немесе «сөйт-бүйт» деп кеңес айтуға болмайды. Керісінше, баланы «біз неге болса да дайынбыз», «біз сені әрқашан жақсы көреміз» деген сияқты оптимизм, жақсы көру сезімін танытатын, сабырлылыққа шақыратын сөздермен қоштау керек .

4. ҰБТ тапсыруға психологиялық даярлықты оқушылардың өз уақыттарын дұрыс пайдаланулары да анықтайды. Оның өзінде әрбір 30 минуттан кейін үзіліс жасап, дем алған жөн. Бірақ бұл үзіліс 3-5 минут қана болуы керек. Ал әрбір екі сағаттан соң 20-30 минуттық үзіліс жасау керек. Жалпы, тестке күніне 6-8 сағат дайындалған жөн. Үзіліс кезінде теледидар көру, музыка тыңдау, агентте отыру дұрыс емес. Бұл кезде қозғалыс, қимыл қажет. Сонымен қатар тестке даярлық кезінде бала әдеттегіден 1-2 сағат ұзағырақ ұйықтағаны дұрыс болады. Баланың уақытымен тамақтанып, дем алуы керек.

5. Балаға «ұйқы ашуға жақсы» деп, кофе, шай беруге болмайды. Сынаққа дайындалып жүрген балалардың жүйке жүйесінде қозу процесі өзінен-өзі аса жоғары болады. Оның үстіне ащы немесе көп мөлшердегі кофе, шай бұл процесті одан сайын арттырып жібереді. Соның нәтижесінде зейін тұрақсыз, шашыраңқы болып, бала материалға зейін қоя алмай, оның дайындығына зияны тиеді.

6. ҰБТ тапсыруға қалай дайындалу керек? Ең алдымен, бір рет оқып қоя салғаннан материалдың ұмытылып қалатынын білу керек! Материалды бір рет оқып алған соң, 10-20 минуттан кейін оны тағы бір рет оқып шығу керек. Одан кейін, 4-5 сағаттан соң есте қалғанды жазып, сызып, бейнелеу керек. Тағы бір рет бір-екі күннен кейін оқып шығу керек. Сонда әр материалды үш реттен қарастыру ұзақ мерзімді еске сақтауға мүмкіндік береді.

7. Егер, бала дайындық барысында тұйықталып, көңіл күйі болмай, жиі жылап, мазасы кетіп жүрсе, психолог маманның кеңесіне жүгіну керек. Адам үшін ең жоғары құндылық – өз өмірі мен денсаулығы

8. ҰБТ кезінде тест тапсырмаларын бір қарап шығып, өте жақсы білетіндерді бірінші орындаған дұрыс. Қиындық туғызған тест тапсырмаларының жауаптарын соңына дейін мұқият оқу керек. Бірақ олардың арасынан бірінші кезекте дұрыс жауапты іздемеу керек. Алдымен, дұрыс емес жауаптарды анықтап алу керек, соңында дұрыс-ау дегені қалады. Сонда дұрыс жауап беруге мүмкіндік артады.

9. Тест тапсыру кезінде қасыңдағы балалармен ешқандай қарым-қатынас болмауы керек. Ол өзіңе де оларға да пайдалы бола қоймас. «Ерте бітіп қойдым» деп, уақыттан бұрын шығып кеткенше, тест жауаптарын ең соңында тағы бір оқып, қарап шығу керек. Сынаққа дайындалуда, сынақ кезінде тыныштандыратын немесе белсенділікті арттыратын дәрі ішуге болмайды. Бұл әрекет теріс нәтиже беруі мүмкін.

10. ҰБТ кезінде барынша ерік-күш жұмсап оқу керек. Бірақ тым жоғары мақсат қойып, өзіңе артық үміт артуға болмайды.

Есте сақтау қабілетін жақсарту үшін

• Сәбіз мидың зат алмасуын жақсартады;
• Майлы балықтың құрамында, жүйке жүйесінің дұрыс жұмыс істеуіне керек омега-3 пен йод бар;
• Асқабақтың дәнінде цинк бар, ол мидың жылдамдығын ұлғайтады және есте сақтау қабілетін жақсартады;

Зейінді жақсарту үшін

• Пияз мидың мөлшерден тыс, психикалық шаршаған кезінде көмектеседі. Қанды сұйылтады, миды оттегімен қамтамасыз етеді;
• Қара жүзім – допамин гормонының деңгейін көтереді, бұл есте сақтау қабілетін жақсартып, ми жұмысын ынталандырады.
• Мейіз – құрамында бор қосындысы бар, бұл есте сақтау қабілетін жақсартады;
• Грек жаңғағы – құрамында лецитин бар, бұл мидың жұмысын жақсартып, есте сақтау қабілетін белсендетеді. Күніне 5 грек жаңғағын жеу керек.

Ата – анаға кеңестер

• Баланың сынақта алатын ұпай санына бола мазасызданбаңыз. Оған ұпай саны ең маңызды нәрсе емес деген ойды қалыптастырыңыз.
• Сынақ кезінде баланың мазасын алмаңыз, себебі – бұл тест қорытындысына кері әсерін тигізеді. Бала жас ерек шеліктеріне байланысты көңіл – күйі тежей алмуы мүмкін.
• Тестке бірге дайындалыңыздар.
• Тест тапсырып болғаннан кейін балаңызды сынамаңыз, жазғырмаңыз, ауыр сөз айтпаңыз.
• Балаңызды басқа біреумен салыстырмаңыз.
• Тест тапсыратын күні балаңызды жақсы көңіл – күймен оятыңыз, тестке кіргенде жыламаңыз, сәттілік тілеңіз! Уайымдамаңыз. Себебі бала оны сезеді, қобалжиды.