"О?ушы т?л?асыны? даму жа?дайы ретінде саба? пен саба?тан тыс шараларда?ы психологиялы? жа?дайды? ?олайлы болуы" педке?еске баяндама ?зірлемесі

Педагогикалық кеңестің тақырыбы: Оқушы тұлғасының даму жағдайы ретінде сабақ пен сабақтан тыс шаралардағы психологиялық жағдайдың қолайлы болуы.

Педкеңестің мақсаты:

1. Сабақ пен сабақтан тыс шаралардағы психологиялық қолайлы жағдай жасауға педагогикалық ұжымның мотивациясын арттыру.

2. Сабақ пен сабақтан тыс шаралардағы психологиялық жағдайға анализ жасау арқылы сабақ пен сабақтан тыс шараларда психологиялық жағдайды жақсартудың шарттары мен әдіс-тәсілдерін қарастыру.

3. Сабақ пен сабақтан тыс шараларда психологиялық жағдайды жақсарту мақсатында түрлі психологиялық ойындар мен техникаларды қолдану.

Міндеттері:

1.Қатысушылардың психологиялық қолайлы жағдай туралы түсініктерін толықтыру және оның білім беру үрдісіндегі маңыздылығын көрсету.

2.Сабақта психологиялық қолайлы жағдай жасаудың түрлі әдіс-тәсілдерін толығырақ қарастыру.

3.Осы тақырып бойынша мұғалімнің анализдеу мен жалпылау негізінде қорытындылар жасай білу қабілетін қалыптастыруға жағдай жасау.

4.Біздің оңалту орталығы жағдайында сабақтар мен сабақтан тыс шараларда психологиялық жағдайды жақсартудың жолдарын қарастыру.

Тақырыптың маңыздылығы:

1. Мектептің миссиясы тек білім беру кезінде тұлғалық тәсілді (подход) қолдану кезінде ғана жүзеге асады:

А) оқушы- мұғалімнің негізгі қамқорлық көрсету объектісі.

Б) оқушыға құрметсіз берілген білім мен тәрбие – оны басып (подавление) тастаумен бірдей.

В) мектеп жақсы болады, егер әрбір оқушыға онда жақсы болса.

2 . Қазіргі әлемде оқушы өзін қауіпсіз әрі жайлы сезінбейді; мектеп тұлға дамуына жағдай жасауы керек.

3. Білім беру үрдісінде негативті тенденциялардың байқалуы: оқушылардың білім алуға деген құштарлығының жоғалып, қызығушылықтарының төмендеуі, сабақтан қашу және т.б.

4. Негативті жағдайлар: мектепте конфликтілі ситуациялардың көбейіп кетуіне қатысты ата-аналар мен оқушылар тарапынан шағымдар жасауы.

5. Оқушылардың сабақтарда қобалжу деңгейінің үнемі жоғары болуы, нервтік қозу, қояншықтық (истерика) мінез көрсету.

6. Проблема: егер мектепте қолайлы психологиялық жағдай болмаса, онда ол өз алдына қойған мақсаттар орындай алмайды.

- Бүгінгі күнде сыныптарда сабақтар мен сабақтан тыс шараларда психологиялық ауа- райының жағдайы қалай?

- Мектепке келген оқушы өзін жақсы сезінуі үшін, сыныптарда психологиялық жағдай қолайлы әрі жақсы болуы үшін не істей аламыз?

Психологиялық қолайлы жағдай немесе психологиялық комфорт дегеніміз не және оның маңызы бар ма?

• Комфорт- ағылшын тілінен алынған сөз, ол «қолдау, нығайту» (поддержка, укрепление) деген мағынаны білдіреді. (Н.М.Шанский, «Этимологиялық сөздік»)

• Комфорт- өмір сүру, бір жерде болу, ахуал, жайлылықты қамтамасыз ету, тыныштық пен ыңғайлылық жағдайы. (С.И.Ожеговтың түсіндірмелі сөздігі)
• Психологиялық комфорт- қорғану қажеттілігі жоқ болған жағдайында бала өзін жақсы сезіну жағдайы.

Енді мен сіздерге комфорт сөзіне қатысты ассоциацияларыңызбен бөлісулеріңізді сұраймын. ( Сөз «комфорт» деген сөздегі әріптерден басталуы керек.)

• К -
• О -
• М -
• Ф -
• О -
• Р –
• Т -

• К расота

• О рганичность

• М ама

• Ф антазия

• О тдых

• Р адость

• Т епло

Сабақ пен сабақтан тыс шаралардың дұрыс/жақсы өтуінің тиімді белгілері:

-- Мұғалім мен балалардың шаршамауы.

- Эмоционалдық күйдің оң болуы.

- Жасалған жұмыс нәтижесімен қанағаттану.

- Жұмысты/сабақты әрі қарай жалғастыруға деген ниет.

- Сабаққа психологиялық қолайлы жағдай жасаудың негізгі факторы ретінде сәттілік ситуациясын құру. (мұғалім тәжірибесінен)

Сабақтың немесе сабақтан тыс шараның

сәтті өтуі мен сабақтағы психологиялық

қолайлы жағдайды жасаушы/жақсартушы,

ол -мұғалім.

Мынаған тырысу керек:

• Әрбір оқушының тек жақсы жағын көріп, оның қайталанбас тұстарын ескеруге.

«Барлық балалар дарынды»

• Тұлғаның сәтті жасаған әрекетін мақтау, мақұлдау, қолдау, мейірімділік білдіру арқылы ескеру.

• Күштеу, мәжбүрлеу және де оның сыныптағы ең қабілетсіз екенін, оның кемшіліктеріне акцент жасай бермеу.

«Өзің жақсысын, бірақ іс-әрекетін (поступок) жаман ».

• Оқушыға мүмкіндік беру және балаларға көмектесу.

« Әрбір бала бойында ашылмаған сыр жатыр, оның ашылуын күту керек».

• Оқушы туралы өз ойыңды өзгертуге дайын болу.

Сабақта және сабақтан тыс шаралардағы психологиялық қолайлы жағдайдың негізгі компоненттері:

1.Мұғалімнің көңіл-күйі, сабаққа деген дайындығы.

2.Сыныптың жағдайы: ауа өткізгіштігі, жарық түсуі, сыныптың жайлылығы, жылылығы/ салқындығы.

3.Сыныптың өз ережелері мен дәстүрлерінің болуы.

4.Сыныптың формалды лидері мен формалды емес лидерлері арасындағы қарым-қатынас.

5.Балалардың өзін-өзі сезінуі, денсаулық жағдайы.

6.Сынып оқушыларының ұйымшылдық деңгейі.

7.Сынып оқушыларының өзін-өзі басқара алу қабілеті.

8.Сабақтан тыс уақытта бірге бос уақыттарын өткізуге деген ұмтылыстарының болуы.

9. Тұлғааралық қарым-қатынастардың жақсы болуы.

10.Сабақ барысында оқуға, үйренуге деген

қызығушылық, белсенділік, инициативтілік,

шығармашылық белсенділік таныта білуі.

11.Оқушы тұлғасының жан-жақты қызығушылығы мен сыныптағы оқушылардың қызығушылықтарының сәйкес келуі.

12.Оқушылардың бір-біріне деген сенімі, қиын жағдайда қолдау көрсете білуі.

13.Жақсы баға алу, күндестікке әкелмеу немесе баға үшін таласпау.

14.Мұғалім мен оқушылар арасындағы сыйластық пен құрметтің болуы.

15.Оқушылардың қарым-қатынас мәдениетінің дұрыс қалыптасуы.

16.Оқушылардың бір-бірінің қөзқарасын құрметтеу, әрбір адамның өз пікірі мен өмірлік ұстанымын ескере білу қабілетінің болуы.

17. Мектепті екінші үйі ретінде, мұғалімдерді екінші ана ретінде санауы. Өз мектебін, сыныбын, сыныптастарын жақсы көре білуі.

Өз сыныбыңызда психологиялық қолайлы жағдайды қалыптастыру және бекіту үшін келесідей ойын-тест түріндегі тапсырмалар түрлерін қолдануға кеңес береміз.

- «Альпинист» ойыны.

- «Менің сыныбымның белгісі» ойын-жобасы.

- «Біздің сыныбымыздың ережелері мен заңдары» жаттығуы

Сіз тау шыңының қай жеріндесіз?

Пик

Д.Карнеги ұсынған қарым-қатынасты жақсарту әдіс-тәсілдері:

1.Әрдайым күліп жүріңіз! Күлкі адамды жандандырады. Оны сыйлаушының да алушының да көңіл-күйі көтеріңкі жүреді.

2. Есіңізде болсын, адамның есімі- өмірдегі басты дыбыстардың бірі, сондықтан әрдайым балалардың есімін жаттауға тырысыңыз.

3.Шын көңіліңізбен адамдардың жақсы жақтарын есте сақтауға тырысыңыз.

4.Басқа адамды түсінуге деген тілек адамдар арасында ынтымақтастықты дамытады.

5.Басқа адамның сізге деген ниеті мен қатынасын білуіңіз үшін жүрегіңізде оған деген ниетіңіз бен тілегіңіз қандай екеніне ойланыңыз .

«Барлығы өз қолыңда........»

«Баяғыда бәрін білетін дана (мудрец) адам өмір сүріпті. Бір адам оған оның өмірдегі барлығын білу мүмкін еместігін дәлелдегісі келіпті. Ол өз алақанында көбелекті қысып тұрып, одан: «Дана, айтшы, менің қолымдағы көбелек тірі ме әлде өлі ме?»- деп сұрапты» Сонда өзі алақанына қысып тұрған көбелегін ойлап тұрыпты: «Егер тірі десе, мен өлтіремін, ал, өлі десе жіберіп жіберемін». Ал, дана болса, оған бір ғана сөз айтыпты: «Барлығы өз қолыңда........»

Мектепте психологиялық жақсы ауа-райын қалыптастыру біздің қолымызда.