Кез-келген емтихан - б?л о?ушылар ?шін де, м??алімдер ?шін де, ата-аналар ?шін де стресс. М?ндай кезде баланы? жалпы мазасызды? де?гейіне ?сер етпей ?оймайтын ата-ананы? эмоционалды? жа?дайын ?алпына келтіруді? м?ні зор. Ж?йкелік к?йзелісті басу?а тиімді ?дістерді? бірі ретінде ?арапайым психогигиеналы? жатты?уларды ?олдан?ан тиімді:
- ?зі?ізді? ж?йке ж?йе?ізді демалдырып отыры?ыз. Есі?ізге са?та?ыз: кім жа?сы дем алса, сол жа?сы ж?мыс жасайды. Ж?йке ж?йесіне е? жа?сы демалыс – ол ?й?ы, соны? ішінде к?ндізгі ?ыс?амерзімді (5-тен 30 минут?а дейінгі) ?й?ыны да айту?а болады. Д?ст?рлі бір ая? кофеден г?рі же?іл ?й?ы, я?ни мыз?ып ал?аны?ыз ж?н. Н?тижесі та??алдырады. ?рбір бір са?атты? ж?мыстан со? 2-5 минут демалып ал?ан д?рыс.
- баланы? емтиханда алатын ?пай саны туралы мазасызданба?ыз ж?не емтиханнан кейін сынап-мінеме?із. Бала?ыз?а ?пай саны оны? м?мкіндіктеріні? т?пкі к?рсеткіші еместігі екенін айтып, сендірі?із.
- емтихан алдында баланы? мазасызды?ын к?шейтпе?із, б?л тестілеуді? н?тижесіне кері ?серін тигізуі м?мкін. Ата-ананы? ?обалжуы ?р?ашанда бала?а беріледі. Егер жауапты кезе?де ересектер ?з эмоциясын ?ол?а алып, бас?ара алса, ал балалар жас ерекшеліктеріні? ?серінен эмоционалды «к?йіп кетуі» м?мкін.
- баланы? тама?тануына к??іл б?лі?із: а?ыл-ойды ?уатты ж?мсау уа?ытында ?оректі ж?не т?рлендірілген кешенді д?руменді тама?тануды? ма?ызы зор. Балы?, ірімшік немесе с?збе, жа??а?, кепкен ?рік сия?ты т.б. азы?-т?ліктер миды? ж?мысын жа?сартады.
- алдын ала тест тапсырмаларына дайынды? кезінде уа?ытты ба?дарлай білуге ж?не оны д?рыс б?ле білуге да?дыландыру керек. Сонда балада тестілеу кезінде уа?ытты пайдалана білу да?дысы ?алыптасады. Я?ни б?л оны арты? мазасызданудан са?тайды. Егер бала са?ат та?паса, емтихан кезінде міндетті т?рде са?ат бері?із.
- емтихан алдында баланы? толы??анды демалуын ?амтамасыз еті?із, ол жа?сылап демалып, ?й?ысын ?андырып алуы керек.
- Ж?не есі?ізге са?та?ыз: е? бастысы – ?обалжуды б?се?детіп, мазасызды? тудырмау ж?не саба??а дайындалу ?шін жайлы жа?дай жасау. Балалар?а тапсырманы ойда?ыдай орындау ?шін кедергі болатын себептерді? бірі – оларды? к?п жа?дайда на?ты ?рекетті орындау барысына емес, сол ?рекеттегі с?тсіздігіні? неге ?шырататынына ала?дау. Сонды?тан бала?а «Сен ?здік ба?а алу?а тиіссі?» немесе «Сен ?айтсе де жауап беруге тиіссі?» деген сия?ты ма?саттарды ?ой?анша, на?ты «Сен б?л тапсырманы орындай аласы?» немесе «Б?л сені? ?олы?нан келеді» деген сия?ты н?с?ау берген д?рыс.
?дебиеттер тізімі
1. ?бдум?т?ліп К.Д. "Т?ртібі ?иын жас?спірімдерді арнайы мектеп жа?дайында т?рбиелеуді? жолдары".
2. Петровскии А.В "Педагогикалы? ж?не жас ерекшелік психологиясы"
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Баяндама: "Т?ЛІКТЕРГЕ Ж?НЕ АТА-АНАЛАРЫНА ПСИХОЛОГ КЕ?ЕСІ" »
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
Қызылopдa қaлaсы
№ 178 мектеп психологы
Есенбаева Салтанат Жорабековна
*****************************
ТҮЛІКТЕРГЕ ЖӘНЕ АТА-АНАЛАРЫНА ПСИХОЛОГ КЕҢЕСІ
Кез-келген емтихан - бұл оқушылар үшін де, мұғалімдер үшін де, ата-аналар үшін де стресс. Мұндай кезде баланың жалпы мазасыздық деңгейіне әсер етпей қоймайтын ата-ананың эмоционалдық жағдайын қалпына келтірудің мәні зор. Жүйкелік күйзелісті басуға тиімді әдістердің бірі ретінде қарапайым психогигиеналық жаттығуларды қолданған тиімді:
- Өзіңіздің жүйке жүйеңізді демалдырып отырыңыз. Есіңізге сақтаңыз: кім жақсы дем алса, сол жақсы жұмыс жасайды. Жүйке жүйесіне ең жақсы демалыс – ол ұйқы, соның ішінде күндізгі қысқамерзімді (5-тен 30 минутқа дейінгі) ұйқыны да айтуға болады. Дәстүрлі бір аяқ кофеден гөрі жеңіл ұйқы, яғни мызғып алғаныңыз жөн. Нәтижесі таңғалдырады. Әрбір бір сағаттық жұмыстан соң 2-5 минут демалып алған дұрыс.
- Жағымсыз эмоцияларды жағымдыға ауыстырып, шығарып тастаңыз. Мысалы, ерік күшіңіз арқылы назарыңыз бен ойыңызды жайшылықта сізде жағымды эмоция тудыратын заттарға аударыңыз.
ҰБТ–ны ойдағыдай тапсыру көбінесе бұған ата-ананың көңіл қоюы мен қатынасына байланысты. Балаңыздың емтиханға жақсы дайындалуына көмектесу үшін төмендегі кеңестерді орындап көріңіз:
- баланың емтиханда алатын ұпай саны туралы мазасызданбаңыз және емтиханнан кейін сынап-мінемеңіз. Балаңызға ұпай саны оның мүмкіндіктерінің түпкі көрсеткіші еместігі екенін айтып, сендіріңіз.
- емтихан алдында баланың мазасыздығын күшейтпеңіз, бұл тестілеудің нәтижесіне кері әсерін тигізуі мүмкін. Ата-ананың қобалжуы әрқашанда балаға беріледі. Егер жауапты кезеңде ересектер өз эмоциясын қолға алып, басқара алса, ал балалар жас ерекшеліктерінің әсерінен эмоционалды «күйіп кетуі» мүмкін.
- балаларды жақсы жұмысы үшін мадақтап, мақтап отырыңыздар
- олардың өзіне деген сенімділігін арттырып отыру керек. Өйткені бала сәтсіздіктен неғұрлым көп қорықса, соғұрлым қате жіберу мүмкіндігі көбейеді.
- баланың жағдайын бақылауда ұстаңыз, сізден басқа ешкім оның жағдайын жете түсініп, уақытында байқап, шамадан тыс зорығуының алдын ала алмайды
- баланың дайындық кестесін бақылауда ұстаңыз. Шаршап кетпеуін қадағалаңыз, міндетті түрде сабаққа дайындалуы мен демалу уақытын алмастырып отыру керектігін түсіндіріңіз.
- үйде сабаққа дайындалу үшін ыңғайлы орынмен қамтамасыз етіңіз, басқалардың кедергі жасамауын қадағалаңыз
- баланың тамақтануына көңіл бөліңіз: ақыл-ойды қуатты жұмсау уақытында қоректі және түрлендірілген кешенді дәруменді тамақтанудың маңызы зор. Балық, ірімшік немесе сүзбе, жаңғақ, кепкен өрік сияқты т.б. азық-түліктер мидың жұмысын жақсартады.
- алдын ала тест тапсырмаларына дайындық кезінде уақытты бағдарлай білуге және оны дұрыс бөле білуге дағдыландыру керек. Сонда балада тестілеу кезінде уақытты пайдалана білу дағдысы қалыптасады. Яғни бұл оны артық мазасызданудан сақтайды. Егер бала сағат тақпаса, емтихан кезінде міндетті түрде сағат беріңіз.
- емтихан алдында баланың толыққанды демалуын қамтамасыз етіңіз, ол жақсылап демалып, ұйқысын қандырып алуы керек.
- Және есіңізге сақтаңыз: ең бастысы – қобалжуды бәсеңдетіп, мазасыздық тудырмау және сабаққа дайындалу үшін жайлы жағдай жасау. Балаларға тапсырманы ойдағыдай орындау үшін кедергі болатын себептердің бірі – олардың көп жағдайда нақты әрекетті орындау барысына емес, сол әрекеттегі сәтсіздігінің неге ұшырататынына алаңдау. Сондықтан балаға «Сен үздік баға алуға тиіссің» немесе «Сен қайтсе де жауап беруге тиіссің» деген сияқты мақсаттарды қойғанша, нақты «Сен бұл тапсырманы орындай аласың» немесе «Бұл сенің қолыңнан келеді» деген сияқты нұсқау берген дұрыс.
Әдебиеттер тізімі 1. Әбдумүтәліп К.Д. "Тәртібі қиын жасөспірімдерді арнайы мектеп жағдайында тәрбиелеудің жолдары".
2. Петровскии А.В "Педагогикалық және жас ерекшелік психологиясы"
