«Жас келсе, іске» Жас мамандар?а арнал?ан
тренинг-саба?.
Ма?саты: Жас мамандар?а к?мек к?рсету ж?не ?жымда жа?ымды психологиялы? ахуал ?алыптастыру. Айналамызда?ы адамдармен ?арым – ?атынасымыз ?андай, олар кімдер, біз кімбіз, ?зімізді ?зіміз танимыз ба?, — деген с?ра?тар?а жауап іздеп, т?л?аны? адами к?з?арасын аны?тау.
К?рнекілігі: суреттер, на?ыл с?здер, бланк, слайд.
На?ыл с?здер: «Жас келсе іске», «Жас маман! ?рбір бала-бір ж?лдыз. Жар?ырауына к?мектес!»
Психолог: ??рметті ?стаздар!
?з ?ызметтерін аянбай, ала?сыз ж?ргізуіне ?ш?ыр ой, ал?ыр зейін, ашы? к?з, ояу к?кірек керек екені даусыз. Сергек ?имылмен, шира? оймен, сезімтал ж?рекпен адал е?бек ететін оларды? зерделеріндегі ойларынан т?йін алу. Б?гінгі ма?сат, айналамызда?ы адамдарымызбен ?арым – ?атынасымыз ?андай, олар кімдер, біз кімбіз, ?зімізді — ?зіміз танимыз ба? деген с?ра?тар?а жауап іздеп, т?л?аны? адами к?з?арасын аны?тау.
Мектебімізді? ?о?амды? ?мірінде де алатын орны, ат?аратын ролі ?з м?ніндегі жас мамандарды? ауызбіршілігін тудыру, к?ппен ж?мыс істей білуді? ма?ыздылы?ын, ерекшелігін та?ы да ай?ындай т?су болды.
Ендеше сіздерге с?ттілік тілей отырып, тренингімізді бастаймыз.
Тренингке ?атысушыларды б?лек ?стелдерге отыр?ызамыз.
Жа?ымды ?уен ж?й дауыспен ойналып т?рады. Алдарына бланк таратылып беріледі, оны? сыртына аты – ж?ндерін жазып, толтырады.
І. ЗЕЙІНДІ ЗЕРТТЕП ЗЕРДЕЛЕ
* «МЮНСТЕРБЕРГ» ?ДІСТЕМЕСІ
Б?л ?дістеме зейінні? та?дамалылы?ын аны?тау?а ба?ытталады.
Н?с?ау:
К?птеген ?ріптерді? арасында т?тас с?здер бар. Сізді? міндеті?із: тез о?ып отырып, сол с?здерді? астын сызуы?ыз керек.
Ж?мыс уа?ыты-2 минут. Табылып астын сыз?ан с?здерді? саны мен бай?алмай ?ал?ан с?здер саны, ?атеге байланысты ба?аланады.
Зерттелуші тапсырманы орындап бол?аннан кейін н?тижесі есептеліп хабарланады.
Аашпгоппартаивнртерезевнаапташыопккарталыгкса?атлыгсаба?оыгборпыаукесікрвнбасбалда?инакпота?тагыео?ушыоанм??алімрыгадиректорвпыку?ызметкерапецуранлвгкд?птершввр…….
ІІ. ТЕСТ – ПСИХОДИАГНОСТИКА ??РАЛЫ.
Сіз ?андай м??алімсіз?
Жалпы диагностикалы?, к?сіби лайы?тылы?ты аны?тау.
1.М??алімдік ?ызметке ?алай келді?із?
а) ж?рек ?алауымен
?) кездейсо?
б) лажым жо?ты?тан
2. Сіз ?шін м??алімні? ж?мысы:
а) керемет ж?мыс
?) к?нк?ріс ?шін
б) бас ?атыру
3. О?ушыларды? сізді? білімі?ізге к?з?арасы
а) ?те сауатты деп есептейді
?) ?ана?аттанарлы?
б) оларды? к?з?арасында ж?мысым жо?
4. О?ушылар арасында жарыс болатын болса:
а) міндетті т?рде менен к?мек с?райды
?) кейде
б) ма?ыма м?лде жоламайды
5. Сізді? саба? ?ту т?сілі?із ?андай?
а) о?улы?тан тыс ?ызы?ты материалды жиі пайдаланамын
?) сирек ?олданамын
б) о?улы?пен шектелемін
6. Сізді? ?ате?ізді озат о?ушы?ыз тапты:
а) ?атені мойындап, кешірім ?тінемін
?) ?ндемей ??тыламын
б) ?зімдікі д?рыс деп, же?істік бермеймін
7. Сыныптан тыс ж?мысты ?йымдастыруда
а) о?ушылар арасында жиі-жиі жарыстар ?йымдастырамын
?) басшылар ескерткенде ?ана
б) бас ауырт?ым келмейді
8. О?ушы?а ?ол ж?мсайсыз ба?
а) м?лде ?ол ж?мсамаймын
?) анда-санда
б) «Аю?а намаз ?йреткен – тая?» деп есептеймін
9. М??алім бол?аны?ыз?а
а) ризасыз
?) сізге б?рібір
б) ?кінесіз
10. ?жым арасында беделі?із:
а) ?те жо?ары
?) жа?сы
б) орташа
?рбір «а» жауабына – 5 ?пай, «?» жауабына – 3 ?пай, «б» жауабына – 1 ?пай есепте?із.
45-50 ?пай жинаса?ыз:
Сіз ш?кірт ?шін биік т?л?асыз. Сіз бала т?рбиесіне жан-т?німен берілген жансыз.
30-21 ?пай жинаса?ыз :
Сіз арбаны да сындырмайтын, ?гізді де ?лтірмейтін к?йде ж?рсіз. Сізге к?п іздену керек.
15-11 ?пай жинаса?ыз:
Сіз бос?а уа?ыт ?ткізіп ж?рсіз. Орыны?ызды бала жанын т?сінетін шын м??алімге босат?аны?ыз ж?н.
ІІІ. Психогеометриялы? тест
1. Адамны? т?л?алы? типін тез арада аны?тау?а;
2. Кез келген адам?а толы? мінездемені о?ан т?сінікті т?рде жеткізуге;
3. К?нделікті жа?дайда?ы мінез-??лы?ты? сценарийін жасау?а
м?мкіндік береді.
Н?с?ау
Суретте бейнеленген 5 фигура?а ?ара?ыз: квадрат, ?шб?рыш, тік т?ртб?рыш, ше?бер, ирек. Осыларды? ішінен сізді «б?л – Мен!» дегізетіндей біреуін та?да?ыз. ?зі?ізді? форма?ызды сезіні?із. Та?дау ?иын болса, сізге бірінші болып «?ара?ан», к?зі?ізге бірінші іліккен форманы алы?ыз. Оны №1 деп белгілеп жазып алы?ыз. Одан кейін ?ал?ан фигураларды ?алауы?ызша н?мірлік ретімен жазы?ыз
Сонымен, сізді? бірінші деп белгілеген фигура?ыз – Сізді? негізгі фигура?ыз, немесе субъективтік форма?ыз. Ол сізді? негізгі ?стемдік ететін мінез-??л?ы?ызда?ы ерекшеліктерді, т?ртібі?ізді аны?тау?а м?мкіндік береді. Ал ?ал?андары – Сізді? мінезі?ізге ?осымша ?р беретін б?ліктер болып табылады. Ал со??ы фигура сізді? ?арым-?атынас жасауда ?иыншылы? к?ретін адамны? формасы. Егер сізді ешбір фигура т?тас ?ана?аттандырмайтын сия?ты болса, онда сізді екі не ?ш формадан т?ратын комбинациясы сипаттай алады.
Квадрат: ?айраткер, е?бекшіл форма.
Оны? ?мір с?ру ортасы ?зіндік «Меніне» ?йлесімді.
Жа?ымды жа?тары – ?йымшыл, д?л, ?ата? т?ртіпті, ережені ?стану, аналитикалы? ойлау ?абілеті, ?са? заттар?а зейінділік, фактіге ж?гіну, жазба с?йлеуге ??штарлы?, ??ыптылы?, тазалы?, са?ты?, сал?ын?андылы?, ?немшілдік, т?ра?тылы?, талапшыл, шешімінен ?айтпау, шыдамдылы?, е?бек?орлы?, к?сіби эрудиция;
Жа?ымсыз жа?тары: та?уа, ?те ?са?шыл, ?те са?, «а?ылг?й», ерегеспе, консерватор, (жа?алы??а ?арсылы? к?рсетуші), шешімді ?абылдауды созу, сара?дау, саясаткерлігі т?мен, таныстары мен достары аз адам.
?шб?рыш: Б?л лидерлікті? символы, ма?сатына ба?ытталу, дегеніне жету.
Жа?ымды жа?ы: лидер, билікке ?мтылыс, ?айткен к?нде же?іске жету, проблеманы? ?зегіне ??ілу, ?зіне деген сенімділік, шешімге тез келе алу, сезімталды?, батылды?, ?те белсенділік,т?уекелшілдік, жо?ары е?бек?орлы?, к??іл к?терудегі еркіндік, к?шті саясатшы, тап?ырлы?, ?арым-?атынаста к?пшіл;
Жа?ымсыз жа?тары: е? сенімді достары мен жа?ындары аз, ?ызбалы?, ата?-да???а ба?ыттылы?, шыдамсызды?, ?зіні? ма?сатына жеткенше бас?а?а к??іл аудармау, ?з дегенінен ?айтпау, ?у, айлакер, ?з дегеніне жетуде неге де бара алады, ?зімшіл, м?ртебе, мансап?а ба?ыттал?ан, ?стамсыз, шыдамсыз.
Т?ртб?рыш: ?тпелі ?алыпты? символы. ?згеру, бас?а де?гейге ену, уа?ытша жа?дай. ?зін-?зі т?сіне бермеу, проблемадан ?ор?у…
Жа?ымды жа?ы: білуге ??штарлы?, барлы? жа?а?а жаны ??мар, батыл, бейбітшіл, дау-дамайдан ?аш?а?тайды;
Жа?ымсыз жа?ы: ?зін т?мен ба?алау, ?згермелілік, т?ра?сызды?,пікірін жиі ?згерткіштік, ?оз?ышты?, ?зіне сенбеу, а??аулы?, сенгіштік, ?ызбалы?, к??іл-к?йіні? тез де жиі алмасуы,?мытша?ты?, заттарын жо?алту?а бейімділігі, ??ыпты емес, тияна?сыз, жа?а достар, ?згені? мінез-??л?ына, ?ылы?ына еліктеу («р?лдерді ?зіне ?лшеу»), тез сал?ын тиіп ауыр?ыш, жара?аттан?ыш, жол апатына т?скіш. Т?ртб?рыштылы? – бар бол?аны стадия, ?тпелі кезе? екенін ескер!
Ше?бер: Мифологиялы? т?р?ыдан ?йлесімділік (гармония) символы.
??нды ?асиеттері: адамдар, оларды? жайы, жа?сы ?арым-?атынас орнату, ?арым-?атынасты ?ажетсінуі ?те жо?ары, «желім» – отбасын, ?жымды біріктіргіш, ашы?, ?згелерге ?ам?оршы, ?олы ашы? – мырза, ?згені т?сіну, жа?сы интуиция, байсалдылы?, сенгіштік, ?згелерді иландыра алу, ?ділетсіздікке ?арсы т?руда батылды? танытады, ?о?амды? ж?мыс?а бейімділік, к?н тізбегінеркін ??рады, таныстары мен достары к?п. Ше?бер – жа?сыпсихолог!
Жа?ымсыз жа?ы: к?біне ?зін кін?лі сезінушілік, меланхолия?а берілгіштік, айналада?ыларды? пікіріне ба?ытталу, шешімге келе алмаушылы?, саясаткерлігі т?мен, к?пс?зділік, ?серленгіш, сезімтал.
Ирек: Креативтілік, шы?армашылы? символы. ?зі де бас?а фигуралар секілді жабы? емес, ерекше формада.
Жа?ымды жа?ы: «о?жарты шарлы» — ойшыл, ?згеден ерекше, айры?ша ойлау, шешім ?абылдау, ортаны? с?йіктісі, тап?ыр, ?згерістерді ?ажетсінуі, креативтілік, білім ??марлы?, жо?ары интуиция, ?зіні? идеяларымен ?анаттануы, арманшыл, болаша??а ба?ытталу, жа?алы?ты? барлы?ына деген о? к?з?арас, ?иялшыл, энтузиазм, еркіндік;
Жа?ымсыз жа?ы: ?мірге аз бейімділік, импульсивтілік, к??іл-к?йіні? ?згермелілігі, мінезіні? ??былмалылы?ы, ?стамсызды?ы, экспрессивті (шынды?ты к?зге айта салу), дара ж?мыс істеуді ?натуы, ?а?аз бастылы?ты ?натпауы, айналысып ж?рген ісі жа?а болудан ?алса, ая?ына дейін жеткізбей тастай салады, финанс жа?ынан сала?ты?.
І?. Слайдтан бірнеше т?стер к?рсетіледі. Осы т?стерді? ішінде ?зі?ізге ?на?ан т?сі?ізді та?да?ыз.
Та?да?ан т?сін жазады.
А? – а?к??іл, а?жар?ын, елгезек адамдар. К?п істері адал болады. Балалы? мінездерінен ?лі ?оштаса алма?ан адамдар.
К?ЛГІН – ешкімге ??самайтын шы?армашыл т?л?алар.
?ЫЗЫЛ – шапша? мінезді, ж?мса? ж?ректі, ж?мысты д?л кезінде орындайтын, т?уекелшіл, ?арсыласу?а дайын т?ратын адамдар.
САРЫ – ?иял?а бай, сенімді, ?айсар, болаша?тан к?п ?міт к?тетін адамдар.
К?К – сал?ын ?анды, ?зіне сенімді, бас?аларды? ренжіткенін ?аламайтын, тынышты? с?йетін адамдар.
ЖАСЫЛ – ?айсар мінезді, ж?мса? ж?ректі, а?к??іл, ?айырымды адамдар. Олар сенімді, т?ра?ты адамдар.
?уенді терапия
Ма?саты: М??алімні? к?сіби ??лшынысын арттыру, жігерлендіріп к??іл – к?йін к?теру.
К?рнекілігі: Музыка аппараты, жа?ымды, баяу ?уенді диск. Таби?ат бейнеленген суреттер.
Уа?ыты: 7-10 минут
?йымдастыру кезе?і:
а) М??алімді жайлы отыр?ызып, еркін ы??айлы сезінуін ?ада?алау.
?) Таби?ат к?ріністерін м??ият ?арауын ?тіну.
б) ?уенді ?осар алдында м??алім к?зін ж?муы тиіс.
Кіріспе:
- К?з алды?ыз?а жа?а к?рген таби?ат к?ріністерін елестеті?із.
-Тере? дем алып, ?уенні? ыр?а?ына зейін аударып, мені? с?здеріме ??ла? салы?ыз.
- Ал, бастаймыз. (музыка ?осылады)
- Со?па? жолмен ж?ріп келесіз …
- Жол ?за?, шаршады?ыз, ш?лдеді?із …
- Кенет алды?ыздан ?ажайып ба? к?рінді …
- Алма ба?ы …
- ?ып – ?ызыл алмалар ?ол созым жерде …
- Сіз ?зіп алып жей бастады?ыз …
- Д?мі керемет …
- Жеген сайын жегі?із келеді …
- ?алта?ыздан дорба алып алмаларды жинай бастады?ыз …
- К?н кешкірді … ?айту керек … Ба?тан шы?ып жол?а т?сті?із … Иы?ы?ызда дорба.
- Ж?гі?із ауыр. Жол бітер емес. «Тастап кетсем бе екен?» деген ой келді …
- Сіз дорбаны емес, жал?ау ойы?ызды тастап кеті?із …
- Міне, ?алашы??а да жетті?із … Алды?ыздан ?уана секіріп балалар шы?ты …
- Олар?а ?зі?із терген алмалардан ?лестіре бастады?ыз …
- Алма тергені?із м?ншама абырой болар ма?
Сізге балалар да, оларды? ата – аналары да д?н риза …
- Балаларды? ба?ытты к?лкісі сізді? де к??ілі?ізді к?кке к?терді! Музыка то?татылып, м??алімдер к?зін ашады. ?з ?серлерін б?ліседі.
Ж?ректен ж?рекке
?р адам бір- біріне жылы лебіздерін білдіріп, бір- біріне ж?рекшелерін сыйлайды.
Психологты? ?орытынды с?зі.
К?нде ?сіп-?арап, зерттеп ба?ады,
Зерттеген со?, зердеге сап алады.
Не тілесе соны біліп, т?сінер,
Білген сайын іштен жиі к?рсінер.
Ілім білген дана атанар а?ыры,
Білім елге пайда берер ашы?ы!
Ту?аннан-а? білімге ынта болмаса,
О?у іздеп ?иналма?дар онда аса…
Бала білім жолын ?усын десе?із,
Бесігінде-а? ілім шо?ын к?се?із…
Бала миы – да? тимеген ?а?аз на?,
Ми?а с?зін ?мытпас?а жазар ба?.
Ж?сіп Баласа??ни
?сыныс
1. жас мамандарды? о?ушылар арасында м?нерін жетілдіру.
2. саба?ты ізденіспен,о?ыту ?дістерін ?олдана отырып ?ту.