Суицидті? алдын алу ма?сатында ат?арыл?ан ж?мыстарды? ?орытындысы.
– Суицид м?селесі, шын м?нінде, ?лемдік де?гейдегі ?лкен психологиялы? проблемаларды? бірі деп, ашы? айтуымыз керек. Жалпы, отбасылы? келіспеушіліктерге байланысты 9 жас?а дейін 2,5%, ал, 9 жастан кейін 80% ?зін-?зі ?лтіру ?рекетіне барады екен. Адам бір ?иынды??а тірелгенде немесе ол бейімделген орта немесе ?леуметтік топ одан бас тарт?ан кезде ол ?зін-?зі ?лтіруге баратынын ?ылыми зерттеулер д?лелдеген. ?азіргі жастарды? суицидке бару себебі оларды? ?мір т?жірибелеріні? болмауына, оларды? алдарына ?ой?ан ма?саттарына жете алмау себептеріне ж?не ?мір ?иынды?тарына шыдамауына байланысты болады.
Суицит жайында мектептегі о?ушылармен ж?не ата- аналармен ж?мыстары, жыл бойына жоспарла?ан балаларды? ?мірін са?тау ж?мысымен бекітіліп жасалынды.О?ушылармен жеке де топпенде,ата- аналарымен де,?р- т?рлі ?дістемелер, сауалнамалар,ойындар, апталы?тар,кездесулер жоспарланыл?ан.
Просмотр содержимого документа
«?зін-?зі ?олж?мсауды? алдын-алу?а ?ткізілген ?орытынды ж?мыстар»
«Жаңа -Үлгі негізгі орта мектебі» КММ
Суицидтің алдын алу мақсатында атқарылған жұмыстардың қорытындысы.
– Суицид мәселесі, шын мәнінде, әлемдік деңгейдегі үлкен психологиялық проблемалардың бірі деп, ашық айтуымыз керек. Жалпы, отбасылық келіспеушіліктерге байланысты 9 жасқа дейін 2,5%, ал, 9 жастан кейін 80% өзін-өзі өлтіру әрекетіне барады екен. Адам бір қиындыққа тірелгенде немесе ол бейімделген орта немесе әлеуметтік топ одан бас тартқан кезде ол өзін-өзі өлтіруге баратынын ғылыми зерттеулер дәлелдеген. Қазіргі жастардың суицидке бару себебі олардың өмір тәжірибелерінің болмауына, олардың алдарына қойған мақсаттарына жете алмау себептеріне және өмір қиындықтарына шыдамауына байланысты болады.
Суицит жайында мектептегі оқушылармен және ата- аналармен жұмыстары, жыл бойына жоспарлаған балалардың өмірін сақтау жұмысымен бекітіліп жасалынды.Оқушылармен жеке де топпенде,ата- аналарымен де,әр- түрлі әдістемелер, сауалнамалар,ойындар, апталықтар,кездесулер жоспарланылған.
«Жас өспірімдердің өзіне өзі қол жұмсау оқиғасының алдын алу» «Суицидттің көбейу себептері және оның алдын алу» тақырыптарында ата- аналармен өткізген жиналыста баяндамалар оқылды.
Оқушылармен жасалған жұмыстарда «Оқушылардың өзара қарым -қатынастарын анықтау» «Оқушылардың темпераменттерін зерттеу» «Кикілжіңді шешуге арналған тест» «Депрессиялық деңгейді анықтауға арналған тест» «Оқушылардың әлументтік жағын анықтау» ата- анлардан сауалнама алу.
Оқушылардан алынған сауалнамада сегізінші санап оқушыларында 14-18 ұпай: Сізде орташа коммуникативтілік. Сіз білім сүйгіш, қызықты тілдесіңізді тыңдауға бейім, қарым – қатынаста шыдамды, өз көз қарасыңызды ызаланусыз жеткізе аласыз. Таныс емес адамдармен кездесуге уайымсыз барасыз, бірақта шулы топтарды ұнатпайсыз. Экстровагантты қимылдар және көп сөздер сізді тітіркенушілікке әкеледі:. Айнұр, Айгерім, Ерасыл, Дина
9-13 ұпай: Сіз қарым-қатынасты адамсыз. Әртүрлі сұрақтар бойынша пікір айтуға әзірсіз, кейде қоршаған адамдар ызаланулары да мүмкін.Зейін орталығында болуды ұнатасыз.орындай алмасаңызда ешкімнің сұраныстарына қарсылық білдірмейсіз. Тез ашуланып, тез қайтасыз. Сізге жетіспейтін бірізділік, шыдамдылық және күрделі мәселелерді шешуде өжеттілік. Бірақ, айтқаныңыздан қайтпайтын сәттеріңізде болады: Алтынай, Сая,
4-8 ұпай: Сіз, өте өрен адамсыз. Қарым – қатынасқа түсушілігіңіз өте жоғары.Сіз үнемі бәрінен хабардарсыз.Сіз кез – келген пікірталастарға қатысасыз, бірақта қиын тақырыптар сізді мазасыздандырады.Кез – келген сұрақ бойынша жанама мәлімет білсеңізде, сөз аласыз. Кез – келген жерде өзіңізді қолайлы ұстайсыз. Кез-келген әрекетті сәтсіз аяқталса да қолыңызға аласыз.Сондықтанда әріптестеріңіз және басшыңыз сізге сенімсіздікпен қарайды. Осы жайт жайлы ойланыңыз.: Айдана
Сынып жетекшілерден өз сыныбындағы оқушылардың беделдерін анықтауға арнайы бланкілер беріліп толтырылды.нәтижесінде мынадай көрсеткіштер байқалды.
сыныбы
Оқушылардың ішінен басқа оқушыларға қай оқушыны үлгі тұтасың?
Оқушылардың ішіндегі сізге тартымдысы кім?
Қай оқушымен
Тіл табысу қиын
Қай оқушы сізге сабақ өткізуге және басқа жұмыстарға үнемі кесел келтіреді?
Оқушылардың мінез құлқындағы
Қандай қасиетін жоғары бағалайсыз
Мінез құлқындағы қасиеті сізге ұнайды?
Сынып оқушыларының ішінде қай оқушы үлкен беделге ие?
9
Зарқымов Б
Айбеков М
МырзабековС
КөксегенС
сыпайылық
қарапайымдылығы
Әлімханаова
8
ЖәнібековЕ
Манатұлы А
Ерболқызы С
Бауыржанқызы С
Бауыржанқызы С Манатұлы А
Ерболқызы Д
РахимбековаА
белсенді Барлығы белсенді қатысады
Шыншылдығы
пысық
Жақсы тәртіпті
7
Көксегенова А
Манатұлы А
Ұқыптылықұстамдылық білімге қызығушылық
Сыпайылық,достаса білу
КөксегеноваА
6
МұрзахметН
МұхтархановаД
Сағидолдина Д
Адалдығы,жауапкершілігі
Адалдығы ақ жарқын
5
Қабашев Ә
РахимбековБ
Мұратов Ш
Мұратов Ш
Салмақтылық
Өнерге деген қызығушылық
Қабашев Ә
4
Бектұрова Б
Көмекбаева А
Болатұлы А
Бектұрова Б
Көмекбаева А
Ермекбаев А
Әнуарбекұлы А
Адамгершілік шыншылдық адалдық
Ұқыптылық
Ұстамдылық
мейірімділік
Болатұлы А
БектұроваБ
Көмекбаева
3
Айбекова Ш
Бөкеев Д
КөмекбаеваА
Елтай Ш
Әбішев Р
Қабылжапаров К
Айбекова Ш
Естай Ш
Бұланбеков Б
Тез тіл табысатын,қамқорболатын,қарапайымдылық
Қарапайымды сыйлай білетін
Естай Ш
Айбекова Ш
1
Қайырдинов Қ
Сағидолдина І
барлығы
Мұхаметували Ә
белсенділігі
Әділдігі өжеттігі
Тәртіпті жақсы.
0
Нұрланқызы А
барлығы
Ахметбай Ә
белсенді
шыншылдығы
Депрессиялық деңгейді анықтауға арналған тест алынды оқушылардың алған баллдары: Сұңғат- 35б
Сырым- 38б
Сәния- 39б
Мергүл- 37б
Бақытбек- 32б 50балдан төмен диагностикалық күйі депрессиялықа.
Ұстаздар мен сынып жетекшілерімен бірге өткізген шағын жиында мектеп оқушыларының суицитке жақын немесе отбасыларында осындай жағдай болған баларды тізімге алу . Жиналыста «Қандай балар осалдау және суицитке бейім келеді» тақырыбында баяндама оқылып талданды. Соңында мынадай шешім қабылданды. Ерекше назардағы оқушылар (Группа риск) Қабылжапаров Кенжебек, Мұратов Шерхан, Мырзабеков Сұңғат, Жәнібеков Ерасыл. Осы балаларды анықтадық.
№
Оқушының аты -жөні
Туған жылы
айы,күні
Сыныбы
Әке- шешесінің
аты- жөні
Әке- шешесінің жұмыс орны
Мекен -жайы
тел
1
Қабылжапаров Кенжебек
06.11.2006.
3
Байзолдин Ринат
Байзолдина Самал
Жұмыссыз
Жаңа -Үлгі ауылы
2
Мұратов Шерхан
23.07.2004
5
Байзолдин Мұрат
Байзолдина Жанар
Жұмыссыз
Жаңа -Үлгі ауылы
3
Мырзабеков Сұңғат
30.02.2000
9
Жылқышина Аяжан
Ауылдық клубта күзетші
Жаңа -Үлгі ауылы
4
Жәнібеков Ерасыл
23.12.2000
8
Құниязов Біржан
Құниязова Айса
Жұмыссыз
Жаңа -Үлгі ауылы
Қауіпті топқа жататын оқушылардың жеке психологиялық картасы жасалынып,ата -аналарымен жиналыс ,кездесулер өткізілді, «Қиын бала қайдан пайда болады » тақырыбында ұстаздармен жиын өткізілді сынып жетекшілерімен қарым -қатынасы қалай сауалнама алынды, «Кактус» суретін, өмірде жоқ жануардың , «Менің арменым» «Автопортрет салу» «Үй салдыру» қоршаған ортамен қарым -қатынастары жайлы әдістемелер алынды.
Оқушыларға ата- аналарға ,ұстаздарға арналған «психологиялық кеңес беру» тақырыбында стентер шығарылды.
Мектепте «Жан айқайы» атты сенім жәшігі жұмыс стейді оның топ мүшелері айына бір рет ашады және бекітілген.
№
Ата жөні
Қызметі
Білімі
Мекен жайы
1
Қарақасова Гаухар
Тәрбие ісі меңгерушісі
Жоғары
Жаңа- Үлгі ауылы
Көше:Тайсаринова №26
Тел:20164
2
Талаптанова Мергуль
Педагог психхолог
Орта
Жаңа- Үлгі ауылы
Көше:Тайсаринова №72
Тел:20278
3
Сабырова Надя
Медбике
Жоғары
Шыңғыстай ауылы
Көше:Қызыл қайың№35
Тел:5-34-23
4
Жаныбеков Ерасыл
сынып
оқушы
Жаңа- Үлгі ауылы
Көше:Тайсаринова №64
Тел:20964
Мектепте апталық өткізіліп жатыр.
Мақсаттары :
Білім беру мекемелерінде оқушылардың психологиялық саулығын сақтау және нығайту бойынша жағдай жасау;
Оқушылар мен мұғалімдердің психологиялық құзыреттілігін арттыру;
Адамтанудың құрамдас бөлігі ретіндегі психологиялық ғылымның маңыздылығы туралы түсініктерді қалыптастыру;
Міндеттері :
Оқушылардың«психология» ғылымы, адам өміріндегі психологиялық ғылымның рөлі мен орны туралы білімдерін кеңейту;
1. Табыстылық сезімін қалыптастыру;
2. Оқушылардың өз өміріндегі, адамдардың өміріндегі психологияның рөлі мен орны туралы ойларын белсендіру;
3. Мектеп оқушыларының бойында татулық сезімдерін қалыптастыру;
Өткізу түрі:
1. Параллель сыныптар арасында психологиялық қабырға газеттері мен коллаждар конкурсын өткізу
2. Суреттер конкурсы
3. Үзілістерде плакаттармен жұмыс жасау
4. . Психологиялық ойындар
Мектептегі «Психология апталығын» құру принціптері
Апталықты жоспарлай отырып, бірнеше жұмыс принціпі көзделді:
Тұтастығы және аяқталуы, яғни, апталықтың психологиялық басталуы, аяқталуы және негізгі идеясы мен күннің ұраны ;
Циклдығы мен сабақтастығы, яғни, әр күн келесі күннің жалғасы болып табылады. соның ішінде, әрбір күн ойлануға қажетті білгілі ақпаратты әкеледі;
Апта бойына жоспарланған шаралар мектеп оқушылары мен педагогтарды барынша көбірек қамтуға бағытталады, оқу-тәрбиелік үдеріске еш ықпалын тигізбейді.
Жалпы психологиялық атмосфера. Жалпымектептік ойындар мен акцияларға тек мектеп оқушылары ғана емес, сонымен қатар мектеп педагогтары, ата-аналар, сондай-ақ мектеп қызметкерлері де қатыса алады.
Психологиялық апталық
Тақырыбы:«Менің жанымның әлемі» апталығы
Ұраны:Сенің өміріңде қара дақтар болмасын.
Қатысушылар:1-9-сыныптар, ұстаздар
5-9сыныптар аралығында
Апта күндері
Шаранының тақырыбы және түрі
Қатысу
шылар
Дүйсенбі
2.02.14
1.Апталықтың ашылуы
2.«Дұрыс сәлемдесе білейік»
3.«Жақсы көңіл-күй тақтасы»өз көңіл күйлерін белгілеу.
Оқушылар, ұстаздар Оқушылар
Сейсенбі
3.02.14
1.«Менің сүйікті жанұям» суреттерін қорғау
2.«Көңіл күйді біліп ал» ойын
5-9-сыныптар
Сәрсенбі
4.02.14
1.«Біздің мектеп» тақырыбында ашық әлеуметтік сұрау акциясы
2.«Бала сезімінің қыры мен сыры» тренинг.
Ертегілер сайысы
5-9-сыныптар
Бейсенбі
5.02.14
1.«Күннің көзі аясында» суреттер көрмесі
Ұстаздар
5-9-сыныптар
Жұма
6.02.14
1.«Барлық күнге жарайтын кеңес» шығармашылық күн
2.«Түрлі-түсті көңіл» акция
3.Апталықтың қорытындысы
Оқушылар, ұстаздар
Психологиялық апталықтың жоспары бастауыш сыныптар араыында.
№
Апта күндері
Күн
Мақсаты
Өту барысы
1
Сәрсенбі
.09.02.14.
«Жылы лебіздер күні» (комплименттер айту)
Адамдардың бір-біріне жылы лебіздер айта келе, өзін-өзі бағалау деңгейлерін нығайту.
Бүкіл мектеп оқушылары, мұғалімдер, қызметкерлер мен жұмысшылар күні бойы бір-біріне жылы лебіздер айтады. Лебіздерді хат түрінде «Сенім хат жәшігіне» салуға болады. (Жашік вахтада тұрады).
2
Бейсенбі
10.02.14
«Махаббат күні»
Жақындары мен туыстарына және өз құрбыларына өз сезімдерін ашық түрде, қысылмай, айтуға үйрену.
Мектеп оқушылары, мұғалімдер, қызметкерлер мен жұмысшылар күні бойы бір-біріне махаббат сезімдерін білдіреді. Махаббат сезімдерін білдіруді хат түрінде жіберуге болады. («Сенім хат жәшігі» вахтада тұрады).
3
Жұма
11.02.14
«Ризашылдық күні»
Әрбір адам осы өмірге деген риза болған сезімін қалыптастыру.
Мектеп мұғалімдеріне, қызметкерлерге (аспазшыларға, медбикеге, техперсоналға) оқушылар ризашылдық білдіреді
(ауызша немесе хат түрінде жіберуге болады). («Сенім хат жәшігі» вахтада тұрады).
Бастауыш сыныптарында «Алдар көсе», «Тазша бала» және т.б. күлкілі қойылымдар сайыстарын ұйымдастыру(Сынып жетекшілері).
5
Дүйсенбі
13.02.14.
«Кешірім күні»
Кешірімді болу және кешірім сұрауды үйрену.
Бір -бірімізге кешірімді болуды, байқамай ренжітіп қалған жағдайда кешірім сұрауды ұмытпайық. Кешірім сұрауды хат түрінде( «Сенім жәшігі» арқылы жібіруге болады).
6
Сейсенбі
14.02.14.
«Тілектер күні»
Тілек білдіру мәдениетін тәрбиелеу, әр тұлғаның жақсы қасиеттерін байқап, арттыруға ынталандыру.
Құрметті оқушылар, мұғалімдер, қызметкерлер және басқа жұмысшылар, жақсы тілектерді бір-біріңізден аямаңыздар! Тілектеріңізді «Сенім хат жәшігі» арқылы жіберуге болады және
тілектер жазылған смайликтарды бір-бірімізге сыйлайық.
Алдағы уақытта мектеп оқушыларымен катон қарағай ауылындағы мидицина бөліміндегі психиятор Болай Сержанмен жоспарланып отыр.Алдағы уақытта талай жоспар бойынша жұмыстар жасалынады.
3-тоқсан бойынша психологиялық жұмыстарға қорытынды.
Психологиялық қызметтің мақсаты:
Білім алушының жас ерекшелігіне қарай оқыту, тәрбиелеу және рухани адамгершілік дамуына қолайлы жағдай жасай отырып, психологиялық денсаулығын қамтамасыз ету.
Білім алушымен жұмыс жасаудың міндеттері:
Білім алушының және білім алушының ұжымының жалпы психикалық, әлеуметтік және психологиялық дамуын бақылау
Білім алушының жас және жеке психологиялық мүмкіндіктерінің дамуына қолайлы жағдай туғызу.
Оқу және дамуында қиындық сезінетіноқушыларға психологиялық – педагогикалық көмек ұйымдастыру.
Білім алушының психологиялық құзыреттілігін дамыту.
Ата – анамен жұмыс жасаудың мақсаты: Білім алушымен ата – ана арасында тығыз достық қарым – қатынас құруына жағымды әсер ету,жалпы кластың білім мен даму процесіне ата – ананы баулу.
Мұғалімдермен жұмыстың мақсаты:
Білім алушылардың дамуындағы психологиялық педагогикалық мәселелерді бірігіп шешу.
Білім алушының білім алуымен дамуын қалыптастыруына ықпал ететін әлеуметтік психологиялық ортаны жобалау және жүзеге асыру.
Мектептегі оқушылармен және ата- аналарымен істелген жұмыстарға тоқтала кетсек үшінші тоқсанда,оқушылардың өмірін сақтауға арналған жұмыстар атқарылды онда «Егерде өмірде қиындыққа тап долсаң» тақырыбында стент шығарылып оқушыларжа жарияланды.Мектептегі сенім жәшігін ашып айына екі рет қаралып тіркеліп отырылды.
Оқушылармен тесттер, тренингтер, өткізілді «Тұлғаның жабығу сәтіндегі өз мінез құлқына баға беру» әдістемесі 7-8 сыныптармен, «Мен өмірімнің жарқын болғанын қалаймын» сабақ,
«Менің жанымның әлемі» тақырыбында жоғары сынып арасында пікір сайс өткізіліп Жасөспірімдер инспекторы Уалиев Қуат кездесу өткізілді .онда оқушыларға түнгі қала жайында, ата-аналарымен қарым-қатынасы,зорлық-зомбылық, қорқыту жайындаоқйшыларға кеңестер беріліп заң жағынан түсініктер берді.Мектеп мұғалімдерімен де кездесіп баламен мұғалімнің қарым-қатынасы,этика,эстетика жайындазаңдарды айтып әңгіме жүргізді.
«Баланың жасырын әлемі» тақырыбында сабақ, «Баланың психикалық жетілуі жайында» мектеп медбикесі Сабырова Надя кездесу өткізіп оқушыларға кеңестер ұсынды.
Толық емес отбасыларымен және аз қамтылған отбасылармен «Отбасы отанның ошағы» тақырыбында стент шығарылды, «Менің отбасым –сыйластық жарастық орнаған ортам» сабақ «Баланы ат-ана тәрбиелейді. Ата ананы кім тәрбиелейді? »әдістеме алынып, «Мен және менің жасөспірім балам» дөңгелек үстел өткізілді онда ата –аналарға ойындар өткізіліп баяндама оқылыды «Отбас және мектеп» тақырыбында. «Отбасының әлеуметтік жағдайын анықтау» тесті алынды
