Ыры?сыз етіс.

Саба?ты? та?ырыбы: Ыры?сыз етіс Саба?ты? ма?саты: Білімділік: ыры?сыз етісті ме?герту, ма?л?мат беру ар?ылы о?ушыларды? білімдерін. Дамытушылы?: о?ушыны? есте са?тау ?абілетін арттырып, жатты?у ж?мыстары ар?ылы ой ?рісін дамыту. Т?рбиелік: т?рбие мен білім егіз ??ым екенін бойларына сі?іру, д?рыс т?сінуге, орынды с?йлеуге, ізденімпазды??а т?рбиелеу. Саба?ты? технологиясы: сатылай комплексті талдау. Саба?ты? ?діс – т?сілі: с?ра? – жауап, т?сіндіру Саба?ты? к?рнекілігі: сызбалар Саба?ты? барысы: ?йымдастыру кезе?і. О?ушыларды т?гендеу. Кезекшіні? м?ліметі. ?й тапсырмасын с?рау. ?й апсырмасын о?ушылардан кроссворд ар?ылы тексеру. Жа?а саба?: Ыры?сыз етіс Іс-?рекетті? ат?арушысы, ?имыл иесі арнайы айтылмай, ?имыл ?здігінен істелгендігі к?рініп т?рса, ондай етісті ыры?сыз етіс деп атайды. Ыры?сыз етіс -ыл, -іл, -л ж?рна?тары ар?ылы, кейде т?бір -л дыбысына ая?талса -ын, -ін, -н ж?рна?тары ар?ылы саба?ты етістіктен жасалады. М?тінмен ж?мыс. 1-тапсырма. М?тінні? ішінен ыры?сыз етіс пен ?здік етісті табы?дар. 2-тапсырма. С?йлемдерден ыры?сыз етісті табы?дар. С?здерден ?айсы ыры?сыз, ?айсы ?здік етіс екенін аны?та?дар. (о?ушылар?а ?ызыл, сары т?сті ?а?аздар беріледі, егер ыры?сыз етіс болса – ?ызыл т?сті ?а?азды к?тереді, егер ?здік болса – сары т?сті ?а?азды). Пісірілді, істелді, шешілді, орылды, ?ойылды, салынды, ?ткізілді, жасалды, к?рсетілді. Таранды, жуынды, киінді, жылынды, к?рінді. Ойнау, ойлау, жинау. Жазылым ?рекеті: 1 - тапсырма. Берілген с?з тіркесте етістіктерді ыры?сыз етіске айналдыру Фото?а т?сіру – фото?а т?сірілді С?йлемдерден етісті? т?рлерін аны?та?дар. С?йлемдер Ыры?сыз етіс ?здік етіс Жайлауда той басталды. + Ат жарысы ж?ргізілді. + Алтыба?ан тербетілді. + Асан жуынды + К?н жылынды + От жа?ылды + Жа?сылап таранды + Киіз ?йлер тігілді. + Алыстан досы к?рінді + Ет асылды. + Сыйлы ?она??а бас тартылды. + Той?а к?п адам жиылды. + Дастар?ан жайылды. + Дастар?ан басында ?ле? айтылды. + Та?ерте? ерте т?рып киінді. + К?й шертілді. + Саба?ты ?орытындылау. Тест ар?ылы корытындылау. О?ушылардан не білгенін с?рау. ?йге тапсырма: ережені жаттау. Слово «Ыры?сыз етіс» просклонять по падежам. Ба?алау: о?ушыларды жауаптарына ?арай ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ыры?сыз етіс. »

Күні: Пәні: қазақ тілі Сыныбы: 7

Сабақтың тақырыбы: Ырықсыз етіс
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: ырықсыз етісті меңгерту, мағлұмат беру арқылы оқушылардың білімдерін.

Дамытушылық: оқушының есте сақтау қабілетін арттырып, жаттығу жұмыстары арқылы ой өрісін дамыту.
Тәрбиелік: тәрбие мен білім егіз ұғым екенін бойларына сіңіру, дұрыс түсінуге, орынды сөйлеуге, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Сабақтың технологиясы: сатылай комплексті талдау.
Сабақтың әдіс – тәсілі: сұрақ – жауап, түсіндіру
Сабақтың көрнекілігі: сызбалар
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеу. Кезекшінің мәліметі.
Үй тапсырмасын сұрау.
Үй апсырмасын оқушылардан кроссворд арқылы тексеру.
Жаңа сабақ:

Ырықсыз етіс
Страдательный залог.

Іс-әрекеттің атқарушысы, қимыл иесі арнайы айтылмай, қимыл өздігінен істелгендігі көрініп тұрса, ондай етісті ырықсыз етіс деп атайды. Ырықсыз етіс -ыл, -іл, -л жұрнақтары арқылы, кейде түбір -л дыбысына аяқталса -ын, -ін, -н жұрнақтары арқылы сабақты етістіктен жасалады.
Страдательный залог (ырықсыз етіс) обозначает действие, которое совершается как бы само собой без воздействия другого лица или объекта. Лицо или объект, совершившее данное действие, может быть не указано. Страдательный залог образуется от основы переходных глаголов прибавлением аффиксов -ыл, -іл, -л. Если основа заканчивается на л, то страдательный залог образуется прибавлением суффиксов -ын, -ін,
-н. Например, Үй салынды. – Дом построен (Не указано кем построено). Хат жіберілді. – Письмо отправлено.

Мәтінмен жұмыс.

1-тапсырма. Мәтіннің ішінен ырықсыз етіс пен өздік етісті табыңдар.

Фотоға түсіру - өнердің бір түрі. Сурет - тарих шежіресі. Күнделікті фотоға түсіруге қызығатын адамдар бар. Кәсіби фотосуретшілер ерекше туындылар жасап шығарады.
Фотоөнер - қас қағым сәттің өмірлік шежіресі. Ол ерекше байқағыштықты, керек сәтті тез қағып алуды талап етеді.
Дамыған елдерде фотосуретшілердің еңбектеріне барлық жағдай жасалған. Олардың авторлық құқықтары, қаламақы және де басқа әлеуметтік жағдайлары заңның аясында шешілген және заңмен қорғалған. Мысалы, Балтық елдеріндегі 12 азамат фотоөнерден Мемлекеттік сыйлықтың иегері атанған.

Дәптермен жұмыс.

2-тапсырма. Сөйлемдерден ырықсыз етісті табыңдар.

Бұл мәселе жиналыста шешілді. Төрағаға көптеген сұрақтар қойылды. Оған түсінікті жауаптар берілді. Жиналыс ойдағыдай өткізілді. Балаларға көмек көрсетілді. Қорытынды жасалды.

Сөздерден қайсы ырықсыз, қайсы өздік етіс екенін анықтаңдар. (оқушыларға қызыл, сары түсті қағаздар беріледі, егер ырықсыз етіс болса – қызыл түсті қағазды көтереді, егер өздік болса – сары түсті қағазды).

Пісірілді, істелді, шешілді, орылды, қойылды, салынды, өткізілді, жасалды, көрсетілді. Таранды, жуынды, киінді, жылынды, көрінді. Ойнау, ойлау, жинау.

Жазылым әрекеті:
1 - тапсырма. Берілген сөз тіркесте етістіктерді ырықсыз етіске айналдыру
Фотоға түсіру – фотоға түсірілді
Туындылар жасау -
Бір талап ету -
Жағдай жасау -
Заңмен қорғау -

Сөйлемдерден етістің түрлерін анықтаңдар.

Сөйлемдер	Ырықсыз етіс	Өздік етіс
Жайлауда той басталды.	+
Ат жарысы жүргізілді.	+
Алтыбақан тербетілді.	+
Асан жуынды		+
Күн жылынды		+
От жағылды	+
Жақсылап таранды		+
Киіз үйлер тігілді.	+
Алыстан досы көрінді		+
Ет асылды.	+
Сыйлы қонаққа бас тартылды.	+
Тойға көп адам жиылды.	+
Дастарқан жайылды.	+
Дастарқан басында өлең айтылды.	+
Таңертең ерте тұрып киінді.		+
Күй шертілді.	+

Сабақты қорытындылау. Тест арқылы корытындылау. Оқушылардан не білгенін сұрау.

Қазақ тілінде неше етіс бар?

А) 2

Ә) 5

Б) 3

С) 4

Д) 1

Ырықсыз етіс орысша қалай?

А) страдательный залог

Ә) Основной залог

Б) Возвратный залог

С) Взаимный залог

Д) Принудительнй залог

Ырықсыз етісті табыңыз.

А) Жуысты

Ә) Жуылды

Б) Жуынды

С) Жуындыр

Д) Жуғыз

Ырықсыз етісті табыңыз. Найдите страдательный залог.

А)Мақтанды

Ә) Жылынды

Б) Шешілді

С) Жуынды

Д) Таранды

5. Өздік етіс орысша қалай?

А) страдательный залог

Ә) Основной залог

Б) Возвратный залог

С) Взаимный залог

Д) Принудительнй залог

6. Ырықсыз етістің жұрнақтарын табыңдар.

А) –ыл, -іл, -л

Ә) -ғыз, -гіз

Б) –ыс, -іс, -с

С) –ын, -ін, -н

Д) –дыр, -дір

7. Қажетті сөзді белгілеңіз. Вставьте необходимое слово. Аспан ... да, күн жылып кетті.

А) Тарады

Ә) Суыды

Б) Жауды

С) Ашылды

Д) Түнерді

Ырықсыз етісі бар сөйлемді белгілеңіз. Отметьте предложение со страдательным залогом.

А) Асан жан досымен сырласты.

Ә) Бала ойыншығын іздей бастады.

Б) Күнделікке бағасын қойдырды.

С) Мен саған көмектесемін.

Д) Жоспар уақытында тапсырылды.

9. Өздік етістің жұрнақтарын табыңдар.

А) –ыл, -іл, -л

Ә) -ғыз, -гіз

Б) –ыс, -іс, -с

С) –ын, -ін, -н

Д) –дыр, -дір

10. Нүктенің орнына керекті ырықсыз етістің жұрнағын қойыңдар.

Тамақ пісір...ді

А) –іл

Ә)-ыл

Б) –ін

С) –ын

Д) -іс

Үйге тапсырма: ережені жаттау. Слово «Ырықсыз етіс» просклонять по падежам.

Бағалау: оқушыларды жауаптарына қарай бағалау.

Қазақ тілінде неше етіс бар?

А) 2

Ә) 5

Б) 3

С) 4

Д) 1

Ырықсыз етіс орысша қалай?

А) страдательный залог

Ә) Основной залог

Б) Возвратный залог

С) Взаимный залог

Д) Принудительнй залог

Ырықсыз етісті табыңыз.

А) Жуысты

Ә) Жуылды

Б) Жуынды

С) Жуындыр

Д) Жуғыз

Ырықсыз етісті табыңыз.

А)Мақтанды

Ә) Жылынды

Б) Шешілді

С) Жуынды

Д) Таранды

5. Өздік етіс орысша қалай?

А) страдательный залог

Ә) Основной залог

Б) Возвратный залог

С) Взаимный залог

Д) Принудительнй залог

6. Ырықсыз етістің жұрнақтарын табыңдар.

А) –ыл, -іл, -л

Ә) -ғыз, -гіз

Б) –ыс, -іс, -с

С) –ын, -ін, -н

Д) –дыр, -дір

7. Қажетті сөзді белгілеңіз. Аспан ... да, күн жылып кетті.

А) Тарады

Ә) Суыды

Б) Жауды

С) Ашылды

Д) Түнерді

Ырықсыз етісі бар сөйлемді белгілеңіз.

А) Асан жан досымен сырласты.

Ә) Бала ойыншығын іздей бастады.

Б) Күнделікке бағасын қойдырды.

С) Мен саған көмектесемін.

Д) Жоспар уақытында тапсырылды.

9. Өздік етістің жұрнақтарын табыңдар.

А) –ыл, -іл, -л

Ә) -ғыз, -гіз

Б) –ыс, -іс, -с

С) –ын, -ін, -н

Д) –дыр, -дір

10. Нүктенің орнына керекті ырықсыз етістің жұрнағын қойыңдар.

Тамақ пісір...ді

А) –іл

Ә)-ыл

Б) –ін

С) –ын Д) –і

Сөйлемдерден етістің түрлерін анықтаңдар.

Сөйлемдер	Ырықсыз етіс	Өздік етіс
Жайлауда той басталды.
Ат жарысы жүргізілді.
Алтыбақан тербетілді.
Асан жуынды
Күн жылынды
От жағылды
Жақсылап таранды
Киіз үйлер тігілді.
Алыстан досы көрінді
Ет асылды.
Сыйлы қонаққа бас тартылды.
Тойға көп адам жиылды.
Дастарқан жайылды.
Дастарқан басында өлең айтылды.
Таңертең ерте тұрып киінді.
Күй шертілді.

Сөйлемдерден етістің түрлерін анықтаңдар.

Сөйлемдер	Ырықсыз етіс	Өздік етіс
Жайлауда той басталды.
Ат жарысы жүргізілді.
Алтыбақан тербетілді.
Асан жуынды
Күн жылынды
От жағылды
Жақсылап таранды
Киіз үйлер тігілді.
Алыстан досы көрінді
Ет асылды.
Сыйлы қонаққа бас тартылды.
Тойға көп адам жиылды.
Дастарқан жайылды.
Дастарқан басында өлең айтылды.
Таңертең ерте тұрып киінді.
Күй шертілді.