Урок родного (карачаевского языка) на тему "Разычы туруш."

__________ КЪАРАЧАЙ ТИЛ _____7___класс

ПЛАН;

Дерсни темасы: РАЗЫЧЫ ТУРУШ

Дерсни мураты:

1.Джангы тема бла шагърей этиу

2.Ариу джазаргъа юретиу

3.Адамлыкъны шартларын синг

Дерсде окъуу керекле

китабла, дефтерле, къаламла, дневникле.

Дерсни барыуу.

1. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

А) Саламлашыу.

Б)Дерсге хазырланыу.

В)Дерсни муратын англатыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: «Шарт турушну къурау формасы»

Устаз : Этимни ненча турушу барды, къайсыладыла?

Сохта: Этимни тёрт турушу болады: буйрукъчу, туура, шарт, разычы.

Устаз: Биз быладан къайсыланы ётгенбиз?

Сохта : Буйрукъчу, туура, шарт.

Устаз:Буйрукъчу туруш деб неге айтабыз?

Сохта:Этим буйрукъну, тилекни дегенча магъананы айртады.

Устаз: Къайсы бетледе джюрюйдю буйрукъчу туруш?

Сохта: 2-чи бла 3-чю бетледе

Устаз:Туура туруш деб а неге айтабыз?

Сохта: Ишни заманлада, бетледе, санлада болушлусуча кёргюзтгеннге туура туруш дейбиз.

Устаз: Туура туруш къайсы бетледе, санлада тюрленеди.

Сохта:юч бетде да эки санда да тюрленеди.

Устаз: шарт туруш деб неге айтабыз?

Сохта: Шарт турушда этим сылтаулу болгъанын кёргюзтеди : къарасам, кюн тийсе.

III.Сёзлюк иш

«Хей! джай болса, къыш бо

Ачха болса , иш болмаса,

Мал юресе , кютюлмесе,

Турса, гёзет этилмесе!

Деди Хасан сабан ызда.

_IV. Джангы дерсни ангылатыу: Разычы туруш 1.Тема бла шагърей эиу. 2. Джорукъну ачыкълау. 3.Джазыу ишле бардырыу. 158-чи иш._______________________

IV.Дерсни тамалау:

Устаз: Разычы туруш деб неге айтабыз?

Сохта: Разычы турушда этимле сёлешгенни айтылгъаннга разылыгъын кёргюзтеди.

Устаз: Разычы турушну биринчи тюрлюсюнде этимле къайсы бетледе, къайсы санлада джюрюйдю?

Сохта:Разычы турушну биринчи тюрлюсюнде этимле къуру биринчи бетледе бирлик бла кёблюк санда боладыла.

Устаз: Разычы турушну биринчи тюрлюсю къалай къуралады?

Сохта: Разычы турушну биринчи тюрлюсюн къурар ючюн этимлеге ачыкъладан сора –й, тунакыладан сора –ай, -ей джалгъаула, аны ызындан бет джалгъаула къошуладыла: сана-й-ым,сана-й-къ.

Устаз:Разычы турушну биринчи тюрлюсюнде къаллай формала боладыла?

Сохта:Разычы турушну биринчи тюрлюсюнде формала къалгъан этимледеча боладыла .

Устаз: Разычы турушда къаллай этимле джюрютюледиле?

Сохта:Разычы турушну биринчи тюрлюсю адамны юсюнден джюрюген этимледен къуралады, башха этимледен къуралмайды; сёз ючюн ,джау джауайм дерге болмайды, а кел десенг кел-ей-м болады V.Ойге иш: 1.Дерсде билгенлерин бегитиб келирге.

2. 67-чи бет, 159-чу иш,43-чю