Урок казахской литературы в 5 классе: "Малды? баласын с?юі"

С А Б А Қ №10

Тақырып: Абай Құнанбаев.

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: ұлы ақын Абайдың өмірі мен шығармашылығы жөніндегі оқушылардың

білімдерін тереңдету,білімдерін толықтыру;

2.Дамытушылық: оқушылардың сөздік қорын байыта отырып,олардың жазбаша және

ауызша тапсырмалар арқылы тілдерін дамыту,мәтіннің негізгі ойын

түсінуге үйрету,өзіне керекті ақпаратты мәтіннен ала білуге үйрету;

мәнерлеп оқу дағдыларын өлеңнін тақырыбы бойынша ой қорыту, оқу

мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту:

3.Тәрбиелік: Абай шығармаларын түсіну арқылы оқушылардың бойына адами

құндылықтары сіңіру,жаман мен жақсыны айыра білігу үйрету.

Сабақтың типі: жаңа тақырыпы игерту

Сабақтың әдіс-тәсілдері: әңгімелесу,кесте құрастыру, өлең мәтіні н мәнерлеп оқу,

шығармашылық жұмыс

Сабақтың көрнекілігі: ақынның суреті, Абай туралы папка, ақынның шығармаларыныа

тұратын кітап көрмесі.

Пәнаралық байланыс: ҚР тарихы, қазақ тілі, орыс әдебиеті

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі: амандасу,кезекшілермен әңгімелесу,сабақтың тақырыбы мен

мақсатын айту.

Психологиялық дайындық: Мен жақсы адам боламын.

Әдептілікке,сыйластыққа ұмтыламын

Маған қажет білім. Өмірден өз орнымды табамын.

Сабақтың эпиграфы: Асыл сөзді іздесең,

Абайды оқы, ерінбе.

Адамдықты іздесең,

Жаттап тоқы көңілге.

(С.Торайғыров.)

Мұғалімнің кіріспе сөзі:

2010жылы ұлы Абай Құнанбаевтың туғанына 165 жыл толады. Қаншама жылдар өтсе де Абай тақырыбы ескермейді, керісінше ол жұлдыздай жарқырай түседі. Оның тамаша тағылымдары үлкенге де,кішінің де ойында жүрсе жақсы болар еді. Абай шығармалары – адамға керекті ақылдың,кеңестің қайнар көзі. Біздің сабағымыздың эпиграфы болыт алынған С.торайғыровтың өлеңінің жолдары осының анық айғағы.

Абай өлеңдері, қара сөздерінің мағыналары терең,түсініп оқыған адамның жүрегінің түбіне терең бойлайды. Оның шығармалары адамның өзін-өзі тәрбиелеуінде де, мұғалімнің,тәрбиешінің,сынып жетекшісінің бала тәрбиелеуінде де алар орны ерекше.

I.Ой қозғау – побуждение

1. Бұрын Абай туралы тақырыптарды өткендіктен,сынып оқушылары

«Инсерт» стратегиясы арқылы білімдерін қайталайды, жүйелейді,толықтырады.

Білемін	Білдім бүгін сабақта	Білгім келеді

II. Жаңа тақырыптың мағынасын ашу – осмысление.

Сынып оқушылары Абайдың «Он жетінші сөзін» түсініп оқып шығады.

1 топ –мәтінді оқып,мазмұнын айтуға дайындалады

2 топ – мәтінді рөлге бөліп оқиды

3 топ - мәтін бойынша 4,5,6,7 сұрақтармен жұмыс істейді, өз пікірлерін айтады.

Сұрақтар бойынша жұмыс:

- мәтіннің мазмұнын айтып беріңдер

- жас бала анадан қандай болып туады ?

- ол екі түрлі мінездің айырмашылығы неде?

Сұрақтармен жұмыс:

1.Абайдың « осы күнде біз хайуаннан да жаманбыз» деген сөзнін қалай түсінесіз? (пікір

алысу,қазіргі заман мен салыстыру) – 1 топ оқушылары

2.Ақын «Он жетінші қара сөзін» қандай көңіл – күймен жазды деп олайсыздар? – 2 топ

оқушылары

3.Ұлы ақын тоғызыншы сөзін былай деп бастайды. «Осы мен өзім қазақпын.қазақты жақсы көрем бе,жек көрем бе?» Балалар,өз пікірлеріңді ортаға салыңдар. – 3 топ оқушылары

III.Ой – толғау – рефлексия

1.Сұрақ –жауап.

Үйге тапсырма: Абайдың қарасөздерін оқып келу.

Бағалау.

№ 11, 12 сабақ.

Сабақтың тақырыбы: Ел ордасы -Астана. Сөйлем мүшелері.

Сабақтың мақсаты : Астанаға саяхат жасап, таныстыру.

Сөйлем мүшелері.

Сөйлеу тілін дамыту, ой-өрісін, білімге деген құштарлығын ояту.

Сабаққа деген белсенділігін, ынтасын дамыту.

Тәуелсіздік еліміздің жетістіктерін мақтан тұтып, патриоттық сезім

тәрбиелеу.

Көрнекілік: Астана көрінісі. Суреттер, компьютер. Таблица.

Сабақтың әдісі: Ой толғаныс қозғау, қызығушылықты ояту әдісі.

Сабақтың түрі. Саяхат.

Сабақтың барысы:

Сабақтың ұраны. Астана болып атандың,

Атыңа сай бол ендеше.

Көркіңді көрген жаһанның,

Айызы қансын сен десе.

Міндет тұр биік алдыңда

Ұмытпас, есте сақталар.

Әр халық дәстүр-салтында,

Астанасымен мақтанар.

І.Ұйымдастыру кезені.

ІІ. Үй жұмысын тексеру:

244 тапсырма. 21 бет. Жазбаша. 245 – тапсырма 21 бет. Мақал –мәтелдердің мағынасы нені білдіреді?

Жеке жұмыс. Астана – септеу, тәуелдеу, фон. талдау.

ІІІ. Жаңа тақырып. Қызығушылығын ояту.

- Бүкіл әлемге жар салып жатқан Азия елдерінің ішіндегі жас астананы атаңыз. Неге оны ең жас астана деп санайды? Ол қалай әлемге жар салып жатыр?

Сабақтың ұраның оқып, талқылау.

2. Өлең оқу.

1.Астана арман қала .

Бағы бір жанған қала.

Тұрады ол жас болып

Мен үлкен болғанда да.

2.Астана - с тобой рифмуется страна.

Астана- ты Казахстанская столица

А столица по-казахски – Астана.

3.Төкті оған нұрын дала.

Астана сұлу қала.

Біз оны анамыздай

Сүйеміз шынында да.

4.Радостные лица, неба ширь ясна –

Юная столица, наша Астана.

Светлые строенья зданий и дворов.

Всем на удивленье – гордость мастеров.

Как , скажи на милость, через 12 лет в корне изменилась Шлем тебе привет.

3. Топтастыру. Астана дегенде қандай сөздер ойға келеді?

- Астана. -

/ /

4. Мәтін «Ел ордасы – Астана» түртіп оқу. Білемін + Жаңа ұғым* Білгім келеді.

5. Сөйлемдердегі асты сызылған сөздерге сұрақ қойындар.

Біздің мемлекетіміздің бас қаласы – Астана каласы. Бүгінде Астанаың аты әлемге әйгілі. Астана қаласы Солтүстік Қазақстан аймағында орналасқан. Астана – болашағы үлкен қала. Астанада әсем, зәулім ғимараттар салынып жатыр.

6. -Астана салынып басталғанына неше жыл болды?

-Астананың туған күнін қай күні тойлайды?

-6 шілде күні тағда кімнің туған күні?

- Неліктен Астананың және Президенттің туған күні бір күні өтеді?

-Астананың символы болып нелер саналады ?

7. Астанада болып, оны тамашалаған балалар саяхат өткізеді.

- Сен қай жерлерді тамашаладың?

-Кешкі Астананы көрдің бе?

- 136 аюлар неге қойылған, олар ненің символы болып саналады?

- Астана ұнады ма? Нелерге өзгеше көңіл бөлдің, нелер сені таңғалдырды? (әсемдігі, тазалығы, адамдардың мәдениеттілігі мен қалаға деген сүйіспеншілігі).

- Биыл қандай ғимарат қаланың 12 жылдық тойында ашылып, Астананың жаңа символына айналды? ( Хан Шатыр)

- Бейбітшілік және келісім сарайында болдың ба?

Суреттелген журнал бойынша мұғалім Хан шатыр мен Бейбітшілік және келісім сарайына саяхат өткізеді.

- Осындай жетістіктерге жеткізіп, бәрін келістіріп жарастырып отырған кім? (Бірінші Президент музйіне саяхат).

ІҮ. Бекіту. Астанаға деген көзқарастарынды, сенімдерінді өлең немесе әссе ретінде жазыңдар.

Ү. Ең жақсы шығарма деген жұмысты авторлық стулға отырып оқиды.

Үй жұмысы. Астананың проектіне өз атыңнан не қосар едін?

Бір ұсыныс жасаңыз

8-сынып. № 53

Сабақтың тақырыбы. Шағын, орта және үлкен бизнес. Жай сөйлемнің түрлері. Жақсыз сөйлем.

Сабақтың мақсаты: Мәтінді түсініп оқып, мағлұмат алу. Жақсыз сөйлем түрімен танысып,

бекіту.Оқушының мәтінді оқып, мағлұмат алу дағдыларын дамыту, жұптық

жұмыс арқылы өзара тілдесу ерекшелікткерін іске асырып, тілдік

материалды меңгеру. Сөз қорын байыту. Жақсыз сөйлем түрімен

таныстыру.. Сөйлемді сөйлем мүшелеріне талдау әрекетін бекіту.

Сабаққа жайлы достық қарым-қатынас орнатып, оқушылардың белсенділігін

ынталандыру, сөйлеу әрекеттерін қуаттау.

Көрнекілік: Таблица. «Жай сөйлем түрлері»

Сабақтың әдісі: коммуникативтік әдіс,

Сабақтың түрі: Жұппен жұмыс,

Сабақтың барысы:

Сабақтың ұраны Еңбек ер атандырады

І.Ұйымдастыру кезені.

ІІ. Үй жұмысы: 616 – тапсырма. 81 бет. Ереже. 80-81 бет.

Жеке жұмыс. Сөйлем мүшелеріне талдаңдар. Сөйлемнің түрін анықтаңдар.

1. Қазақстан қысқа мерзім ішінде нарықтық экономикаға бет бұрды.

2. Елімізде кәсіпкерлікті дамыту жүзеге асырылуда.

3. Он жыл ішінде Қазақстанда 200 мыңдай шағын және орта бизнес кәсіпорындары

пайда болды.

ІІІ. Таблицамен жұмыс. Жақсыз сөйлем.

2. Баяндауыштың формаларын анықтаңдар.

Енді бізге оқымасқа болмайды.

Менің оқығым келеді.

Оны сенің оқуына болады.

Оны айтудың не қажеті бар.

3. 624 – тапсырма. 83 бет. Өзіңді тексер.Көп нүктенің орнына қажетті сөздерді қойып, сөйлемдерді толықтырыңдар.

ІҮ. Мәтінмен жұмыс.

1. Сөздікпен жұмыс.

2. 621.- тапсырма. 82 бет.

3. Мәтінді түсініп оқып, мағлұмат алу.

-Кімдерді кәсіпкерлер дейді?

- Кәсіпкерлер не істейді? Қалай?

- Ірі кәсіпкерлер деп кімдерді атайды?

- Үлкен бизнес деген не?

Ү. Бекіту.. Жұппен жұмыс. 1.Диалог құрастырып, сөлесу.

2. Қорытынды. * 626 – тапсырма. Өзің тұратын жердегі кәсіпорындарды, кәсіпкерлерді атаңдар. .1. Жермен айналысатын: .... корейлер халықтарының өкілдері, Сәния .. ,

2.Малмен айналысатын: Иолчиев Л, Сейдазимов Т. ....

3. Сумен айналысатын: ...

4. Саудамен айналысатын:

5. Ойын сауықпен айналысатын: ...

ҮІ. Ойды жалғастырыңдар.

Егер мен кәсіпкер болсам ...

Үй жұмысы: Бір кәсіпкер туралы нақты мәлімет дайындаңдар

8-сынып. № 54

Сабақтың тақырыбы. Мемлекеттік өнеркәсіп.. Жай сөйлемнің түрлері.

Сабақтың мақсаты: Мәтінді түсініп оқып, мазмұнын айтып беру. Сөйлемдерге синтаксистік

талдау жасау.

Оқушының мәтінді оқып, мазмұнын айту, синтаксистік талдау жасау

дағдыларын қалыптастыру.

Патриоттық сезім тәрбиелеу.

Көрнекілік: Таблица. «Жай сөйлем түрлері»

Сабақтың әдісі: әңгімелеу

Сабақтың түрі: Аралас.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезені.

ІІ. Үй жұмысы: Бір кәсіпкер туралы нақты мәлімет дайындаңдар

Жеке жұмыс: 1.Берілген сөздердің аудармасын жазыңдар.

Құқылы, ірі, қаржы, кәсіпкер, серіктестік, шағын, жарғы, салық, қайырымдылық шара,.

2. Берілген сөзді. Кәсіпкер – септеу,

Кәсіпкер - жіктеу.

ІІІ. Мәтінмен жұмыс.

1. сөздікпен жұмыс.

2. Мәтінді оқып, аудару, есте сақтау.

3. 631 – тапсырма. 84 бет. Берілген сөз тіркестерін түсіндіріңдер.

4. Мәтінді жоспар бойынша әңгімелеңдер.

Жеке меншікке көшу бағыты.

Мемлекеттік меншік толық жойылмайды.

Инвестиция.

Олардың ортақ мақсаты.

ІҮ. Грмматиканы пысықтау. 633 – тапсырма. 84 бет. Мәтіннен жай сөйлемдерді тауып, синтаксистік талдау жасаңдар.

2. Өздік жұмыс. 635 – тапсырма. 85 бет. Сөйлемді сөйлем мүшесіне талдаңдар.

636 – тапсырма. 85 бет. Шетелдік, кәсіпкер сөздерімен сөз тіркестерін жазыңдар.

Шетелдік инвестиция, компаниялар, ...

Жақсы, еңбекқор, .... кәсіпкер.

8- сынып. № 31-32

Сабақтың тақырыбы: Табиғатты қалай қорғаймыз..

Сабақтың мақсаты: «Табиғатты қорғау» туралы әңгіме қозғап,

мәселелерді түсініп, өз үлесіміз туралы сөйлесу

Оқу, пікірлесу, шешім құрау, өз ойын ортаға салып

сөйлесу дағдыларын дамытып, сөз қорын байыту.

Табиғатқа қамқорлықпен қарап, оны сақтап, қорғауға

тәрбиелеу.

Сабақтың түрі. Дискуссия.

Сабақтың әдістері: алдың ала жұмыс өткізу әдісі, сын тұрғысынан ойлау..

Көрнекіліктері: таблицалар, сөздік парақ (мекен –место жительства, поселение, стоянка, пристанище, мекен –жай – адрес, жилье, место жительства. Мекендеу – поселться, расселиться, обитать.Үндеу – призыв, обращение, воззвание, листовка.), сурет көрмесі.

Сабақтың формасы: топпен жұмыс.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезені:

Сабақтың ұраны:

Адамның табиғатсыз күні жоқ,

Оны айтуға табиғаттың тілі жоқ.

Жер-қазына, су – алтын, мал – байлық.

І Берілген сөйлемдер бойынша жұмыс. Тыныс белгісін қойып, ережені айту.

Туған жерім қасиетті мекенім. Туған жер алтын бесік.

Жеке жұмыс.

1. Мекен, мекенім – септеу.

2. Бесік – тәуелдеу.

3. Алтын – фонетикалық талдау.

4. Адам – жіктеу.

ІІ. «Туған жер табиғаты деген тіркес қандай асоциация туғызады?

Туған жер табиғаты – халқымыздың ұлттық мақтанышы

оны қорғауға үлес қосу – біздің азаматтық борышымыз, ......

2. Топпен жұмыс. Түртіп оқып, жаңа ұғымдарды жазып, класстерді толықтыру. өз сөздерімен әңгімелеп беру.

І топ. Арал теңізі мен Сырдария өзені күн сайын тартылып барады. Теңіз суының деңгейі он метр төмендеген. Ауаға теңіз түбінен миллиондаған тонна тұз ұшады. Өсімдіктер мен жануарлар құрып барады. Республикамыздың экологиялық жағдайы қиын. Аралға енді Балқаш тағдыры қосылды. Біздің елімізде 150 –ге жуық қала күрделі экологиялық жағдайда екен.

2-топ.

Табиғат –халық қазынасы. Біздің барлық өміріміз табиғатпен тікелей байланыста. Сондықтан біз оның байлығын пайдалана отырып, қорғай білуіміз қажет. Соған байланысты 1966 жылы біздің елімізде «Халықаралық табиғат қорғау қоғамы» құрылды. Оның басты мақсаты – саны сиреп, құрып бара жатқан аң, құстарды өсімдіктерді қамқорлыққа алып , арнайы кітапқа тіркеу. 1974 жылы ашылған «Қызыл кітапқа» сүтқоректі жануарлардың 62 түрі тіркелді, сонын ішінде Қазақстанда тіршілік ететін 7 сүткөркеті жануар және 23 құстың түрі бар. 5 маусым – Қоршаған ортаны қорғаудың дүниежүзілік күні.

3, 4 топ Мәтін «Табиғатты қалай қорғаймыз» 49-50 бет.

ІІІ. Бекіту.

1. Дискуссия. «Экология былықса , экономика тұншығады» деген Мұзафар Әлімбаевтің сөзін қалай түсінесіңдер? Экология мен экономика бір - бірімен байланысты ма?

Табиғатты қалай қорғаймыз? Егер табиғатты қорғамасақ не болуы мүмкін. Табиғатқа адамның келтірген зияны қазір білініп жатыр ма? Қалайша?

2. Өздік жұмыс. 431-тапсырма. 51 бет.

432 – тапсырма 51 бет.

433-тапсырма 51 бет.

434 – тапсырма. 51-52 бет.

3. Сөз ойыны. Табиғатта қандай әрекет жасауға

Болады Болмайды

өсіруге, отырғызуға, қопсытуға ... ластауға, жоюға, таптауға ....

ІҮ. Қорытынды.

1.Балалар, сурет көрмесіне көңіл бөліңдер. Бұл суреттерді біздің мектеп оқушылары салған. Жаңа ғана оқыған әңгімелер, мынау суреттер барлық адамдарды, сендерді неге шақырады, ойланып үндеу жазыңдар. Қалай жасайсыңдар, сызба ретінде, өлең немесе қағида бола ма өздерін шешіңдер.

2. Мәнерлеп оқу.

Терек –бүрін қорғайды. Таза болсаң судай бол,

Тікен –гүлін қорғайды, Бәрін жуып кетірген.

Ара – балын қорғайды, Жақсы болсаң, жердей бол,

Құлын –қағын қорғайды, Бәрін шыдап көтерген.

Киік –лағын қорғайды,

Шағала – көлін қорғайды,

Шопан – төлін қорғайды,

Егінші –жерін қорғайды,

Ер жігіт –елін қорғайды.

Мұғалім: Әрқашан есте сақтаңдар:

Адамның табиғатсыз күні жоқ,

Оны айтуға табиғаттың тілі жоқ.

Жер-қазына, су – алтын, мал – байлық.

Айналаңды қоршаған

Табиғатты сүйе біл.

Қауіп- қатер төнсе оған,

Қамқорға алып сүей біл.

Үй жұмысы. «Туған жерім –қасиетті мекенім!» әссе жазу.

С А Б А Қ № 16

Тақырып: Сәкен Сейфуллин

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: Қазақстанның көрнекті ақыны Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығы туралы білімдерін тереңдету.»аққудың айырылуы» поэмасымен оқушыларды таныстыру, поэмадағы негізгі идея – адал достық,шынайы,кіршіксіз, таза махаббат мәселесін көтеру;

2.Дамытушылық: поэманы мазмұнына сай мәнерлеп оқу дағдыларын дамыту. Махаббат пен зұлымдықты салыстыра отырып ізгілік жөнінде ой қорыту дағдыларын дамыту

3.Тәрбиелік:Адал достыққа үндеу,махаббаттың белгісі – аққуға жасалған ұлымдылыққты айта отырып,балалардың табиғатқа ізгілік қарым-қатынасын дамыту; қоршаған ортаны қорғауға шақыру; экологиялық тәрбие беру; жақсылық пен жамандықты ажырата білуге баулу.

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың типі: жаңа білім беру сабағы

Қолданатылатын әдіс-тәсілдер: дамыта оқу

Көрнекі құралдар: С.Сейфуллиннің портреті,С.Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығы туралы суреттер, қосымша материалдар,көлде жүзіп жүрген қос аққудың суреті, Н.Тлендиевтің « Аққу күйі» аудиотаспасы.

Сабақтың эпиграфы: «Ол өз елін сүйген. Ол нағыз ақын болған,ал нағыз ақынның

халқы өмір сүрсе,ол да мәңгілік өмір сүрген»

Р.Сейсенбаев.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: сәлемдесу сыныптағы оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру оқушыларды түгендеу/

2. Үй тапсырмасын тексеру:

1. Ж. Аймауытов өмірі мен шығармашылығы туралы.

2. Ж. Аймауытовтың «Қартқожа» романнан үзіндісінің мазмұнын айту.

3. Жаңа сабақ.

I. Сабақтың тақырыбы бойынша ой қозғау – побуждение.

Мұғалімнің кіріспе сөзі: балалар, тақтаға қараңдар. Бүгін сабақта XX ғасырдың тағы бір белгілі ақыны Сәкен Сейфуллин туралы әңгімелесеміз.

Ұжымдық жұмыс.

Біріншіден, мына сұрақтарға жауп беріп алайық:( тақтада плакатқа жазылған сұрақтар ілініп тұру керек):

1.Сәкен Сейфуллин кім?.

2.Оның шығармашылығымен қандай сыныпта таныстыңдар?

3.Оның қандай шығармаларын білесіңдер?

* Үнтаспадан Н.Тілендиевтың «Аққу» күйін ақырын ойнатып қою.

II. Сабақ тақырыбының мазмұнын ашу – осмысление.

* Ұжымдық жұмыс: «Аққудың айырылуы» поэмасының мазмұнымен оқып, танысу.

Оқып болған соң оқушыларға шығарманы мынадай бөлімдер бойынша талдау ұсынылады:

1.Кіріспе

2.Екі аққудың кездесуі.

3.Мергеннің аққуды атуы.

4. Жалғыз қалған аққудың қасіреті мен өлімі.

Топпен жұмыс:

Жұмысты жеңілдету үшін әр топқа жетекші сұрақтар беріледі.

1 топқа: Кіріспе.

1.Кіріспеде не туралы жазылады?

2.Көлді сипаттаған үзіндіні тауып,жазып,оқып беру.

3.Көлді сипаттауға теңеулерді тауып көшіріп жазу.

4.Көлді мекен еткен аққу қандай?

5.Көлді тағы қандай құстар мекендейді?

6.Құстар қайтеді?

2 топқа. Екі аққудың кездесуі.

1.Бір мезгілде алыстан не есітіледі?

2.Екі аққудың кездескен сәтін мәтіннен тауып оқып бер?

3.Кездескенде екі аққу қайтті?

4. Екі аққудың бұл әрекетінен не байқадыңдар?

5. Бұл бөлімде ақын нені жырлайды?

3 топқа. Мергеннің аққуды атуы.

1. Аққулар айырылып кеткен соң не болды?

2. «Суық жүрек» деп кімді айтады? (суық жүрек деген сөздің синонимын табу)

3.Аққуға атылған оқ немен теңеген?

4. Атылған оқ көлге қалай әсер етті?

4 топқа. Жалғыз қалған аққудың қасіреті мен өлімі.

1. Аққудың сыңары қалай күңіренеді? ( мәтіннен тауып оқыңдар.Өз сөздеріңмен баяндаңдар)

2. Зарлаған аққу мергенге не деп жалынады?

3.Мергеннің өзін атпасын білген аққу қандай шешімге келді?

4. Аққу өзінің өлімімен нені дәлелдеді?

5.Аққудың өлімінен қандай ой түюге болады?

III. Оқушылардың ой-пікірін білу – рефлексия.

Әр топ оздеріне берілген тапсырмаларды орындап болғаннан кейін 1-2 оқушы дауыстап жауаптарын оқиды. Қалған топ оқушылары жауаптарды толықтырып отырады.

3. Сабақ қорытындысы:

- Ал,балалар,поэманы оқыдық,әр топ сұрақтар бойынша жұмыс істеді, енді айтқандарымызды қорытындайық.

1. Осындай тамаша поэманы жазған ақын С.Сейфуллин қандай адам деп ойлайсыңдар?

2. Аққу құсы қазақ халқында ненің белгісі?

4. Бағалау.

5. Үй тапсырмасы: «Бандыны қуған Хамит» әңгімесін оқып келу.

7-ші сынып бойынша кейбір сабақ жоспарының үлгілері.

Тақырыбы: Менің отбасым.

Мақсаты:

1. Оқушыларға жаңа сөздерді меңгертіп, оларды ауызекі сөйлеуде дұрыс пайдалана білуге үйрету.

2. Оқушылардың сөйлеу әрекетін . қазақша ойлауын, қиалын дамыту.

3. оқушылардың қазақ тіліне деген қызығу шылықтарын артырып, отбасы мүшелерін сыйлауға тәрбиелеу.

Оқыту әдістері:

Аударма, түсіндіру, сұрақ- жауап.

Пәнаралық байланыс:

Орыс тілі.

Сабақтың көрнекілігі:

Плакат, отбасы суреті, слайд көрсету.

Сабақтың барысы:

1Ұйымдастыру.

Амандасу. Түгендеу.

IIҮй тапсырмасын сұрау:

6 сыныпта өткен отбасына байланысты сөздерді еске түсіру.

( Ата, әже, шеше, әпке, аға)

IIIЖаңа сабақ

Сурет бойынша жұмыс жасау.

1 слайд Отбасы.

Балалар, суреттен не көріп тұрсыңдар? Кәне сурет бойынша жұмыс жасайық.

Мынау менің отбасым. Отбасымда алты адам бар. Олар: Әжем, атам, әкем, шешем, інім және мен. әжем 60 жаста, атам 62 жаста, әкем 40 жаста, шешем 35 жаста, інім 5 жаста мен жетінші сыныпта оқимын. Атам мен әжем әкемнің ата- анасы. Біздің отбасымыз ауылда тұрады. Мен өз отбасымды өте жақсы көремін.

2. Жаңа сөздерді мәңерлеп оқу.

2 слайд жаңа сөздер.

Маман- специалист

Өндіріс- производство

Ауыл шаруашылығы- сельское хозяйство

Аралас- смешанный

Думан- праздник

Зейнеткер- пенсионер

Нағашы- родственник по материнской линии

Шымыр- сухопарый

Аққұба- белолицая

Ұста- кузнец

3.Жаңа сөздерден қазақ тіліне тән дыбыстарды тауып, дәптерге жазу.

Слайд бойынша көрсету.

3 слайд

Өндіріс.

Ө- дауысты, жіңішке,еріндік, ашық.

І- дауысты, жіңішке, езулік, қысаң

Нағашы.

Ғ- дауыссыз, ұяң.

Аққұба.

Қ- дауыссыз, қатаң.

Ұста.

Ұ- дауысты, жуан, еріндік, қысаң.

IV Мәтінмен жұмыс. Біздің отбасымыз.

Мәтін туралы слайд көрсету.

4 слайд

1. Мәтінді мәнерлеп оқу.

2. Мәтінен жаңа сөздерді теріп жазу.

Өндірісте, ауыл шаруашылығы, шымыр, аққұба, нағашы, зейнеткерлер, ұста, думан.

3.Оқушылар мәтінді оқи отыра, бір- біріне сұрақтар қояды. Сұрақ- жауап.

1. Отбасында неше адам бар?

Отбасында алты адам бар.

2. Қанат нешінші сыныпта оқиды?

Қанат жетінші сыныпта оқиды.

1. Отбасында басшы кім?

Отбасында басшы - әкем.

1. Ол қайда жұмыс істейді?

Ол өндірісте жұмыс істейді.

1. Жасы нешеде?

Жасы 45-те.

1. Неше атаң бар?

Екі атам бар.

1. Сен отбасынды құрметтейсіңбе?

Мен өз отбасымды құрметтеймін.

V Сергіту сәті.

Бас бармағым- атам- үйдің данасы.

Балалы үйрек-әжем- ошақ анасы.

Ортан терек- әкем- отау панасы.

Шылдыр шүмек- анам- шаңырақ ажары.

VI. Дыбыстық талдау « Отбасы» деген сөзге.

О- дауысты, жуан, еріндік, ашық.

Т-дауыссыз, қатаң.

Б-дауыссыз, ұяң

А-дауысты, жуан, езулік, ашық

С- дауыссыз, қатаң.

Ы-дауысты, жуан, езулік, қысаң.

Үш буынды сөз.

От-тұйық буын, ба-ашық буын, сы-ашық буын. ( 1 тұйық буын, 2 ашық буын). 6 дыбыс.

Ұстаз.

Ұ- дауысты, жуан, еріндік, қысаң.

С- дауыссыз, қатаң

Т-дауыссыз, қатаң

А- дауысты, жуан, ашық, езлік.

З- дауыссыз, ұяң.

Екі буынды сөз. Ұс-тұйық буын, таз- бітеу буын. ( 1 тұйық буын, 1 бітеу буын) 5 дыбыс

VII. Оқулық бойынша жұмыс жасау.

4 – ші тапсырма. Тәуелдік жалғауын жазу.

Менің атым, сенің есімің, оның отьасы, сенің әке- шешең, менің ағам, оның інісі, біздің әжеміз, оның әкесі, менің қарындасым, оның сіңілісі, сіздің құрбыңыз, оның балалары, менің үйім.

VIII. Оқушыларға сұқбат құрғызу.

• Сенің отбасын үлке бе?

• Менің отбасым шағын.

• Отбасында неше адам бар?

• Отбасымда алты адам бар.

• Сенің ата- анаң қайда жұмыс істейді?

• Менің ата- анам мектепте жұмыс істейді.

• Сенің атаң, әжең бар ма?

• Менің атам, әжем бар.

IX Бекіту. Әр оқушыға тапсырма. Отбасы туралы мақал- мәтелді мәнерлеп оқу.

5 Слайд.

Ата- бәйтерек,

Бала- жапырақ.

2. Ата- анаңның ақылы сарқылмайтын көлмен тең.

3. Ана жақсылығын

Ауырсаң білесің.

4. Ағаны көріп іні өсер,

Апаны көріп сіңілі өсер.

5-ші тапсырма. Төменде берілген сөйлемдерге сұрақ қойындар.

1. Менің атым- Анар.

Сенің атың кім?

2. Менің отбасым бар.

Сенің отбасын бар ма?

3. Отбасым үлкен.

Отбасын қандай?

4. Менің атам, әжем бар.

Сенің атаң. әжең бар ма?

5 Олар – зейнеткерлер.

Олар кімдер?

6. Әке- шешем жұмыс істейді.

Әке , шешең жұмыс істейді ме?

7. Менің отбасым тату тұрады.

Сенің отбасың қалай тұрады?

Оқушылардың отбасы туралы алған білімін тест арқылы тексеру.

1. Отбасы мүшелерінің атауы:

А) Әке, шеше, ата, апа.

Ә)Мектеп, тақта, кітап.

В) Табиғат, ата, орман.

2. Дұрыс аудармасын тап.

Я люблю свою бабушку.

А) Мен әжемді сыйлаймын.

Ә) Мен әжемді құрметтеймін.

В) Мен әжемді сүйемін.

3. Сыпайы сөздер.

А) Зерек, ақылды, үлгілі.

Ә)Оқыды, жазды, көрді.

В) Кешіріңіз, рахмет, Сәлеметсіз бе.

4. Сөзде неше буын бар.Шаштараз.

А) бес

Ә) Үш

В) Төрт

5. Дауыссыз дыбыстар неше?

А) 35

Ә) 25

В) 15

6. Буын түрлері нешеу?

А) Бес

Ә) Үш

В) Алты.

7. Біріңғай жуан сөзді тап.

А) Әже, әке, апа.

Ә) Ата, аға, орман

В) Әтеш, гүл, терезе

8. Бірыңғай жіңішке сөзді тап.

А) Жуас, толық, бұйра.

Ә) Өшіргіш, қалам, дәптер.

В) Әліппе, іні, шеше

9. Кешірім сұрағанда қолданатын сыпайы сөзді тап.

А) Қош бол! Сау бол!

Ә) Сәлеметсің бе?

В) Кешіріңіз

10. Нүктенің орнына тиісті жалғауды қой.

Әжем кел.....

А) Ды,ты.

Ә) Ді,ті

В) Ым, ім.

Отбасы туралы сөзді толықтыр

Дядя - (Көке)

Отец –( Әке)

Суп- ( Көже)

Бабушка-әже

X. Үй тапсырмасы. 6 тапсырма.

Сабақтың тақырыбы:Малдың баласын сүюі.

Сабақтың мақсаты:

А)білімділік:Әр малдың өз баласын қалай сүйеді?-осы сұрақ көлемінде Оқушыларға түсінік беру.

Ә)дамытушылық:Қазақша сөйлету арқылы оқушылардың тілдік байлық қорларын,сөздік қорды,шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Б)тәрбиелік:Төрт-түлікті аялауға,қамқор болуға тәриелеу.

Сабақтың түрі:жаңа сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері:сұрақ-жауап,баяндап,түсіндіру,мәнерлеп оқыту

Жұмыс формалары:топтық,жұптық

Сабақтың көрнекіліг: Төрт-түлік малдардың суреттері мен мақал-мәтелдер төрт түлікке байланысты.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі:Оқушыларды түгендеп,тексеру.

Үй тапсырмасы:тексеріп,бағалау.

Жаңа сабақтың мақсаты мен міндетін түсіндіру:

Сөздік:

Сүйеді-любит

Момын-тихий мой

Торпағым-теленок мой

Қорқағым-трусливый мой

Лағым-козленок

Тастан тасқа секіру-прыгать по комням

Құлыным-жеребенок мой

Әр мал өз баласын еркелетіп,өз атауымен жақсы көреді.

Тақтадағы суреттерге назар аударайық бұлар нелердің суреттері?

Қой сүйеді баласын «қоңырым»-деп.

«Ештеңені білмейтін «момыным»-деп

Сиыр сүйеді баласын «торпағым»-деп

«Қараңғыда баспаған қорқағым»-деп

Түйе сүйеді «боташым»-деп

«Жаудырған көзіңнен тоташым»-деп.

Ешкі сүйеді баласын «лағым»-деп

Тастан-тасқа секірген шұнағым-деп

Жылқы сүйеді баласын «құлыным»-деп

«Тұлпар болып жүгірер жұрыным-деп.»

Тапсырмалар.

1.Сөздер мен сөз тіркестерін дұрыстап үйреніңдер.

2.Өлеңді жаттаңдар.

3.Сұрақ.

4.Мәтінге сүйеніп әр малдың төліне сипаттама беріңдер.

5.Мәтіннен еркелету мәніндегі сөздерді дәптерлеріңе теріп жазыңдар.

6.Өздерінің аналарың,әжелерің қандай сөздер айтып жақсы көреді?

7.Сендерге қандай малдың төлі ұнайды? Неліктен?

8.Сөздер мен сөз тіркестерін аударыңдар?

9.Өлеңді жаттап алыңдар.

10.Өлеңді жаттаңдар.

А)Сөзді дұрыс айтып үйреніңдер.

Б)Қазақ тіліне аудар.

Сабақты қорытындылау:Кластер әдіс бойынша сабақты бекітіп,қорытндылау..

Үй тапсырмасы: Өлеңдер жаттап келу.

Бағалау:Сабаққа белсене ат салысқан оқушыларды бағалау.

Сабақ аяқталды.

Сау болыңдар