Туры һәм кыек тәмамлыклар.

Тема: Туры һәм кыек тәмамлыклар.

Максат: укучыларга тәмамлык һәм аның төрләре , бәйләүче чаралары турында җентекле мәгълүмат бирү; телдән һәм язма сөйләмдә тәмамлыктан файдалана белү күнекмәләре булдыру; мәгълүмат белән эшли белүне үстерү; логик фикерләү сәләтен, иҗади активлыкларын, мөстәкыйльлекләрен үстерү, төркемнәрдә эшләп,эшлекле рәвештә аралашырга өйрәтү, дустанә мөнәсәбәт урнаштыру;

Материал һәм җиһазлау: дәреслек, проектор.

Дәрес тибы: яңа материалны үзләштерү.

Метод һәм алымнар: укытучы сүзе, сорау-җавап,

Дәрес барышы

2 Һәр дәрескә без куллана торган өч кагыйдәне искә төшерик.

Тулы җөмләләр белән җавап бир;

Игътибар белән тыңла, бүлдермә;

Кеше фикерен кабатлама, үз фикереңне әйт.

3 Дәреснең максатын хәбәр итү. Уку мәсьәләсен кую, чишәргә әзерлек эше

алып бару.

4 Өй эшен тикшерү.

Тәмамлык кагыйдәсе кабатлана.

Тәмамлык сораулары

Тәмамлыкка Капма-каршы мисаллар

II. Төп өлеш

1 Актуальләштерү .

“Кабатлау минуты” үткәреп алу. ( берничә укучы такта янында эшли.)

Китап сүзен килеш белән төрләндерергә.

Килеш кушымчаларын аерып алырга.

Укытучы дәресне Мансурдан сорады.- җөмләсен җөмлә кисәкләре

ягыннан тикшерергә.

-

Укучылар тәмамлыкларны аерып әйтегез әле. Алар кайсы җөмлә

кисәгенә бәйләнә? (Хәбәргә)

Алар хәбәргә ничек бәйләнә? Ул кушымчалар нәрсә кушымчалары?

Кайсы килеш кушымчалары.

2 Яңа тема.

Марат китап укый.

Китапны Маратка бир.

Әни Гөлназны көтә.

Әни Гөлназ белән килә.

Азатның укытучысын чакыр

Укытучыңнан сора.

-Таблицада аерым сүзләр ни өчен калын хәрефләр белән бирелгән? Алар нәрсәне аңлата? Таблицаның башына нәрсә дип язарга кирәк?

Модельны бергәләп тулыландырабыз.

Тәмамлык Туры . Кыек

Димәк, укучылар, безнең бүгенге дәреснең темасы

нинди була? ( Тактага һәм дәфтәргә тема языла. Туры һәм кыек тәмамлыклар)

Дәреслектән кагыйдәне уку (92 бит)

Күнегү 178 не эшләү. Җәяләр эчендәге сүзләрдән туры яки кыек тәмамлыклар

ясап, җөмләләрне күчереп язарга.

Мисал өчен сораулар:

1 Җөмләнең ничә баш кисәге бар.

2.Тәмамлыкның ничә төре бар.

3 Ныгыту.

Тактада бирелгән җөмләләр белән эш. Тәмамлыклар таптырыла,

җөмләдәге урыннары билгеләтелә.

1 Закир абый йолдызлар турында бик кызыклы әкиятләр белә.

( Г.Бәширов) 2 Балалар өчен бу шактый зур яңалык булды. (Ә.Фәйзи)

3 Диләрәнең кайтуын мин төшкә кадәр көттем. (М.Галиев)

4.Өянкеләр сәлам әйтеп тора

Таң алдыннан искән җилләргә. (Г.Афзал)

Тел белән тегермән тартып булмый. 2 Тел кечкенә булса да, бөтен

дөньяны боза. 3 Телгә шалкан чәчәмиләр. 4 Тел сөяксез булса да, сөякне сындыра.

5 Тел җәрәхәте сөңге җәрәхәтеннән дә яман.

-Мәкальләрдә нәрсә турында сүз бара? Бу мәкальләрдә нинди тел турында

сүз бара.?

“Спорт залында” темасына монолог, диалог төзү. Вариантлап эшләргә.

I вариант. I затның үзе турында монолог төзергә;

II вариант. I зат һәм II зат арасында барган диалог төзергә;

III вариант . I зат һәм II затның III зат турында диалог төзергә. Сөйләмдә

туры һәм кыек тәмамлыклар кулланырга.

Тәмамлык турында белгәннәрен бер-берсенә сөйлиләр.

Тәмамлыкның без өйрәнгән башка җөмлә

кисәкләреннән аермасы нәрсәдә? ( фигыльне ачыклап аның алдыннан килә, туры һәм кыек тәмамлыклар була.)

III Рефлексия, бәяләү.

Йомгаклау.

Дәрескә гомуми бәя бирелә. Укучыларга билгеләр куела.

IV. Өйгә эш.

Иҗади эшчәнлеккә: туры һәм кыек тәмамлыклар кулланып, “Минем буш вакытым”.