| Дәрес этаплары | Укытучы эшчәнлеге | Укучы эшчәнлеге | Белем бирү һәм фикерләү сәләтен үстерү (дәреслек, предмет материалы) | Универсаль уку гамәлләре (УУГ) | Эшкә этәргеч бирүче сораулар һәм тәкьдимнәр |
| Мотивлаштыру 2 мин. Максат: уңай психологик халәт тудыру.
| Укучыларны уку эшчәнлегенә тарту.
| Дәрестә төркемнәрдә эшләү кагыйдәләрен искә төшерәләр: башкаларны тыңла, үз фикереңне ачык әйт, игътибарлы бул. | Шәхси эшчәнлек: дәреслек һәм эш дәфтәрләрендәге язмаларны барлау. | Шәхси: әдәп-әхлак кагыйдәләрен искә төшерү, бер-берсенә уңышлар теләү. | Дәресебез уңышлы булсын өчен нишлибез? |
| Актуальләштерү 6 мин.
Максат: яңа белем алуга әзерлекне тикшерү, аның темасын формалаштыру.
| Белем алуга эчке ихтыяҗ булдыру өчен, шартлар тудыру. белемнәрне актуальләштерү : үткән дәреснең УМ искә төшерү. (Модель күрсәтелә.)
| Ярым иҗади һәм иҗади өй эшләрен тыңлау һәм үзбәя.
| УМ кую ситуациясе. 20 нче бирем. Җавап: Калын хәрефләр белән бирелгән фигыль – шарт фигыль. Димәк, без бүген шарт фигыль турында сөйләшербез. Үзбәя.
| Шәхси: уку эшчәнлегендә бер-берсе һәм укытучы белән хезмәттәшлек оештыру. Регулятив: һәр төркемнең бәясен тыңлап, нәтиҗә чыгару, алдагы адымнарны фаразлау. Коммуникатив: теманы билгеләгәндә ике төркем хезмәттәшлегенә ирешү.
| Узган дәрестә нинди тема үттек? Фигыльнең нинди грамматик категорияләре бар? |
| Уку мәсьәләсен адымлап чишү. 16 мин | 132 нче күнегү. Шарт фигыльләрнең җөмләдәге вазифаларын ачыкларга тырышыгыз. | Төркемнәрдәге аерым укучылар фикерләрен белдерәләр. Нәтиҗә чыгаралар. | Җавап: 1.Китсә – икенче эшнең (балалар ятим калуның) үтәлүе өчен шартны белдерә. 2.Еласаң-миңа авыр булуның шартын белдерә. 3.Иелсәм-кинәт катып калуымның шартын белдерә. 4.Теләсә-аның яхшы укуы өчен шартны белдерә. 5.Тырышып укысаң-башкалардан калышмауның шартын белдерә. Үзбәя.
| Регулятив: сөйләм телен үстерү Шәхси: тормыштан мисаллар китерү | Шарт фигыльләрнең җөмләдәге вазифалары нинди? |
| 133 нче күнегү. Шарт фигыль кушымчасы астына сыза барыгыз. | Укучылар нәтиҗә чыгара. | Җавап: Сорасак – сора-са-к, эз-лә-сә, елмай-са-гыз, риза бул-ма-са-ң, тел-ә-сә-ләр, җый-са-м, укы-т-са-лар, бир-сә-к, эш-лә-мә-сә, ачу-лан-са-гыз. Үзбәя.
| Коммуникатив: төркемнәрдә хезмәттәшлеккә ирешү.
| Шарт фигыль кушымчасы нинди була? |
|
Физминутка үткәрүгә җаваплы укучының эшен оештыру. |
Күнегүләр ясыйлар. |
|
Шәхси: төрле ял итү күнегүләре ясау. Регулятив: күнегүләрне дөрес эшләүне контрольдә тоту. |
|
|
| Модельләштерү. | Укучылар шарт фигыльнең моделен төзиләр.ельләштерүҗә чыгара.гыль кушымчасы астына сыза барыгыз.з.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 | Һәр укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль оештыруы, төркемнәрдә фикерләшү һәм төп нәтиҗә ясау күнекмәләрен ныгыту. Шарт фигыль -икенче бер эшнең үтәлүе өчен кирәкле шартны белдерә; -фигыль нигезенә –са, -сә кушымчалары ялганып ясала; -заман белдерми; -барлык һәм юклык формалары бар. Үзбәя.
| Регулятив: иҗади фикер йөртеп, алдагы эшчәнлекне күрә белү күнекмәләрен үстерү.
Шәхси: бу өлкәдә һәр укучының үз фикерен булдыруга ирешү, дәлилләү. Танып-белү: төп фикергә килү юлындагы проблемаларны кую һәм чишү. |
Димәк, шарт фигыль турында нинди нәтиҗә ясый алабыз? |
| Ныгыту 5 мин | 136 нчы күнегү. Җөмләләргә мәгънәсе буенча туры килгән шарт фигыльләр өстәп языгыз. | Индивидуаль фикерләр тыңлана, төркемнәрдә тикшерелә. | Җавап: 1. Кешене хөрмәт итсәң, аны бүлдермичә тыңла. 2. Арса, бераз ял итеп ала. 3. Яңгыр яумаса, без урамда уйнар идек. 4. Мәсьәләне чишә алмасак, укытучыбыздан ярдәм сорыйбыз. Үзбәя. | Регулятив: Коммуникатив: фикернең ачык итеп әйтелүенә ирешү. Шәхси: дәлилләү, логик фикерләп, нәтиҗә ясау. |
|
| Үз-үзеңне тикшерү өчен мөстәкыйль эш. 6 мин.
Максат: үзләштерелгән белемнәр буенча нәтиҗә ясау.
| Тест | Укучылар индивидуаль эшлиләр | Җаваплар: | Регулятив: үз белемеңә контроль Танып-белү: шарт фигыль турында белемнәрне ныгыту Шәхси: һәр укучы үз белеменә нәтиҗә ясый. | Нинди авырлыклар туды? |
| Белемнәрне системага салу. 4 мин.
Максат: алган белемнәрне куллану һәм ныгыту. | Төп нәтиҗәгә килер өчен сорау куела. | Һәр төркем аерым эшли, аннан соң берәр укучы тыңлана. | Чыгарылган нәтиҗәләр дәреслектән укыла. | Танып-белү: алган белемнәрдән тиешле нәтиҗәләр чыгару күнекмәләрен формалаштыру. Коммуникатив: төркемнәрдә ярдәмләшеп эшләү. Шәхси: эш барышында үз фикереңне белдерү. | Шарт фигыль турында нинди гомуми нәтиҗә ясый алабыз? |
| Рефлексия 2 мин. Максат: үз эшчәнлегеңә кире кайтып бәя бирү.
| Үз эшеңне бәяләүгә юнәлтелгән сораулар куела. | Һәр төркемнең үз җавабы. |
| Регулятив: аңлашылмаган якны ачыклау, бергәләп эшләгәндә, бердәм карар кабул итә белүнең әһәмиятен аңларга булышу. Шәхси: һәр баланың шәхси нәтиҗәгә ирешүе. Коммуникатив: әңгәмәдә актив катнашу. | Дәрестә нинди УМ тикшердек? |
| Дәресне йомгаклау. 2 мин.
Максат: бер-береңнең эшен бәяләү, билгеләр кую. | Укытучы укучылар белән берлектә эшкә йомгак ясый. | Һәр төркемнең эшенә һәм индивидуаль чыгышларга, үз эшләренә укучылар бәя бирәләр, билге куялар. | Укучылар бер-берсенә рәхмәт белдерәләр. | Шәхси: үз эшеңә объектив бәя бирә белү һәм тәнкыйть күзлегеннән карау. | Укучылар, үзбәяләрегезне карагыз һәм билгеләрегезне куегыз. |
| Өй эше бирү һәм теләкләр. 2 мин. | 137-139 нчы күнегүләр.
|
|
| Шәхси: үз мөмкинлегеңнән чыгып, өй эше алу. | Укучылар, дәрес тәмам. Дәрестә яхшы эшләвегез өчен рәхмәт! |
