Технологическая карта урока ингушского языка для 9 класса

Этапаш

Хьехархочун г1улакх

Дешархочун г1улакх

Урока балха форма

Результат

Организационни ха

Классага моаршал хаттар, урока кийчо ярга хьажар

Хьехархочунга ди дика йувцар, урока кийчабалар

Фронтальни, йоазув

Урока кийчо яр 

Ц1аг1ара болх

Дешай диктант : йоачан,з1ий,воккха,чкъаьра,кховзткъа,элгац(да,да) -храм,святилище(белгалдаь дешаш юкъе а долаш предложенеш оттае)

III Тохкамаш: 1)Синтаксически тохкам бе укх предложенена : Дега гарга ба хьо сона,

Са хьамсара наьна мотт...( А. Хамхоев ) -(Дувцара,даьржа т1адерзар юкъе дола цхьалхане пред-ложени,йиза,грам - ки лард - гарга ба хьо,кхычунга ца йоала,инверси,яьржа предложени)

2) .Фонетически тохкам бе укх деша :наьна - [ н`аьна ]- наь-на –шин дешдаькъах латт,шаккхе а дийла да,цар т1еххьара алап мукъа хилар бахьан долаш .

Н - [ н ` ] - мукъаза,цхьалха,зовне,сонорни,к1аьда;

аь - [ аь ] - мукъа,шолха,й1аьха;

н - [ н ] - мукъаза,цхьалха,зовне,сонорни,ч1оаг1а;

а - [ а ] - мукъа,цхьалха,лоаца;

4 алап,4 оаз,2 мукъаза,2 мукъа

3) Морфологически тохкам бе укх деша : наьна ( мотт )

I Белгалдош.

II. Юхь. ф. - наьна

III. Массаза хула белгалонаш : 1).т1аозара; 2) лаг1аш дац ; 3) ло1амза ф..

IV. Хувцалу белгалонаш :1) Дл. д.;2) таьрахьашца хувцалац;3) классашца хувцалац

V. С. г1. –хьан мотт ? наьна ( къоастам ) .

Шоай урока кийчо хьахьок, йоазон балхаца, фонетически тохкамаца

Йоазан болх

Нийса хьабаь болх харцахьарчунца къоастабе хар.

Кердача темацара болх

Керда тема хьаювцар, дешархошца цхьана болх бар доска т1а, хаттараш далар, дешархошца индивидуальни болх бар, цар кхетамга хьежжа.

1). Хьехархочун дош: : Наьна мотт ! Цунца дувзаденна да сага деррига а вахар :цун хьаькъал ,кхетам, культура.Моллаг1ча къаман 1аьдал,эхь-эздел,г1улакх, сийрдача кхоаненга сатувсар,дегаоттам хьа-хьокхар наьна мотт ба.Г1алг1ай мотт б1аьхий ба.Ха ма безза из ховш хилча,сага в1алла хала дац ший уйла,из мел чоалхане а к1оарга а яле а,хийцца хьаала.Г1алг1ай мотт дег1аихаб багахбувцамца.Цун тешал да вай дахар-денар,вахар-лелар дувцаш дола фаьлгаш,оаламаш,шира дувцараш,тайп-тайпара иллеш,ловцаш,и кх.д1.Къаьстта дика дег1ааха болабеннаб г1алг1ай мотт йоазув юкъедаьлча( 1 мае 1923 ш. )...

2)Дж. Яндиевс аьнна дешаш хьаяздайт (О.4,3 абзац): Г1алг1ай мотт къе ба аьнна хетачарга уйла яй-таргйолаш да е дешаш:"Бехк ма баккхалахь сох,къона волаш со бакъ ца лерах,саг1адехарг санна къе ба йоах,уйла ца еш,цхьан хана аз аларах,сона дог санна бийза,ц1аккха дегаза ца хеташ аз бийца,са наьна мотт ! Х1анз се шерашка эттача,1а мара са дог 1обадаьдац,1а мара лоам чу са илли ловзадаь-ккхадац,са наьна мотт!"

3)Оазаши алапаши цхьатарра доаца дешаш хьаязде цу абзаца т1ара :мотт- -[мот: ];

аьнна -[аьн:а: ]; е - [ йэ ] , ...

4) Цу текста юкъерча зовнеча алапашта к1ал цхьа така хьакха,къорачарна - ши така хьакха,лака т1арчарна - талг1ен така хьакха

5) Кхоллама диктант.\ ер предложенеш юхьиг а йолаш дувцар оттаде : Ахкан д1айха ди дар.Ц1аг1а сагота йоландаь,йол хьакха водача сай даьца вахар со. ...

( Даха д1акхаьчар тхо цонашка.Да ший болх бе волавелар,х1аьта со к1еззига 1о а хайна,салаь1а ваьлча,хьал а г1етта,волавелар гонахьара 1алам зе.Ц1аьхха са б1арг т1аэттар тайп-тайпарча зи-зашта. Уж даьхар аз сайна тоъала.Хий мала дог эттар са.Оаха хий хьа ца эцар х1анз ч1оаг1а 1а-ткъаш дар.Хий лаха дезаш дар этта г1улакх. Волавелар со сай дего хьахьехача оаг1орахьа.Водаш-водаш юххера кхаьчар со цхьа хьаст болча. Сай дог 1аббалца хий а менна,сай даьна а хих цхьа шуша а йиза,юхавийрзар со сай да волчахьа .Ма г1ад а вахавар са да,аз хий деналга хайча !....)

6) Ловзар " Хой шоана ? "- Ча - а) га я, б) зиза да, в) аькха да ;

Г1алг1ай символика-к1ада - а) коч я, б) гургал ба, в) байракх я .

7) Ховли-довзали : Хи йисте ши воша ваг1а,шоайла в1ашаг1кхета ца луш . ( ши берд )

Хьехархочунца бувзам бар, хаттарашта жоп далар, йоазон болх бар 

Фронтальни хаттараш, Йоазан болх

Шоай уйла нийса гучаяккха хар, нийса хаттараш увттаде хар

Первичная проверка понимания изученного

Индивидуальни болх балар. 

V Тесташцара ( № 1 - 5 ) болх .

Шоашта бенна болх х1аране ло1аме бар 

Индивидуальная

Выработка УУД: оценка, контроль, коррекци.

Керда знанешца обобщении е систематизаци е яр

Дешара никъ кхетаме халийтар 

Д1ахьийхача наькъах шоай болх бе хар 

Фронтальная

1омадаьр нийсде хар, бувзам бе хар 

Контроль, самоконтроль, коррекци

Дешархошта шейла тохкам бе новкъостал дар 

Ло1аме болх бар, цун мах оттабе хар

Индивидуальни

1омадаьр д1ач1оаг1дар 

Урока корта бар: рефлекси

1омадаьчунца уйла т1аяхийтар, хаттараш далар урока лоарх1мах лаьца, дешархошка шоай уйла хьгойтар, урока лоарх1м цун результатаца нийсбар.

Ц1аг1ара болх: § 1, Упр. 2, (Сакхетамо чу ма лоацца, к1оарга ба са наьна мотт. ... - хьат1а а язъяь стих. зовнеи,къореи,лака т1ареи алапаш белгалде деза,классе санна )

1омадаьчун кортабар хар 

Фронтальни

Шоай дешара никъ нийса д1абахьа хар, урока кортабар