"Тал?аулы салалас" ?аза? тілінен ашы? саба?

Саба?тын ма?саты: Білімділік: О?ушылардь? салалас ??рмалас с?йлем, оны? т?рлерінен ал?ан білімдерін ке?ейту, тал?аулы салаласты? жасалу жолдары, ерекшеліктерін ме?герту.

Дамытушылы? : Білім - білігін, с?йлеу тілін, тіл м?дениетін, шы?армашылы? ізденіс ?абілетін арттыру,ойлау, танымды? ?абілеттерін дамыту.

Т?рбиелік : О?ушыларды сауаттылы??а, ?йымшылды??а, жолдастарына к?мектесуге, іздемпазды??а т?рбиелеу.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"Тал?аулы салалас" ?аза? тілінен ашы? саба?»

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі Оңтүстік Қазақстан облысы

Түлкібас ауданы

А. Пушкин атындағы жалпы орта мектеп

Ашық сабақ

Тақырыбы: Талғаулы салалас

Пәні: Қазақ тілі

Орындаған : Оразбаева Г.Б

30.01.20014

Сабақтың барысы 1.Сабақтың тақырыбы мен мақсаты

2.Үй тапсырмасы: 112 – ж " Топтастыру стратегиясы"

3.Жаңа сабақ : Сөйлем, сөйлем түрлері. Жай сөйлем түрлері; І.Вен диаграммасы

ІІ.Құрмалас салалас түрлері

Талғаулы салалас дегеніміз ІІІ.

4. Оқулықпен жұмыс 113,114 - жаттығу.

5. Білімді шыңдау. ІV.Семантикалық картамен жұмыс

V. Мақал - мәтелдің жалғасын табу. 6. Сабақты бекіту:

VІ. Тест ( 3- 5 минут)

Тақтаға синтаксистік талдау жасау

7. Қорытындылау.

Үйге тапсырма 115 - жаттығу,
Бағалау.

Ашық сабақ, 30.01.2014 ж.

Сабақтың тақырыбы: Талғаулы салалас.

Сабақтын мақсаты: Білімділік: Оқушылардьң салалас құрмалас сөйлем, оның түрлерінен алған білімдерін кеңейту, талғаулы салаластың жасалу жолдары, ерекшеліктерін меңгерту.

Дамытушылық : Білім - білігін, сөйлеу тілін, тіл мәдениетін, шығармашылық ізденіс қабілетін арттыру,ойлау, танымдық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік : Оқушыларды сауаттылыққа , ұйымшылдыққа, жолдастарына көмектесуге, іздемпаздыққа тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: Сұрақ - жауап, түсіндіру, талдау, тақтамен жұмыс. Көрнекілігі: Тірек сызбалар, плакаттар,семантикалық карта, « Талкырлар аялдамасы » ( мақал - мәтел) , Венн диаграммасы, деңгейлік тапсырмалар, тест тапсырмалар.

Пәнаралык байланыс: әдебиет.

Сабактың барысы:

І. Ұ йымдасты ру.

Оқушыпады түгендеп, дайындықтарын тексеріп, зейіндерін сабаққа аудару.

П. Үй тапсырмасын сұрау.

- Түсіндірмелі салалас дегеніміз не ?

- Құрамындағы жай сөйлемдерді бір - бірімен қалай байланысады?

- Тыныс белгілері қандай ?

- Сызықша қандай жағдайда жиі қолданылады ?

- Алғашқы жай сөйлемнің баяндауышының құрамында кандай сөздер кездеседі ?

112 - жаттығу. Көшіріп жазып, тыныс белгілерін қойыңдар. Даналық сөздерді жаттап ал.

Топтастыру.

- Салалас құрмалас сөйлемнің түрлерін ата?

ІІІ. Жана сабақ.

-Әуелі, балалар құрмаластыц түрлеріне токталмас бұрын, сөйлем дегеніміз не ? Сөйлемнің түрлеріне, Жай сөйлем және түрлеріне токталсақ.

Сөйлем дегеніміз - сөздердің әр алуан тұлғада өзара тіркесіп, біршама тиянақталған ойды білдіреді. Айтылу мақсаты мен сазына

'--'. ..__, _ _ _ .

қараи сөилемлер төрт түрлі болады : хаоарлы, сұраулы, лепті және

r v

оұирықты.

Жай сөйлемнің құрылысы және көлемі әрқашан бір сипатта бола бермейді.Мысалы: Үскірік. Аяз. Тұлданған күн.

Жай сөйлемдердің осындай ерекшеліктеріне қарай мынадай түрлері болады: 1) Жақты, жақсыз; 2) Жалаң, жайылма; 3) Толымды , толымсыз; 4) Атаулы сөйлем

Олай болса, балалар, жай сөйлем мен қүрмалас сөйлемнің

~ \.! ~

айырмашылықтары мен ұқсастықтарын салыстырайықшы:

Вен диаграммасы

Жай сөйлем

Құрмалас сөйлем

Айырмашылығы

Ұқсастығы

Айырмашылығы

Құрамы жағынан жеке сөздерден құралады;
Мағыналық өзгешелігі дербес ойды білдіреді;
Аяқталған ойды білдіреді;

Екеуі де ойды білдіреді;
Пікірді жарыққа шығаруға, түсінугеқызмет етеді.
Айтылар ой дауыс ырғағымен беріледі

Құрамы жағынан жай сөйлемдерден құралатындығы;
Мағыналық өзгешелігі- күрделі ойды білдіреді;
Бүтіннің бір бөлшегі болып табылады.

Сабақтас

Аралас

Салалас

Құрмалас сөйлем

Ыңғайлас
Себеп – салдар
Қарсылықты
Түсіндірмелі
Талғаулы
Кезектес

Шартты
Қарсылықты
Мезгіл
Себеп
Қимыл – сын
Мақсат

Талғаулы салалас деп – құрамындағы жай сөйлемдер бір – біріне тәуелсіз, дербес әрекеттерді баяндайды да , солардың тек біреуінің ғана жүзеге асатынын білдіретін салаластың түрін айтады.

Талғаулық мағына беретін шылаулар

Салаласып келіп

( баяндауыштары тиянақты болып )

Жалғаулық шылаулар арқылы байланысады

Талғаулы салалас

не

немесе

Я болмаса

Яки болмаса

әлде

әйтпесе

Сөз бен қылық суық көңілді жылытады немесе жылы көңілді суытады.

Өзі кетіп құтылады , әйтпесе өзіміз – ақ тастатқалы жүр едік

Тыныс белгілері

Немесе шылауы бір рет келсе , үтір ( , ) қойылмайды

Араларына үтір ( , ) қойылады

Төмендегі сөйлемдерден талғаулы салалас жаса.

Мен алып келейін. Айгүл барсын. ( не )
Күндіз олар өзіне жем іздейді. Өзінің басқаға жем болмауын көздейді. ( не )

Оқулықпен жұмыс.

113 – жаттығу. Төмендегі сөйлемдердің қайсысы жай сөйлем,

қайсысы талғаулы салалас құрмалас ?

( ауызша )

114 – жаттығу. Мәтіннен талғаулы салалас сөйлемдерді теріп

жазыңдар да, қалай құрмаласып тұрғанын

түсіндіріңдер.

ІV. Біліміңді шыңдау. Семантикалық карта «Білімпаздар қалашығы»

Мағыналық қарым – қатынасына қарай түрлері Мысалдар	Ыңғайлас салалас	Себеп – салдар салалас	Қарсылықты салалас	Түсіндірмелі салалас	Талғаулы салалас	Кезектес салалас
1997 жылы Нұрсылтан Назарбаевтың «Қазақстан – 2030 » бағдарламасы жарияланды, халық қызу қолдады.	+
Ертерек үйге дәрігер шақыру керек немесе ауруханаға бару керек.					+
Адамдарға мұғалімнің еткен әсері мәңгі қалып қояды, сондықтан да мұғалім өзін – өзі бақылай жүруі тиіс.		+
Бас болмақ оңай , бірақ бастамақ қиын.			+
Сөз бен қылық суық көңілді жылытады немесе жылы көңілді суытады.					+
Ол бірде ақыл айтып отырады, бірде екеуін де кінәлі қылады.						+