?йге берілген жатты?уды тексеремін.О?ушылар?а бірнеше с?ра?тар ?оямын.
б) Жа?а саба?ты т?сіндіру :
С?йлемде кем дегенде екі толы? ма?ыналы ма?ыналы с?зді? бірі екіншісіне саба?таса байланыс?ан с?здер тізбегін с?з тіркесі дейміз.
С?з тіркесіні? айры?ша белгілері
Кем дегенде толы? ма?ыналы екі с?зден т?рады
С?з тіркесі белгілі синтаксистік ?атынасты білдіреді
С?з тіркесін ??райтын с?здер бір-бірімен белгілі грамматикалы? т?сілдер ар?ылы бірі екіншісіне ба?ына байланысады
С?йлем ішінде танылады,?йткені с?здерді? байланысы с?йлем ішінде аны?талады
б) Жа?а саба?ты т?сіндіру :
С?з тіркесі кемдегенде екі с?зден ??ралатын болса, к?рделі с?здер мен т?ра?ты тіркестер де екі с?зден ??ралады.
К?рделі с?здер де, т?ра?ты тіркестер де, біріншіден орындары т?ра?ты болады, екіншіден, бір ?ана ??ымды білдіріп,бір с?зді? орнына ?олданылады,сонды?тан бірінен екіншісіне с?ра? ?ою?а болмайды.
К?рделі с?здерге к?рделі зат есіс, к?рделі сан есім, к?рделі сын есім, к?рделі етістік, сондай-а? негізгі с?здер мен к?мекші с?здерді? тіркесі жатады. К?рделі с?здер мен т?ра?ты тіркестер с?з тіркесіні? ??рамына еніп,басы??ы да, ба?ыны??ы да сы?ары бола алады. Ондай с?з тіркестері к?рделі с?з тіркестері деп аталады.
Ба?ыны??ы с?з Басы??ы с?з
1. Ас?арды? кімні?? тірі ?ал?анын
2. Тірі ?ал?анына неге? куан?ан
3. ?уан?ан ?ай? Ботаг?з
4.Баланы? кімні?? атын
5. Атын нені? Амантай ?ойды
Білімді бекіту : О?ушыларды? т?сінбеген с?ра?тарына жауап беремін.О?ушылар?а бірнеше с?ра?тар ?оямын.
Просмотр содержимого документа
«С?з тіркесі,еркін, т?ра?ты тіркестер.К?рделі с?здер.»
24.02.2016
Сабақтың тақырыбы: Сөз тіркесі,еркін, тұрақты тіркестер.Күрделі сөздер.
Сабақтың мақсаты: 1.Білімділігі: оқушыларға сөз тіркесі туралы түсінік беру,теориялық білімдерін практикамен ұштастыру,оқушы білімін есепке алу.
2.Дамытушылық: әдеби жанрлардың түрлерінен мысалдар келтіру арқылы әдебиетке деген қызығушылығын дамыту,ізденімпаздық қасиетін қалыптастыру,шығармашылыққа баулу,тіл байлығын жетілдру.
Сабақтың көрнекілігі: кубик,қима қағаз,перфокарта,сызба таблицалары,көркем әдебиет.
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі :
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау :
Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
б) Жаңа сабақты түсіндіру :
Сөйлемде кем дегенде екі толық мағыналы мағыналы сөздің бірі екіншісіне сабақтаса байланысқан сөздер тізбегін сөз тіркесі дейміз.
Сөз тіркесінің айрықша белгілері
Сөз тіркесі белгілі синтаксистік қатынасты білдіреді
Сөз тіркесін құрайтын сөздер бір-бірімен белгілі грамматикалық тәсілдер арқылы бірі екіншісіне бағына байланысады
Кем дегенде толық мағыналы екі сөзден тұрады
Сөйлем ішінде танылады,өйткені сөздердің байланысы сөйлем ішінде анықталады
б) Жаңа сабақты түсіндіру :
Сөз тіркесі кемдегенде екі сөзден құралатын болса, күрделі сөздер мен тұрақты тіркестер де екі сөзден құралады.
Күрделі сөздер де, тұрақты тіркестер де, біріншіден орындары тұрақты болады, екіншіден , бір ғана ұғымды білдіріп,бір сөздің орнына қолданылады,сондықтан бірінен екіншісіне сұрақ қоюға болмайды.
Күрделі сөздерге күрделі зат есіс, күрделі сан есім, күрделі сын есім, күрделі етістік, сондай-ақ негізгі сөздер мен көмекші сөздердің тіркесі жатады. Күрделі сөздер мен тұрақты тіркестер сөз тіркесінің құрамына еніп,басыңқы да, бағыныңқы да сыңары бола алады. Ондай сөз тіркестері күрделі сөз тіркестері деп аталады.
Бағыныңқы сөз Басыңқы сөз
1. Асқардың кімнің? тірі қалғанын
2. Тірі қалғанына неге? куанған
3. Қуанған қай? Ботагөз
4.Баланың кімнің? атын
5. Атын нені? Амантай қойды
Білімді бекіту : Оқушылардың түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
Сөз тіркесі дегеніміз не?
Сөз тіркесінің тіркесті сөзден айырмашылығы қандай?
Есімді сөз тіркесіне қандай сөз тіркестері жатады?
Етістікті сөз тіркесіне қандай сөз тіркестері жатады?
