С?йлем м?шелерінен ?ткенді ?айталау

Саба?ты? та?ырыбы: С?йлем м?шелерін ?айталау
Саба?ты? ма?саты:

1.Білімділік: с?йлем м?шелерінен ?ткенді ?айталау, еске т?сіру, білімдерін пысы?тау.
2.Дамытушылы?: о?ушыларды? ойлау ?абілеттерін дамыту, ?з бетінше ізденуге, ?з ойын еркін жеткізуге баулу.
3.Т?рбиелік: тапсырмалар ар?ылы о?ушыларды? рухани байлы?ын ?алыптастыру, адамгершілікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: бекіту саба?ы.
Саба?ты? ?дістері: с?ра? - жауап, кубизм стратегиясы
К?рнекілік: кеспе ?а?аздар, текше,
П?наралы? байланыс: ?дебиет,
Саба?ты? барысы
1. ?йымдастыру кезе?і.
Сыныпты 3 топ?а б?лу.
ІІ. Жа?а саба??а дайынды?

1.Саба? та?ырыбын хабарлау

2.Саба? ма?сатын т?сіндіру

ІІІ. Жа?а саба?ты бекіту
3. «Кубизм» стратегиясы.
1. Салыстыры?ыз. Т?рлаулы м?ше мен т?рлаусыз м?шелерді салыстыр.
2. Тал?ыла?ыз. Т?рлаулы, т?рлаусыз м?шелер дегеніміз не? Т?рлерін ата.
3. Ажыраты?ыз. Т?рлаулы ж?не т?рлаусыз м?шелерді? т?рлерін ажырат.
4. Мысал келтір. Т?рлаулы, т?рлаусыз м?шелерге мысал келтір.
5. ?олданы?ыз. Т?рлаулы, т?рлаусыз м?шелерді пайдаланып ??гіме немесе эссе жаз.
6. Зертте?із. Т?рлаулы, т?рлаусыз м?шелерді? т?рлеріні? ерекшеліктеріне то?тал.
І?. Ма?ынаны ажырату.
4. ?р топ?а талдау?а с?йлемдер беру.
І топ?а талдау?а с?йлемдер.
??рмаш б?л с?зге к?нбеді. Екеуі ?айтадан ?арадыр?а бет ?ойды. Б?гін б?лар ?арашо?ыда?ы К?нкені? аулына да жетпек.
ІІ топ?а талдау?а с?йлемдер.
Енді кішкене ж?рсек, ?тіп те кетеміз. Сиыр – т?рт ж?з, жыл?ы – мы? ?ш ж?з. Ж?рісте, отырыста ??нанбай ?лі тіп - тік.
ІІІ топ?а талдау?а с?йлемдер.
Сырын білмеген атты? сыртынан ж?рме. Ары? ат?а ?амшы ауыр. Ж?йрікті кекіл ?а?ысынан бай?айды.
5. «С?ра? - жауап». Сына? ?ткізу.
(С?ра??а «и?» немесе «жо?» деп жауап беру)
1. Бастауыш кім? не? деген с?ра??а жауап береді. (и?)
2. Аны?тауыш с?йлемні? т?рлаулы м?шесі. (жо?)
3. Бастауыш с?йлемні? т?рлаулы м?шесі. (и?)
4. Биыл?ы к?з сал?ын. Б?л – ??рмалас с?йлем. (жо?)
5. «келе жатыр» - ?йірлі баяндауыш. (жо?)
6. С?йлем м?шелерін тіл біліміні? морфология саласы зерттейді. (жо?)
7. С?йлем айтылу ма?сатына ?арай т?ртке б?лінеді. (и?)
8. Бастауыш пен толы?тауыш с?йлемні? т?рлаулы м?шелері. (жо?)
9. С?йлем м?шелері ??рылысына ?арай 3 - ке б?лінеді. (и?)
10.Ай?ындауыш м?шені? екі т?рі бар (и?)
11. С?йлемні? т?рлаулы, т?рлаусыз м?шелері де біры??ай м?ше бола алады (и?)
12. Біры??ай м?шелер жал?аулы?сыз байланысады (жо?)
6. Жатты?у ж?мысы.
Бастауыш пен баяндауышты? арасына сызы?шаны ?ойып к?шір.
Ол к?зетші жас жігіт К?рібжан айт?ан ?н. Бес жердегі бес жиырма бес. ?уаты а?ынды?, ?міті халы?. Б?л Б?кен. ?лкен ?йден д?м татып кету борыш. Шетінен к?шіріп жат?аны кішкене молда жіберген «Татьяна хаты». О?у білім б?ла?ы, білім ?мір шыра?ы.
V. Саба?ты ?орыту

VІ.?й тапсырмасын беру. Та?ырыпты ?айталау
Ба?алау

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«С?йлем м?шелерінен ?ткенді ?айталау»

Сөйлем мүшелерін қайталау (8 сынып)
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: Сөйлем мүшелерінен алған білімдерін мысалдар келтіру арқылы пысықтау, еске түсіру.Сөйлем мүшелерін ажырата білуге үйрету.
2. Дамытушылық: Оқушылардың таным белсендігін арттыру. Тіл байлығын, шығармашылық ойлау қабілетін дамыту. Өз беттерімен жұмыс істеуге үйрету және логикалық ойлау қабілетін дамыту.
3. Тәрбиелік: рухани-адамгершілік, еңбексүйгіштік дағдыларын қалыптастыру, Отанды сүюге, қазақ тіліне деген қызығушылығын арттыру.
Сабақтың түрі: бекіту сабағы
Әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап,талдау, ой қорыту, іздендіру.
Пәнаралық байланыс: әдебиет
Көрнекілігі: слайдтар, тест тапсырмалары, семантикалық карта.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасып, зейіндерін сабаққа аудару.
Бүгін біз сабағымызда сөйлем мүшелерінен алған білімімізді қайталаймыз.
Алдымен мына сұрақтарға жауап берейік:
1. Сөйлем мүшесі дегеніміз не?
2. Сөйлем мүшесі бола алмайтын сөздер
3. Сөйлем мүшесінің белгілері қандай?
4. Сөйлем мүшелері құрамына қарай нешеге бөлінеді?
5. Атқаратын қызметіне қарай қалай бөлінеді?
6. Тұрлаулы мүшелер дегеніміз не?
7. Тұрлаусыз мүшелер дегеніміз не?
8. Бастауыш дегеніміз не?
9. Бастауыш болатын сөз таптарын ата.
10. Баяндауыш дегеніміз не?
11. Баяндауыш болатын сөз таптарын ата.

Енді тұрлаусыз мүшелерге тоқталайық. 1-қатар толықтауыш, 2- қатар анықтауыш, 3-қатар-пысықтауыштың ережесін айту.
Енді дәптерлеріңді ашып, бүгінгі күнді жазыңдар. Мына сөйлемдерге синтаксистік (сатылай-кешенді) талдау жасайық:
1. Бүгінгідей күндеріміз үшін талай ғасырлар бойы ата-бабаларымыз қанды жолға тәуекел етіп басын тікті.
2. Қазақ халқы күй өнерін ерекше қадірлеген.
Сөз құрамына, лексика-грамматикалық мағынасына қарай талдау жасау: ғасырлар, тікті.
Дыбыстық талдау (математикалық тәсілмен): Қазақстан, тәуелсіздік.
« Мені тап! » ойыны.
Ойын шарты: берілген мақал-мәтелдерді оқып, 1-қатар сол оқылған мақал-мәтелден анықтауышты, 2- қатар пысықтауышты, 3-қатар толықтауышты табады.
1-қатар ( анықтауыш )
1. Жаман жолдас жауға қалдырар.
2. Гүл – жердің көркі,
Қыз – елдің көркі.
3. Байлықтың атасы –еңбек, анасы – жер.
2- қатар (пысықтауыш):
1. Қорыққан бұрын жұдырықтар.
2. Ер жігіт елі үшін туады, елі үшін өледі.
3. Болат қайнауда шынығады, батыр майданда шынығады.

3-қатар (толықтауыш)
1. Темірді қызған кезде соқ.
2. Талаптыға нұр жауар.
3. Қайғысыз қара суға семірер.
Семантикалық кестені толтыру.
1-қатар:
Біз бүгінгі жетістіктерімізге тәуелсіздіктің арқасында жеттік.
2-қатар:
Мен тәуелсіз елдің азаматы болғаныма мақтанамын.
3-қатар:
Тәуелсіздікті аңсамайтын халық ешқашан болмайды.

Сөйлем бастауыш баяндауыш толықтауыш анықтауыш пысықтауыш
Біз бүгінгі жетістіктерімізге тәуелсіздіктің арқасында жеттік

Сызба бойынша сөйлем құрастыру:
1. Анықтауыш - бастауыш – пысықтауыш – пысықтауыш – баяндауыш.
2. Пысықтауыш – бастауыш – пысықтауыш – баяндауыш.
3. Бастауыш – толықтауыш – пысықтауыш - баяндауыш.

Тест жұмысы.
Сөйлем мүшелерін қаншалықты меңгергендеріңді тексеру үшін және сабақты қорыту мақсатында 2 нұсқада тест тапсырмасы беріледі. (Тест тапсырмасы 6 сұрақтан, әр сұрақ 6 жауап нұсқасынан тұрады. Тест парақшасының соңында бос торкөздер берілген,сол торкөздерге дұрыс жауап сандары жазылады ).
Қорытынды: Бүгінгі сабақ сендерге ұнады ма?
Не білдіңдер?
Сабақ несімен қызықты болды?
Қандай әсер алдыңдар?
Бағалау: Сабаққа қатысқан оқушылардың білімін бағалау.
Үйге тапсырма: «Тәуелсіз елдің ұланымыз» тақырыбына шағын шығарма жаз
1-нұсқа.
1.Сөйлем мүшесі атқаратын қызметіне қарай қалай бөлінетінін көрсет.
1) Бастауыш, анықтауыш. 2) Тұрлаулы, тұрлаусыз. 3) Бастауыш, баяндауыш. 4) Тұрлаусыз, пысықтауыш. 5) Толықтауыш, пысықтауыш.6) Анықтауыш,толықтауыш
2. Сөйлем мүшелері құрамына қарай қалай бөлінетін көрсет.
1)Дара, күрделі, үйірлі. 2) Анықтауыш, толықтауыш, пысықтауыш. 3) Тұрлаулы, тұрлаусыз. 4)Бастауыш, баяндауыш. 5) Анықтауыш,толықтауыш, үйірлі. 6) Дара, күрделі, тұрлаулы.

3. Бастауыш қай сөз табынан екенін көрсет. Сендер бақытты адамсыңдар.
1) Зат есім. 2) Сын есім. 3) Сан есім. 4) Етістік. 5) Есімдік. 6) Үстеу.
4. Тура толықтауыш қай септікте тұратынын көрсет.
1)Барыс септік. 2) Ілік септік. 3) Табыс септік. 4) Жатыс септік. 5) Шығыс септік. 6) Көмектес септік.

5. Мекен, мезгіл, қимыл-сын, мен себеп жағынан айқындайтын сөйлемнің тұрлаусыз мүшесін көрсет..
1) Бастауыш. 2) Баяндауыш. 3) Толықтауыш. 4) Анықтауыш. 5) Тура толықтауыш. 6) Пысықтауыш.

6. Сөйлемдегі анықтауыштың байланысу түрін көрсет.
1) Қиысу. 2)Қабысу, матасу. 3) Меңгеру. 4) Матасу, жанасу. 5) Жанасу. 6) Жанасу, қабысу.

2- нұсқа.
1. Атау септігінде тұрып, іс-оқиғаны білдіретін сөйлемнің мүшесін көрсет.
1) Бастауыш. 2) Баяндауыш 3) Толықтауыш. 4) Анықтауыш 5) Пысықтауыш 6) Тұрлаусыз мүшелер.

2. Бастауыш пен баяндауыштың сөйлемдегі байланысу түрін көрсет.
1) Матасу. 2) Меңгеру. 3) Қиысу. 4) Жанасу. 5) Қабысу. 6) Меңгеру, жанасу

3. Баяндауыш қай сөз табынан екенін көрсет. Бүгін күн суық.
1) Зат есім. 2) Сын есім. 3) Сан есім. 4) Есімдік. 5) Етістік. 6) Есімше

4. Қашан? Қалай? Қайда? сұрақтарына жауап беретін сөйлем мүшесін көрсет.
1) Бастауыш. 2) Баяндауыш. 3) Толықтауыш. 4) Анықтауыш. 5) Пысықтауыш. 6) Тұрлаулы мүшелер

5. Мына сөйлемдегі тура толықтауышты көрсет.
Балаңды бес жасқа дейін хандай көтер, он бес жасқа дейін құлдай жұмса.
1) Бес жасқа. 2)Хандай. 3) Балаңды. 4) Көтер. 5) Он бес жасқа. 6) Құлдай жұмса.

6. Дара бастауышы бар сөйлемді көрсет.
1) Ұлы ақын Абай Семей өңірінде дүниеге келген.
2) Қазақстан жері - пайдалы қазбаларға бай.
3) Қазақ халқы өзінің тәуелсіздігін 1991 жылы жариялады.
4) Абайлар Қарашоқыға түс ауа жетті.
5) Менің ол кітапты оқығым келді.
6) Тәуке хан ел басқару ісіне беделі зор билер мен батырларды топтастырған.

Рефлексия (ой толғау): Бүгінгі сабақ сендерге ұнады ма?
Қандай әсер алдыңдар?
Қандай тапсырма сендерге қиындық туғызды?

Бағалау: Сабаққа қатысқан оқушылардың білімін бағалау.
Үйге тапсырма: Тәуелсіздік тақырыбына 5 сөйлем құрастыру

Сабақ жоспары

1.Пән аты: Қазақ тілі.

2.Сыныбы: 8

3.Күні, айы, жылы:

Сабақтың тақырыбы: Сөйлем мүшелерін қайталау
Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: сөйлем мүшелерінен өткенді қайталау, еске түсіру, білімдерін пысықтау.
2.Дамытушылық: оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту, өз бетінше ізденуге, өз ойын еркін жеткізуге баулу.
3.Тәрбиелік: тапсырмалар арқылы оқушылардың рухани байлығын қалыптастыру, адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: бекіту сабағы.
Сабақтың әдістері: сұрақ - жауап, кубизм стратегиясы
Көрнекілік: кеспе қағаздар, текше,
Пәнаралық байланыс: әдебиет,
Сабақтың барысы
1. Ұйымдастыру кезеңі.
Сыныпты 3 топқа бөлу.
ІІ. Жаңа сабаққа дайындық

1.Сабақ тақырыбын хабарлау

2.Сабақ мақсатын түсіндіру

ІІІ. Жаңа сабақты бекіту
3. «Кубизм» стратегиясы.
1. Салыстырыңыз. Тұрлаулы мүше мен тұрлаусыз мүшелерді салыстыр.
2. Талқылаңыз. Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелер дегеніміз не? Түрлерін ата.
3. Ажыратыңыз. Тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелердің түрлерін ажырат.
4. Мысал келтір. Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелерге мысал келтір.
5. Қолданыңыз. Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелерді пайдаланып әңгіме немесе эссе жаз.
6. Зерттеңіз. Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелердің түрлерінің ерекшеліктеріне тоқтал.
ІҮ. Мағынаны ажырату.
4. Әр топқа талдауға сөйлемдер беру.
І топқа талдауға сөйлемдер.
Құрмаш бұл сөзге көнбеді. Екеуі қайтадан қарадырға бет қойды. Бүгін бұлар Қарашоқыдағы Күнкенің аулына да жетпек.
ІІ топқа талдауға сөйлемдер.
Енді кішкене жүрсек, өтіп те кетеміз. Сиыр – төрт жүз, жылқы – мың үш жүз. Жүрісте, отырыста Құнанбай әлі тіп - тік.
ІІІ топқа талдауға сөйлемдер.
Сырын білмеген аттың сыртынан жүрме. Арық атқа қамшы ауыр. Жүйрікті кекіл қағысынан байқайды.
5. «Сұрақ - жауап». Сынақ өткізу.
(Сұраққа «иә» немесе «жоқ» деп жауап беру)
1. Бастауыш кім? не? деген сұраққа жауап береді. (иә)
2. Анықтауыш сөйлемнің тұрлаулы мүшесі. (жоқ)
3. Бастауыш сөйлемнің тұрлаулы мүшесі. (иә)
4. Биылғы күз салқын. Бұл – құрмалас сөйлем. (жоқ)
5. «келе жатыр» - үйірлі баяндауыш. (жоқ)
6. Сөйлем мүшелерін тіл білімінің морфология саласы зерттейді. (жоқ)
7. Сөйлем айтылу мақсатына қарай төртке бөлінеді. (иә)
8. Бастауыш пен толықтауыш сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. (жоқ)
9. Сөйлем мүшелері құрылысына қарай 3 - ке бөлінеді. (иә)
10.Айқындауыш мүшенің екі түрі бар (иә)
11. Сөйлемнің тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелері де бірыңғай мүше бола алады (иә)
12. Бірыңғай мүшелер жалғаулықсыз байланысады (жоқ)
6. Жаттығу жұмысы.
Бастауыш пен баяндауыштың арасына сызықшаны қойып көшір.
Ол күзетші жас жігіт Кәрібжан айтқан ән. Бес жердегі бес жиырма бес. Қуаты ақындық, үміті халық. Бұл Бәкен. Үлкен үйден дәм татып кету борыш. Шетінен көшіріп жатқаны кішкене молда жіберген «Татьяна хаты». Оқу білім бұлағы, білім өмір шырағы.
V. Сабақты қорыту

VІ.Үй тапсырмасын беру. Тақырыпты қайталау
Бағалау

3. «Кубизм» стратегиясы.
1. Салыстырыңыз. Тұрлаулы мүше мен тұрлаусыз мүшелерді салыстыр.

2. Талқылаңыз. Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелер дегеніміз не? Түрлерін ата.

3. Ажыратыңыз. Тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелердің түрлерін ажырат.

4. Мысал келтір. Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелерге мысал келтір.

5. Қолданыңыз. Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелерді пайдаланып әңгіме немесе эссе жаз.

6. Зерттеңіз. Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелердің түрлерінің ерекшеліктеріне тоқтал.

ІҮ. Мағынаны ажырату.
4. Әр топқа талдауға сөйлемдер беру.
І топқа талдауға сөйлемдер.
Құрмаш бұл сөзге көнбеді. Екеуі қайтадан қарадырға бет қойды. Бүгін бұлар Қарашоқыдағы Күнкенің аулына да жетпек.

ІІ топқа талдауға сөйлемдер.
Енді кішкене жүрсек, өтіп те кетеміз. Сиыр – төрт жүз, жылқы – мың үш жүз. Жүрісте, отырыста Құнанбай әлі тіп - тік.

ІІІ топқа талдауға сөйлемдер.
Сырын білмеген аттың сыртынан жүрме. Арық атқа қамшы ауыр. Жүйрікті кекіл қағысынан байқайды.