Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Синхронды машиналар
4.1 Жалпы ма?л?маттар
Синхронды машина - б?л айнымалы токты? машинасы. Оны? ?алыптас?ан режимінде негізінен энергияны турлендіру процесіне ?атысатын магнит ?рісіні? ж?не роторды? n = 60f/pайналу жиіліктері бірдей болады.
Осы к?нгі электр станцияларында электр энергиясын буды? немесе гидравикалы? турбиналарды? к?мегімен айналдырылып, ?оз?алыс?а келтірілетін синхронды генераторлар береді.Бірінші жа?дайда синхронды генераторлар турбогенераторлар деп, ал екінші жа?дайда - гидрогенераторлар деп аталады. Б?лар айнымалы токты? ен ipi машиналары. ?азіргі та?да, Ресейде, Кострома ГРЭС-інде ?ойыл?ан турбогенераторды? ?уаты 1200 МВт, кepнeyi 24 кВ. Саян - Шушенск СЭС-ны? ?уаты 640 МВт. Автономды ж?мыс жасайтын электр станцияларында (алыс жерге орналас?ан а?аш дайындауда, тауларда?ы к?сіп орындарында) синхронды генераторларды? ?уаты онша ?лкен болмайды, олар дизeльдi ?оз?алт?ыштармен немесе газ турбиналарымен айналдырылады. ?уаты жо?ары дизельді генераторлар те?із кемелерінде ?олданылады.
Синхронды машиналарды ?оз?алт?ыштар ретінде де ?олданады. Синхронды ?оз?алт?ыштарды? айналу жиіліктері т?ра?ты, сонды?тан да оларды айналу жиілігін реттеуді ?ажет етпейтін жа?дайда немесе жиілік т?ра?ты болу?а тиіс бол?анда ?олданылады. Синхронды ?оз?алт?ыштарды? ?уаты ?лкен (50 кВт-тан бірнеше онда?ан мы? киловатка дейін) болады. Оларды металлургия заводтарында, шахталарда ж?не бас?а да ?уатты насостарды, компрессорларды, ?здіксіз реттелмейтін прокат стандарында да ж?не т.б. ?оз?алыс?а келтірілген ж?мыс жасау ?шін ?олданады. Оларды? энергетикалы? к?рсеткіштеpi ?те жо?ары (?уат коэффициенті, п.э.к-i) сонды?тан б?лар ic ж?зінде ?олданылу облыстарында бас?а электрлік машиналармен салыстыр?анда б?секеден тыс т?рады.
Синхронды генераторлар мен ?оз?алт?ыштар реактивтік энергияны? к?зі ?ызметін де ат?ара алады. Алайда, тек реактивтік энергияны ?ана генерациялау?а арнал?ан, синхронды те?гергіш деп аталатын, арнайы синхронды машиналар шы?арылады.
?нерк?сіпте синхронды машиналарды? к?птеген арнайы т?рлepi шы?арылады, мысалы, соны? ішінде индукторлы машиналар, роторы домалайтын машиналар, полюстері тырна? т?різді машиналар адымдаушы ?оз?алт?ыштар ж?не т.б. оларды? к?рылымдары (конструкциялары) ж?не ?ызмет к?рсету принциптері электр машиналары ж?ніндегі ?дебиеттерде ?арастырылады.
4.2 Синхронды машиналарды? ж?мыс істеу принципі
Синхронды машиналарды генератор ж?не ?оз?алт?ыш ретінде де пайдаланады.
Синхронды генераторлар электр энергиясын ?ндіреді.?лкен ж?не кіші станцияларда ?ойылатын айнымалы ток генераторларыны? к?бісі осы синхронды генераторлар тобына жатады. Б?л генераторларды? ?уаты ?р т?рлі, бірнеше кВ А-дан (жылжымалы электр станциялары) бірнеше ж?здеген кВ А-?а (?уатты орталы? электр станцияларына) дейінгі аралы?та. Синхронды ?оз?алт?ыштарды? е? к?штілеріні? басты ат?аратын ж?мысы электржетекке (привод) пайдаланылу болып табылады.
21,а ж?не ? - суреттерінде синхронды машинаны? ??рылысы ж?не ?осу схемасы келтірілген.
Синхронды машинаны? статорында (2) ?ш фазалы орам (1) орналас?ан (21 сурет), роторда (4) т?йіспелі шы?ыршы? ж?не щетка (3) ар?ылы т?ра?ты токпен ?оректенетін электромагниттер (полюстер) орналаскан. Машинаны ?оздыратын, магнит а?ынын тудыратын, электромагниттерді? орамы (5) коздыру орамы деп аталады. Синхронды машинаны? статорыныц асинхронды машинаны? статорынан еш айырмашылыгы жо?, я?ни ?ш (екі полюсті машинада) алты (т?ртполюстіккте) немесе одан да к?п катушкалар бip - бipiмeн салыстыр?анда тиісті б?рыштар?а ы?ыстырыл?ан.
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт