Сан есімні? с?йлемдегі ?ызметі

        Саба?ты? та?ырыбы : Сан есімні? с?йлемдегі ?ызметі

Саба?ты? ма?саты:
Білімділік:
О?ушыларды? ?тілген та?ырыптары бойынша білімін бай?ау, сан есімні? с?йлемдегі ?ызметін ме?герту; киелі сандар ??ымына то?талу;
Дамытушылы?:
О?ушыларды? с?здік ?орын молайту, ойлау ?абілетін дамытып, ?з ойын ж?йелі т?рде жеткізе білуге да?дыландыру;шы?армашылы? ?абілетін дамыту?а ы?пал жасау;
Т?рбиелік: Сан есімдерге ?атысты халы?ты? т?р?ыдан т?рбие беру.
О?ушыларды ??ыптылы??а, сауатты жазу?а, е?бекс?йгіштікке баулу. ?з елін ?ор?айтын, т?уелсіздікті ба?алайтын ?ршіл рухты азамат т?рбиелеу;
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
Саба?ты? ?дісі: тірек - сызба, талдау, т?сіндіру, с?ра? - жауап, ойын, сергіту жатты?улары.
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, слайдтар, ?лестірме ?а?аздар, семантикалы? карта. А?аш шабыл?ан, ш?п, ?ыс?ы азы?тар.
П?наралы? байланыс: ?дебиет, тарих, математика, халы?ты? педагогика, биология.
Саба? барысы:
1.?йымдастыру кезе?і:
1О?ушылармен с?лемдесу;С?лемні? с?луын,

                                            Ж?ректі? жылуын

                                            Жолдайды сіздерге,

                                             Білімді ?л, ?ызы?!

Рахмет балалар, Отыры?дар, ?ара?дар ! Б?гін к?н ерекше, Т?рімізде ?она? бар.

2. Т?гелдеу;
3. Сынып тазалы?ына к??іл б?лу;
2. ?й тапсырмасын с?рау.  Б?гінгі саба?  «Байыр?ы ?лшемдер»  ашы? журналы  ар?ылы ?теді.Біз ?ылым мен техниканы? дамып т?р?ан б?гінгі та?да елімізді? болаша?ы, хал?ымызды? тірегі болар біз сия?ты жас ?рпа?тар?а сапалы да н?рлі білім алумен бірге ?лтты? та?лымдарды бойына сі?іре т?рбие алу басты міндетті? бірі деп ойлаймын. Слайдпен  ж?мыс.

Бірінші журнал беті: уа?ыт ?лшеуіштері

 Бір с?т (1секунд)
1. Сан есім дегеніміз не?  ( ереже)
2. Сан есім ??рамына ?арай ?алай б?лінеді?( дара,к?рделі)
3. – ыншы,- інші, - ншы, - нші ж?рна?тары сан есімні? ?ай т?ріне т?н?(реттік)
4. – лап, - леп, - дап, - деп, - тап, - теп ж?рна?тары сан есімні? ?ай т?ріне
т?н?(топтау)
5. Реттік сан есім рим цифрымен берілгенде ?алай жазылады?(дефис ?ойылмайды)
6. Цифрмен сан есімдерге жал?анатын жал?аулар ?алай жазылады?(дефис ар?ылы  жазылады)
7 Шамалы, жуы?, тарта шылаулары емле бойынша ?алай жазылады?( б?лек жазылады)
8.Затты? на?ты санын біле алмайтын т?рі 

9. Сан есімні? ма?ыналы? топтарын тірек - сызба ар?ылы жина?тап ?айталау.

Екінші журнал беті : С?т пісірім – 5-10 минут

Жа?а саба?: Сан есімні? с?йлемдегі ?ызметі.

Кесте ар?ылы о?ушылармен бірлесе отырып т?сіндіру.

С?йлем м?шелері

Ережесі

Мысалдар

Бастауыш

Сан есім атау септікте т?рып бастауыш ?ызметін ат?арады

Екеуі- ауылды? ма?танышына айнал?ан ж?п.

Аны?тауыш

Байланысатын с?зіні? санын,м?лшерін, ретін білдіріп аны?тауыш ?ызметін ат?арады.

Бірінші ?й.

Бес кило бидай.Жер шарыны? ?штен екі б?лігін су алып жатыр.

Толы?тауыш

Сан есім барыс, табыс, жатыс, шы?ыс, к?мектес септіктерінде т?рып толы?тауыш ?ызметін ат?арады

Білекті бірді жы?ар,
Білімді мы?ды жы?ар.
 

Пысы?тауыш

Сан есімдер септік т?л?асында т?рып та, септелмей де етістікті? алдында келіп, пысы?тауыш ?ызметін ат?арады.

Біз екі-екіден б?ліндік.

Баяндауыш

Сан есім жіктеліп, заттанып, немесе к?мекші етістіктермен тіркесіп, баяндауыш ?ызметін ат?арады.

Атадан – алтау, анадан – т?ртеу, Жал?ызды? к?рер жерім жо?.
 

К?рделі м?ше

Сан есім зат есімнен не ?атысты? сын есіммен тіркесіп келіп, с?йлемні? к?рделі м?шесі ?ызметін ат?арады.

Біз ?ш т?рлі кедергіден ?ттік. Гектарынан 15 центнер бидай орылды.

?шінші журнал беті: ?амшы салым жер – тым жа?ын жер

  74 - жатты?у М?тінді о?ып шы?ып, ??рамында?ы сан есімдерге с?ра? ?ойы?дар, ?ай м?ше екенін, ?андай с?збен тіркескенін айты?дар.
?лгі: ?анша к?н? – он бес – аны?тауыш, есептік сан есім.
1.Он бес к?н ?ткен со?, Бекболатты? аулында?ы бір к?лік келді. Аман - есен жиырма ?й Бекболатты? аулына к?шіп барды. Бекболат ?р кедейге бір - екі со?а жасап берді. Сарысуды? табан балы?ынан кедейлер екі - ?ш к?лік балы? ?а?тап алды. С?йтіп екі жылды? ішінде Бекболатты? т??ірегінде ?ыры? шамалы ?й а?айындары жиналды.
Он бес к?н ?ткен со?, Бекболатты? аулында?ы бір к?лік келді.
Он бес к?н – аны?тауыш, есептік сан есім.
бір к?лік – аны?тауыш, есептік сан есім.
2.Аман - есен жиырма ?й Бекболатты? аулына к?шіп барды.
жиырма ?й – аны?тауыш, есептік сан есім.
Бекболат ?р кедейге бір - екі со?а жасап берді.
бір - екі со?а – аны?тауыш, болжалды сан есім.
3.Сарысуды? табан балы?ынан кедейлер екі - ?ш к?лік балы? ?а?тап алды.
екі - ?ш к?лік – аны?тауыш, болжалды сан есім.
С?йтіп екі жылды? ішінде Бекболатты? т??ірегінде ?ыры? шамалы ?й а?айындары жиналды.
екі жылды? ішінде – пысы?тауыш, есептік сан есім.
?ыры? шамалы ?й а?айындары – аны?тауыш, болжалды сан есім.

Т?ртінші журнал беті :?удем  жер – тиіп т?р?ан жер  І топ?а

К?п н?ктені? орнына тиісті сан есімдерді    ?ойып жазып, ма?ыналы? т?рлеріне ажырат... ауыз с?зді? тобы?тай т?йіні бар... бірдей емес. Білекті..жы?ады, білімді.жы?ады. Ерді?.с?йлегені –?лгені.

 ІІ топ?а  ?лестірмелі ?а?аз.   ІІІ топ?а тест ж?мысы.

Бесінші журнал беті: б?рік тастам жер.

Викториналы? с?ра?тар: 1.?аза? тілінде 42 саны нені білдіреді?

2.Мы?мен жал?ыз алыс?ан ?андай а?ын?

3.?дебиетте 45 саны нені білдіреді?

4.?аза? тілінде 9 нені білдіреді?

5.5 асыл мен 5 д?шпанды тап?

6.Т?ртінші ой кеселді н?рселерден ?ашы? болу керек. ?зінді ?айдан алын?ан? 

Киелі сандарды ата?    ( 3; 4;7;9;) 

І топ 

1) ?ке
2) Бала                                                                
3) Немере
4) Ш?бере                       (жеті ата )
5) Ш?пшек
6) Немене
7) Туажат     
2 - топ
1) ??р?а?шылы?
2) Ж?т
3) ?рт
4) Оба                                  (жеті ж?т)
5) Со?ыс
6) Топан су
7) Зіл зала
3 топ
1) Ер жігіт
2) С?лу ?йел
3) А?ыл, білім
4) Ж?йрік ат                          ( жеті ?азына)
5) Берен мылты?                        
6) ??лмай тазы
7) ?ыран б?ркіт

Жетінші  журнал беті: ?озы к?ген жер

 С?зж?мба?   1 топ?а

1. Біршама тияна?ты ойды білдіретін синтаксистік бірлік.

2. т?рлаулы м?шені? біреуі.

3. Тіл дыбыстарын зерттейтін сала.

4.Іс-?имылды білдіретін с?з табы

5.?имылды? мезгілін, мекенін, білдіретін с?з табы.

6. Септікті? т?рі.
7. Есім с?здерді? орнына ж?ретін с?з табы.

2топ?а  С?здерді тауып, реттік сан есімге айналдыры?дар.

1. К +2+л:  
2. ?+10+а?:
3. Б+50+ар
4.  Ж+6+р
5. К+3:

3 топ?а с?йкесін тап

Асым            т?з

?рттам         ?амыр

Жайым           с?з

Ауыз                су

Шымшым        ет

?зім                  ?азы

Елі                      нан

Сегізінші журнал беті: : ?озы к?ш жер

1 топ?а К?п н?ктені? орнына сан есімді ?ойып, т?ра?ты тіркестерді? орынын тап. Сан есімні? с?йлемдегі ?ызметін аны?та

Т?ра?ты тіркестер                                      ма?ынасы.

1.Жерден.. ?оян тап?андай                араздасу

2... пыша? болу.                                   м?з –мейрам  болады,

3 Т?н ?й?ысын. б?лді                            шаттанды, ?уанды

4...езуі.. ??ла?ына  жетті.              ?йы?тамады

2 топ?а  Ж?мба?тарды шешіп, сан есімдерді? ма?ыналы? т?рлерін тап.

1.Бір тауды? екі к?зетшісі,

Екі ты?шысы, отыз екі б?рісі бар ( К?з, ??ла?, тіс)

2. От басында ??м?ан,

Екі к?зін ж?м?ан ( мысы?)

3. ?ыры? екі тілі бар,

Ты?-ты? еткен ?ні бар.

Оны? жаз?ан с?здерін

О?ы?ан жан ??ынар( ?ліпби)

4.Та?ерте? т?рдым,

Екі айыр жол?а т?стім ( шалбар)

3 топ?а Берілген сан есімдерге  ма?алдар ойлап тауып, ??рамды? т?рлеріне ажыраты?дар. Бір, то?ыз, он ?ш, жеті, мы?, елу, то?сан то?ыз.

Саба?ты ?ортындылау К?з ?шында деп аталады Б?л бетте ?зі?ді тексеру ?шін кеспе ?а?аздар толтыру керек. «ия», «жо?». Жауаптарын жазу ар?ылы.

Сан есімні? с?йлемдегі ?ызметін

Сан есімні? сан ?ызы?ы ар?ылы білдік пе?

Не ?йренді?? Не білді? ? Не біліп еді??

Жаза салшы  а? пара??а  ?аламы?мен –деп, пара?шаларды ?лестіру.

О?ушыларды ба?алау. Топтарды? пікірін ты?дау.

?йге тапсырма:  «Мені? мектебім» сан есімдерді ?атыстыра отырып ??гіме жазу.