Са?шыны? міндеттері.

Саба?ты? та?ырыбы: Са?шыны? міндеттері.

Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а са?шыны? міндеттерін т?сіндіру.

К?рнекілік ??ралдар: А?Д о?улы?ы, Гарнизонды? ж?не ?арауылды? ?ызметтер жар?ысы, ?арауыл ?алашы?ы.

Саба?ты? барысы:

а) ?йымдастыру кезе?і

Взвод командирі о?ушыларды сап?а т?р?ызады, о?ытушы?а рапорт береді, амандасу, т?гендеу, о?ушыларды? сырт к?рінісін тексеру.

?) ?тілген та?ырыпты с?рау кезе?і

к?зетілетін объектілерді ?оршау?а ?андай талаптар ?ойылады?

- аса ма?ызды объектілерде ?андай арнайы ??рылыстар салынады?

- постыда?ы са?шыны? ?аруы ?андай жа?дайда болуы керек?

б) Негізгі б?лім

Са?шыны? міндеттері.

Са?шы ?ол с??ылмайтын адам болып табылады.

Са?шы?а ?ол с??ылмайтынды?ы мыналардан к?рінеді:

- оны? ???ы?ы мен жеке басыны? ?адір-?асиеттері айыры?ша ?ор?алатынды?ында;

- оны? белгілі бір т?л?алар?а ?ана - ?арауыл басты?ына, ?арауыл басты?ыны? к?мекшісіне ж?не ?зіні? ж?мыс?а таратушысына ба?ынатынды?ы;

- ?арауыл басты?ыны?, ?арауыл басты?ыны? к?мекшісіні? ж?не ?зіні? ж?мыс?а таратушысыны? са?шы ?ызметі бойынша ай?ындал?ан талаптарын с?зсіз орындау?а міндеттілігі.

- Гарнизонды? ж?не ?арауылды? ?ызметтер жар?ысыны? баптарында к?рсетілген жа?дайларда о?ан ?ару ?олдану ???ы?ы берілетіндігі.

Са?шын? міндеттері:

- ?з постысын ?ыра?ы к?зетуге ж?не табанды ?ор?ау?а;

- ?ызметін сергек, еш н?рсеге ала?дамай ат?ару?а, ?аруын ?олынан шы?армау?а ж?не оны ешкімге, ?зі ба?ынытындар?а да бермеуге;

- к?рсетілген ба?ыттар бойынша жылжый отырып немесе ба?ылау м?нарасында т?рып посты?а кіре берісті, ?оршауларды м?хият ?арау ж?не байланыс ??ралдары ар?ылы ?ызметті ?теу барысы жайында табельмен белгіленген уа?ыттарда баяндап т?ру?а;

- тіпті ?з ?міріне ?ауіп т?нсе де, са?шы ауыстырыл?анша не алын?анша, постыны тастамау?а міндетті. Постыны ?з еркімен тастап кету - ?скери ?ылмыс болып саналады.

- постылар?а табельде к?рсетілген ж?не тыйым салын?ан шекара к?рсеткіші т?р?ан жерге жа?ын ?ашы?ты??а ?арауыл басты?ы, ?арауыл басты?ыны? к?мекшісі, ?зіні? ж?мыс?а таратушысы мен олар?а ілесіп ж?ретін т?л?алардан бас?а ешкімді жібермеуге;

- ?арауылды? к?лік ??ралдарыны? ба?дары мен графигін, оларды? тану белгілері мен сигналдарын білуге;

- постыда?ы ?рт с?ндіру ??ралдарын ?олдана білуге;

- объект ?оршауынан а?ау тап?анда ж?не ?з постынан жа?ын жерде т?ртіп б?зушылы? бай?ал?ан кезде ?арауыл басты?ын ша?ыру;

- ?арауыл иттеріні? ?ргенін естіген кезде немесе техникалы? к?зет ??ралдары іске ?осыл?анда, б?л туралы ?арауыл ?й – жайына дереу хабар беруге;

- ?зіне немесе ?зі к?зететін объектіге аны? шабуыл жасал?ан жа?дайда ?аруды еш?андай ескертусіз ?олдану?а міндетті.

Са?шы?а: ?йы?тау?а, отыру?а, бір н?рсеге с?йеніп т?ру?а, о?у?а, ?н айту?а, с?йлесуге, тама? жеуге, су ішуге, темекі шегуге, таби?и ?ажеттілігін ?теуге, ?андай да бір затты ?лдекімге беруге немесе одан алу?а, ?ажеттілік болмаса патронды о?жатар?а жіберуге тыйым салынады.

Са?шы тек ?арауыл басты?ыны?, оны? к?мекшісіні?, ?зіні? ?арауылды ж?мыс?а таратушысыны? ж?не тексеруге келген т?л?аларды? с?ра?ына жауап беруі керек.

?арауыл басты?ы немесе ?арауылды ж?мыс?а таратушылар ?арауылды? міндеттерін на?ты білуін тексереді, ?аруды ?олдану т?ртібіне ерекше назар аудара отырып, ?арауылдар?а ?р постыда ?ызмет ат?ару міндеттерін естеріне салады, ауысымды ?арауыл ?й – жайларынан шы?арады да, ?аруды о?тайтын ала?да сап?а т?р?ызады.

?ару посты?а шы?ар алдында о?талады.

?аруды о?тау ж?не о?ын алып тастау ?арауыл басты?ыны? немесе оны? к?мекшісіні? п?рмені бойынша, ?арауыл ?й - жайында арнайы жабды?тал?ан ж?не о? ?стайтын жабды?ы бар жары? жерде, оларды? тікелей ба?ылауымен ж?ргізіледі. ?арауыл басты?ы немесе ?арауылды ж?мыс?а таратушылар «Ауысым, о? жа?тан бір – бірлеп о?та!» деп п?рмен береді. Осы п?рмен бойынша о? ?анатта?ы ?скери ?ызметші ал?а ?арай бір адым басып, с??гіні бекітеді де, ?аруды о?тайды, ?арауыл басты?ы ?аруды? ?алай о?тал?анын тексереді. ?аруды о?тап бол?ан со? ?скери ?ызметші: «?ару о?талды ж?не са?тандыр?ыш?а ?ойылды!» деп баяндайды, сонан со? жеке алып «Белдікке!» к?йінде ?стап бір адым кейін шегінеді.

Осындай т?ртіпте бас?а ?арауылды ж?мыс?а таратушылар мен ?арауылдар ?аруды кезектесіп о?тайды.

Постыдан орал?ан со? ?аруды? о?ы алынады. ?аруды? о?ын алдымен ?арауылды ж?мыс?а таратушы алады, содан кейін таратушы: «Ауысым, о? жа?тан бір – бірлеп о?ты алып таста!» - деп п?рмен береді.

Осы п?рмен бойынша о? ?анатта?ы ?скери ?ызметші ал?а ?арай бір адым басып, таратушыны? ба?ылауымен ?з ?аруыны? о?ын алады, жабды?тал?ан о?жатарды с?мкеге салады да, «?аруды? о?ы алынды!» – деп баяндайды, содан со? бекіту тетігін арт?а тартып, ?аруын тексеруге ?сынады. Таратушы ?аруды тексерген со?, ?аруды? бекіту тетігін ал?а ?арай ?оз?ап, ?аруды? ш?ріппесін т?сіреді, ?аруды са?тандыр?ыш?а ?ояды, с??гіні алып тастап, ?аруды «Белдікке!» к?йіне ?стап, арт?а ?арай бір адым шегінеді де, ?з орныныа барып т?рады.

Осындай ретпен ?ал?ан ?арауыл ауысымдары кезектесіп ?з ?аруларыны? о?ын алып тастайды. Одан кейін а?а басты?ты? п?рмені бойынша ?арауылдар ?арауыл орналас?ан жерге, ал таратушылар – ?арауыл ?й - жайларына барады.

Са?шыларды ауыстыру ?рбір 2 са?аттан кейін, ж?п немесе та? са?аттарда ж?ргізіледі.

Са?шыларды ауыстыру ауаны? температурасы –20 градустан т?мен, +30 градустан жо?ары бол?ан кезде 1са?ат сайын ауыстырылады. ?арауыл ?й – жайларына кіре берісте са?шыларды ?арауыл басты?ы ?рбір 30 мин сайын ауыстырып отырады.

Ауысым са?шы?а 10 – 15 адым?а жа?ын келгенде, ?арауылды ж?мыс?а таратушы «Ауысым то?та!» деп п?рмен береді де, бір ?арауыл?а пост пен оны? ма?айын ба?ылауды б?йырады. Мысалы: «?атарда?ы сарбаз Омаров, пост пен оны? ма?айына ба?ылау жаса!»

Са?шы ауысым жа?ында?анда олар?а бет б?рып, ?здігінен автоматты «белдікке» к?йінде ?стайды. Са?шы ?арауылды ж?мыс?а таратушысыны? п?рмені бойынша, мысалы: «?атарда?ы сарбаз Сауыров, посты?а ?арай адымда!» дегенде, тік т?рып о? жа??а бір адым жасайды, ал ?арауыл са?шы?а жа?ындап келіп, оны? орнына ?арсы ба?ытта б?рылып т?рады.

Б?ры??ы ж?не жа?а ?арауылды? ж?мыс?а таратушылары са?шы мен ?арауылды? екі жа?ында 1-2 ?адам ара?ашы?ты?та бір - біріне ?арап т?рады.

Б?рын?ы ?арауылды? ж?мыс?а тарарушысыны? : «Са?шы посты тапсыр!» -деген п?рмені бойынша са?шы посты ауызша тапсырады. Б?л ретте са?шы мен ?арауыл бір – біріне ?арай бастарын б?рады. Постыны ауызша тапсыру кезінде са?шы постыны? н?мірін, постыда?ы к?зетуге жататын барлы? объектілерді, бай?ал?ан кемшіліктерді атайды.

Постыны ауызша тапсырып бол?ан со?, ?арауылды ж?мыс?а таратушысыны?: «?арауылшы, постыны ?абылдап ал!» - деген п?рмені бойынша к?зетілетін объектілерді тегіс ?арап шы?у?а міндетті.

Егер постыны тапсыру кезінде а?аулар бай?алса, м?рлер б?зылса, к?зетілетін техника мен ?ару - жара?ты? саны с?йкес келмесе ж?мыс?а таратушы постыны ?абылдауды то?татады да, ?арауыл басты?ын ша?ырады.

Постыны тапсыруды ж?не ?абылдауды ая?та?ан со?, са?шы мен ?арауыл ?здеріні? ж?мыс?а таратушыларына ?арап т?рып, кезектесіп баяндайды. Мысалы: «Сержант мырза! ?атарда?ы сарбаз Омаров н?мірі мынадай посты тапсырды». «А?а сержант мырза! ?атарда?ы сарбаз Сауыров н?мірі мынадай посты ?абылдап алды».

?арауылды? са?шы орнына (са?шыны? ?арауыл орнына) ауысуы оны? ж?мыс?а таратушысыны? «?атарда?ы сарбаз Омаров! Постан ал?а адымда!» деген п?рменінен кейін аны?талады. Б?л п?рмен бойынша ?арауыл ауысымны? со?ына барып т?рады да, ?здігінен ?аруын «белдікке» к?йінде ?стайды.

Осыдан кейін жа?а ?арауылды? ж?мыс?а таратушысы «Ауысым, мені? со?ымнан ер!» деп п?рмен береді де, ауысымды келесі пост?а алып барады.

Постыда ?рт бол?ан жа?дайда – са?шы б?л туралы ?арауыл ?й-жайына ш??ыл хабар береді, к?зету объектісін ба?ылау жасауды то?татпастан, ?рт с?ндіру шараларын ?олданады. К?зетілетін объектіні? сырт?ы ж?не ішкі ?оршаулары бар техникалы? аума?ы, сондай-а? пост ма?ы ?ртенген кезде, ол б?л туралы ?арауыл ?й-жайына хабарлап, ?арауыл басты?ыны? н?с?ауы бойынша ?рекет етеді.

в) ?орытынды б?лім

С?ра?тар мен тапсырмалар:

- са?шы?а ?ол с??ылмауы нені білдіреді?

- са?шыны? міндеттерін айтып бері?дер.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Са?шыны? міндеттері.»

Сабақтың тақырыбы: Сақшының міндеттері.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға сақшының міндеттерін түсіндіру.

Көрнекілік құралдар: АӘД оқулығы, Гарнизондық және қарауылдық қызметтер жарғысы, қарауыл қалашығы.

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі

Взвод командирі оқушыларды сапқа тұрғызады, оқытушыға рапорт береді, амандасу, түгендеу, оқушылардың сырт көрінісін тексеру.

ә) Өтілген тақырыпты сұрау кезеңі

күзетілетін объектілерді қоршауға қандай талаптар қойылады?

аса маңызды объектілерде қандай арнайы құрылыстар салынады?
постыдағы сақшының қаруы қандай жағдайда болуы керек?

б) Негізгі бөлім

Сақшының міндеттері.

Сақшы қол сұғылмайтын адам болып табылады.

Сақшыға қол сұғылмайтындығы мыналардан көрінеді:

оның құқығы мен жеке басының қадір-қасиеттері айырықша қорғалатындығында;
оның белгілі бір тұлғаларға ғана - қарауыл бастығына, қарауыл бастығының көмекшісіне және өзінің жұмысқа таратушысына бағынатындығы;
қарауыл бастығының, қарауыл бастығының көмекшісінің және өзінің жұмысқа таратушысының сақшы қызметі бойынша айқындалған талаптарын сөзсіз орындауға міндеттілігі.
Гарнизондық және қарауылдық қызметтер жарғысының баптарында көрсетілген жағдайларда оған қару қолдану құқығы берілетіндігі.

Сақшынң міндеттері:

өз постысын қырағы күзетуге және табанды қорғауға;
қызметін сергек, еш нәрсеге алаңдамай атқаруға, қаруын қолынан шығармауға және оны ешкімге, өзі бағынытындарға да бермеуге;
көрсетілген бағыттар бойынша жылжый отырып немесе бақылау мұнарасында тұрып постыға кіре берісті, қоршауларды мұхият қарау және байланыс құралдары арқылы қызметті өтеу барысы жайында табельмен белгіленген уақыттарда баяндап тұруға;
тіпті өз өміріне қауіп төнсе де, сақшы ауыстырылғанша не алынғанша, постыны тастамауға міндетті. Постыны өз еркімен тастап кету - әскери қылмыс болып саналады.
постыларға табельде көрсетілген және тыйым салынған шекара көрсеткіші тұрған жерге жақын қашықтыққа қарауыл бастығы, қарауыл бастығының көмекшісі, өзінің жұмысқа таратушысы мен оларға ілесіп жүретін тұлғалардан басқа ешкімді жібермеуге;
қарауылдың көлік құралдарының бағдары мен графигін, олардың тану белгілері мен сигналдарын білуге;
постыдағы өрт сөндіру құралдарын қолдана білуге;
объект қоршауынан ақау тапқанда және өз постынан жақын жерде тәртіп бұзушылық байқалған кезде қарауыл бастығын шақыру;
қарауыл иттерінің үргенін естіген кезде немесе техникалық күзет құралдары іске қосылғанда, бұл туралы қарауыл үй – жайына дереу хабар беруге;
өзіне немесе өзі күзететін объектіге анық шабуыл жасалған жағдайда қаруды ешқандай ескертусіз қолдануға міндетті.

Сақшыға: ұйықтауға, отыруға, бір нәрсеге сүйеніп тұруға, оқуға, ән айтуға, сөйлесуге, тамақ жеуге, су ішуге, темекі шегуге, табиғи қажеттілігін өтеуге, қандай да бір затты әлдекімге беруге немесе одан алуға, қажеттілік болмаса патронды оқжатарға жіберуге тыйым салынады.

Сақшы тек қарауыл бастығының, оның көмекшісінің, өзінің қарауылды жұмысқа таратушысының және тексеруге келген тұлғалардың сұрағына жауап беруі керек.

Қарауыл бастығы немесе қарауылды жұмысқа таратушылар қарауылдың міндеттерін нақты білуін тексереді, қаруды қолдану тәртібіне ерекше назар аудара отырып, қарауылдарға әр постыда қызмет атқару міндеттерін естеріне салады, ауысымды қарауыл үй – жайларынан шығарады да, қаруды оқтайтын алаңда сапқа тұрғызады.

Қару постыға шығар алдында оқталады.

Қаруды оқтау және оғын алып тастау қарауыл бастығының немесе оның көмекшісінің пәрмені бойынша, қарауыл үй - жайында арнайы жабдықталған және оқ ұстайтын жабдығы бар жарық жерде, олардың тікелей бақылауымен жүргізіледі. Қарауыл бастығы немесе қарауылды жұмысқа таратушылар «Ауысым, оң жақтан бір – бірлеп оқта!» деп пәрмен береді. Осы пәрмен бойынша оң қанаттағы әскери қызметші алға қарай бір адым басып, сүңгіні бекітеді де, қаруды оқтайды, қарауыл бастығы қарудың қалай оқталғанын тексереді. Қаруды оқтап болған соң әскери қызметші: «Қару оқталды және сақтандырғышқа қойылды!» деп баяндайды, сонан соң жеке алып «Белдікке!» күйінде ұстап бір адым кейін шегінеді.

Осындай тәртіпте басқа қарауылды жұмысқа таратушылар мен қарауылдар қаруды кезектесіп оқтайды.

Постыдан оралған соң қарудың оғы алынады. Қарудың оғын алдымен қарауылды жұмысқа таратушы алады, содан кейін таратушы: «Ауысым, оң жақтан бір – бірлеп оқты алып таста!» - деп пәрмен береді.

Осы пәрмен бойынша оң қанаттағы әскери қызметші алға қарай бір адым басып, таратушының бақылауымен өз қаруының оғын алады, жабдықталған оқжатарды сөмкеге салады да, «Қарудың оғы алынды!» – деп баяндайды, содан соң бекіту тетігін артқа тартып, қаруын тексеруге ұсынады. Таратушы қаруды тексерген соң, қарудың бекіту тетігін алға қарай қозғап, қарудың шүріппесін түсіреді, қаруды сақтандырғышқа қояды, сүңгіні алып тастап, қаруды «Белдікке!» күйіне ұстап, артқа қарай бір адым шегінеді де, өз орныныа барып тұрады.

Осындай ретпен қалған қарауыл ауысымдары кезектесіп өз қаруларының оғын алып тастайды. Одан кейін аға бастықтың пәрмені бойынша қарауылдар қарауыл орналасқан жерге, ал таратушылар – қарауыл үй - жайларына барады.

Сақшыларды ауыстыру әрбір 2 сағаттан кейін, жұп немесе тақ сағаттарда жүргізіледі.

Сақшыларды ауыстыру ауаның температурасы –20 градустан төмен, +30 градустан жоғары болған кезде 1сағат сайын ауыстырылады. Қарауыл үй – жайларына кіре берісте сақшыларды қарауыл бастығы әрбір 30 мин сайын ауыстырып отырады.

Ауысым сақшыға 10 – 15 адымға жақын келгенде, қарауылды жұмысқа таратушы «Ауысым тоқта!» деп пәрмен береді де, бір қарауылға пост пен оның маңайын бақылауды бұйырады. Мысалы: «Қатардағы сарбаз Омаров, пост пен оның маңайына бақылау жаса!»

Сақшы ауысым жақындағанда оларға бет бұрып, өздігінен автоматты «белдікке» күйінде ұстайды. Сақшы қарауылды жұмысқа таратушысының пәрмені бойынша, мысалы: «Қатардағы сарбаз Сауыров, постыға қарай адымда!» дегенде, тік тұрып оң жаққа бір адым жасайды, ал қарауыл сақшыға жақындап келіп, оның орнына қарсы бағытта бұрылып тұрады.

Бұрыңғы және жаңа қарауылдың жұмысқа таратушылары сақшы мен қарауылдың екі жағында 1-2 қадам арақашықтықта бір - біріне қарап тұрады.

Бұрынғы қарауылдың жұмысқа тарарушысының : «Сақшы посты тапсыр!» -деген пәрмені бойынша сақшы посты ауызша тапсырады. Бұл ретте сақшы мен қарауыл бір – біріне қарай бастарын бұрады. Постыны ауызша тапсыру кезінде сақшы постының нөмірін, постыдағы күзетуге жататын барлық объектілерді, байқалған кемшіліктерді атайды.

Постыны ауызша тапсырып болған соң, қарауылды жұмысқа таратушысының: «Қарауылшы, постыны қабылдап ал!» - деген пәрмені бойынша күзетілетін объектілерді тегіс қарап шығуға міндетті.

Егер постыны тапсыру кезінде ақаулар байқалса, мөрлер бұзылса, күзетілетін техника мен қару - жарақтың саны сәйкес келмесе жұмысқа таратушы постыны қабылдауды тоқтатады да, қарауыл бастығын шақырады.

Постыны тапсыруды және қабылдауды аяқтаған соң, сақшы мен қарауыл өздерінің жұмысқа таратушыларына қарап тұрып, кезектесіп баяндайды. Мысалы: «Сержант мырза! Қатардағы сарбаз Омаров нөмірі мынадай посты тапсырды». «Аға сержант мырза! Қатардағы сарбаз Сауыров нөмірі мынадай посты қабылдап алды».

Қарауылдың сақшы орнына (сақшының қарауыл орнына) ауысуы оның жұмысқа таратушысының «Қатардағы сарбаз Омаров! Постан алға адымда!» деген пәрменінен кейін анықталады. Бұл пәрмен бойынша қарауыл ауысымның соңына барып тұрады да, өздігінен қаруын «белдікке» күйінде ұстайды.

Осыдан кейін жаңа қарауылдың жұмысқа таратушысы «Ауысым, менің соңымнан ер!» деп пәрмен береді де, ауысымды келесі постқа алып барады.

Постыда өрт болған жағдайда – сақшы бұл туралы қарауыл үй-жайына шұғыл хабар береді, күзету объектісін бақылау жасауды тоқтатпастан, өрт сөндіру шараларын қолданады. Күзетілетін объектінің сыртқы және ішкі қоршаулары бар техникалық аумағы, сондай-ақ пост маңы өртенген кезде, ол бұл туралы қарауыл үй-жайына хабарлап, қарауыл бастығының нұсқауы бойынша әрекет етеді.

в) Қорытынды бөлім

Сұрақтар мен тапсырмалар: