С.Сейфуллин ,,А?са? киік`` ?ле?і

Сынып:5

П?ні:?дебиет.

Саба?ты? та?ырыбы:С.Сейфуллин,,А?са? киік`` ?ле?і.

Саба?ты? ма?саты: Білімділік: а)а?ын жайлы білетін м?ліметтерді ты?дай отырып жа?а ма?л?маттар алуына жа?дай ту?ызу,``А?са? киік``?ле?іні? та?ырыбы мен идеясын ашу;

?) ?ле?ді м?нерлеп о?у, ?ле? мазм?нын ме?гере отырып автор шеберлігін тануына к?мектесу,?ле?ді теориялы? жа?ынан талдай білуге ?йрету;

Дамытушылы?: а)шы?армашылы? ж?мыстар ар?ылы ойлау ?абілетіні? дамуына тіл байлы?ыны? артуына ы?пал жасау; ?)?з бетінше зерттеу, талдау ж?мыстарына машы?танып,т?йінді ой,?зіндік пікір ?алыптастыруына жол ашу;

Т?рбиелік: Отанс?йгіштікке,тіл,с?з ?нерін ж?не таби?атты ?адірлеп, ?астерлей білуге,адамгершілікке т?рбиелеу

Саба?ты? т?рi: кіріктірілген.

Саба?ты? ?діс-т?сілі: с?ра?-жауап,баяндау,т?сіндіру,тест с?ра?тары, СТО.

П?наралы? байланыс: тарих,д?ниетану,математика.

К?рнекілігі: С.Сейфуллин суреті,шы?армалары, киік суреттері интерактивті та?та.

Саба?ты? барысы:

I ?йымдастыру кезе?і.

а)О?ушыларды? с?лемдесуі,т?гелдеу.

?)О?ушы зейінін ?ле? жолдарымен саба??а аудару.

``?нер алды-?ызыл тіл``

Ана?дай оны ??рметте!

?ажымай,талмай ?йрен,біл,

Асылын с?зді? ?рнекте.

Ана тіл-асыл ?азына?,

Байлы?ы?-білсе? ол сені?.

Жеткізер ?мір жазына,

Сонымен ?сер ?ркені?, -дей отырып с?з ?нерін, асылын,тіл тазалы?ын сезінетін ?дебиет саба?ын бастаймыз.

II. ?й тапсырмасы. ?ане,балалар,?ткен саба?ымызда ?ай а?ынны? ?мірі ж?не шы?армашылы?ымен танысты?? ?азір жыр алыбы Жамбыл т??ірегінде о?ып білгенімізді ?орыту ?шін тест с?ра?тарына жауап беріп к?релік.

. ?й тапсырмасы. 1.Жамбыл ?ай жылы,?ай жерде д?ниеге келген?
                       а)1845жылы Шы?ыс ?аза?стан облысы
                       ?) 1846 жылы ?улие ата ??ірінде
                       б) 1847жылы О?т?стік ?аза?стан облысында
   2.Жамбылды? ?кесіні? аты кім?
                       а) Жанбай                ?)Жанай       б) Жаппа
   3.Жамбылды? шы?армасы ?айсысы?
                        а)«С?раншы батыр»   ?) «?ыс» б) «Са?ындым»
   4.Жамбылды? ?стазыны? аты кім?
                       а)Абай     ?) Шашубай    б) С?йінбай
   5.Жамбылды? ?лыны? есімі кім?
                       а)Айбар ?)Ал?адай   б) Аршын
   6.Жамбылды ?лемге таныт?ан ?нері
                      а)Айтыс ?нері    ?)к?й ?нері      б)би ?нері
   7.?теген батыр» дастанында ?тегенні? еліне тап?ан жайлы,ш?райлы жері ?ай жер еді?
                       а)?ызылорда     ?) Жиделібайсын     б) ?азы??рт
   8. Жамбыл ?міріні?со?ында ?ай жерде т?рды ж?не м?ражайы ?айда орналас?ан?
                       а) Алматы облысы, ?зына?аш ауданы
                       ?)Жамбыл облысы, Мойын??м жері
                       б) О?т?стік ?аза?стан облысы, Сайрам жері
   9. Жамбылды? 1941-1945 жыл?ы со?ыста солдаттарды жігерлендірген ?ле?і
                      а) «С?м со?ыс»    ?) «Ленинградты? ?ренім»    б) «Ал?а,ал?а»
10.Жамбыл ?ай жылы,?анша жасында ?айтыс болды?
                      а) 1945жылы 99жасында
                     ?)1946жылы 100жасында
                    б)1947жылы 101 жасында

              Тест с?ра?тарыны? жауаптары
    1-с?ра? ?)       6-с?ра? а)
       2-с?ра? б)      7-с?ра? ?)
       3-с?ра? а)      8-с?ра? а)
       4-с?ра? б)      9-с?ра? ?)
       5-с?ра? ?)     10-с?ра? а)

?й ж?мысын ба?алау
       1-4 д?рыс жауабына «2»
         5-7 д?рыс жауабына «3»
         8-9 д?рыс жауабына «4»
         10 д?рыс жауабына «5»

III Жа?а саба??а кіріспе.Саба?ты? ма?сатымен таныстыру. -Балалар,біз б?гін ?ш б?йтерегімізді? бірі С.Сейфуллин ?мірімен "А?са? киік "?ле?імен танысамыз.?ле?імен таныспас б?рын а?ын туралы нені білуіміз керек? Б?гін бізді? саба?ымыз?а сендерден б?рын С?кен аталарынды о?ып кеткен а?аларын мен апаларын келіп т?р.Олар сендермен ?здеріні? ал?ан білімдерімен б?ліскісі келеді екен

С.Сейфуллин ту?ан жылы,жері. -А?ынны? ?мір жолы,репрессия ??рбаны болуы - тарихи кезе? Бетпа?дала ар?ылы Верный?а жетіп ке?ес ?кіметін ??ру?а ат салысуы. - а?ын шы?армасыны? кейіпкері а? б?кендер мекендейтін Сарыар?а мен Бетпа?дала дала зоналарыны? шектесетін айма?ын картадан к?рсету.

?дебиет п?ні бойынша. -Тарих бойынша біраз ма?л?мат алса?,енді ?деби т?р?ыдан ?ле?ні? к?ркемдігіне назар аударып,талдау жасайы?.

1.??рман?азы Са?ырбаевты? "А?са? киік” к?йі баяу орындалып, м??алім ?ле?ді м?нерлеп о?иды. 2.?ле? ішіндегі т?сініксіз с?здерді атап,экраннан жазыл?ан с?здерді к?рсету.

-Сегіз к?штік-?зынды? ?лшемі.

-Та?ы-жануарды? с?лу м?сіні.

-?ос-шатыр,к?рке. -Бетеге- ш?п атауы.

-Киік –аталы? жануар.

-Б?кен-аналы? жануар.

3.?ле?де к?ркемдегіш т?сілді? бір т?рі те?еу кездеседі.Мына жолдар?а назар аударайы?.

?ап-?ара екі к?зі м?лдіреген,

?демі екі танау желбіреген.

Еле?деп жас балаша жалта?дайды,

Жел т?рткен жусаннан да селдіреген.

4.?ле? ??рлысына назар аударайы?

Ар-?а-ны? Бет-па? де-ген да-ла-сы бар,11 а

Бет-па? ш?л ой-лы-?ыр-лы па-на-сы бар 11 а

Сол ш?л-де ел жо?,к?н жо? ?с-іп- ?н-ген 11 б

Ж?н-дік-ті? ки-ік де-ген ба-ла-сы бар 11 а

Б?л ?ле? 11 буынды ?ара ?ле? ?й?асы деп аталады.

5.- Балалар,енді осы ?ле?де басты кейіпкер киік деген жануар емес пе?

Осы киік деп аталатын жануар туралы толы? м?лімет.

- Киік жануарын биологиялы? т?р?ыдан таныту.

- Жануарды? таби?и ерекшелігі.

- Физиологиялы? дамуы, жамыл?ысы.

- Мекен ететін ортасы туралы.

- "Киік”с?зіні? этимологиясы.

-Тірек схемасы бойынша ж?мыс.

- Экологиялы? ж?йедегі орны туралы.

Ал енді осы киіктерді? б?гінгі к?нде ?мір с?ру де?гейі ?андай? Оны? санды? к?рсеткіші туралы не білеміз?

-Ке?ес д?уіріндегі жануарлар туралы.

-Киікті? дене т?р?ы,салма?ы,жылдамды?ы туралы т?сінік беру.

-?аза?станда?ы киіктер саныны? ?згеруі туралы гестограмма.

-Ойлау шапша?ды?ын дамыту?а арнал?ан логикалы? есептер шы?ару

-Міне,балалар,біз сендермен а? б?кендерді? ?мірі туралы жалпы ма?л?матты алып отырмыз енді о?улы?тары?нан "А?са? киік” ?ле?ін ашып м?нерлеп о?имыз.

1.Кітаппен ж?мыс.М?нерлеп о?ыту.

2.Д?птермен ж?мыс.С?здік жазу.

VI. Саба?ты т?сінгенін тексеру.

1.Балалар,осы ?ле?і ар?ылы а?ын бізге нені айт?ысы келді?Біз нені т?сіндік?

VII. С?з со?ында айтарымыз,а?ынны? айтайын деген ойы таби?атты ?ор?ау,жан-жануарларды аялау екен.Осы?ан байланысты ?аза? хал?ыны? ?нші-к?йшілеріні? шы?армасы да жетерлік.??рман?азыны?”А?са? киік” к?йі, Жа?сыкелді Сейілов а?амызды? "Жез киік” ?ні,С.Сейфуллинні? с?зі мен ?оса ?ні де айтылатын "А?са? киік”?ніні? барлы?ында жазы?сыз жануар?а деген аяныш сезімі ай?ын бай?алады.Б?гінде жа?а ?нні? ?атарын "А?б?кен”?ле?імен толы?тыр?ан. С?зі:Несіпбек Айтовтікі ?ні: Жал?ас Назаровты? ?ле?імен ая?таймыз.

Дертімді мені? ?оз?ама

Онсызда ??мыр аз ?ана,

Айталмай кеткен сыры? бар

Жадырып т?р?ан жаз?а да.

Адасып ж?рген а?б?кен!

?ай жа??а ауып барасы?

?ай жа?тан пана табасы?

?зегі ?ксік д?ние-ай

?ртеніп, к?йіп- жанасы?!

Асарсы? шаршап сан ?ырдан,

А? боран шы?ар алды?нан

?ор?ансыз болып т?р?ан со?

Жа?сылы? к?тпе та?дырдан.

Шексіз ?ой мынау ?ара жер,

?зі?ді ?зі? пана к?р

Ажалдан ?аш?ан тіршілік,

Са?ымдай заулап а?а бер.

VIII.?йге тапсырма

1.”А?са? киік''?ле?ін м?нерлеп о?у,?зінді жаттау.

2.”Біз- таби?ат са?шысымыз” ойтол?ау жазу.

3.О?и?а желісіне байланысты сурет салу.

ІХ О?ушы білімін ба?алау.

?зіндік талдау

?дебиет саба?ы бол?ан со? ма?сат о?ушыны с?йлету, тіл байлы?ын молайту, жа?а білім беру.

Саба?та ма?сат?а ?ой?ан тапсырмаларымды толы?тай орындадым деп ойлаймын. Бастысы о?ушылар саба?ты т?сінді, м?ліметтер алды,?ызы?ушылы?тары бай?алды. Саба? интерактивті та?тамен ?тті. ?атыс?ан м??алімдер ?орытынды жасап, ?з пікірлерін орта?а салды. Сыныпта 7 о?ушы. Барлы?ы ба?аланды.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«С.Сейфуллин ,,А?са? киік`` ?ле?і »

Сынып:5

Пәні:Әдебиет.

Сабақтың тақырыбы:С.Сейфуллин ,,Ақсақ киік`` өлеңі.

Сабақтың мақсаты: Білімділік: а)ақын жайлы білетін мәліметтерді тыңдай отырып жаңа мағлұматтар алуына жағдай туғызу,``Ақсақ киік``өлеңінің тақырыбы мен идеясын ашу;

ә) өлеңді мәнерлеп оқу, өлең мазмұнын меңгере отырып автор шеберлігін тануына көмектесу,өлеңді теориялық жағынан талдай білуге үйрету;

Дамытушылық: а)шығармашылық жұмыстар арқылы ойлау қабілетінің дамуына тіл байлығының артуына ықпал жасау; ә)өз бетінше зерттеу, талдау жұмыстарына машықтанып,түйінді ой,өзіндік пікір қалыптастыруына жол ашу;

Тәрбиелік: Отансүйгіштікке,тіл,сөз өнерін және табиғатты қадірлеп, қастерлей білуге,адамгершілікке тәрбиелеу

Сабақтың түрi: кіріктірілген.

Сабақтың әдіс-тәсілі: сұрақ-жауап,баяндау,түсіндіру,тест сұрақтары, СТО.

Пәнаралық байланыс: тарих,дүниетану,математика.

Көрнекілігі: С.Сейфуллин суреті,шығармалары, киік суреттері интерактивті тақта.

Сабақтың барысы:

I Ұйымдастыру кезеңі.

а)Оқушылардың сәлемдесуі,түгелдеу.

ә)Оқушы зейінін өлең жолдарымен сабаққа аудару.

``Өнер алды-қызыл тіл``

Анаңдай оны құрметте!

Қажымай,талмай үйрен,біл,

Асылын сөздің өрнекте.

Ана тіл-асыл қазынаң,

Байлығың-білсең ол сенің.

Жеткізер өмір жазына,

Сонымен өсер өркенің, -дей отырып сөз өнерін, асылын,тіл тазалығын сезінетін әдебиет сабағын бастаймыз.

II. Үй тапсырмасы. Қане,балалар,өткен сабағымызда қай ақынның өмірі және шығармашылығымен таныстық? Қазір жыр алыбы Жамбыл төңірегінде оқып білгенімізді қорыту үшін тест сұрақтарына жауап беріп көрелік.

. Үй тапсырмасы. 1.Жамбыл қай жылы,қай жерде дүниеге келген?
а)1845жылы Шығыс Қазақстан облысы
ә) 1846 жылы Әулие ата өңірінде
б) 1847жылы Оңтүстік Қазақстан облысында
2.Жамбылдың әкесінің аты кім?
а) Жанбай ә)Жанай б) Жаппа
3.Жамбылдың шығармасы қайсысы?
а)«Сұраншы батыр» ә) «Қыс» б) «Сағындым»
4.Жамбылдың ұстазының аты кім?
а)Абай ә) Шашубай б) Сүйінбай
5.Жамбылдың ұлының есімі кім?
а)Айбар ә)Алғадай б) Аршын
6.Жамбылды әлемге танытқан өнері
а)Айтыс өнері ә)күй өнері б)би өнері
7.Өтеген батыр» дастанында Өтегеннің еліне тапқан жайлы,шұрайлы жері қай жер еді?
а)Қызылорда ә) Жиделібайсын б) Қазықұрт
8. Жамбыл өмірініңсоңында қай жерде тұрды және мұражайы қайда орналасқан?
а) Алматы облысы, Ұзынағаш ауданы
ә)Жамбыл облысы, Мойынқұм жері
б) Оңтүстік Қазақстан облысы, Сайрам жері
9. Жамбылдың 1941-1945 жылғы соғыста солдаттарды жігерлендірген өлеңі
а) «Сұм соғыс» ә) «Ленинградтық өренім» б) «Алға,алға»
10.Жамбыл қай жылы ,қанша жасында қайтыс болды?
а) 1945жылы 99жасында
ә)1946жылы 100жасында
б)1947жылы 101 жасында

Тест сұрақтарының жауаптары
1-сұрақ ә) 6-сұрақ а)
2-сұрақ б) 7-сұрақ ә)
3-сұрақ а) 8-сұрақ а)
4-сұрақ б) 9-сұрақ ә)
5-сұрақ ә) 10-сұрақ а)

Үй жұмысын бағалау
1-4 дұрыс жауабына «2»
5-7 дұрыс жауабына «3»
8-9 дұрыс жауабына «4»
10 дұрыс жауабына «5»

III Жаңа сабаққа кіріспе.Сабақтың мақсатымен таныстыру. -Балалар,біз бүгін үш бәйтерегіміздің бірі С.Сейфуллин өмірімен "Ақсақ киік "өлеңімен танысамыз.Өлеңімен таныспас бұрын ақын туралы нені білуіміз керек? Бүгін біздің сабағымызға сендерден бұрын Сәкен аталарынды оқып кеткен ағаларын мен апаларын келіп тұр.Олар сендермен өздерінің алған білімдерімен бөліскісі келеді екен

С.Сейфуллин туған жылы,жері. -Ақынның өмір жолы,репрессия құрбаны болуы - тарихи кезең Бетпақдала арқылы Верныйға жетіп кеңес үкіметін құруға ат салысуы. - ақын шығармасының кейіпкері ақ бөкендер мекендейтін Сарыарқа мен Бетпақдала дала зоналарының шектесетін аймағын картадан көрсету.

Әдебиет пәні бойынша. -Тарих бойынша біраз мағлұмат алсақ,енді әдеби тұрғыдан өлеңнің көркемдігіне назар аударып,талдау жасайық.

1.Құрманғазы Сағырбаевтың "Ақсақ киік” күйі баяу орындалып, мұғалім өлеңді мәнерлеп оқиды. 2.Өлең ішіндегі түсініксіз сөздерді атап,экраннан жазылған сөздерді көрсету.

-Сегіз көштік-ұзындық өлшемі.

-Таңы-жануардың сұлу мүсіні.

-Қос-шатыр,күрке. -Бетеге- шөп атауы.

-Киік –аталық жануар.

-Бөкен-аналық жануар.

3.Өлеңде көркемдегіш тәсілдің бір түрі теңеу кездеседі.Мына жолдарға назар аударайық.

Қап-қара екі көзі мөлдіреген,

Әдемі екі танау желбіреген.

Елеңдеп жас балаша жалтаңдайды,

Жел түрткен жусаннан да селдіреген.

4.Өлең құрлысына назар аударайық

Ар-қа-ның Бет-пақ де-ген да-ла-сы бар,11 а

Бет-пақ шөл ой-лы-қыр-лы па-на-сы бар 11 а

Сол шөл-де ел жоқ ,күн жоқ өс-іп- өн-ген 11 б

Жән-дік-тің ки-ік де-ген ба-ла-сы бар 11 а

Бұл өлең 11 буынды қара өлең ұйқасы деп аталады.

5.- Балалар,енді осы өлеңде басты кейіпкер киік деген жануар емес пе?

Осы киік деп аталатын жануар туралы толық мәлімет.

- Киік жануарын биологиялық тұрғыдан таныту.

- Жануардың табиғи ерекшелігі.

- Физиологиялық дамуы, жамылғысы.

- Мекен ететін ортасы туралы.

- "Киік”сөзінің этимологиясы.

-Тірек схемасы бойынша жұмыс.

- Экологиялық жүйедегі орны туралы.

Ал енді осы киіктердің бүгінгі күнде өмір сүру деңгейі қандай? Оның сандық көрсеткіші туралы не білеміз?

-Кеңес дәуіріндегі жануарлар туралы.

-Киіктің дене тұрқы,салмағы,жылдамдығы туралы түсінік беру.

-Қазақстандағы киіктер санының өзгеруі туралы гестограмма.

-Ойлау шапшаңдығын дамытуға арналған логикалық есептер шығару

-Міне,балалар,біз сендермен ақ бөкендердің өмірі туралы жалпы мағлұматты алып отырмыз енді оқулықтарыңнан "Ақсақ киік” өлеңін ашып мәнерлеп оқимыз.

1.Кітаппен жұмыс.Мәнерлеп оқыту.

2.Дәптермен жұмыс.Сөздік жазу.

VI. Сабақты түсінгенін тексеру.

1.Балалар,осы өлеңі арқылы ақын бізге нені айтқысы келді?Біз нені түсіндік?

VII. Сөз соңында айтарымыз,ақынның айтайын деген ойы табиғатты қорғау,жан-жануарларды аялау екен.Осыған байланысты қазақ халқының әнші-күйшілерінің шығармасы да жетерлік.Құрманғазының”Ақсақ киік” күйі, Жақсыкелді Сейілов ағамыздың "Жез киік” әні,С.Сейфуллиннің сөзі мен қоса әні де айтылатын "Ақсақ киік”әнінің барлығында жазықсыз жануарға деген аяныш сезімі айқын байқалады.Бүгінде жаңа әннің қатарын "Ақбөкен”өлеңімен толықтырған. Сөзі:Несіпбек Айтовтікі Әні: Жалғас Назаровтың өлеңімен аяқтаймыз.

Дертімді менің қозғама

Онсызда ғұмыр аз ғана,

Айталмай кеткен сырың бар

Жадырып тұрған жазға да.

Адасып жүрген ақбөкен!

Қай жаққа ауып барасың

Қай жақтан пана табасың

Өзегі өксік дүние-ай

Өртеніп, күйіп- жанасың!

Асарсың шаршап сан қырдан,

Ақ боран шығар алдыңнан

Қорғансыз болып тұрған соң

Жақсылық күтпе тағдырдан.

Шексіз ғой мынау қара жер,

Өзіңді өзің пана көр

Ажалдан қашқан тіршілік,

Сағымдай заулап аға бер.

VIII .Үйге тапсырма

1.”Ақсақ киік''өлеңін мәнерлеп оқу,үзінді жаттау.

2.”Біз- табиғат сақшысымыз” ойтолғау жазу.

3.Оқиға желісіне байланысты сурет салу.

ІХ Оқушы білімін бағалау.

Өзіндік талдау

Әдебиет сабағы болған соң мақсат оқушыны сөйлету, тіл байлығын молайту, жаңа білім беру.

Сабақта мақсатқа қойған тапсырмаларымды толықтай орындадым деп ойлаймын. Бастысы оқушылар сабақты түсінді, мәліметтер алды,Қызығушылықтары байқалды. Сабақ интерактивті тақтамен өтті. Қатысқан мұғалімдер қорытынды жасап, өз пікірлерін ортаға салды. Сыныпта 7 оқушы. Барлығы бағаланды.