І топ. Арал те?ізі мен Сырдария ?зені к?н сайын тартылып барады. Те?із суыны? де?гейі он метр т?мендеген. Ауа?а те?із т?бінен миллионда?ан тонна т?з ?шады. ?сімдіктер мен жануарлар ??рып барады. Республикамызды? экологиялы? жа?дайы ?иын. Арал?а енді Бал?аш та?дыры ?осылды. Бізді? елімізде 150 –ге жуы? ?ала к?рделі экологиялы? жа?дайда екен.
2-топ.
Таби?ат –халы? ?азынасы. Бізді? барлы? ?міріміз таби?атпен тікелей байланыста. Сонды?тан біз оны? байлы?ын пайдалана отырып, ?ор?ай білуіміз ?ажет. Со?ан байланысты 1966 жылы бізді? елімізде «Халы?аралы? таби?ат ?ор?ау ?о?амы» ??рылды. Оны? басты ма?саты – саны сиреп, ??рып бара жат?ан а?, ??старды ?сімдіктерді ?ам?орлы??а алып , арнайы кітап?а тіркеу. 1974 жылы ашыл?ан «?ызыл кітап?а» с?т?оректі жануарларды? 62 т?рі тіркелді, сонын ішінде ?аза?станда тіршілік ететін 7 с?тк?ркеті жануар ж?не 23 ??сты? т?рі бар. 5 маусым – ?орша?ан ортаны ?ор?ауды? д?ниеж?зілік к?ні.
3, 4 топ М?тін «Таби?атты ?алай ?ор?аймыз» 49-50 бет.
ІІІ. Бекіту.
1. Дискуссия. «Экология былы?са , экономика т?ншы?ады» деген М?зафар ?лімбаевті? с?зін ?алай т?сінесі?дер? Экология мен экономика бір - бірімен байланысты ма?
Таби?атты ?алай ?ор?аймыз? Егер таби?атты ?ор?амаса? не болуы м?мкін. Таби?ат?а адамны? келтірген зияны ?азір білініп жатыр ма? ?алайша?
Просмотр содержимого документа
«разработка открытого урока по казахскому языку на тему: "Таби?атты ?алай ?ор?аймыз" »
С А Б А Қ №10
Тақырып: Абай Құнанбаев.
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік: ұлы ақын Абайдың өмірі мен шығармашылығы жөніндегі оқушылардың
білімдерін тереңдету,білімдерін толықтыру;
2.Дамытушылық: оқушылардың сөздік қорын байыта отырып,олардың жазбаша және
ауызша тапсырмалар арқылы тілдерін дамыту,мәтіннің негізгі ойын
түсінуге үйрету,өзіне керекті ақпаратты мәтіннен ала білуге үйрету;
мәнерлеп оқу дағдыларын өлеңнін тақырыбы бойынша ой қорыту, оқу
мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту:
3.Тәрбиелік: Абай шығармаларын түсіну арқылы оқушылардың бойына адами
құндылықтары сіңіру,жаман мен жақсыны айыра білігу үйрету.
Сабақтың типі: жаңа тақырыпы игерту
Сабақтың әдіс-тәсілдері: әңгімелесу,кесте құрастыру, өлең мәтіні н мәнерлеп оқу,
шығармашылық жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: ақынның суреті, Абай туралы папка, ақынның шығармаларыныа
тұратын кітап көрмесі.
Пәнаралық байланыс: ҚР тарихы, қазақ тілі, орыс әдебиеті
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі: амандасу,кезекшілермен әңгімелесу,сабақтың тақырыбы мен
мақсатын айту.
Психологиялық дайындық: Мен жақсы адам боламын.
Әдептілікке,сыйластыққа ұмтыламын
Маған қажет білім. Өмірден өз орнымды табамын.
Сабақтың эпиграфы: Асыл сөзді іздесең,
Абайды оқы, ерінбе.
Адамдықты іздесең,
Жаттап тоқы көңілге.
(С.Торайғыров.)
Мұғалімнің кіріспе сөзі:
2010жылы ұлы Абай Құнанбаевтың туғанына 165 жыл толады. Қаншама жылдар өтсе де Абай тақырыбы ескермейді, керісінше ол жұлдыздай жарқырай түседі. Оның тамаша тағылымдары үлкенге де,кішінің де ойында жүрсе жақсы болар еді. Абай шығармалары – адамға керекті ақылдың,кеңестің қайнар көзі. Біздің сабағымыздың эпиграфы болыт алынған С.торайғыровтың өлеңінің жолдары осының анық айғағы.
Абай өлеңдері, қара сөздерінің мағыналары терең,түсініп оқыған адамның жүрегінің түбіне терең бойлайды. Оның шығармалары адамның өзін-өзі тәрбиелеуінде де, мұғалімнің,тәрбиешінің,сынып жетекшісінің бала тәрбиелеуінде де алар орны ерекше.
I.Ой қозғау – побуждение
1. Бұрын Абай туралы тақырыптарды өткендіктен,сынып оқушылары
«Инсерт» стратегиясы арқылы білімдерін қайталайды, жүйелейді,толықтырады.
Білемін
Білдім бүгін сабақта
Білгім келеді
II. Жаңа тақырыптың мағынасын ашу – осмысление.
Сынып оқушылары Абайдың «Он жетінші сөзін» түсініп оқып шығады.
1 топ –мәтінді оқып,мазмұнын айтуға дайындалады
2 топ – мәтінді рөлге бөліп оқиды
3 топ - мәтін бойынша 4,5,6,7 сұрақтармен жұмыс істейді, өз пікірлерін айтады.
Сұрақтар бойынша жұмыс:
- мәтіннің мазмұнын айтып беріңдер
- жас бала анадан қандай болып туады ?
- ол екі түрлі мінездің айырмашылығы неде?
Сұрақтармен жұмыс:
1.Абайдың « осы күнде біз хайуаннан да жаманбыз» деген сөзнін қалай түсінесіз? (пікір
алысу,қазіргі заман мен салыстыру) – 1 топ оқушылары
2.Ақын «Он жетінші қара сөзін» қандай көңіл – күймен жазды деп олайсыздар? – 2 топ
оқушылары
3.Ұлы ақын тоғызыншы сөзін былай деп бастайды. «Осы мен өзім қазақпын.қазақты жақсы көрем бе,жек көрем бе?» Балалар,өз пікірлеріңді ортаға салыңдар. – 3 топ оқушылары
III.Ой – толғау – рефлексия
1.Сұрақ –жауап.
Үйге тапсырма: Абайдың қарасөздерін оқып келу.
Бағалау.
№ 11, 12 сабақ.
Сабақтың тақырыбы: Ел ордасы -Астана. Сөйлем мүшелері.
Сабақтың мақсаты : Астанаға саяхат жасап, таныстыру.
Сөйлем мүшелері.
Сөйлеу тілін дамыту, ой-өрісін, білімге деген құштарлығын ояту.
Сабаққа деген белсенділігін, ынтасын дамыту.
Тәуелсіздік еліміздің жетістіктерін мақтан тұтып, патриоттық сезім
тәрбиелеу.
Көрнекілік: Астана көрінісі. Суреттер, компьютер. Таблица.
Сабақтың әдісі: Ой толғаныс қозғау, қызығушылықты ояту әдісі.
Сабақтың түрі. Саяхат.
Сабақтың барысы:
Сабақтың ұраны. Астана болып атандың,
Атыңа сай бол ендеше.
Көркіңді көрген жаһанның,
Айызы қансын сен десе.
Міндет тұр биік алдыңда
Ұмытпас, есте сақталар.
Әр халық дәстүр-салтында,
Астанасымен мақтанар.
І.Ұйымдастыру кезені.
ІІ. Үй жұмысын тексеру:
244 тапсырма. 21 бет. Жазбаша. 245 – тапсырма 21 бет. Мақал –мәтелдердің мағынасы нені білдіреді?
Жеке жұмыс. Астана – септеу, тәуелдеу, фон. талдау.
ІІІ. Жаңа тақырып. Қызығушылығын ояту.
- Бүкіл әлемге жар салып жатқан Азия елдерінің ішіндегі жас астананы атаңыз. Неге оны ең жас астана деп санайды? Ол қалай әлемге жар салып жатыр?
Сабақтың ұраның оқып, талқылау.
2. Өлең оқу.
1.Астана арман қала .
Бағы бір жанған қала.
Тұрады ол жас болып
Мен үлкен болғанда да.
2.Астана - с тобой рифмуется страна.
Астана- ты Казахстанская столица
А столица по-казахски – Астана.
3.Төкті оған нұрын дала.
Астана сұлу қала.
Біз оны анамыздай
Сүйеміз шынында да.
4.Радостные лица, неба ширь ясна –
Юная столица, наша Астана.
Светлые строенья зданий и дворов.
Всем на удивленье – гордость мастеров.
Как , скажи на милость, через 12 лет в корне изменилась Шлем тебе привет.
3. Топтастыру. Астана дегенде қандай сөздер ойға келеді?
- Астана. -
/ /
4. Мәтін «Ел ордасы – Астана» түртіп оқу. Білемін + Жаңа ұғым* Білгім келеді.
5. Сөйлемдердегі асты сызылған сөздерге сұрақ қойындар.
Біздің мемлекетіміздің бас қаласы – Астана каласы. Бүгінде Астанаың аты әлемге әйгілі. Астана қаласы Солтүстік Қазақстан аймағында орналасқан. Астана – болашағы үлкен қала. Астанада әсем, зәулім ғимараттар салынып жатыр.
6. -Астана салынып басталғанына неше жыл болды?
-Астананың туған күнін қай күні тойлайды?
-6 шілде күні тағда кімнің туған күні?
- Неліктен Астананың және Президенттің туған күні бір күні өтеді?
-Астананың символы болып нелер саналады ?
7. Астанада болып, оны тамашалаған балалар саяхат өткізеді.
- Сен қай жерлерді тамашаладың?
-Кешкі Астананы көрдің бе?
- 136 аюлар неге қойылған, олар ненің символы болып саналады?
- Астана ұнады ма? Нелерге өзгеше көңіл бөлдің, нелер сені таңғалдырды? (әсемдігі, тазалығы, адамдардың мәдениеттілігі мен қалаға деген сүйіспеншілігі).
- Биыл қандай ғимарат қаланың 12 жылдық тойында ашылып, Астананың жаңа символына айналды? ( Хан Шатыр)
- Бейбітшілік және келісім сарайында болдың ба?
Суреттелген журнал бойынша мұғалім Хан шатыр мен Бейбітшілік және келісім сарайына саяхат өткізеді.
- Осындай жетістіктерге жеткізіп, бәрін келістіріп жарастырып отырған кім? (Бірінші Президент музйіне саяхат).
ІҮ. Бекіту. Астанаға деген көзқарастарынды, сенімдерінді өлең немесе әссе ретінде жазыңдар.
Ү. Ең жақсы шығарма деген жұмысты авторлық стулға отырып оқиды.
Үй жұмысы. Астананың проектіне өз атыңнан не қосар едін?
Бір ұсыныс жасаңыз
8-сынып. № 53
Сабақтың тақырыбы. Шағын, орта және үлкен бизнес. Жай сөйлемнің түрлері. Жақсыз сөйлем.
636 – тапсырма. 85 бет. Шетелдік, кәсіпкер сөздерімен сөз тіркестерін жазыңдар.
Шетелдік инвестиция, компаниялар, ...
Жақсы, еңбекқор, .... кәсіпкер.
8- сынып. № 31-32
Сабақтың тақырыбы: Табиғатты қалай қорғаймыз..
Сабақтың мақсаты: «Табиғатты қорғау» туралы әңгіме қозғап,
мәселелерді түсініп, өз үлесіміз туралы сөйлесу
Оқу, пікірлесу, шешім құрау, өз ойын ортаға салып
сөйлесу дағдыларын дамытып, сөз қорын байыту.
Табиғатқа қамқорлықпен қарап, оны сақтап, қорғауға
тәрбиелеу.
Сабақтың түрі. Дискуссия.
Сабақтың әдістері: алдың ала жұмыс өткізу әдісі, сын тұрғысынан ойлау..
Көрнекіліктері: таблицалар, сөздік парақ (мекен –место жительства, поселение, стоянка, пристанище, мекен –жай – адрес, жилье, место жительства. Мекендеу – поселться, расселиться, обитать.Үндеу – призыв, обращение, воззвание, листовка.), сурет көрмесі.
Сабақтың формасы: топпен жұмыс.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезені:
Сабақтың ұраны:
Адамның табиғатсыз күні жоқ,
Оны айтуға табиғаттың тілі жоқ.
Жер-қазына, су – алтын, мал – байлық.
І Берілген сөйлемдер бойынша жұмыс. Тыныс белгісін қойып, ережені айту.
Туған жерім қасиетті мекенім. Туған жер алтын бесік.
Жеке жұмыс.
1. Мекен, мекенім – септеу.
2. Бесік – тәуелдеу.
3. Алтын – фонетикалық талдау.
4. Адам – жіктеу.
ІІ. «Туған жер табиғаты деген тіркес қандай асоциация туғызады?
Туған жер табиғаты – халқымыздың ұлттық мақтанышы
оны қорғауға үлес қосу – біздің азаматтық борышымыз, ......
2. Топпен жұмыс. Түртіп оқып, жаңа ұғымдарды жазып, класстерді толықтыру. өз сөздерімен әңгімелеп беру.
І топ. Арал теңізі мен Сырдария өзені күн сайын тартылып барады. Теңіз суының деңгейі он метр төмендеген. Ауаға теңіз түбінен миллиондаған тонна тұз ұшады. Өсімдіктер мен жануарлар құрып барады. Республикамыздың экологиялық жағдайы қиын. Аралға енді Балқаш тағдыры қосылды. Біздің елімізде 150 –ге жуық қала күрделі экологиялық жағдайда екен.
2-топ.
Табиғат –халық қазынасы. Біздің барлық өміріміз табиғатпен тікелей байланыста. Сондықтан біз оның байлығын пайдалана отырып, қорғай білуіміз қажет. Соған байланысты 1966 жылы біздің елімізде «Халықаралық табиғат қорғау қоғамы» құрылды. Оның басты мақсаты – саны сиреп, құрып бара жатқан аң, құстарды өсімдіктерді қамқорлыққа алып , арнайы кітапқа тіркеу. 1974 жылы ашылған «Қызыл кітапқа» сүтқоректі жануарлардың 62 түрі тіркелді, сонын ішінде Қазақстанда тіршілік ететін 7 сүткөркеті жануар және 23 құстың түрі бар. 5 маусым – Қоршаған ортаны қорғаудың дүниежүзілік күні.
3, 4 топ Мәтін «Табиғатты қалай қорғаймыз» 49-50 бет.
ІІІ. Бекіту.
1. Дискуссия. «Экология былықса , экономика тұншығады» деген Мұзафар Әлімбаевтің сөзін қалай түсінесіңдер? Экология мен экономика бір - бірімен байланысты ма?
Табиғатты қалай қорғаймыз? Егер табиғатты қорғамасақ не болуы мүмкін. Табиғатқа адамның келтірген зияны қазір білініп жатыр ма? Қалайша?
1.Балалар, сурет көрмесіне көңіл бөліңдер. Бұл суреттерді біздің мектеп оқушылары салған. Жаңа ғана оқыған әңгімелер, мынау суреттер барлық адамдарды, сендерді неге шақырады, ойланып үндеу жазыңдар. Қалай жасайсыңдар, сызба ретінде, өлең немесе қағида бола ма өздерін шешіңдер.
2. Мәнерлеп оқу.
Терек –бүрін қорғайды. Таза болсаң судай бол,
Тікен –гүлін қорғайды, Бәрін жуып кетірген.
Ара – балын қорғайды, Жақсы болсаң, жердей бол,
Құлын –қағын қорғайды, Бәрін шыдап көтерген.
Киік –лағын қорғайды,
Шағала – көлін қорғайды,
Шопан – төлін қорғайды,
Егінші –жерін қорғайды,
Ер жігіт –елін қорғайды.
Мұғалім: Әрқашан есте сақтаңдар:
Адамның табиғатсыз күні жоқ,
Оны айтуға табиғаттың тілі жоқ.
Жер-қазына, су – алтын, мал – байлық.
Айналаңды қоршаған
Табиғатты сүйе біл.
Қауіп- қатер төнсе оған,
Қамқорға алып сүей біл.
Үй жұмысы. «Туған жерім –қасиетті мекенім!» әссе жазу.
