«Райымбек! Райымбек!» поэмасы Поэма «Райымбек! Райымбек!» «Raymbek! Raymbek!» poem

Пәні

Әдебиет

Тақырыбы

«Райымбек! Райымбек!» поэмасы

Поэма «Райымбек! Райымбек!»

«Raymbek! Raymbek!» poem

Күні Сыныбы

11.05.2017 9Ә

Жалпы мақсат

Ақын туралы түсініктерін кеңейту, поэма мазмұнын меңгерту, тақырыбы мен идеяны ашу, тарихи бейне – Райымбек батырды таныту.

Күтілетін нәтиже

«Райымбек! Райымбек!» поэмасының мазмұнын игерулері тиіс. «Райымбек! Райымбек!» поэмасының мазмұнын баяндап, поэманың сюжеттік мазмұнын ашады, ерекшілігін талдап, салыстырады.

Сабақтың түрі

Жаңа білім беру

Пәнаралық байланыс

Қазақстан тарихы

Керекті жабдықтар

Интербелсенді тақта

Қолданылатын әдіс-тәсілдер

Түсіндіру, ізденушілік

Тапсырмаларға

қойылатын талаптар (критерийлер)

1 кезең. Мұғалім алғашқы 5-7 минутта:

а) ұйымдастыру сәтін өткізеді;

б) төмендегі «Көпір» тапсырмалары тексереді

1-қадам: теория бойынша «Білу» үшін тақырып мазмұнынан Кім? Не?Кімнің?Кімді?Кімде?Кімнен? Кіммен?Қайда? Қай?Қашан?Не істеді?сияқты сұрақтарға жауап беретін толық ақпарат тіркелінуі керек.

«2» - 1-2 б.

«3-» «3» «3+» -3-4 б. -5-6 б.

«4-» «4» «4+» - 7-8, 9 б.

«5-» «5» «5+» 10 б. 11-12 б.

«Көпір» тапсырмалары өткен тақырыптар бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз боладын қайталау тапсырмалары.

3 балл

8 мин.

Тақырыптық тест сұрақтары

1-2 нұсқа

Бағалау парақшасын тарату...міндеттерін түсіндіру.

«Біліміңді байқап көр» сайысы

1. Мұқағали Мақатаевтың өмір сүрген жылдарын ата?

2. Ақын неше жасынан бастап өлең жаза бастады?

3. Ақынның алғашқы туындылары қандай басылымдарда жарық көрді?

4. Мұқағали Мақатаевтың қандай шығармалары бар?

5. Бір олеңін жатқа айт?

6. Мұқағали Мақатаев туралы пікір айтқандар?

7. «Батыр» дегенді қалай түсінесіздер?

8. Қазақтың қандай батырлар жырын білесіздер?

9. Қазақтың батырларынан кімдерді білесіздер?

10. Мұқағали олеңдерінің тақырыптары қандай?

11. Райымбек батыр туралы кім қандай деректер біледі?

12. Мұқағали Мақатаевтың қанша поэмасы бар?

13. «Қаратаудың басынан көш келеді» Бұл қай шығармадан алынған үзінді?

14. Мұқағали Мақатаев кім?«Райымбек!Райымбек!» поэмасын жазуға не түрткі болды?

15. Батыр атымен аталған аудан қай облыста орналасқан?

2-қадам: теорияны «Түсіну» үшін Неге? Неліктен? Себебі? Не үшін? Сұрақтары, дәлелде, түсіндір сөздерімен бірге оқушының жоғарыда берген жауаптарына қойылады (оларды тереңдету үшін)

2 балл

«Райымбек! Райымбек!» поэмасына жалпы шолу.

Райымбек батыр туралы кім қандай деректер біледі?

Райымбек кім? Оның батырлығы поэмада қандай әрекеттер арқылы көрінеді?

Райымбек образын бейнелеуде ақынның шеберлігі қай тұста көрінеді?

Ақын қазақ елінің қиын жағдайын қалай жырлайды?

Оқиғаның бастауы: Жау шапқан қазақ ауылы.

Оқиғаның байланысы: Жыраудың балаға кездесуі

Оқиғаның өрбуі: Жырау мен баланың әулиеге барып тәу етуі.

Оқиғаның шиеленісуі: Баланың өз атын ұрандауы, халықтың назарлығы.

Оқиғаның шарықтау шегі: Қатал сын.

Оқиғаның шешімі: Райымбектің қолбасшылыққа қол жеткізуі.

3-қадам: практика жүзінде «Қолдану» (оқулықпен жұмыс жүргізу барысында тек қарапайым тапсырмалармен бекіту жүргізіледі

2 балл

1. Поэмадан аллитерация мен ассонансты табу

2. Мақал мен қарғысты, Қабай жыраудың портретін табу

3. Райымбектің поэмадағы бейнесі

4. Теңеуді табу

Түсіндірме сөздікпен жұмыс.

Қазыкөш жер – онша қашық емес, жақын жер.

Ғаріпте – бұл жерде «екі дүниеде» деген мағынада.

Лоқ беріп – «тап беріп».

Тең қамыс – екі бума қамыс.

Жылым – өзен мен көл бетінің қыстыгүні қатпай, қабыршықтанып жатқан терең жері.

4-қадам: теорияны «Талдау» үшін 1.Салыстыр.

2 Айырмашылығы неде?

3. Ұқсастығы неде?

4. Тақырыптың басты идеясын жаз деген тапсырмалар болу керек. Немесе 1-3 тапсырмалары Венн диаграммасы арқылы қамтуға болады.

2 балл

18-дегі Райымбек қандай жігіт? Кейіпкер бейнесін топтастыр.

қыран батыр ел қорғаны

Райымбек

намысшыл ер аруақты әулие

2. І. Есенберлиннің «Қаһар» романындағы Нысанбай жырау мен Қабай жырауды салыстырыңыз.

«Екі жақты түсініктеме күнделігі»

5-қадам:теорияны «Жинақтау» үшін қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұн-ды жүйеле,кестені, ті-рек сызбаны, сөзжұм-бақты толтыр немесе өзің құрастыр, тағы с.с. басқа түрдегі тапсырмалар оқушы-ның жоғарыдағы «тақырыптың басты идеясына» жазған жауабына қойылады.

2 балл

«Брейн-ринг» ойыны үш деңгейлік тапсырмалардан тұрады

І деңгей ІІ деңгей ІІІ деңгей

Танымдық сұрақтар Талдау, зерттеу Ой – толғау.

жұмыстары

Оқушылар әр жауабы үшін бағалау қағазын алады. Сабақ соңында ұпай саны есептеледі.

1. І деңгейлік тапсырмалар.

І топқа:

1. «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» оқиғасы қай жылы болды?

2. Поэмадағы жер – су аттарын ата.

3. Жоңғар шапқыншылығына қатысты қандай тарихи атауларды білесің?

ІІ топқа:

1. Райымбек батырдың кесіп өткен өзені.

2. Жоңғар шапқыншылығына қатысты қандай батыр есімдерін білесің?

3. Батыр атымен аталған аудан қай облыста орналасқан?

1. ІІ деңгейлік тапсырмалар.

І топқа:

1. Ел басына түскен ауыр халді ақын қандай бейнелі сөзбен жазған?

2. Қабай жыраудың аттан салған сөзін мәнерлеп оқы.

3. Қабай жырау әулиеден не тіледі?

ІІ топқа:

1. Балаң жігітті мазалаған ой. Үзінді келтір. Монолог дегеніміз не?

2. Қабай жырау мен баланың диалогы. Мәнерлеп оқы.

3. «Қазақ қанын сылқытып жатыр дала» Құбылтудың қай түрі?

3. ІІІ деңгей. Ой – толғау.

І топ. Ел қорғаны – Райымбек.

ІІ топ. Елін қорғау – азамат парызы.

6-қадам: практика жүзінде «Баға беру» (Сен қалай ойлайсың ?Не істер едің?деген тапсырмалар оқушы-ға жоғарыда алған бі-лімін(теория бойын-ша)және біліктілігін (практикасы бойын-ша)өмірдегі жағдаят-тарды шешуге бағыт-талып қойылады.

• «Үйде туып, түзде өлген» бабалардың ерлігін жалғастыратын ұрпақ бар ма?

• Бабалардың ерлігі арқасында жеткен жеңістің мән-мағынасы неде?

Үй тапсырмасы:

«Райымбек! Райымбек!» поэмасынан үзінді жаттау.

Рефлексия кезеңі: