План конспект «:Малъе, эбел, рахьдал мац1!»

МКОУ «Новочиркейская СОШ №2»

Тема

«:Малъе, эбел, рахьдал мац1!»

Авар мацIалъул ва литератураялъул мугIалим

Тема :Малъе, эбел, рахьдал мац1!

Дарсил мурадал:

битIараб литературияб мацIалда кIалъазе лъимал ругьун гьари;

авар мацIалъе хасиятал хасал гьаркьал битIун рахъизе, рагIабазулъ гьел абизе бажари; рагIабазул батIи-батIиял грамматикиял формабаздаса пайда босизе лъай, гIадатал предложениязда жанир гьел рекъезаризе бажари; рахьдал мац1алде, эбел-инсуде, Ват1аналде рокьи, адаб-х1урмат бижизаби.

Дарсила латал: компьютер,слайдал, карточкаби.

Дарсил ин:

1. Дарсиде х1адурлъи.

2. Маг1арул г1агараб бакъаналда гъоркь ц1алила кеч1 «Г1агараб мац1»

Слайд 1 (бакъан)

Г1агараб мац1

Кинида эбелалъ дида малъараб

Лъим г1адин г1едераб, дица бицунеб

Берцинлъигун цадахъ цодагьаб хъач1аб,

Ч1ух1ун к1алъала дун маг1арул мац1алъ.

Ургъелги, пикруги, рек1ел анищги

Щурщудула дида маг1арул мац1алъ

Рохелги хиялги, цадахъ пашманлъи

Баянлъуладие маг1арул мац1алъ.

Шамилица бодуй буюрухъ кьураб,

Мах1мудица рокьул асарал хъвараб,

Х1амзатил насих1ат, Расулилугьи

Ц1алила авар мац1 г1адамаздаян.

Рокьулез цоцазе урхъун бицунеб

Берталъ г1олохъабаз рохун ах1улеб,

Х1айранал шаг1ираз берцин сок1к1унеб,

Сунаребнурбугодир маг1арул мац1.

3.Кеч1 “Асаламу г1алайкум»

Асаламу г1алайкум,

Аваразул миллат-мац1,

Адаб кьоч1ое лъураб,

Ахиррокьуе гьеч1еб.

Асаламу г1алайкум,

Аваданаб авар халкъ;

Африкаялъул х1анч1аз

Август т1амулел т1охал.

Армяназул пашманлъи

Арарат мег1ер буго.

Аваразул пашманлъи-

Авар мац1 лъач1ел лъимал.

4.Сценка «Малъе, эбел, рахьдал мац1!»

Вас г1одулев вуго:

-- Диеги бокьун буго нужеда г1адин маг1арул мац1 лъазе.

Дида лъалел гьеч1о киналго х1арпал, дида гьел къосунел руго, г1—ялъул бак1алда гъ хъвала, х1—ялъул бак1алда хъ хъвала. Рокъоб эбелалъги малъулеб гьеч1о, дуегьеб мац1 къвариг1ун гьеч1ин абула. Гьабе дие кумек!

--Вай, мун щай г1одулев? Нижеца дуе кумек гьабила, учительницаялъ дуда хъвазеги ц1ализеги малъила. Гьанив г1одовги ч1ун нижехъ г1енекке!

Жиб-жиб х1арпалъул бат1и-бат1ияб хасиятбуго:

Гъ х1арп гъварараб буго

Гъулгъудула, багъула,

Гъенола, гъаримлъула,

Гъарула, гъапуллъула

Гъурула, гъиргъидула,

Гъалула, гъугъадула,

Гъаргъар щола, гъанц1ула,

Гъуни,гъалбац1,магъало,

Гъаран, рагъи, гъалмагъир

Гьал раг1абазулъ гъ х1арп

Гъварунабизе кола.

Хъ х1арп хъач1аб жо буго,

Хъирхъидула,хъет1ола,

Хъваг1адула, хъарсола,

Бехъерхъула, хъурула,

Хъибихъула, бухъула,

Хъухъадула, хъудула.

Хъаз,хъарахъ,хъабахъ, хъазан

Хъал, хъалахъ, хъизан, хъутан,

Хъач1го, хъирхъидилаго

Хънужецаабила.

Хь х1арп ц1акъ хьирхьидула,

Хьимхьидула, хьурула,

Хьулхьудула, хьандола,

Бахьинлъула, бухьуна,

Бихьинлъула, хьухьала,

г1ахьаллъула, гьахьула,

хьадарлъула, бахьула,

хьагхьитал, борохь, рихьал,

хьами, хьон, махьа, хьонал,

борхьал г1адин хьирхьиде

хь х1арп абулаго нуж.

Къ х1арп –Саратицабицина. Слайд 2

Гьединал берцинал, лъик1ал х1арпал дица гьанже лъазарич1ого теларо. Дица эбелалъеги бицина гьезул.

5. Нужер ругищ ,лъимал, эбелгун цадахъ ургъарал куч1дул, харбал, маргьаби?

Лъималазул жавабал.

6.Кеч1 «Малъе, эбел, рахьдал мац1».

Дир умумуз бицараб

Улбуцаги бицунеб

Урхъула духъ авар мац1,

Малъе, эбел, рахьдал мац1.

Гъазимух1амад, Х1амзат,

Х1икматав Имам Шамил

Аваралъ к1алъалаан

Малъе, эбел, рахьдал мац1.

Мах1муд, Ц1адаса Х1амзат-

Ц1ар арал назмучаг1и,

Нилъер мац1алъ ц1ализе

Малъе, эбел, рахьдал мац1.

Дида тарихги лъазе,

Дагъистанги бокьизе,

Кьолбол васлъун вук1ине,

Малъе, эбел, рахьдал мац1!

7. Учителасул ц1али (бакъан) Слайд 3

Малъе лъималазда гьезул рахьдал мац1,

Бице гьеб мац1алда гьезие маргьа

Ах1е гьезий куч1дул, муг1рузул бицун

Г1агараб Дагъистан гьезий бокьизе.

Гьедин гьабич1они, гьеч1о Дагъистан,

Гьеч1о гьелъул къуват, гьелъул къиматлъи

Гьедин гурищ къоло щуябго соналъ

Щулаго ц1унараб Шамилица гьеб.

Гьедин гурищ нилъер Расулица гьеб

Т1олго дунялалда раг1изабураб

Ц1уне Дагъистанин, бокьа гьебилан,

Бац1ц1адаб маг1арул мац1алъ ах1араб.

8. Физминутка-лъималазул кьурди. Слайд 4

9. Х1ай –КВН:

Слайд 5

1.Гъалат1 биччач1ого кеч1алъул мухъал ц1але:

1 къокъа

Дир мац1 бук1инароан

Дир ц1ар бук1инароан

Рик1к1ада сапаразда

Дида нух къосинаан

Дида рокьи гьадиг1ан

Ракьалда лъалароан

Эбелалъ дир кинидахъ

Куч1дул ах1ич1елани.

2 къокъа

Х1анч1аз рачунел бакънал

Чвахулеб ц1адал гьаркьал

Ц1адукь чедалъул т1аг1ам

Т1анхазул кьерал, мах1ал

Гьадин лъазе рук1инч1о

Гьадин рич1ч1илароан

Эбелалъ дир кинидахъ

Куч1дул ах1ич1елани.

10. Капитаназул конкурс.

1. Авар мац1алъул алфавиталда чан х1арп бугеб?

2. Щал колел геминатал?

3. Киналгьаркьаздалабиалиялабулел?

4. Кинабкаламалъул бут1аялъ предмет бихьизабулеб?

5. Предметалъул г1аламат кинабкаламалъул бут1аялъ бихьизабулеб?

11. Гьал раг1абазе суалалкье, маг1на бице: слайд 6

Курак к1ут1би

Кумек к1илик1

Кици кьег1ер

Кьурди кьвагьи

К1алг1а къункъра

1-2 раг1игун предложениял г1уц1е.

12. Абундач(скороговорка)

1.Гъамас босе, Сакинат

Саргъасбосе, Саих1ат.

2.Бет1ер буго, т1агъур гьеч1о

Т1агъур буго, бет1ер гьеч1о.

13. «Г1аксаб мац1» слайд 7

Еидрава ц1ам алукьоб.

Адидрава ц1ам алалъ.

Дие авар мац1 бокьула.

Дида авар мац1 лъала.

14. Цо раг1удасан ц1иял раг1аби лъугьинаре:

1. Салимат 2) Хазина

Салим на

сали нах

салат хан

мисал ниха

Ислам ах

Асма зани

салам их

15. Музыкалияб конкурс.

16. « Авар мац1»--Р.Х1.

Х1усен Казиев

17. Рокъобе х1алт1и кьей.