ЖББО № 3 орта мектебіні? ?аза? тілі мен ?дебиет м??алімі
?ара?анды облысы ?ар?аралы ауданы Ынталы ауылы
?азіргі кезе?дегі білім беру ісіні? негізгі нысаны- жас ?рпа?ты? біліктілігін ?алыптастырып ?ана ?оймай, оларды? бойында а?паратты ?здері іздеп табатын ж?не талдай алатын, сондай-а? ?тымды пайдалана білетін, жылдам ?згеріп жат?ан б?гінгі д?ниеге лайы?ты ?мір с?ріп, ?ызымет жасау?а ?абілетті т?л?алы ?асиеттерді ?алыптастыру болып отыр.
Жалпы ?лтты? де?гейдегі 12 жылды? жалы орта білім беруді? басты ма?саты- елімізді? ?леуметтік, экономикалы? ж?не саяси ?міріне белсенді ?атысу?а дайын, б?секеге ?абілетті жеке т?л?аны дайындау. Б?секеге ?абілетті жеке т?л?а деп ?мірді? сай саласында болмасын еркін де на?ты, жауапкершілікпен ойлайтын, ?р т?рлі жа?дайлар?а бейімделе білетін, бойында шы?армашылы? ?асиеттері ?алыптас?ан т?л?аны айтамыз. ?ылымны? жедел т?рде дамуы техникалы? прогрес ?азіргі заман талабы бастауыш сынып о?ушыларыны? жан-жа?ты тере? ойлау ?абілеттерін арыттырып отыр. Сонды?тан б?секеге ?абілетті шы?армашыл т?л?аны ?алыптастыру ?шін зерттеу-ізденушілік ж?мыстарды бастауыш сыныптан бастауы ?ажет. 12 жылды? білім беруді? басты ма?сатыны? бірі- ??зыретті т?л?аны дамыту болса, к?тілетін н?тежені? бірі м?дениет танымды? ??зырет. Ол дегеніміз- жалпы азаматты? м?дениет жетістіктері негізіндегі іс-?рект т?жірибесін ж?не ?о?амда?ы д?ст?рлер мен жеке отбасылы? ж?не ?леуметтік ?мірді? м?дениет негіздерін этном?дениеттік ??былыстарды игеруге м?мкіндік беретін ?лтты? ерекшеліктерін тани білу. Баланы? білуге ??штарлы?ын ?олдау ж?не дамыту білім берудегі ма?ызды м?селелерді? бірі ал оны? шешу жолдары- о?ушыларды? зерттеу ж?мыстарын ?йымдастыру. ?з ж?мысын ?ор?ау- ?азіргі ?мірде ма?ызды да?дыларды игеруге м?мкіндік ту?ызады. ?ор?ау барысында о?ушы табыл?ан а?параттарды баяндау?а, проблема?а бас?аша ?арау?а, ?зіні? к?з ?арасын д?лелдеуге, бас?аны сендіруге жатты?ады.
?ор?ауды жоспарлау на?ты мерзімді ?ажет етпейді. Зерттеулік ізденіспен айналысатын балалар да оларды? ша?армашылы?тары да ?р т?рлі бол?анды?ын ескеру керек. Ж?мысты даярлау мерзімі баланы? мінез-??лы? ерекшелігіне дайынды? де?гейіне ж?не зерттелетін п?ніне байланысты болады. Сонды?тан мерзімді баланы? ж?мысты ая?тау м?мкіндігіне байланысты, жуы?тап белгілеген ж?н. Біра? дарындылы? пен шы?армашылы?ты дамытуды? т?рлі жолдарыны? ішінде баланы? ?зіндік зерттеу т?жірибесі ?лде ?айда тиімді болып табылады.
Балаларды? дарындылы?ын дамытуда?ы б?л ??ралды? м?ні, е? алдымен, зерттеушілік ізденісті? жаратылыстан б?лінбейтін ??былыс екендігімен т?сіндіріледі. Білуге деген ??штарлы?, ба?ылау?а тырысушылы?, т?жірибеден ?ткізуге дайын т?ру, ?лем туралы жа?а м?лімет жинау?а талпыныушылы? ?асиеттер бала?а т?н д?ст?рлі мінез болып саналады. Ендеше, зерттеушілік, іденушілік- бала таби?атына т?н ??былыс. Б?л белсенділік оны? жеке дамуына, ?зіндік к?з ?арасыны? ?алыптасуына игі ы?пал етеді.
Педагогикалы? процесте балаларды? дарынын ашуда о?ушы мен м??алімні? ынтыма?тасты?ы шешуші р?л ат?арады.
Жеке т?л?аны дамытып ?атыптастыру ?шін оларды? ?згермелі ?ректтерін айналада?ы на?ты ??былыстармен таныс обьектілерді зерттеу мен байланыстырудын ма?ызы зор.
Зерттеу да?дысы мен ?ылымен ?ана айналысатын адамдар?а ?ана емес, сондай-а? ?р адамны? т?рлі салада?ы ?ызметіне ?ажет. Шы?армашылы? ізденушілік кез келген к?сіппен тікелей байланысты. Зерттеу ісі ?азіргі кезде аясы тар мамандандырыл?ан ?ызмет емес, ?ылыми ?ызметкерлерді? белгілі топтарына ?ана т?н емес, сондай-а? б?гінгі заман адамны? ?мір с?ру т?сіліне енген к?сіби шеберлігін танытуда ?зіндік к?з?арасында с?йкес ?ызмет болып табылады.
Б?л ойымызды Абайды? жетінші ?ара с?зіндегі "Жас бала анадан ту?анда екі т?рлі мінезбен туады. Біріншісі-"ішсем, жесем, ?йы?тасам"-деп т?рады, екіншісі-"к?рсем,білсем,"-деп ержеткендіктеріне т?жырым жасайды.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«О?ушыларды ?ылыми - зерттеу ж?мысына бейімдеу»
Оқушыларды ғылыми - зерттеу жұмысына бейімдеу
Акимбекова Насипкуль Сериковна
ЖББО № 3 орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиет мұғалімі
Қарағанды облысы Қарқаралы ауданы Ынталы ауылы
Қазіргі кезеңдегі білім беру ісінің негізгі нысаны- жас ұрпақтың біліктілігін қалыптастырып қана қоймай, олардың бойында ақпаратты өздері іздеп табатын және талдай алатын, сондай-ақ ұтымды пайдалана білетін, жылдам өзгеріп жатқан бүгінгі дүниеге лайықты өмір сүріп, қызымет жасауға қабілетті түлғалы қасиеттерді қалыптастыру болып отыр.
Жалпы ұлттық деңгейдегі 12 жылдық жалы орта білім берудің басты мақсаты- еліміздің әлеуметтік, экономикалық және саяси өміріне белсенді қатысуға дайын, бәсекеге қабілетті жеке тұлғаны дайындау. Бәсекеге қабілетті жеке тұлға деп өмірдің сай саласында болмасын еркін де нақты, жауапкершілікпен ойлайтын, әр түрлі жағдайларға бейімделе білетін, бойында шығармашылық қасиеттері қалыптасқан тұлғаны айтамыз. Ғылымның жедел түрде дамуы техникалық прогрес қазіргі заман талабы бастауыш сынып оқушыларының жан-жақты терең ойлау қабілеттерін арыттырып отыр. Сондықтан бәсекеге қабілетті шығармашыл тұлғаны қалыптастыру үшін зерттеу-ізденушілік жұмыстарды бастауыш сыныптан бастауы қажет. 12 жылдық білім берудің басты мақсатының бірі- құзыретті тұлғаны дамыту болса, күтілетін нәтеженің бірі мәдениет танымдық құзырет. Ол дегеніміз- жалпы азаматтық мәдениет жетістіктері негізіндегі іс-әрект тәжірибесін және қоғамдағы дәстүрлер мен жеке отбасылық және әлеуметтік өмірдің мәдениет негіздерін этномәдениеттік құбылыстарды игеруге мүмкіндік беретін ұлттық ерекшеліктерін тани білу. Баланың білуге құштарлығын қолдау және дамыту білім берудегі маңызды мәселелердің бірі ал оның шешу жолдары- оқушылардың зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру. Өз жұмысын қорғау- қазіргі өмірде маңызды дағдыларды игеруге мүмкіндік туғызады. Қорғау барысында оқушы табылған ақпараттарды баяндауға, проблемаға басқаша қарауға, өзінің көз қарасын дәлелдеуге, басқаны сендіруге жаттығады.
Қорғауды жоспарлау нақты мерзімді қажет етпейді. Зерттеулік ізденіспен айналысатын балалар да олардың шағармашылықтары да әр түрлі болғандығын ескеру керек. Жұмысты даярлау мерзімі баланың мінез-құлық ерекшелігіне дайындық деңгейіне және зерттелетін пәніне байланысты болады. Сондықтан мерзімді баланың жұмысты аяқтау мүмкіндігіне байланысты, жуықтап белгілеген жөн. Бірақ дарындылық пен шығармашылықты дамытудың түрлі жолдарының ішінде баланың өзіндік зерттеу тәжірибесі әлде қайда тиімді болып табылады.
Балалардың дарындылығын дамытудағы бұл құралдың мәні, ең алдымен, зерттеушілік ізденістің жаратылыстан бөлінбейтін құбылыс екендігімен түсіндіріледі. Білуге деген құштарлық, бақылауға тырысушылық, тәжірибеден өткізуге дайын тұру, әлем туралы жаңа мәлімет жинауға талпыныушылық қасиеттер балаға тән дәстүрлі мінез болып саналады. Ендеше, зерттеушілік, іденушілік- бала табиғатына тән құбылыс. Бұл белсенділік оның жеке дамуына, өзіндік көз қарасының қалыптасуына игі ықпал етеді.
Педагогикалық процесте балалардың дарынын ашуда оқушы мен мұғалімнің ынтымақтастығы шешуші рөл атқарады.
Жеке тұлғаны дамытып қатыптастыру үшін олардың өзгермелі әректтерін айналадағы нақты құбылыстармен таныс обьектілерді зерттеу мен байланыстырудын маңызы зор.
Зерттеу дағдысы мен ғылымен ғана айналысатын адамдарға ғана емес, сондай-ақ әр адамның түрлі саладағы қызметіне қажет. Шығармашылық ізденушілік кез келген кәсіппен тікелей байланысты. Зерттеу ісі қазіргі кезде аясы тар мамандандырылған қызмет емес, ғылыми қызметкерлердің белгілі топтарына ғана тән емес, сондай-ақ бүгінгі заман адамның өмір сүру тәсіліне енген кәсіби шеберлігін танытуда өзіндік көзқарасында сәйкес қызмет болып табылады.
Бұл ойымызды Абайдың жетінші қара сөзіндегі "Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады. Біріншісі-"ішсем, жесем, ұйықтасам"-деп тұрады, екіншісі-"көрсем,білсем,"-деп ержеткендіктеріне тұжырым жасайды.
