Научная статья: РОЛЬ СОВРЕМЕННЫХ ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В МЕДИЦИНСКОЙ ДИАГНОСТИКЕ И ЛЕЧЕНИИ

РОЛЬ СОВРЕМЕННЫХ ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В МЕДИЦИНСКОЙ ДИАГНОСТИКЕ И ЛЕЧЕНИИ

Хамидова Дилфуза Илхомовна

БУХАРСКИЙ ТЕХНИКУМ ОБЩЕСТВЕННОГО ЗДОРОВЬЯ ИМЕНИ АБУ АЛИ ИБН СИНО, УЗБЕКИСТАН

Tibbiy diagnostika va davolashda zamonaviy axborot texnologiyalarni

tutgan o‘rni

Axborot jarayonlari tibbiyot va sog‘liqni saqlashning barcha sohalarida mavjud. Umuman olganda sohaning ravshanligi va uni boshqarish samaradorligi ularning tartibliligiga bog‘liq. Ushbu holatda tibbiyotda axborot texnologiyalarini qo‘llash, tibbiy axborot va aynan zamonaviy texnologiyalar orqali inson organlarining qanchalik sog‘lom yoki nosog‘lomligini aniqlash, kasallikni aynan qayerda bo‘layotganini aniqlash, ularga qarshi chora tadbirlarni ko‘rib chiqish imkoniyatini beradi desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Tibbiyotda axborat texnologiyalarining yutuqlari. So‘nggi o‘n yilliklardagi tibbiyot yutuqlari axborot texnologiyalari yutuqlari bilan sezilarli darajada bog‘liqdir. Zamonaviy axborot texnologiyalari (IT) ma’lumotlarni tezroq, ishonchli va keng qamrovli yig‘ish imkonini berdi. Ushbu texnologiyalar bir tomondan tibbiy bilimlar va boshqa tomondan shifokorlarning o‘sishini kuzatish qobiliyati o‘rtasida cheklovchi omil va haqiqiy o‘sib borayotgan bo‘shliqni ifodalovchi ko‘plab ahamiyatsiz ma’lumotlarni yaratishga kirishdi. Bundan tashqari, bizning muhitimizda texnologiya atamasi odatda uning texnik tarkibiy qismi uchun saqlanadi. Ta’lim deganda turli mashqlar yordamida o‘rganish, o‘qitish yoki ko‘nikmalarga ega bo‘lish yoki xatti-harakatlarni o‘zgartirish jarayoni tushuniladi. An’anaga ko‘ra, tibbiy ta’lim bilim va ko‘nikmalarni o‘qituvchilardan talabalar va sog‘liqni saqlash xodimlariga og‘zaki, amaliy tarzda o‘tkazishni anglatadi. Klinik fanlar uchun tibbiy adabiyotlar yordamida "to‘shakda o‘rganish" kabi tamoyillar alohida ahamiyatga ega. Tibbiyotda axborot texnologiyalarni qo‘llshda asosan klinik yordam ko‘rsatish uchun tibbiyot xodimlari tomonidan axborot texnologiyalarni qo‘llay bilishi zarur va xar bir ko‘rikdan o‘tiladigan organlarini birin ketin tekshirilib axborot texnologiyalarni qo‘llay bilishi orqali amalga oshiriladi. Xozirgi kunda axborot texnologiyalarni inson organizmida kechayotgan kasallikni aniqlashni samarali usullaridan biri hisoblanadi. Bunda bu metodlar orqali amalga oshiriladigan bir qancha muhim dasturlar mavjud. Ushbu maqolada mualliflar zamonaviy IT-ning tibbiy ta’limda qo‘llanilishi - ularning an’anaviy ta’lim usullari bilan solishtirganda afzalliklari va kamchiliklarini tavsiflaydi.

Sog‘liqni saqlashda tibbiy texnologiyalarning afzalliklari:

1. Kasalxonalardagi bemorlarning elektron salomatlik yozuvlari:

2. Sog‘liqni saqlash shifoxonalaridagi aloqa tizimlari:

3. Kasalxonalarda sog‘liqni saqlashni takomillashtirish texnologiyasi:

4. Tibbiy xatolarni kamaytirish:

5. Kiyiladigan texnologiya:

Sog‘liqni saqlashda tibbiy texnologiyalarning kamchiliklari:

1. Avtomatik mashina bilan ishlov berish:

2. Bemorlar holatining noto‘g‘ri natijasini ko‘rsatish:

3. Bemorlar uchun davolanish narxining oshishi:

4. Bemorlar haqida ma’lumot yo‘qligi:

5. Texnologiya orqali bemorlarni onlayn davolash:

6. Bemorlar tanasining hujayralari va a’zolarini shikastlash:

Diаgnostik asboblar:

Ultratovush tekshiruvi bemorning ichki a'zolarining jonli tasvirlarini klinisyenlarga taqdim etuvchi, tananing ishiga xavfsiz va invaziv bo‘lmagan oynadir. Ushbu tasvirlarni olish uchun o‘qitilgan texniklar ultratovush tayoqchalari va problarni ovoz to‘lqinlarini tanaga yo‘naltirish uchun manipulyatsiya qiladilar. Ushbu to‘lqinlar bemorning yuragi, o‘pkasi va boshqa chuqur organlarining yuqori aniqlikdagi tasvirlarini yaratish uchun orqaga qaytariladi.‌‌

Xulosa qilib aytganda, raqamli jamiyatga o’tishda inson omilining o’rni beqiyosdir. Turli tomonlardan keladigan tahdidlarning oldini olish, shaxs va jamiyat tinchligini ta’minlash, axborot texnologiyalarining jamiyatga ta’sirini boshqarish muhim hisoblanadi.

Shu jumladan, sog’liqni saqlash tizimida ham axborot texnologiyalarining hissasi katta bo’lib, bunda tibbiyot sohasi talabalari bemor ma’lumotlarini himoya qilish, qoidalarga rioya qilish, buzilishlarning oldini olish, ishonchni saqlash, parvarishning uzluksizligini ta’minlash, IT guruhlari bilan hamkorlik qilish va texnologik yutuqlarga moslashish uchun uning ahamiyatini tushunishlari kerak.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1.Ismatullayevich N. N., Ilxomovna M. Z. Automation of Sanatorium Work: Reservation Service and its Structure //Miasto Przyszłości. – 2022. – Т. 29. – С. 65-67.

2.Abdullayeva S., Maxmudova Z., Xujakulov S. TIBBIY TA’LIMDA TEXNOLOGIYA //Eurasian Journal of Academic Research. – 2022. – Т. 2.