Мут1алиб Митаров «Чагуралъул къиса»

МБОУ «Лологонитлинская средняя общеобразовательная школа»

Открытый

урок

тема:

11 класс

Подготовила учительница

родного языка и литературы

Пахрудинова Айшат Назирбеговна

Лологонитль 2018г.

Дарсил тема: Мут1алиб Митаров «Чагуралъул къиса»

Дарсил мурадал:

1. Лъай кьеялъул:

- Хъвадарухъанасул х1аракатчилъи ва г1умру бихьизаби

2. Лъай цебет1еялъул:

- Жиндирго гьунаралдаса цебе унго-унгояв устарасул рит1ухълъи бихьизаби.

-Ц1алул бажари цебет1ей.

3. Тарбия кьеялъул:

- Ват1аналъе ва халкъалъе рит1ухъав вук1ине ккей бич1ч1изаби.

-Ват1аналде рокьи бижизаби.

-Ват1аналъе г1оло рух1 кьурал бах1арзал к1очон тезе бегьунгут1и бич1ч1изаби.

- Кицабаздалъун малъа-хъвай гьаби.

Дарсил алатал: т1ахьал, компьютер, суратал.

Дарсил план.

1. Класс дарсиде х1адури

1. Араб материал такрар гьаби

1.Тестал

2.Лингвистикияб анализ гьаби

3. Ц1ияб тема

1. Мут1алиб Митаровасул творчество

2. «Чагуралъул къиса» асар ц1али

3. Словарияб х1алт1и.

4. Дарс щула гьаби

1. «Чагуралъул къиса» асаралъул анализ гьаби

2. Суратаздаса гара-ч1вари.(Рагъул суратал)

3. Ц1алдохъабаз иргадал поэма ц1али.

4. Суалал.

3. Дарсил х1асил гьаби(Рефлексия)

4. Рокъобе х1алт1и кьей

Дарсил ин.

1. Класс дарсиде х1адури

1. Араб материал такрар гьаби

1.Тестал

1.Гьал раг1аби щиб асаралдаса кколел?

«Гьебмехалъ бах1арас х1укму къот1ана:

-Рустам ч1аго ватун, ч1ух1ун вуго дун;

Вац вуго дие гьев гьанжеялдаса,

Гьесул Гюллер дица рик1к1уна яцлъун.»

• А) «Лъукъараб кеч1»

• Б) «Рит1уч1ил лълъурдул»

• В) «Ч1агоял рукъуларо»

2. Г1ададайищха Х1асанилас бат1ияб росулъа васасе яс абизе рач1арал г1адамазда:

«К1иго хулжиниб бикьун балеб г1ат1 г1адаб жо буго бат1ияб росулъе гьабураб ригьин.

Цоялъуб ц1ик1к1ун ккола, цоялъуб дагьлъула»,-ян абураб

• А) «Буран»

• Б) «Бакъдасел»

• В) «Дун ч1ух1ула»

3. Борхатаб маг1арде ах1долел х1анч1и,
Дунги нужер гьалмагъ гьанжеялдаса.
Гъваридаб к1к1алахъе гъул-гъулел маккал,
Гьудуллъун теларищ талих1 къарав дун.

• А) «Кьолбол мугьру»

• Б) «Огниялда»

• В) «Рит1уч1ил лълъурдул»

4.Лъебералда щуго сон Бергьенлъиялъ т1убараб
Байрамалде уней дир рак1 буго пикрабаз ц1ун,
Ц1идасан ц1ияб рагъул кьвагьи бахъинин х1инкъун,
Х1енх1алги перхезарун,рух1 буго х1алагъунеб!

• А) «Лъукъараб кеч1»

• Б) «Рак1алъ ц1аг1улеб буго»

• В) «Бикъараб хвел»

5.Дунялалъул канлъи гьесие ч1ег1ерлъулеб бук1ана.

Щибаб галул манзилалда т1атунеб бук1ана Равх1анидехун бугеб рокьукълъи.

Ахир-къадги гьес, ханжу балеб сундук1ги рахан, к1улал жиндирго кисинир лъуна.

• А) «Хъизаналъул иш»

• Б) «Огниялда»

• В) «Маг1арухъ тараб рак1»

2.Лингвистикияб анализ гьаби

2. Лингвистикияб анализ гьаби

1. Коч1ол роцен бихьизабе.

Рек1ел гьудул дуца маг1арул пандур

Маг1арул мац1алда гаргазе т1аме. (11 гьижа)

2. Рифма бихьизабе:

Гьеч1о бигьаяб нух нилъеца тезе,

Таризе, лъалхъизе нилъей рес гьеч1о.

Бук1инебин цо къо дур г1ет1 буч1араб,

Кьолол къвалал чучун, чангит биччараб.

3. Аллитерация бихьизабе:

Рек1ел гьудул, дуца маг1арул пандур

Маг1арул мац1алда гаргазе т1аме.

Рокьуца вух1улев гъарим къаралас,

Къали меседги кьун, босун бугин гьеб.

4. Анафора бихьизабе:

К1иябго бадиса канлъи т1аг1арал,

К1иябго квердаса килщал лъуг1арал;

Лъураб ругъуналда рукъабиги ран,

Рагъул авлахъ тезе инкар гьабурал…

5.Эпифора бихьизабе:

Г1абдулмажидовал рук1ана нижгун,

Г1абдулманаповал рук1ана нижгун;

Мух1амад Х1ажиев, Саг1ду Мусаев…

Маг1арул бах1арзал къанщана гьанир.

1. Ц1ияб тема

К1удияб Ват1анияб рагъда ч1варал хъвадарухъабазул ц1арал щвезарила рак1алде.

1.Мут1алиб Митаровасул творчество

Багьавудин Митаровасул гьит1инав вац Мут1алибги ккола Ват1анияб рагъул (1941-1945с.)г1ахьалчи.

Хъвадаризе гьесги байбихьана рагъда цересел соназ.

«Талих1» абураб т1оцебесеб куч1дузул т1ехь басмаялда бахъана 1954 соналъ. Гьелдаса хадуб Мут1алибил куч1дузул, харбазул, пьесабазул анц1гоялдаса ц1ик1к1ун т1ехь къват1ибе биччана.

Таржумачи х1исабалдаги г1емераб х1алт1и гьабуна Митаровас.

Микьго т1ехьалде данде гьарун, басмаялде рахъана табасаран мац1алде гьел руссинарурал бат1и-бат1иял миллатазул раг1ул устарзабазул асарал. Мут1алиб Митаров ккола Дагъистаналъул халкъияв поэт.

2.«Чагуралъул къиса» асар ц1али.

3.Словарияб х1алт1и.

1. Дарс щула гьаби

1. «Чагуралъул къиса» асаралъул анализ гьаби

-Асаралъул жанр (къокъ гьабураб поэма)

-Тема (рагъул)

-Идея (Ват1аналъе г1оло рух1 кьурал рагъухъаби к1очене бегьуларо.)

- Аслиял героял (Авторги гьесул рагъда ч1варав гьудулги)

-Аллитерация, рифма, анафора, эпифора, метафора, эпитетал, риторикиял суалал рати.

2.Суратаздаса гара-ч1вари.(Рагъул суратал)

3.Ц1алдохъабаз иргадал поэма ц1али.

4.Суалал.

-Сундеха ц1алел ругел нилъ асаралъ? (Рагъда, Ват1ан ц1унулаго, хварал бах1арзазул ц1арал киданиги к1очене бегьуларо)

-Нилъер росулъа г1ахьаллъанищ гьеб рагъда г1адамал?

-Чан чи арав рагъде ва чан т1адвуссарав?

-Гьезда гьоркьор нужер г1агарал рук1анищ? Ц1арал лъалищ?

1. Дарсил х1асил гьаби (Рефлексия)

2. Рокъобе х1алт1и кьей