Саба? № 21
Мектеп № 50
Мерзiмі 24.11.2014
Та?ырып М?лдір б?ла? – жасыл ??ра?
??ндылы? ?иянат жасамау
?асиеттер: мейірімділік, жанашырлы?, адалды?
М??алiм Т?ре??лова Н?райым Ба?дат?ызы
Сынып 6"?" О?ушылар саны 21
Саба? ма?саты о?ушыларды? адам ж?не таби?ат арасында?ы ?йлесімділік туралы т?сініктерін дамыту.
Міндеті
- о?ушыларды? таби?атты? т?тасты?ы туралы ??ымдарын ке?ейту;
- о?ушыларды? таби?атты са?тау, аялау сезімдерін дамыту?а ы?пал ету;
- таби?ат?а с?йіспеншілікке, мейірімділікке, ?ам?орлы??а т?рбиелеу;
Ресурстар:?нтаспа,
суреттер,на?ыл с?здер, бейнеролик, алма а?ашы; плакат, т?рлі-т?сті ?алам, ?аза?станны? физикалы?-географиялы? картасы, интерактивті та?та
Саба? барысы
1.?йымдастыру кезе?i. 2 мин.
С?лемдесу, о?ушыларды? к??іл-к?йін с?рау, саба??а ?атысуын тексеру.
О?ушыларды топ?а б?лу.
I топ – «Жер»
II топ – «Су»
III топ – «Ауа»
О?ушылар кезек-кезек «жер», «су», «ауа» деп айтып шы?ып, ?р?айсысы ?здері та?да?ан топтарына барып отырады.
5 Т ережесін еске салу.
1.Т?ртіп
2.Талап
3.Тынышты?
4.Тазалы?
5.Татулы?
2.Тынышты? с?тi. 3 мин.
«Орман?а ойша серуен» жатты?уын баяу ?уен ты?дай отырып жасау.
Ар?а?ызды тік ?стап отыры?ыз. К?зі?ізді ж?мып, тере? тыныс алы?ыз. ?рбір тыныс ал?ан сайын не??рлым к?бірек боса?сып, сабырлы болу?а тырысы?ыз. ?азір біз орман?а серуенге шы?амыз. ?зі?ізді? сынып есігіне ?арай беттеп, есікті аш?аны?ызды, д?лізбен ?тіп, дала?а шы??аны?ызды елестеті?із. Таза ауаны ж?тып, шашы?ызды желбіреткен желді? лебін ж?не беті?ізді с?л-п?л ?ыздыр?ан к?н с?улесін сезіні?із. Орман?а ?арай ж?ре баста?ыз. Келе жат?анда абай болы?ыз, ж?ндіктерді басып кетпе?із. Бір минут то?тап айнала?а к?з салы?ыз. Таби?атты? ?семдігі мен бал?ынды?ын сезіні?із. Г?лдерді? біріне жа?ындап, е?кейіп, оны? н?зіктігі мен ж??алы?ына зейін салы?ыз. Оны иіске?із ж?не хош иісін ж?ты?ыз. Айналада?ы бар н?рсені ба?ылап, ары ?арай ж?ре бері?із. Г?лдер, г?лдер мен а?аштарды? иісі, ??старды? дауысы ж?не ж?ндіктерді? ызы?ы. Орман?а ендей т?сі?із, ?ара?ызшы, а?аштар биіктей ?рі ?алы?дай т?сті. Жары? пен к?ле?кені? ойынын ?ызы?та?ыз, жапыра?тарды? сыбдырын ты?да?ыз. Біз ?зімізді орманда ба?ытты ?рі ?ауіпсіз сезінеміз. Ала??ай?а шы?ып, осында бірнеше минут демалы?ыз. Т?біне барып отыр?ы?ыз келетін а?ашты та?да?ыз. А?аш?а жа?ында?ыз да оны ді?інен ??ша?та?ыз. Оны? ?уаттылы?ын сезіні?із, онда?ы ?мір ?уатын сезінуге ж?не ??ыну?а тырысы?ыз. Енді оны? ді?іне ар?а?ызды с?йеп отыры?ыз. К?зі?ізді ж?мы?ыз, тере? тыныс алы?ыз ж?не ?орша?ан айналаны? жым-жырт тынышты?ына к??іл б?лі?із. (Осы жерде м??алім 1-2 минут ?зіліс жасауына болады).
Бізге ?алайша же?іл ?рі тыныш ж?не ба?ытты сезіну ?андай. Таби?ат неткен ?ажап, оны ?алайша с?йетінімізді бен ?адірлейтінімізді, бірде бір тірі ж?ндікке зиян тигізбес ?шін ?ам?орлы? жасауды т?сінеміз. Сізді? ?з а?ашы?ыз бар екенін ж?не кез келген уа?ытта о?ан келе алатыны?ызды есте ?ста?ыз. Ал ?азір мектепке ?айту?а дайындалы?ыз. Орны?ыздан т?рып, айнала?а та?ы бір к?з ?ырын салы?ыз. Келген жолы?ызбен кері ?айты?ыз, жолы?ызда?ы ж?ндіктерді басып кетпе?із. Міне, мектепті? алдына да келдік. Айнала?ыз?а та?ы бір ?ара?ыз, таза ауаны тере? ж?ты?ыз, есікті ашып, ?з орны?ыз?а ?айтып келі?із. Осы жым-жыртты?, тынышты?, ?ана?ат сезімін ?зі?ізде са?та?ыз. К?зі?ізді ашып, к?лімсіре?із!
Сіздерге тынышты? с?ті ?нады ма?
?андай сезімде болды?дар?
3.?й тапсырмасын тексеру. 5 мин.
?йге берілген А. Сейдімбекті? «Бетпа?дала» ??гімесі бойынша с?ра? ?ою ар?ылы ертегіні? мазм?нын айту.
С?ра?тар:
- Хан неліктен «Жер бетінде бір т?п жусан ?алмасын!» - деп жарлы? береді?
- Хан жарлы?ы мен ел-ж?ртты? ?рекеті таби?атты ?андай жа?дай?а душар етті?
- ??нарлы жерді? бетпа? дала?а айналуыны? себебі неде?
- Бетпа?даланы ?аза?станны? физикалы?-географиялы? картасынан к?рсет?
- Бетпа?даланы? географиялы? орнына сипаттама бер?
Саба? барысын тал?ылау:
4. Д?йекс?з 2 мин.
«Таза болса, таби?ат
Аман болар адамзат!»
Фариза О??арсынова
Д?йекс?здегі «тазалы?» пен «аманды?» деген ??ымдарды? ма?ынасы ?лде?айда тере?де жат?анды?ына о?ушыларды? назарын аудару. Д?йекс?зді талдау ?шін мынадай с?ра?тар беріледі:
- Д?йекс?зді? ма?ынасын ?алай т?сінесі?дер?
- Таби?атты? ?андай м?селелері ?азіргі кезде барша адамзатты тол?андырып отыр?
Д?йекс?зді д?птерге жазып аламыз.
5.??гiмелеу (с?хбат). 3мин.
Таби?ат – адам баласыны? ??тты ?онысы, жайлы мекені, ырыс-д?улеті, денсаулы?ыны? сенімді са?шысы. Сонды?тан халы? оны аялайды, ?адір т?тады, к?тіп-баптайды.
Адамны? екі анасы бар: бірі – ту?ан анасы, екіншісі–таби?ат.
Таби?атта?ы за?дылы?тар мен ??былыстар ?йлесімді келеді.
Ол ?здігінен ?рескел б?зылмайды, ?згеріске ?шырамайды. «Таби?ат ?зілді с?ймейді, ол ?ділеттілікті ?остайды». Орманы азайтыл?ан жерлерде ?сімдіктер шы?пай ?алады. Сулы, нулы жерлерді ??лазы?ан а?ызды?тар алмастырады.
Таби?ат–?стаз, т?жірибелі т?рбиеші. Адам мейірімділікті, с?йіспеншілікті, ?айырымдылы?ты, ?демілікті таби?аттан ?йренеді.
«Таза болса, таби?ат
Аман болар адамзат!» та?ырыбында видеоролик к?рсету. 5 мин
С?ра? - жауап: 5 мин
1. Видеороликтен ?андай ?сер алды?дар?
2. Таби?атты? адам ?міріндегі ма?ызы ?андай?
3. Таби?ат?а ?з ?арым-?атынастары?ды ?алай білдіресі?дер?
4. Таби?ат тазалы?ын са?тауда адамны? р?лі ?андай?
5. Таби?атта жылай ма?
6.Шы?армашылы? ж?мыс, топты? ж?мыс. 10 мин.
I топ – «Жер» «Таби?атты аялайы?!» та?ырыбына сурет салу.
II топ – «Су» Таби?ат аясында ?зі?ді-?зі? ?стай білу ережесіні? жобасын тізі?дер?
III топ – «Ауа» «С?йікті ?алам ластануда!» та?ырыбы бойынша ?аланы? ластан?ан жерлерінен суреттер беріледі ж?не слайдтан к?рсетіледі. Осы суреттер ар?ылы ?аламызды? ластануына жол бермеу жобасын жасап, жария еті?дер?
7. Топпен ?н айту. 3 мин.
«Жас д?уірді? т?легіміз»
С?зі Е. ?тетілеуовтікі
?ні И. Н?сіпбаевтікі
8. ?й тапсырмасы. 2 мин.
1. Таби?атта?ы «Жасыл достар?а» арнап досты? тілек жазы?дар?
2. Таби?ат?а байланысты айтыл?ан тыйым с?здерді, ма?ал-м?телдерді жазы?дар. Ма?ынасын ашып т?сіндірі?дер?
9. ?орытындылау. 2 мин.
- Таби?атты аялау ?рбір адамны? абыройды да азаматты? парызы. Таби?атты с?йе білген адамны? ары да, жаны да таза болады.
Бір-бірімізді? ?олдарымыздан ?стап, к??ілді к?йде, таби?ат?а байланысты с?здерді, с?йлемдерді пайдалана отырып тілек айтайы?.
1)Б?ла?тай м?лдір таза бол!
2)Ж?лдызы? жары? болсын!
3)Айы? о?ы?нан тусын!
4)К??ілі? к?лдей шал?ысын!
5)Г?лдей жайнай бер!
6)Таудай талап бер!
7)?ыз?алда?тай ??лпыра бер!
- Міне, ?андай жа?сы тілектер айтылды. Орындалуына тілектеспін. ?мірлері? ?за?, талаптары? о? болсын!
10. Кері байланыс 2 мин.
Со??ы тынышты? с?тi. 1 мин.
- Балалар, енді бір с?т тынышталып, к?зімізді ж?майы?шы. (?уенмен) Б?гінгі саба?тан ал?ан ?серлері? мен жа?сы ойлары?ды естері?е т?сіріп к?рі?дерші…. (с?л кідіріс жасаймын) оны ?здері?мен бірге ?алу ?шін ж?ректері?е салып, са?тап ?ой?андары?ды елестетіп к?рі?дерші. (с?л кідіріс жасаймын). Елестетіп болса?дар жайлап к?здері?ді ашы?дар. Б?гін сендер ?те к?п жа?сы істер жасады?дар, саба?ты жа?сы о?ыды?дар, жа?сы ойлар айтты?дар сол ?шін сендерге рахмет айтамын!