Мақал-мәтелдер — халық даналығының айнасы

Пәні :

Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

Мақал-мәтелдер — халық даналығының айнасы

Жалпы мақсаттар:

• Мақал – мәтелдер туралы түсінік беру, мағыналарын ашу ұғындыру. Оқушылардың мақал туралы алған білімдерін пысықтау және тереңдету жасалу жолдарын түсіндіру;

• оқушылардың ойлау қабілетін, сабаққа деген қызығушылығын арттыру, негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету;

• қазақ тілін ардақтап бағалай білуге, сөз қадірін терең ұғуға,   сауатты, көркем жазуға,тез ойлауға, жүйелі сөйлеуге дамыту;

• достық, түсіністік сезімдерін тереңдету.

Негізгі мақсаттар:

• Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету;

• Топтық жұмыс жүргізу;

• Бағалауды үйрену.

Оқыту нәтижелері:

• Белсенділіктері, қызығушылықтары артады;

• Бір-бірімен пікір алмасады;

• Қорытынды шығарады.

Жаңа сабақ

Халық ауыз әдебиетінде мақалдың орны ерекше. Ол ұрпақтан ұрпаққа ауызша жеткен. Мақал-мәтелдерде халықтың сан алуан өмір құбыстары қамтылған. Олар ой дәлдігімен, ықшамдығымен ерекшеленеді.Мақал - мәтелдердің құрамындағы әр сөздің орны тұрақты болады. Ондағы сөздердің орнын ауыстыруға немесе бір сөзін басқа сөзбен алмастыруға келмейді Мақал - мәтелдер тұрақты тіркестер сияқты аз сөзбен көп мағына білдіреді.Мақал-тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні. Мысалы: Кең болсаң, кем болмайсың, Оқу – инемен құдық қазғандай. 

Сабақтың әдіс – тәсілі:

Талдау жүргізу, қарама - қарсы шабуыл, сыни тұрғыдан ойлау.

Сабақтың көрнекілігі:

Маркер, қағаздар, оқулық, слайд, АКТ.

Пәнаралық байланыс:

Қазақ әдебиеті, орыс тілі.

Кезең

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ұйымдастыру

Сабаққа ахуал жасау:

Оқушылармен амандасып, сыныпқа ынтымақтастық атмосферасын орнату.

Мақал – мәтел үйрену, қызықты ғой, балалар!

Мақал – мәтел көп білу, пайдалы ғой, балалар!

Көтеріңкі көңіл-күйде топтарға бөлінеді, топ басшысын сайлайды.

Басталуы

Үй тапсырмасы. Өткен тақырыптарды пысықтау «Қарама - қарсы шабуыл» әдісі бойынша ашық сұрақтар

Қызығушы-лықты ояту

І Білу

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбын мына суреттерді шешу арқылы анықтайтын боламыз.

Тақтада суреттер орналастырылады.

1. Өмір – үлкен ... (мектеп)

2. Мектеп - ..., білім - ....

3. ... – алтын қазына

5. Ұстаздан ... озар

6. .... – ғалым, тілсіз ....

ІІ Түсіну

«Даналық сөзден дән ізде»

Мақал-мәтелдердің екінші сыңарларын жасыратын ойын ойнату. Бірінші -жоғалтушылар, екінші -табушылар.

«Домино» әдісі

ІІІ Қолдану

«Сөз асылы - мақал»

«Күш білімде, білім кітапта» мақалы бойынша шағын мәтін дайындау.

сөйлем құрау (мұғалім берген жаңа сөздерді пайдаланады, 5 сынып 163-бет)

Сергіту сәті

«Қызыл өрік» әні

Оқушылар ән әуенімен билейді, сергиді

ІV Жинақтау

Дәптермен жұмыс

Мақал – мәтелді толықтыру, екі тілге аудару

1. Ақыл азбайды,
   Білім тозбайды.

2. Ана сүті бой өсіреді,

Ана тілі ой өсіреді

1. Тіл - қылыштан өткір

2. Көз - қорқақ

Қол - батыр

1. Білікті бірді жығар

Білімді мыңды жығар

1. Оқу — білім бұлағы,
   Білім — өмір шырағы.

2. Оқусыз білім жоқ,
   Білімсіз күнің жоқ.

3. Ойнада күл,
   Оқыда біл.

Фонетикалық талдау. Білім, өмір, кітап (тексеру)

V Бағалау

«Білімдіге дүние жарық, білімсіздің күні кәріп» Тақырыптық мақал-мәтелдерді ажырата білу.(Отан, білім, табиғат, адамгершілік)

Оқушылар топта пікірлерімен алмасады

Үйге тапсырма:

«Мен - әдепті баламын» эссе жазу

Кері байланыс

Оқушылар сабақта алған әсерлерін жазып, смайликке іледі.