«М.?уезов. Біржан сал Абай ауылында»

Көкалажар орта мектебі

Ашық сабақ

Тақырыбы: «М.Әуезов. Біржан сал Абай ауылында»

Өткізген: Кабдуллин Т.Е.

20.12.2014 жыл

Сабақтың тақырыбы: «М.Әуезов. Біржан сал Абай ауылында»

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға қазақтың салт-дәстүрін, қонақжайлық пен

қарапайымдылықты, адамгершілік пен сыйластықты,

адамгершілікті таныта білу;

Тәрбиелік: Көркем шығарманың мазмұнын меңгерту, шығарманы

оқып- үйретудің әдіс-тәсілдерін дұрыс қолданып, талдай

білуге баулу, оқушылардың білімдерін, көзқарастарын

дағдыландыра білуге үйрету;

Дамытушылық: Оқушыларды көркем әдеби сөйлеуге, көркем

әдебиетті оқуға деген қызығушылықтарын ояту, теориялық

білімдерін практикамен ұштастыру, шығармашылық

ізденістерге баулу.

Сабақтың түрі: қорытынды сабақ

Сабақтың типі: жарыс сабақ

Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, сыни тұрғысынан ойлау, сұрақ-жауап,

баяндау, түсіндіру, іздендіру, т.б

Пәнаралық байланыс: әдебиет, музыка, география, тарих

Көрнекілігі: Абай, Біржан, М.Әуезов портреттері, бейнеролик.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру.

• Оқушыларды түгендеу;

• Мұғалім оқушыларға 6 карточка таратып, оқушылар карточкаларды сәйкестендіріп, өздері үш топқа бөлінеді;

1. А.Құнанбаев - «Құлақтан кіріп, бойды алар, Жақсы ән мен тәтті күй...»

2. А.Байтұрсынов - «Тау айтты: Сен мақтанып келіп тұрсың, Мен тұрмын бұл ісіңе қайраң қалып...»

3. «Қобыланды батыр» жыры - «Атасы оның Тоқтарбай, Халықтан асқан болды бай...»

II. Үй тапсырмасын тексеру.

• Оқушыларға электронды оқулықтан М.Әуезов туралы бейнероликті көрсету;

• Оқушылар заңғар жазушысы М.Әуезовтың өмір жолы мен шығармашылығы туралы баяндайды (хронологиялық дәптері бойынша сөйлейді);

• Үш топ бір-біріне І аспект (мәтін бойынша) бойынша сұрақ қояды. Оқушылар «Карусель » стратегиясын пайдаланады.

III. Өткен сабақты қорытындылау.

Қазақ халқының ХХ ғасырдағы ұлы жазушысы, ғалым, қоғам қайраткері М.Әуезов. «Абай жолы» роман-эпопеясы – Абай жөніндегі роман – күллі дүние жүзіне көркем сөз құдіретімен, жазушы шеберлігімен қазақ елінің әдебиетін, мәдениетін, әдет-ғұрпын танытқан шығарма.

ІV. Жаңа сабақ.

Әдебиет теориясы

Композиция – шығарманың өн бойы: басталуы, байланысы, дамуы, шарықтау шегі және шешімі композицияны құрайды. Егер «Көксерек» әңгімесін талдайтын болсақ: Басталуы – атасының қасқыр күшіктерін табуы; Байланысы – бір күшігін үйге алуы; Дамуы - сол күшік тарландай бөрі болып өсуі; Шарықтау шегі – Көксерек иесі Құрмашқа шабуылы; Шешімі – Көксеректің өлім жазасы.

Композиция ішінде деталь секілді аңғартар жайлар да бар.

• «Миға шабуыл» стратегиясы.

Әр топ «Біржан сал Абай ауылында» әңгімесі бойынша композиция құрып, топ басшысы топ мүшелеріне түсіндіріп меңгертеді. Кейін топ басшысы (модератор) келесі топқа барып, топ мүшелеріне өз білімімен бөліседі.

• «М.Әуезов. Біржан сал Абай ауылында» әңгімесіне сюжеттік талдау жасау.

1. Оқиғаның басталуы – ауыл жастары, ойын – сауық;

2. Оқиғаның байланысы – Абай ауылына Арқаға аты шыққан, асыл сөз, әсем үнімен ұйытқан Біржан салдың келуі;

3. Оқиғаның дамуы – Біржанның ән айтуы;

4. Шарықтау шегі – жастардың әнге деген құлшынысы;

5. Шешімі – Біржанмен қоштасуы. 

• Сергіту сәті. «Болжам жасау» ойыны. Әр топқа кеспе карталарды таратып, сөздерді мағына жағынан байланыстырып сөйлем құрастыру керек.

АЛМА – қызыл, дәмді, төртбұрыш.

ШАШ – бояу, күтім, тауық.

ҚАЛАМ - жазу, сызу, балық.

V. Сабақты бекіту

• «Топтастыру» стратегиясы.

қонақжайлылық мейірімділік

Әңгімеден қандай тәрбие алдық?

татулық сыйластық

бауырмалдық өнерсүйгіштік

Оралбай Әмір

Біржанның ізбасарлары

Үмітей Керімбала

сөз

саз сурет

Өнер түрлері

күй

мүсін сәулет

би

• «Топтастыру» әдісі.

АБАЙ БІРЖАН

АҚЫН САЗГЕР

ДАНА ӘНШІ

ҰСТАЗ ӨНЕРПАЗ

АҒАРТУШЫ САЛ

ОЙШЫЛ АЙТЫСКЕР

АУДАРМАШЫ АҚЫН

VI. Сабақты қорытындылау.

• Өмірде кең бол,

Өнерде өр бол.

• Өнерде қызығу орынды, қызғану –күнә.

• Өнер бәйгесі үнемі тігулі

• Өнеге желісі үзілмесе, өнер өрісі де үзілмейді

Сұрақ: Елімізді дүние жүзіне танытқан қандай әнші, өнер адамдарын білесіңдер?

Әміре Қашаубаев, Бибігүл Төлегенова, Роза Бағланова, «Ұлытау» тобы,

М.Бисенгалиев, т.б./

- Ендеше, екі ұлы - Абай мен Біржан өнер құдіретін түсініп, бір-бірінің қадірін қалай арттырса, біз, кейінгі ұрпақ та өнерді сүйіп, қастерлей білуіміз керек!

Электронды оқулықтан «Өнерім –өмірім» тақырыбында бейнеролик көрсету.

Біржанның «Көкек» әнін Ақсамалдың орындауында тыңдау

VIІ. Үйге тапсырма.

«Өнерлі өрге жүзер» атты тақырыбында шағын шығарма жазыңыз

VIIІ. Бағалау.

Әр топтың көшбасшылары келесі топтың мүшелерін бағалайды:

Бағалау критерийлері:

• Топтық жұмыстарды орындауы;

• Сұрақтарға жауап беруі;

• Ауызекі сөйлесуі.

Сабақ аяқталды.

Сабаққа өзіндік талдау.

6 «а» сыныпта қазақ әдебиетінен ашық сабақ өткен болатын. Тақырыбы: «М.Әуезов. Біржан сал Абай ауылында». Сабақтың мақсаты: Оқушыларға қазақтың салт-дәстүрін, қонақжайлығын, сыйластық пен

адамгершілікті таныта білу және оқушылардың сөйлеу тілін дамыту, ойларын еркін жеткізуге дағдыландыру болып табылады.

Сыныпта 7 оқушы бар. Карточкаларды тарату арқылы оқушылар үш топқа бөлінді. «PISA» бағдарламасы бойынша оқушылар топта жұмыс істеп, 3 аспект бойынша сұрақ қойып, оған жауап беруді үйренді. «PISA» бағдарламасы – оқушылардың ойлау жүйесін дамытуға арналған бағдарламасы. Сондықтан оқушылардың ойлау қабілеттерін байқап, түрлі тапсырмалар мен ойын үлгісін көрсете білдім.

Сабақ өз мақсатына жетті деп ойлаймын. Оқушылар өз білімдерін көрсете білді. Ұлы ақын Абай мен Біржан салдың өнердегі үндестігін таныды деп есептеймін.