Та?ырыбы: Сын есім. Сын есімні? т?рлері. Туынды ж?не негізгі сын есімдер.
Ма?саты:
Білімділік: сын есім туралы т?сініктерін бекіту, ??рамына, т?л?асына ж?не ма?ынасына ?арай сын есімні? т?рлерін еске т?сіру берілген м?тіннен жа?а с?здермен, с?з тіркестерімен, ??ымдарымен танысып, олармен т?рлі тапсырмаларды жасау
Дамытушылы?: о?ушыларды? ?ткен т?жірибелерінде ?йренген икемділіктері мен да?дыларын ?олдана отырып, білімдері мен к?з?арастарын ке?ейту.
Т?рбиелік: «?аза?стан мемлекеті, оны? ??рылымы» атты м?тінді о?ып, п?нге с?йіспеншіліктерін тудыру, м?дениетке тарту.
Саба?ты? т?рі: білімдерді бекіту саба?ы
Саба?ты ?йымдастыру формасы: фронтальді
Саба?ты ж?ргізу ?діс-т?сілдері: с?ра?-жауап
Саба?ты? кезе?дері:
1. ?йымдастыру кезе?і
2. ?й ж?мысын ба?ылау кезе?і
3. Жа?а та?ырыпты ме?герту кезе?і
4. Жа?а та?ырыпты бекіту кезе?і
5. Рефлексия кезе?і
6. Ба?алау кезе?і
7. ?йге тапсырма беру кезе?і
Саба?ты? барысы:
1.?йымдастыру кезе?і
О?ушылармен амандасу ж?не оларды саба?ты? та?ырыбы мен ма?саттарымен таныстыру.
2.?й ж?мысын ба?ылау кезе?і
О?ушыларды? ?йге берілген ережені с?ра?-жауап (блиц-опрос) ар?ылы тексеру.
- Сын есім дегеніміз не?
- ?андай с?ра?тар?а жауап береді?
- Сын есімні? неше т?рі бар?
- Оларды атап шы?ы?дар?
- Сын есімні? ??рамына ?арай т?рлерін ата?дар?
- Дара ж?не к?рделі сын есімдерді? айырмашылы?тары?
- Сын есімні? т?л?асына ?арай т?рлерін ата?дар?
- Негізгі ж?не туынды сын есімдерді? айырмашылы?тары?
- Сын есімні? ма?ынасына ?арай т?рлерін ата?дар?
- Сапалы? ж?не ?атысты? сын есімдерді? айырмашылы?тары?
3.Жа?а материалды ме?герту кезе?і
О?ушылар берілген м?тінді о?иды, аударады ж?не жа?а с?здермен танысады.
«?аза?стан мемлекеті, оны? ??рылымы.
?аза?стан Республикасы — президенттік бас?ару формасы бар демократиялы?, ???ы?ты?, унитарлы, зайырлы мемлекет.
Ал?аш?ы Конституция 1993 жылы ?а?тарда ?абылданды. 1995 жылы тамыз айында жа?а Конституция ?абылданды; 1998 жылы о?ан т?зетулер енгізілді.
Жа?а Конституция бойынша ?аза?станны? т?уелсіз ?ш билік тарма?ы бар: ат?арушы, за? шы?арушы ж?не сот биліктері.
Ат?арушы билікті Президент бас?арады, ол 40 жастан ас?ан, Республика аума?ында со??ы 15 жыл т?р?ан ж?не мемлекеттік тілде (?аза? тілінде) еркін с?йлей алатын азаматтыры арасынан 7 жыл?а сайланады.
За? шы?арушы билікті ?ос палаталы Парламент ат?арады (жо?ар?ы палата Сенат - 47 депутат ж?не т?менгі палата М?жіліс - 107 депутат).
Сот билігін Конституциялы? сот пен жергілікті соттар ж?йесі ат?арады.
?аза?стан Республикамызды? мемлекеттік негізгі р?міздері – Ту, Елта?ба, Гимн. К?гілдір т?с - ашы? аспан мен тынышты?ты? белгісі. Алтын т?с берекелі ?мір мен байлы?ты білдіреді.
С?ЗДІК:
бас?ару - правление
зайырлы – светский
т?зетулер – поправки
билік тарма?ы – ветви власти
ат?арушы билік – исполнительная власть
за? шы?арушы билік – законодательная власть
сот билігі – судебная власть
еркін с?йлей алатын – свободно говорящий
?ос палаталы – двухпалатный
жергілікті – местный»
Та?тада ж?мыс: берілген сын есімдерді? толы? мінездемесін беру.
- Зайырлы – светский; дара, негізгі, ?атысты?
- Мемлекеттік – государственный; дара, туынды, ?атысты?
- Алтын – золотой; дара, негізгі, сапалы?
- Жергілікті – местный; дара туынды ?атысты?
Индивидуалдік ж?мыс: келесі бекітулерді (утверждения) Д?РЫС (ВЕРНО) не Б?РЫС (НЕВЕРНО) аны?та?дар:
- президенттік – президентский; дара, туынды, ?атысты? (Д)
- т?уелсіз – зависимый; к?рделі, негізгі, ?атысты? (Б)
- еркін с?йлей алатын – свободно говорящий; дара, негізгі, сапалы? (Б)
- ?ос палаталы – двухпалатный; к?рделі, туынды, ?атысты? (Д)
- ???ы?ты? – справедливый; дара, туынды, сапалы? (Б)
- к?гілдір – голубой; дара, негізгі, сапалы? (Д)
4.Жа?а та?ырыпты бекіту кезе?і
О?ушылар берілген сын есімдерді 2 т?рге б?ліп жазады.
НЕГІЗГІ / ТУЫНДЫ
к?гілдір
унитарлы?
ашы?
ат?арушы
жа?а
т?менгі
алтын
жо?ар?ы
«СЛОВОТОКИ» т?сілі ар?ылы жа?а с?здерді бекіту.
ПРЕЗИДЕНТ — мемлекет басшысы (глава), оны? е? жо?ар?ы лауазымы, елді? ішкі ж?не сырт?ы саясатыны? (политика) негізгі ба?ыттарын белгілейді (определяет).
ПАРЛАМЕНТ - е? жо?ар?ы за? шы?арушы орган, ол екі палатадан т?рады — Сенат пен М?жіліс.
СЕНАТ - т?менгі палата.
СОТ БИЛІГІ – осы билігіні? жо?ар?ы органы Жо?ар?ы сот пен Конституциялы? ке?ес болып табылады.
ЖЕРГІЛІКТІ БИЛІК ОРГАНДАРЫ - 14 облыс пен республикалы? ма?ызы бар 2 ?ала?а (Астана, Алматы) б?лінеді. Оларды? ?кімдерін президент та?айындайды. Билікті? ?кілетті органдары — м?слихатты облыстар мен елді мекендерде жергілікті халы? сайлайды.
16 ЖЕЛТО?САН - Конституция к?ні
УНИТАРЛЫ? МЕМЛЕКЕТ - (лат. unitas — бірт?тас, біріккен) саяси билік бір орталы??а ба?ынады, мемлекет ішінде ?з алдына б?лек бас?а ??рылым?а жол берілмейді.
5.Рефлексия кезе?і
Лексикалы? ж?не грамматикалы? та?ырыпты бекіткенде
- ?андай ауыршылы?тарды саба?та кездесті?дер?
- Сендер ?шін саба? ?ызы?ты немесе ?ызы?сыз ?тті ме?
- ?ызы?ты мен ?ызы?сыз жа?тарды айтып шы?са?дар?
- Саба?тан ?з ?шін жа?адан не білді?дер?
6. Ба?алау кезе?і
О?ушыларды саба??а ?атысуларына, тапсырмаларды орындауларына ?арай, жауаптарыны? д?рысты?ына ?арай ба?алау.
7. ?йге тапсырма беру кезе?і
Жа?а с?здерді, с?з тіркестерді ж?не ??ымдарды жаттау.