Конспект урока "Цаган Сар"

Хальмг Таңһчин сурһуль –эрдмин, сойлын болн номин Министерств

Целинн района сурһуль эрдмин заллт

МОБУ «Б.Б.Городовиковин нертә Троицк гимназь”

Кичәлин төр: “ ЦАҺАН САР – ХАВРИН БАЙР»

Кичәл белдснь:

МОБУ «Б.Б.Городовиковин нертә

Троицк гимназь»

Хальмг келнә багш

Алыкова Баирта Бюрчиевна

с. Троицкое

Кичәлин төр: «Цаһан сар – хаврин байр»

Кичәлин күцл: Авъясин һол учринь цәәлһҗ өглһн.

Хаврин ирҗәх тускар темдгдүд шинҗләд, шин үгмүдлә таньлдх.

Кичәлин дүнцл:зург, таблица-матрица, сигнальн карточкс, граф-схем.

Кичәлин йовуд.

I. Оргмомент.

1. Кичәлд белдллһн: - Мендвт, күүкд – көвүд, арһул суутн.

- Ямаран бәәнәт? – Гемуга.

- Тана ээҗнр-аавнр ямаран бәәнә? – Гем уга.

- Йир сән.

Эндр бидн кичәлдән олн-зүсн көдлмш күцәхвидн.Кех көдлмш дала, келлһән ясулчкий.

«Чикн,чикн соңс

Сонсан бичә март.

Нүдн, нүдн үз

Үзсән бичә март.»

2. Күүндвр

-Ода ямаран жилин цаг? (ода увл)

-Үвлин сармуд заатн (Бар,туула,лу)

-Үвлин йиртмж ямаран болна?(киитн)

-Үвлин хөөн ямаран жилин цаг ирх? (хавр)

-Үвлин чилгчәр хальмг улс ямаран сән өдр темдглнә? (цаһан сар)

3. Кичәлинтөр: «Цаһансар – Хавринбайр»

Багш: Жил болһн цуг хальмгулс эн өдриг байртаһар давулна.

Юнгад гихлә кезәнә манна өвкнр киитн үвл чиләд, дулан хавр аашна гихәд байрлдгбәәж.

Цаһансар нег шиндтемдглнә. Цаһанаөмнөдртбоорцгкенә.

Күңгшү һарна. Боорцг олн зүсәр кегднә.Боорцгарн дееҗ бәрнә.

Маңһдур өрунднь герин эзн күүкд күн «Цаһана» цәәһән чанна.

, дееҗ бәрнә. Дәкәд цаһална (күүкд үзүлтн эн өдрлә яһҗ цаһална)

Герин эзн цаһана йөрәл тәвнә. Гер болһнд цагана цәәһән уулдна.

Нег негндән шикр балтаһар ,затяр белг өгнә. Асхнднь «Цаһана» әр кецхәнә. Цаһан өдрлә кезәнә мөрнә урлдан болдг бәәсмн.

4. Сурврмудтхәрүөгх.

1.- Хальмг улс кезә «Цаһан Сар» темдглнә?

2.- Цаһан сар нег шинд темдглднә?

3 . Өмн өдрин ямаран белдвр кенә?

(Өмн өдрнь боорцган кенә.)

Ода болхла самбрт һарад боорцгин нерд олҗ автн.

5. Физминутк.

Зурмн, зурмн, зурмн!

Хавринзәнгавчирич!

Нааранкүрәдирхинчн !

Нанланевчкнаадхнчн!

6. Зәңгст дуту үгмүдинь олад, чикәр бичтн.

Хаврт _____ көкрнә

Ноһандунд ______ цецгүдурһна.

Хаврин тег седкл______.

Хаврт_____ көкрнә. Ноһандунд ______ цецгүдурһна. Хаврин тег седкл______.

(Толь: сәәхн,тег, байрлулна)

7. Наадн.

Багш: Күүкд,мадн бас цаһан саран тосхмн .Тиигәд,эндрмаднһуйрэлдхмн, цәәһәнчанхмн. Хойрбагдхувалцхмн. Кергтә үгмүд олҗ автн.

1 баг. Һуйр элдх. 2 баг. Цә чанх.

(Үгмүд: цә, үсн, кенчр, һосн, усн, давсн, шикр, тосн, дегтр, һуйр,усн, бүшмүд, усн, зать, тосн,экн)

1 баг. 2 баг.

Һуйр усн

Усн давсн

Давсн цә

Экн үсн

Шикр тосн

Тосн зать

Ода болхла боорцган , цәәһән йөрятн.(боорцгин, цәәхин йөрял)

8. Ашлт.

- Эндр мадн кичәлдән юна туск күүндвидн?

- Эн өдриг яһҗ темдлгнә?

-Ямаран белдвр кенә?

-Яһҗ нәрән давулна?

Ода мадн цугтан цаһан сарин ду дуулхмн.

9. Герин даалһвр:

Багш: - Тана ширә деер карточкс бәәнә, хәләһәд һ артан карточкс авад үзүлтн.

1. Ноһан – кичәлтаасгдв.

2. Улан – кичәлтаасгдснуга.

3. Шар – меджәхшв.

4. Темдгтәвлһн.

5. Кундтә, сурһульчнр! Хальмгкеләнсәәнәрдастн! Сәнменд, байртахарһҗай!