"К?мекшілер" ?аза? тілінен ашы? саба?

Қазақ тілі 5 сынып

Тақырыбы: Көмекшілер

Мақсаты:

• Оқушыларға жалпы құстардың пайдасы туралы,олар жөнінде мағлұмат беру,

• Оқушылардың сөздік қорын молайту, сөйлеу мәдениетінің белсенділігін дамыту,

• қоршаған ортаны қорғау жауапкершілігін жүктеу, туған жерге деген сүйіспеншілікті арттыру,табиғатты аялап қорғауға тәрбиелеу.

Пәнаралық: жаратылыстану, сурет

Түрі: жаңа сабақ

Әдіс-тәсілі: сұрақ-жауап, түсіндіру, ойландыру, аударма

Көрнекілігі: слайдтар, жұмбақтар, интерактивті тақта.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру

2. Үй жұмысын тексеру

3. Жаңа тақырып

Бүгін біз табиғаттың көркі, сәні, бақшаның әні болған құстар туралы айтамыз. Құстар табиғатқа сән береді. Олардың әуені табиғатты құлпыртып,адамның көңіл күйін көтереді.

Қазақстан территориясында құстардың 489-дай түрі мекендейді. Олар далалы, шөлді, орманды, таулы алқаптарды, өзен бойларын, көлдер мен теңіздердің жағалауларын, ауылды жерлерді мекендейді.

1996 жылы Қазақстанның « қызыл кітабы» жарық көрді, онда құстардың  50 түрі, соңғы жылдары тағы 18 түрі қорғауға алынғандар тізіміне тіркелді.

Қараторғай кіп-кішкентай өте пайдалы құс, орман қорғаушысы. Қараторғай келісімен қабағы ашылмаған аспан ашылып, күн жылынады. Жем беріп аяласаң үй маңынан шықпайды. Жаз бойы 4 млн. құрт жейді деп ғалымдар болжайды.
(тапсырма: қараторғай сөзіне фонетикалық талдау жаса)

Екi айыр құйрығы,

Қияқ мұрт қанаты,

Ұшқырлардың жүйрiгi.

(Қарлығаш)

Қарлығаш кеш келіп ерте қайтады. Кеш келетіні, ол негізінен шыбын -шіркеймен қоректенеді. Келісімен ұясын үйдің маңдайшасы, қораның бел ағашына салады. Екінші рет тамызда жұмыртқалайды. Қарлығаш бір жазда 1млн. құрт-құмырсқа жейді. Адамдар үй салуды қарлығаштан үйренген.
(тапсырма: қарлығаш сөзін буынға бөл және әр буынды ата)

Аққу 30-40 жыл өмір сүреді.

Аққулар өте тату.
(тапсырма: аққу сөзін септе)

Көгершін – достықтың  символы.

Әділеттің,  бейбітшіліктің  құсы. Бақыт құсы, әлемді  шарлап  хат  тасушы  құс  болған. Бірлікті , татулықты  білдіретін  құс.

Орманда  жоғары

Ағашқа  қонады,

Тұмсығын балға  қып

Тоқ-тоқ  соғады.

(тоқылдақ)

Черный жилет.
Красный берет.
Нос, как топор,
Хвост, как упор.
          ( дятел)

• Құс ұясын бұзба.

• Құстың жұмыртқасын жарма.
  
  

• Құстар-біздің досымыз,
  Құс ұясын бұзбайық.
  Құстарда да ана бар,
  Құстарда да бала бар.

• «Қыс ұясын қарайла, бұзылмасын абайла» тіркесін жаттайық.

Қорытынды:

• Қандай құстарды білесіңдер?

• Құстардың қандай пайдасы бар?

• Қандай құстар қыста осында қалады?

Үй жұмысы: құстар туралы мәтінді оқу, сөздікті жаттау

Бағалау.

3