"?арсылы?ты ба?ыны??ылы саба?тас" 8 сынып

Сабақтың тақырыбы: Қарсылықты бағыныңқылы сабақтас.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік-қарсылықты бағыныңқылы сабақтастың бағыныңқысының жасалу жолдарын ұғындыру,басқа сабақтас сөйлемдерден ажырата білуге дағдыландыру,қарсылықты салалас пен қарсылықты бағыныңқылы сабақтастың ұқсастығын,айырмашылығын ажырата білу;

Дамытушылық-тіл байлығын дамыту,өз ойын еркін жеткізе білуге баулу,білік,білім дағдыларын қалыптастыру,шығармашылық қабілеттерін дамыту,

Тәрбиелік-мәдениеттілікке,әдептілікке,бір-бірінің пікірін сыйлай,тыңдай білуге,салт-дәстүрді насихаттап,халқына деген мақтаныш сезімін қалыптастыру.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың типі: жаңа технология (интерактиві тақтамен жұмыс)

Сабақтың әдіс-тәсілі: сұрақ-жауап, көрнекілік, оқулықпен жұмыс,топтық жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: сөзжұмбақ, таблица,интерактавті тақта.

Пәнаралық байланыс: әдебиет.

Сабақтың барысы.

І.Ұйымдастыру кезеңі.

1.Оқушылармен амандасу,сыныпты түгендеу.

2.Топқа бөлу.

І-топ:Қонақкәде. ІІ-топ:Асар. ІІІ-топ:Ерулік. ІV-топ:Ат тергеу.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

Сөзжұмбақ шешу:

1.Оның даусы жақсы,бірақ ән айтуды жақтырмайды. Салаластың қай түрі?
2.Салаластың қай түріне жатады? Күн батты,қараңғы түсті.
3.Қандай сөйлем: Мал етінің асылдануы сондай-майы аузына салдырмайды.
4.Құрамындағы жай сөйлемдердің алдыңғысы тиянақсыз,
соңғысына бағына байланысқан құрмалас.
5.Сабақтас құрмаластың алғашқы жай сөйлемі қалай аталады?
6.Не,яки,немесе,не болмаса –қай салаластың шылаулары?
7.Жай сөйлемдерінің біреуінің жүзеге асу я аспаушартын білдіретін сабақтас.
8.Себеп-салдар салаластың жалғаулық шылауы.
9.Кейде екі салт қатар аяңдайды да,кейде бірі жетелеп,бірі артынан аяңдайды.
10.Сабақтастың екінші жай сөйлемі қалай аталады?

ІІІ.Жаңа сабақ:

-Оқушылар,осы қарсылықт ы деген сөз біге таныс па?

-Қарсылықты салалас дегеніміз не еді?

-Салаластың осындай бір түрі сабақтаста да бар екен.Олай болса, бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбы- қарсылықты бағыныңқылы сабақтас .

Сабағымыздың тақырыбын түсіну үшін мысалдар беріледі.Оқулықтың көмегімен сөйлемдердің жасалу жолын,сұрағын анықтай отырып ережесін айту.

1.Үйге кіргелі бірталай болса да,Ұлжан үндемей ғана барды тыңдап тұр екен.
2.Абай қонақүйлердің есік-есігінен бір-бір қарағаны болмаса,ешқайсысына кірген жоқ.
3.Үркімбай үйде қарсыласқанмен,енді қайтып үн қатқан жоқ.
4.Шал өзі басын тік ұстап келе жатқаны болмаса,ешқандай бет бұрмайды.
5.Жастар білім жағынан артық бола тұра,тәжірибелі жұмысшылардың жәрдеміне мұқтаж болады екен.
6.Отыз екі жасқа келгеніне қарамастан,осы жазда капитан Енакиевтің самайына ақ кірді.
7.Тілмаш бөгеле отырса да,Құнанбай сөзін жеткіген еді.
8.Құнанбай алыс-шалғай жүргенмен, бар сырды біледі.

Жаңа сабақтың жасалу жолы түсіндіріледі,сұрағы мен ережесі айтылады.

ІV.Топтық жұмыс. Постер қорғау: Әр топ өз атауларын қорғайды,сөйлемдерінің ішінде қарсылықты бағыныңқылы сабақтас болуы керек.

V.Жұппен жұмыс. Оқулықтағы 129 -жаттығуды 2 оқушы 2 сөйлемнен алып орындау.

Бағыныңқы сөйлемнің баяндауышын тауып жазып, жасалу жолына қарай дәптерге талдау.

М: болғанмен-есімшенің –ған жұрнағына –мен көмектес септігінің жалғануы арқылы жасалған; сұрағы-қайткенмен?

VI. Тест сұрақтарына жауап беру.

Тест
1.Сабақтас құрмаластың неше түрі бар?
А)үш
В)төрт
С)бес
D)алты
Е)жеті
2.Қарсылықты құрмалас сөйлемді табыңыз.
А)Айсұлуды қолтықтап алысымен,Айна ақырын еппен білегін ұстап кете барды.
В)Келген қонақтар үйге кірместен,далада әңгімелесіп қалды.
С)Асқар тау биік дер едім,-көрініп тұр төбесі.
D)Ер жігіттің аты жақсы болса,бір бақыт.
Е)Ол қанша айтса да,оны тыңдаған адам жоқ.
3.Қарсылықты баағыныңқылы сабақтастың жасалу жолын көрсет.
А)Шартты райдағы етістік пен “да,та”шылауының тіркесуі
В)-ша,-ше жұрнақты есімшеден
С) ашық райлы етістікке деп көмекші етістігінің тіркесуі
D)-ып,-іп,-п көсемшесі арқылы
Е)Қалау райлы етістік пен “келіп”етістігінің тіркесуі

4.Қарсылықты сабақтастың сұрағын тап.
А)Қайтсе? Қайтпей?
В)Қашан?Қашаннан бері?
С)Неліктен? Не себепті?
D)Қайтсе де?Қайткенмен?
Е)Қайтып?Қалай?
5.Сабақтастың түрін тап.
А)Шартты
В)Мезгіл
С)Себеп
D)Қарсылықты
Е)Қимыл-сын
6.Сабақтастың қай түрі? Екпей,егін бітпес,үйренбей,білім бітпес.
А)қарсылықты
В)себеп
С)мезгіл
D)шартты
Е)мақсат
7.Сөйлемнің жасалу жолын тап.Бірақ Сүйіндік сондай солғын болғанмен,өзге көпшілік олай емес.
А)Шартты рай арқылы
В)Қалау рай арқылы
С)Есімше мен көмектес септігі жалғауы арқылы
D)Шылау арқылы
Е)Көсемшенің болымсыз түрінен

VІ.Семантикалық карта арқылы сабақты бекіту.

VII.Үйге тапсырма:

1. Көркем әдебиеттен қарсылықты бағыныңқылы сабақтас сөйлемдер жазып келу.

2. «Салтым-асыл қазынам»деген тақырыпқа шағын шығарма жазып келу.

VIII. Бағалау.