"?ана?ат, ра?ым ойлап ?ой!"

Кудабаева Айгул Болатбекқызы.учитель самопознания средней школы №5,города Шалкар ,Актюбинской области

Өзін - өзі тану 10 сынып
Сабақтың тақырыбы: Қанағат, рақым ойлап қой!
Қасиеттер: қанағатшылдық, рақымшылық, сабырлылық.
Сабақтың мақсаты: адамгершілік қасиет тұрғысынан қанағат, рақым ұғымдарының мәнін ашу.

- қанағат, қанағатсыздық ұғымдарын салыстыра отырып, ұғындыру;
- еліктіретін, қызықтыратын дүниеге өз сезімдерін тежеп, ойына, іс - әрекетіне сыни көзбен қарауын дамыту;
- оқушылардың өз қанағат сезімдерін басқара алуын тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас.
Сабақтың әдісі: тыныштық сәті, әңгімелесу, топпен жұмыс мәнерлеп оқу, талдау.
Ресурстар(құралдар): интерактивті тақта, үнтаспа, бейнетаспа, мәтін, нақыл сөздер т. б.

Сабақтың барысы.
Ұйымдастыру жұмыстары.
Тыныштық сәті. Үнтаспадан баяу әуен ойналады.
Оқушылар денелерін тік ұстап, қолдарын тізелеріне қойып, ыңғайлы отырады. Жан - жаққа көңілдері бөлінбеу үшін көздерін жұмғаны дұрыс. « Балалар, қысқы сая - бақты көз алдарыңа елестетіңдерші! Жан - жағымыз теп - тегіс аппақ, ақ жамылғы жамылғандай, ағаштар ақ күміс көйлек киген қарша қыздар секілді. Ағаштардың арасымен ұлпа қарды кеше, тап - таза ауаны жұтып терең демаламыз, аздап аяз да бар, бетімізді шымшылайды. Күн мен ақ күміс қар көзімізді шағылыстырады. Қандай керемет, таза ауа! Терең демаламыз. Тынысымыз ашылды. Қысқы бақтың әдемі көрінісі біздің көңілімізді көтерді. Көңіліміз шат, жағдайымыз жақсы, жанымыз рахатқа бөленді. Біз көзімізді ашып, сыныпқа ораламыз»

Үй тапсырмасын тексеру. Ш. Құдайбердіұлының «Талап пен ақыл» өлеңін оқып, мазмұнын талдау.
Дәйексөздің мәнін түсіндіру.
«Қанағат – қарын тойғызар, қанағатсыздық – жалғыз атын сойғызар.»
Топтық шығармашылық жұмыс.
Оқушылар екі топқа бөлінеді. Топтарға «Қанағат», «Рақым» деп жазылған аттардың біреуін таңдап алады.
1 - тапсырма. «Сіздер кімдерсіздер?» Өз топтарының атауының мағынасын айту.
2 - тапсырма. «Ой қозғау» Сұрақтарға жауап беру.(2 сұрақтан)
1. Қанағат, қанағатшылдық деген ұғымды қалай түсінесіздер?
2. Қанағатшылдық сезімі адамды қандай жағдайларға жетелейді?
3. Рақым, рақымшылдық деген ұғымды қалай түсінесіздер?
4. Рақымшылдық адамдарды қандай жағдайларға жетелейді?
3 - тапсырма. «Кім жылдам?» Адамгершілік, ізгі қасиеттерін сипаттайтын сөздерді жазып, ақ сандыққа, керісінше адамның жағымсыз қасиеттерін сипаттайтын сөздерді жазып, қара қоқыс жәшігіне салу.
4 - тапсырма. «Ұлылардан ұлағат» Тақтада көрсетілген өлең шумағының авторы кім?
Түйіндеу. Бүгінгі сабағымызды қорыта келе, ізгілік пен рақымшылыққа, қанағатшылдыққа ұмтылу барлық адамзатқа тән қасиет. Бірақ бұл қасиеттер адам бойында туа біткеннен бола бермейді. Ізгілікке, адамгершілікке, қанағатшылдыққа өз болмысын шектей алатын адамдар ғана қол жеткізе алады. Барға қанағат, тәубе ете білу – әсіресе, бізге қазақ баласына тамыры терең жатқан ата - бабаларымыздың ұлағатты сөздері ұлттық салт - дәстүр, әдет - ғұрыптарымыздан қалған тамаша адамгершілік мұрамыз.

Тақтада «Даналардан қалған сөз» Нақыл сөздер көрсетіледі.
«Қанағат - табиғаттың төл перзенті,
Тағы да денсаулықты ол күзетеді» /Әль - Фараби/
«Тапшылықта азға қанағат еткенің,
Өзіңе - өзің патша боп, еркін өмір сүргенің» /Хорезми/
Талап, еңбек, терең ой
Қанағат, рақым ойлап қой -
Бес асыл іс көнсеңіз. /Абай/
Азға қанағат қылыңыз - дәулетті боласыз,
Кішіпейіл болыңыз - досыңыз көп болады. /халық мақалы/
Қорытындылау, белсенді оқушыларды мадақтау.
Үйге тапсырма: «Үш ана» мәтінін оқып келу
Соңғы тыныштық сәті. Үнтаспадан баяу әуен қосылады. Бүгінгі сабағымызда білген - түйгендеріміз біздің көңіл күйімізге, жанымызға жайлы әсер қалдырады деп сенемін. Көңіліміз шат, жанымыз тыныштықта болсын. Тыныштық, тыныштық. Тыныштық барлық жерде, тынышытық бүкіл әлемде!