Елордасы –Астана. Біріккен с?здер.

Тақырыбы: Елордасы –Астана. Біріккен сөздер.
Сабақтың түрі : Жаңа тақырыпты  меңгерту  
 Сабақтың мақсаты:
Білімділік:   Оқушыларға сұрақ беру  арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу, сөздерді өзара байланыстырып, ойды жүйелеп айту дағдысын қалыптастыру, жаңа мағлұмат таралуына жағдай туғызу
Дамытушылық: Түрлі әдістерді пайдалана отырып, оқушылардың ойлау қабілеттерін, сөздік қорларын, байқағыштық қасиеттерін , шығармашылық қабілеттерін, сөйлеу мәдениетін дамыту. 
Тәрбиелік: Отанға деген сүйіспеншілік рухында тәрбиелеу. Оқушылар туған Отанын, елін, жерін  сүюге ,  құрметтеуге тәрбиелеу , отансүйгіштік сезімдерін ояту және өз Отанына, еліне, қаласына деген сүйіспеншіліктерін арттыру.
 Міндеттері:
—    тақырыпбойыншабілімдерінкеңейту; 
—         мәтін ішінен негізгілерін тауып, айта білуге, тақырып бойынша сөйлем құрастыру және тапсырмалар арқылы сөйлеу дағдыларын қалыптастыру ;
—         сөйлемде сөз тәртібін сақтауға үйрету;
 
Әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап, талдау,әңгімелеу,  іздену,  жинақтау.
Сабақкөрнекіліктері: Сызба,  интерактивтітақта.
Пәнаралықбайланыс: тарих, архитектура
1.                 Сабақтыңбарысы:
І.Ұйымдастырукезеңі. ( 4мин)

                                 1.Оқушылармен амандасу
— Сәлеметсіңдерме, балалар.
— Көңіл – күйлерің қалай?
      2. Сабаққа дайындық деңгейін тексеру
3. Кезекшілермен сұхбаттасу
 
ІІ Негізгі кезең(8мин).  Оқушыларға сұрақ беру  арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу.
Ой қозғау стратегиясы:
1.      Қазақ елінің Отаны қалай аталады?
2.      Қазақстан қандай мемлекет?
3.      Қазақстанның елбасы кім?
4.      Қазақстанның ірі  қалаларын  атаңдар.
5.      Қазақстанның астанасы қай қала?
6.       Астана қандай қала?
7.       Қазақстан қандай өңірлерге бөлінеді?
8.       Астана қай өңірге жатады?
—Ал, балалар , айтыңдаршы қалай ойлайсыңдар, бүгінгі сабақтың тақырыбы не туралы болады?
— Иә, бүгінгі сабақтың тақырыбы: Астана қаласы туралы.
— Сендер Астана қаласы туралы не білесіңдер?
— Ендеше, балалар, біздің бүгінгі тақырыбымыз: «Елордасы – Астана» деп аталады.
— «Ел» дегенсөздің синонимдерін айтыңдаршы, қандай сөздер бар екен?
— Жақсы, ал «Орда»  деген сөз бас, негізгі деген мағынаны береді.
 ІІІ. Оқушылардың баяндамалары:

Біздің мемлекетіміздің бас қаласы – Астана. Бүгінде Астананың аты әлемге әйгілі. Бұл өңір – талай тарихи оқиғаларды бастан өткізген қасиетті өлке.
Астана қаласы Солтүстік Қазақстан аймағында орналасқан. Бұл жердің ауасы таза, қысы қатал, жазы ыстық болады.
Астана – болашағы үлкен қала. Мұнда әсем, зәулім ғимараттар салынып жатыр. Ол – әлемдегі көрікті қалалардың бірі.
Астана іскерлік және мәдени орталыққа айналды. Астана қаласы – жаңа Қазақстанның белгісі.
Қала төрінде алып «Бәйтерек» кешені – тәуелсіздіктің символы.
«Бәйтерек» жобасының авторы – ағылшын архитекторы   Норман Фостер. Құрылыстың биіктігі  97 метрді құрайды . Шарымен біріктіргенде — 105 метр.  Алтындатылған шардың көлемі —  22 метр.
Бәйтеректің төменгі бөлігі төрт жарым метрі жердің астына кеткен. Онда кафе,  аквариумдер,  «Бәйтерек» кішігалереясы бар.
Келген қонақтарға  экскурсиялар қазақ, орыс және шет тілдерінде өткізіледі

Астана қаласында Президент сарайы, Парламент ғимараты, қонақ үйлер, Жастар сарайы, көп қабатты жаңа үйлер мен ғимараттар бар. Парламент үйінің алдында Төле би, Қазбек би, Әйтеке бидің ескерткіштері орнатылған. Мұндағы салынып жатқан құрылыстар алыстан көз тартады. "Бәйтерек" ғимараты Астана тұрғындарын, жақын, алыс шетелдерден келген қонақтарды таңғалдырады. Астананың болашағы әлі алда. Ол Еуразиядағы ең әсем, сұлу, әйгілі қала болмақ.
Мәтінмен жұмыс. 73 бет, 4-тапсырма.
Мәтінді мәнерлеп, түсініп оқу.

Елордасы – Астана.

Астананың негізі 1830 жылы қаланған. 1832-1961 жылдар аралығында Ақмола қаласы болып аталды. КСРО-да тың және тыңайған жерлерді көтергенде, Целиноград қаласы болып өзгертілді.

1991 жылы Қазақ елі тәуелсіздік алғаннан кейін өз астанасын таңдау құқығына ие болды. 1997 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Жарлығымен «Ақмола қаласы – мемлекет астанасы» деп жарияланды.

Ақмола қаласы қазақ жерінің орталағында орналасқан. Ол 1998 жылдан бастап Астана қаласы болып аталады.

Қазіргі Астана құрылымы жаңа бағытта дамып келе жатыр. Қалада биік ғимараттар мен үйлер, сәнді көшелер көп. Олардың әдемілігі көз тартады. Астанаға мақтанышпен қарайсың.

ІҮ. Бекіту тапсырмалары( 5мин)
Кестені толтыру:

 Ү. Сергіту сәті

ҮІ. Жаңа тақырыппен таныстыру:

Біріккен сөздер. Мұғалімнің түсіндіруі:

• Екі немесе одан да көп түбірлердің бірігіп, бір мағына, бір ұғым, бір атау, мезгіл, қимылды т.б. білдіретін сөздерді біріккен сөздер

дейміз. Мысалы: жанұя, отбасы, сексен, әпер, әкел, былтыр т.б.

Қазақ тілінде біріккен сөздер екі түрлі болады. Олардың біреуінде күрделі сөз құрамындағы түбірлердің тұлғалары сақталып, өзгеріске

Сөздердің ендігі бір тобының ұүрамындағы түбір сөзден фонетикалық (дыбыстық) жағынан өзгеріске ұшырап, бір-бірімен белгілі бір дәрежеде үндесіп айтылуы негізінде дыбыстық жағынан ықшамдалуы да мүмкін. Бұларды кіріккен сөздер дейміз. Мысалы: бүгін (бұл+күн), әкел (алып кел), түрегел (тұр+кел) , білезік (білекке тағатын жүзек).

Еш, бір, әр, кей, әлде + есімдік біріккен сөздер жасалады: ешкім, бірнеше, кейбір, әлдеқашан.

ҮІІ. Бекіту (сөздерді жазып, түбірлерін белгілеу)

Отбасы, әрқашан, ешкім, бағдаршам, Көкшетау, өнеркәсіп, Сарыарқа, тасбақа, итмұрын, Екібастұз, асқабақ, күнбағыс, қарақат, күнтізбе, Талдықорған, шекара, бірнеше, кейбір, Қызылорда, елбасы, елорда.

ҮІІІ. Қорытындылау.

• Сонымен Астана туралы не білдік? Қазір берілген сөз тіркестерін қолданып, сөйлем құрастыру арқылы Астана туралы білімдерімізді қорытындылаймыз.

• Астана қаласы, Ақмола, бас қала, елорда, көркем, әсем саябақтар, сәнді ғимараттар, мемлекеттік мекемелер, Астаның көркі

• Оқушылар Астана туралы тақпақтарды айтып береді.

ІX. Үй тапсырма: 72 бет 2-тапсырма

Бағалау