И.Одар."Таргылтыш" ойлымашын содержанийже.

Марий литератур

5 класс

Сергеева Любовь Анатольевна

марий йылмым да

литературым туныктышо

Карай кыдалаш школ

Волжск район

Марий Эл Республик

2013 ий

5 класс марий литератур

Тема: И.Одарын «Таргылтыш» ойлымашыже.

Цель: йоча-влакын койыш-шоктышыштым аклыме негызеш поро кумылан да пашам йőратыше лияш туныкташ.

Задаче:

• ойлымашын содержанийжым лончылен, йылме лывыртыме пашам вияҥдаш;

• кÿлеш-оккÿл шонымаш деч кораҥдаш, илыш чыным умылен мошташ туныкташ;

• тунемше-влакым икте-весым колыштын, шке вашмутыштлан акым пуэн моштымо навыкыштым вияҥдаш.

Кучылтмо литератур:

1. Е.М.Иванова, Т.Н.Воронцова, А.А.Емельянова. Визымше классыште
марий литература. Туныктышо-влаклан методический полыш. - Йошкар-Ола:
Марий книга издательство, 1991.

1. Марий литератур: Визымше класслан учебник-хрестоматий.- Йошкар-Ола: Марий книга савыктыш, 2005.

2. Крылова Г.В. Туныктымаш-творческий паша. Паша опыт гыч.- Йошкар-Ола, 2001.

3. Одар И. Таргылтыш.- Йошкар-Ола: Книгам лукшо марий издательство, 1972.

4. Одар И. Таргылтыш.- Йошкар-Ола: Марий книга савыктыш, 1993.

Урокын эртымыже:

сÿрет почеш каласкален мутланымаш.

Кучылтмо арвер: компьютер

Паша радам:

1. Организационный ужаш. Ваш саламлалтмаш.

2. Мöнгö пашам ушештарымаш: Иван Одарын илыш корныжо нерген шарналтена.

3. Тема дене паша:

A. Урокын темыже да цельже дене палыме лиймаш.

Тунемше-влаклан урокын темыжым рашемдашлан йодыш:

• Мӧҥгыштӧ ойлымашым лудында, таче ме могай пашам ыштен кертына?

Тунемшын вашмутшо: Ойлымашын содержанийжым лончылаш.

Урокын темыже: И.Одар. «Таргылтыш» ойлымашын содержанийже.

Йодыш:

• Урокышто могай пашам эртараш лиеш?

Тунемшын вашмутшо:

• Лудмым каласкален мошташ, автор мом мыланна каласынеже улмаш, тудым рашемдаш, тунамсе илышын могай улмыжым пален налаш.

Числам, темым возена.

Презентаций темлалтеш, тушто сÿрет-влак вераҥдалтыныт. Презентаций дене пайдаланен, ойлымашын содержанийжым ушештарен каласкалена.

Тунемше сÿретым ончен, ойлымашысе содержанийлан келшен толмыжым умылтарен каласкала. Кажне сÿретше могай содержанийлан келшымым умылтарыман.

Тунемше-влаклан сÿретан слайд-влакым ончыктена.

Каласкалыме негызеш планым чонена.

1. Кол кучаш.

2. Вÿд воктене.

3. Таргылтыш.

4. Мöҥгыштö.

5. Имне пукшымаште.

6. Уэш таргылтыш.

4. Тест почеш шинчымашыштым тергена (Г.В.Крылован тестше).

1. Иван Одарын чын фамилийже. (Романов)

2. И.Одар ... район,... ялысе кресаньык ешеш шочын. (Куженер, Аганур)

3. "Таргылтыш" ойлымашыже икымше гана ... газетеш савыткталтын. ("Марий ял".)

1. Ойлымаш тÿҥалтыште ... кас нерген ойлалтеш. (Изарня.)

2. Оролпöрт. Оролпöрт воктсн ... йоча коеш. (7 -8.)

3. Изиш лиймеке,... имнешке оролпöрт дек погына. (Лу утла.)

4. Чыланат... каяш ямдылалтыт. (Олыкышко.)

5. Йоча-влак, толын шумеке, пум нумалыт . . .верым ыштеныт. Омо ок шу. ... дене модаш тÿҥалыт. (Малаш. Вувертоя.)

6. Нойымешкышт модыт. Кушко гына огыт шыл: , , ,

- чыла вереат муыт. (Кож вует, кож йымалет, арама лонгат, пундыш лакет.)

10. Куржталмаште чылажат лийман. Миклайын .. . кушкедалтын,
Опанасын ... рожын. (Иолаш, мушкыр.)

1. Модын чарнышт. Чыланат ... йыр шÿлешт шинчат. (Тул.)

2. Изиш каналтымеке,... модаш тарванышт. (Сÿанла) 13 ден ... удыр-каче лийыныт. (Миклай, Вачий.)

14. Савуш ..., сÿанвате-влак: ... ден ... . (Ондрий, Опанас, Васлий.)

1. Сÿан калык могай мурым мурен? (Яран велым пыл толеш .... ,Эр-гымже гын кумыт уло..., Йыранат пеле ковыштам шынденам да т.м.)

2. Модын чарнат. Имньым ончал толыт. Тул йыр чумырген малаш возыт. Пелйÿд лишемеш. Ондрий ... йомакым колтен кия. ("Ервÿд".)

17. Пелйÿд шушаш годым йоча-влак могай йÿкым колыт (Ой-о-о-ой,
мызик-мызик, мызик; кыде-эт, кыд-кыд, кы-де-эт!)

1. Йоча-влакым лÿдыкташ ...,...,... толыныт улмаш. (Иыван, Сепан, Эчук.)

2. Эн ончыч ... лудын куржын. (Ведат.)

3. Кöн мыжерже кож укшеш пижын кодын? (Ондрийын.)

4. Тул воктен, мыжер йымач лекташ тоштде, ....... тыгыде йоча киен

кодо. (Вич-куд.)

1. Ойлымаш кузе пыта? (Шке мут дсне рашемдаш.)

2. Ойлымашыште мо утларак келшен?

5. Иктешлен ушештарыме йодыш-влак дене паша:

A. Йоча-влакын сай койышышт нерген иктаж-мом каласаш лиеш мо?
Б. Рвезе-влак олмышто лийыда гын, те шкендам кузе кучеда ыле?

B. Илышыште таргылтыш уло мо?

6. Модыш «Кö йомдарен?»

Шондык гыч тошто арвер - влакым ончыктена.
Ойлымашысе герой-влак кокла гыч кö йомдарымым палаш.

7. Учебникысе йодыш-влак дене паша.

а). Ойлымашыште мо утларак келша. Воштылта?

б). Произведенийыште марий калыкын илыш-йÿлаж дене кылдалтше могай

модышым пуртымо?

8. Модыш «Герой-влакым палыза». Келшыше геройым икте-весыштлан
модын ончыктат. Ончышо-влак ойлымашын геройжым палышаш улыт.

9. Шинчымашым аклымаш. Йоча-влак икте-весыштын вашмутыштлан акым пуат. Акым дневникеш шындена.

10. Мӧҥгӧ паша: илышыште лийше оҥай случай нерген возен толаш. (Дневникеш возена.)