Фыдыб?ст? хъахъхъ?н?джы бон..

Ирон æвзаджы урок 6 къласы.

Темæ: Фыдыбæстæ хъахъхъæнæджы бон.

Нысан: 1. Вазыгджын дзырдтæ сфæлхат кæнын.

2. Ныхасы рæзтыл куыст; растдзурынадыл куыст.

3. Сывæллæтты зæрдæты гуырын кæнын патриотон æнкъарæнтæ,

базонгæ сæ кæнын бæрæгбоны равзæрдимæ.

Урочы эпиграф: «Æфсады лæггад кæнын у кадджын хæс».

Урочы цыд:

1. Бацæттæгæнæн рæстæг.

– Уæ бонтæ хорз!

Чи у абон радгæс? (…) Къуырийы бонтæй кæцы у? (…)

Афæдзы афонтæй та цавæр афон у? (…)

Нæ абоны урочы мах дзурдзыстæм диссаджы бæрæгбоны тыххæй. Уый у Фыдыбæстæ хъахъхъæнæджы бон. Нæ зæрдыл æрлæууын кæндзыстæм вазыгджын дзырдтæ.

1. Хæдзармæ куыст сбæрæг кæнын.

Фæлæ уал нæ хæдзармæ куыст сбæрæг кæнæм.

(Сывæллæттæ дзурынц æмдзæвгæ наизусть)

- Какие чувства испытывает юный солдат к своей маме, которая находится далеко от него? (Переживает не за себя, а за нее)

-Мы с вами не можем точно сказать, вернется он домой или нет. Таких как он, было сотни, миллионы, и мы не должны их забывать. Он уверил свою маму в том, что в любом случае вернется в песне.

Многие поэты и композиторы обращались к этой теме, но самое главное, что народ не забывает о своих героях.

- Сейчас мы послушаем героическую песню об Иссе Плиеве. (Хъуысы зарæг) Слайд.

- Зонут æй, чи уыдис, уый?

(Уый уыдис хæстон инæлар).

- Æмæ кæм тох кодта, уый дæр зонут?

(Уыдис цалдæр хæсты архайæг).

- Фыдыбæстæ хъахъхъæнæг æй схонæн ис æви нæ?

(Ис)

- Куыд уæм кæсы, цæмæн цыдысты æрыгон æмæ хистæр фæлтæр хæстмæ?

(Уымæн æмæ хъуыдис нæ Райгуырæн бæстæ бахъахъхъæнын)

1. Ног æрмæг.

Тынг хорз. Абон мах нæ урочы дзурдзыстæм , нæ бæстæ нын чи хъахъхъæдта æмæ хъахъхъæны, уыцы адæмы тыххæй. Куыд сæ хонæм?

(Фыдыбæстæ хъахъхъæнджытæ)

- Фæнды мæ сымах базонгæ кæнын Фыдыбæстæ хъахъхъæнæджы боæрæгбоны фæзындимæ.

Байгом кæнут уæ чингуытæ, ссарут текст.

(Текст кæсы ахуыргæнæг)

- Цæмæй тексты мидис бамбарæм, уый тыххæй йæ хъæуы ратæлмац кæнын уырыссаг æвзагмæ.

Фæлæ уал базонгæ уæм ног дзырдтимæ:

Ног дзырдтæ:

Фыдыбæстæ – Отчизна

Æфсад – армия

Кадджынæй - торжественно

Дæрæнгонд æрйыдычты – были разгромлены

Хъæбатыр – герой

Советон Цæдис – Советский Со.з

Сæраппонд – во имя

Æфсæддолнтæ – солдаты

Арæхстдзинад – умение

Фæсивæд – молодежь

- Ног дзырдтимæ æрхъуыды кæнут æртæ, цыппар дзырдбасты

(æрыгон æфсæддонтæ, Уæрæсейы æфсад, уарзон Фыдыбæстæ, ныфсджын фæсивæд)

Сывæллæттæ ахуыргæнæджы æххуысæй тæлмац кæнынц текст. Ахуыргæнæг лæмбынæг йæ хъус дары сывæллæтты растдзурынадмæ).

1. Текстимæ куыст.

- Фæрстытæ текстмæ:

• Кæд снысан кодтой ацы бæрæгбон?

• Бæрæгбон фыццаг куыд хуындис?

• Цал адæймаджы ацыдис Ирыстонæй хæстмæ?

• Рафыссут текстæй, хæсты рæстæджы не ‘фсæддонтæ сæхи куыд равдыстой, ууыл дзурæг хъуыдыйæдтæ.

• Тексты ссарут æмæ сæ рафыссут уæ тетрæдтæм вазыгджын дзырдтæ.

• Текстæн æрхъуыды кæнут сæргонд.

• Кæй дада уæ уыдис хæсты? (Гучмазовы презентаци)

• Куыд хъуыды кæнут, абон хъæуы дзурын хæсты тыххæй, хæсты йæ туг чи калдта, уыдоны тыххæй?

• Лæвæрд дзырдтæй саразут хъуыдыйæдтæ:

Фыццаг, бæрæгбон, хуындис, Æфсады, Сырх, бон.

Ацыдис, хæстмæ, Ирыстонæй, адæймаджы, 83 мин.

Кæнын, лæггад, у, хæс, кадджын.

- Æз дæр разы дæн уемæ. Æнæмæнг, хъæуы уымæн æмæ уыдоны фæрцы мах абон цæрæм сабыр бæстæйы æмæ нæ цардæй зæрдæрухс стæм.

Æмæ ма мæм афтæ кæсы, ацы фарстайæн дзуапп бæлвырдæй дæттынц уырыссаг поэт Юрий Вороновы æмдзæвгæйы рæнхъытæ:

«Ведь эта память – наша совесть,

Она как сила нам нужна».

Стæй ма æмбисæндтæ æмæ афоризмтæ дæр. (Слайд)

1. Хæдзармæ куыст.

2. Хатдзæгтæ.

3. Бæрæггæнæтæ.