5 нчесыйныфта ?тк?релг?н ачык д?рес планы.
Ачык д?реск? ?занализ.16.02.2015
Сыйныф:5 А (татар т?ркеме)
Ф?не: татар теле.
Темасы: Фразеологик ?йтелм?л?р
Д?ресне? тибы: Я?а материалны ?йр?н?.
УМК: Д?реслек: ТАТАР ТЕЛЕ. 5 нче сыйныф. Рус теленд? т?п гомуми белем бир? м?кт?бене? 5нче сыйныфы ?чен д?реслек. (татар балалары ?чен). Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова Казан * Татарстан китап н?шрияты 2015.
?и?азлау:д?реслек, компьютер, проектор, тема буенча презентация материалы.
Д?ресне? максаты:
1) белем бир?: фразеологизмнар турында т?шенч? бир?; ирекле ??м тотрыклы с?зтезм?л?р арасындагы аерманы билгел??; татар ??м рус теле грамматикасын чагыштырырга ?йр?т?;
2) к?некм?л?р булдыру: фразеологизмнарны с?йл?мд? д?рес ??м урынлы куллана бел? к?некм?се формалаштыру;
3) т?рбия бир?: укучыларда д?рес с?йл?м ??м ?хлаклылык т?рбиял??; берд?м эшл?? к?некм?л?рен ?стер?.
Кулланылган технологиял?р: проблемалы-диалогик технология, ?стерелешле укыту
Укучыларны? танып-бел? эшч?нлеген оештыру формалары: фронталь ??м группалы, индивидуаль.
К?телг?н н?ти??л?р:
предмет буенча: фразеологизмнарны д?рес билгел??, кагыйд?сен чыгару; с?зтезм? ??м фразеологик ?йтелм? арасындагы аерманы билгел??.
ш?хси: я?а материалны ?йр?н?г?, танып - бел?г? кызыксыну к?рс?т?; уку эшч?нлегенд? у?ышка иреш?не? с?б?пл?рен а?лау (дисциплиналы булу, игътибарлы, ?аваплы булу, хезм?т с?юч?н, ?з к?че?? ышану).
Универсаль уку к?некм?л?ре:
регулятив: д?рест?ге эшне? максатын укытучы ярд?менд? ачыклау; укытучы т?къдим итк?н алгоритм буенча эшл?рг? ?йр?н?;
танып-бел?: укучыларны? ??м укытучыны? уртак эше буенча н?ти??л?р ясау; укытучы ?ит?кчелегенд? эш алгоритмы т?з?;
коммуникатив: ??г?м?д?ше?не? фикерен ты?лый, аралашу к?некм?л?рен формалаштыру; берг? эшл?? процессында, фикерл?р каршылыгы булганда да, сыйныфташлар бел?н уртак фикерг? килерг? кир?клеген а?лау.
?и?азлау: д?реслек, компьютер, проектор, тема буенча презентация материалы.
IОештыру, уку эшч?нлеген? мотивация булдыру
-У?ай психологик хал?т тудыру
II Белемн?рне актуальл?штер?.
- ?й эше тикшер?.
III Я?а белем ??м к?некм?л?р булдыру
??мл?л?р аша д?ресне? темасын, максатын чыгару.Я?а белем алуга эт?ргеч ясау ??м уку м?сь?л?сен кую аша я?а теманы ?зл?штер?г? чыгу. Алган белемн?рне практикада куллану, б?йл?нешле с?йл?м телен ?стер?.
IV.Белем ??м к?некм?л?рне ныгыту
-т?ркемн?рд? эш оештыру.
-парларда эш оештыру.
-карточкалар бел?н эш.
-д?реслек бел?н эш.
-укучыларны? теманы ?зл?штер? д?р???сен тикшер?. (тест сораулары)
Рефлексия:д?реск? йомгак ясау, ?зб?я кую уен формасында башкарылды.(“Чыршы агачы”)
Д?реск? йомгак.?й эше турында а?латма бир?,д?рес ?чен билгел?р кую.
5а сыйныфында (т?ркемд?) 11 укучы.8 кыз,3 малай. Белем д?р???л?ре уртача, л?кин тырышалар.
Д?рест? эш т?рл?ре сыйныфны? белем д?р???сен ис?пк? алып т?зелде.
Д?рес оптималь темпта ?тте, д?рес ?лешл?ре бер-берсе бел?н логик эзлеклелект? барды, презентация материалы бай эчт?лекле. Я?а белем к?некм?л?р булдыру ??мл?л?р ярд?менд? т?зелг?н иде.(Калын х?рефл?р бел?н бирелг?н с?зл?рг? а?латма бирерг?).Бу д?ресне? темасына чыгуга зур эт?ргеч булды.?йр?нелг?н белемн?р сорау-?авап формасында барды.
Я?а белемн?рне актуальл?штер? я?а теманы м?ст?кыйль ?зл?штер?не ?з эчен? ала. Эш т?рл?ре: т?ркемн?рд? ??м парларда,индивидуаль эшл??.
Белемне беренчел ныгыту этабында укучылар т?ркемд? берг? эшл?п, т?ркемд?шл?рене? фикерл?рен? нигезл?неп ?з фикерл?рен белдердел?р. Бу коммуникатив универсаль уку гам?лл?ре. К?бр?к танып бел? универсаль уку гам?лл?ре башкарылды. Укучылар я?а тип биремн?рне м?ст?кыйль башкарып, ?рн?к буенча фразеологик ?йтелм?л?рне таптылар, чагыштырдылар.
Рефлексия, б?ял?? этабында ш?хси (?хлакый) универсаль уку гам?лл?ре формалаштыру максатыннан укучылар ?з эшл?рен? б?я бир? гам?ле кулланылды. Д?реск? ?зб?я “Чыршы агачын” биз?? формасында башкарылды. Д?реск? н?ти?? ясау ?чен укучыларга б?ял?? карталары таратылды ??м алар д?ресне? ??р этабына ?зб?я бир? бардылар. Шулай ук бу эш т?ре регулятив универсаль уку гам?лл?рен формалаштыруда да зур роль уйный.
?й эшен бир? д? индивидуаль характерда булды. Укучылар ?з м?мкинлекл?ренн?н чыгып эш т?рен ?зл?ре сайладылар.
Гомум?н алганда, д?ресне? ??р этабында т?рле универсаль уку гам?лл?рен формалаштыру ?чен биремн?р, эш т?рл?ре бер-берсе бел?н ?релеп барды.
Д?реск? куелган максатларга ирештек дип уйлыйм.
Игътибарыгыз ?чен р?хм?т!
Просмотр содержимого документа
«Фразеологик ?йтелм?л?р»
Сабирова Лилия Рафиковна, 33нче мәктәп
5сыйныф, татар төркеме
Технологик карта.
Дәрес тибы: яңа материалны өйрәнү.
Алымнар: әңгәмә, күрсәтмәлелек, аңлатмалы сөйләү, дәреслек белән эшләү.
Педагогик технология: компьютер технологиясе.
Тема: Фразеологизмнар.
Максат: 1) белем бирү: фразеологизмнар турында төшенчә бирү; ирекле һәм тотрыклы сүзтезмәләр арасындагы аерманы билгеләү; татар һәм рус теле грамматикасын чагыштырырга өйрәтү;
2) күнекмәләр булдыру: фразеологизмнарны сөйләмдә дөрес һәм урынлы куллана белү күнекмәсе формалаштыру;
3) тәрбия бирү: укучыларда дөрес сөйләм һәм әхлаклылык тәрбияләү; бердәм эшләү күнекмәләрен үстерү.
Кулланылган технологияләр: проблемалы-диалогик технология, үстерелешле укыту
Укучыларның танып-белү эшчәнлеген оештыру формалары: фронталь һәм парлы, индивидуаль.
Көтелгән нәтиҗәләр:
предмет буенча: фразеологизмнарны дөрес билгеләү, кагыйдәсен чыгару; сүзтезмә һәм фразеологик әйтелмә арасындагы аерманы билгеләү.
шәхси: яңа материалны өйрәнүгә, танып - белүгә кызыксыну күрсәтү; уку эшчәнлегендә уңышка ирешүнең сәбәпләрен аңлау (дисциплиналы булу, игътибарлы, җаваплы булу, хезмәт сөючән, үз көчеңә ышану).
Универсаль уку күнекмәләре:
регулятив: дәрестәге эшнең максатын укытучы ярдәмендә ачыклау; укытучы тәкъдим иткән алгоритм буенча эшләргә өйрәнү;
танып-белү: укучыларның һәм укытучының уртак эше буенча нәтиҗәләр ясау; укытучы җитәкчелегендә эш алгоритмы төзү;
коммуникатив: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аралашу күнекмәләрен формалаштыру; бергә эшләү процессында, фикерләр каршылыгы булганда да, сыйныфташлар белән уртак фикергә килергә кирәклеген аңлау .
Җиһазлау: дәреслек, компьютер, проектор, тема буенча презентация материалы.
| Укытучы эшчәнлеге | Укучылар эшчәнлеге
|
| Башкарылган эшчәнлек | Универсаль уку гамәлләре
|
| Танып-белү
| Коммуникатив | Регулятив | Шәхси |
Оештыру, уку эшчәнлегенә мотивация булдыру |
Уңай психологик халәт тудыру (1)слайд Исәнмесез,балалар! Матур үтсен көнебез! Көләч булсын йөзебез! Булыйк һәрчак әдәпле. Отыйк матур гадәтне. Дөрес,матур утырйк. Тырышып җавап бирик. -Без татар теле дәресен башлап җибәрәбез. Яхшы, нәтиҗәле дәрес булсын.Укучылар, сез үзегезгә бәя куярсыз. Шуңа күрә, дәрестә тырышырга һәм актив булырга кирәк. Мин сезгә ышанам, сез бик тырышлар. Укучылар, дәрестә катнашуыгызга сез үзегез бәя бирә барасыз.Моның өчен мин сезгә аерым битләр таратам.  – максатыма ирештем
 – булдырам, ләкин хаталарым бар
 – бу сорау өстендә эшләргә кирәк әле.
Бүгенге дәрестә сигнал итеп смайлик алдык. | Исәнләшү, Мотивация тудыру
| Бер-берсен аңлау
| Укытучы әйткәнне аңлау, үз мөнәсәбәтеңне белдерә белү
| Ихтыяри үзрегуляция. Көч һәм энергияне мобилизацияләү. Елмаю, эмоциональ халәт булдыру
| Татар теле дәресенә карата уңай мөнә-сәбәт. Яхшы уку теләге формалаш-тыру
|
Белемнәрне актуальләштерү. |
| 2.Өй эшләрен тикшерү
| 1.Заман белән барлыкка килгән яңа сүзләрне неологизмнар дип атыйлар. Кулланылыштан төшеп калган сүзләрне архаизмнар дип атыйлар. 2.Язган әкиятләрен укыйлар. Үзбәя куярга онытмагыз! | Белемнәрне структуралаштыру. Аңлап әйтеп бирү.
| Укучы уку хезмәттәшлеген планлаштыру.
Сыйныфташлары- ның гамәлләрен күзәтү, җавапларны чагыштыру.
| Үзләштерелгән белемнәрне ачыклау.
| Танып-белү мотив-ларын бул-дыру.
Үзеңне камилләштерү өстен-дә эшләр-гә кирәк-лекне аңлау.
|
| III. Рефлексия. |
| 1.Дәресебезнең девизы: “Җиң сызганып эшләргә!” (1Слайд) -Работать засучив рукава. Т.е. работать старательно, хорошо, плодотворно. Димәк, дәрестә бик тырышып, актив нәтиҗәле эшләргә тиеш буласыз. 2.Сүзләр нинди мәгънәдә кулланылырга мөмкин? (Туры һәм күчерелмә) 3.2нче слайдта бирелгән җөмләләрдән туры һәм күчерелмә мәгънәдәге сүзләрне билгеләтү. | 1.Әтием кичә кипкән балык алып кайтты. 2.Абый мине җилкәсенә утыртып йөрде.
3.Куян йөрәге кечкенә икән.
| 1.Авылда күршебез кипкән балык кебек калган. 2.Улым, җилкәдә утыру килешмәс. Эш турында уйларга кирәк. 3.Бигрәк куян йөрәкле икән син. |
4.Укучылар,бу сүзләр сүзтезмәләргә охшаганмы? 5.Ә кайсы ягы белән аерылып торалар? Аларны аерым кисәкләргә таркатып буламы? | Укучылар бу җөмләне ничек аңлыйсыз?
Күчерелмә мәгънәдәге сүзләрне язып алалар, бер сүз белән әйтәләр.
-Әйе,ошаганнар.
Бу сүзләр аерылып торалар,чөнки алар күчерелмә мәгънәдә килгәннәр,бер сүз әйтеп була.Әмма аерым кисәкләргә таркатып булмый | Логик фикерләүне үстерү.
Логик фикерләүне үстерү.
Логик фикерләүне үстерү. |
Укытучы әйткәнне аңлау, үз мөнәсәбәтеңне белдерә белү
|
|
|
| IV. Теманы, максатны хәбәр итү. |
| 1.Проблемалы сораулар нигезендә дәреснең темасын, максатын хәбәр итү. (1,2 нче слайдлар) 2.Укучылар, һәр төркемнең өстәлендә конверт бар. Шушы конверттагы хәрефләрне дөрес урнаштырып яшеренгән сүзне табыгыз. (фразеологик әйтелмәләр)
3.Димәк,бүгенге дәресебезнең темасы ничек атала? |
Әйтелгән сорау -лар ярдәмендә дәреснең темасын әйтәләр. Фразеологик әйтелмәләр дип атала. | Логик фикерләүне үстерү.
| Укытучы әйткәнне аңлау, үз мөнәсәбәтеңне белдерә белү
| Аңлылык формалаш-тыру. |
|
| V.Яңа белем һәм күнекмәләр булдыру |
| 4.Фразеологик әйтелмә турында төшенчә бирү. (3,4,5 нче слайдлар) 5.Сүзтезмә һәм фразеологик әйтелмә арасындагы аерманы билгеләү. (7 нче слайд) 6.Фразеологизмнарны тәрҗемә итү үзенчәлегенә белешмә бирү. (8 нче слайд) 7.Фразеологик әйтелмәләрнең моделен төзү һәм кагыйдәне әйттерү. (9 нчы слайд)
8.Ял вакыты(10 слайд). Бер уңга, бер сулга, Әйләнәбез урында. Бер алга, бер артка, Атлап торыйк урында. Утырыйк чүгәләп, Ял итик бергәләп. Бераз гына ял итик тә, Аннан без эшләп китик. | Укучылар дәреснең темасын ачалар. Уку мәсьәләсе куела.Ачышка бару юлларын билгеләү
Дәреслектән кагыйдәне уку.(104нче бит)
Гәүдәгә,күзгә гимнастика ясау.
| Проблеманы формалаштыру Аңлап әйтеп бирү. Танып-белү максатын аерып алу һәм мөстәкыйль формалаштыру, куллана белү. Темага караган сорауларга җавап бирә белү.
| Проблеманы ачыклау. Мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару
| Уку хезмәтендә үзеңә максат кую. Планлаш-тыру. Ачышны күздә тотып, арадаш максатлар эзлеклеле-ген ачыклау. | Яңа-лыкка, гомуми эшчән-лек ысул-ларына һәм алар-ның чишелешенә кызык-сыну |
| VI.Белем һәм күнекмәләрне ныгыту |
| Дәфтәрдә эш: дата, тема языла 1.Дәреслек белән эшләү. (222нче күнегү телдән, 221 нче күнегүне язмача эшләтү) 2. Бирем буенча эш. Рәсемнәрдә бирелгән фразеологик әйтелмәләрнең мәгънәләрен бер сүз белән яздыру. (Рәсемнәр һәм фразеологик әйтелмәләр 11,12,13 нчы слайдларда) 3. Карточкалар белән иҗади эш. Һәр укучыга берәрәр җөмлә бирелә. Сез шушы җөмләдәге фразеологизмнарны табып бер сүз белән әйтергә тиешсез.(14 нче слайд) I 1 Азат куян йөрәк булып чыкты. 2 Улым, вакытың булса, тамагыңны ныгытып ал. 3 Безнең нишләптер алар белән борчак пешми. 4 Тимер юллар вокзалында энә төртәрлек урын да юк иде.
II 1 Бу хәбәрне ишеткәч аның күңелен курку басты. 2 Халыкта, юкка гына ашыккан ашка пешкән дип әйтмиләр бит инде. 3 Алмазның Гүзәлгә күзе төште. 4 Мин ике тәүлек керфек какмаган.
III.1. Азат куян йөрәк булып чыкты. 2.Алмазның Гүзәлгә күзе төште. 3. Тимер юллар вокзалында энә төртәрлек урын да юк иде.
Куян йөрәк – куркак Тамагыңны ныгыт – ашау Борчак пешми – килешмибез. Энә төртәрлек урын да юк – тыгыз
Курку басты – курыкты Ашыккан ашка пешкән – ашыгу, кызулану Күзе төште - ошатты Керфек какмаган – йокламаган
4) 3. Уен “ Эстафета” Алдагы биремне үтәр өчен сары конвертларны алабыз. Төркемнәрдә бирелгән фразеологизмнарның тәрҗемәләрен табарга кирәк булачак. I 1. С легкой ноги – җиңел аяктан 2. Протянуть руку помощи – ярдәм кулы сузу 3. Мелко плавать - сай йөзү 4. Пальчики оближешь – телеңне йотарлык II 1. Браться за ум – акылга утыру 2. Как две капли воды – ике тамчы су кебек 3. Засучив рукава – җиң сызганып 4. Рот до ушей – авызы колакта
6. Укучыларның теманы үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү.(51-16нчы слайд) Тест сораулары. 1. Фразеологизмнар ничә сүздән төзелә?
а) бер сүздән;
б) ике яки берничә сүздән;
2. Фразеологизмнар аерым кисәкләргә таркаламы?
а) әйе
б) юк 3. Фразеологизмнар ничә сүз белән алыштырып була?
а) ике б) бер
Йомгаклау: 1.Нәтиҗә ясау. Сорауларга җавап бирү. 1.Без бүген дәрестә нәрсәләр эшләдек? 2.Фразеологизмнар дип нәрсә аталды? Аларның сүзтезмәдән аермасы нәрсәдә? Фразеологик әйтелмәләрнең телдә нинди әһәмияте бар? Мисаллар китерегез. - Бик яхшы, булдырдыгыз укучылар! Димәк,укучылар без бүген җиң сызганып эшләдекме? 2. Укучыларның белемнәрен бәяләү. Үзбәя. 3. Өй эше бирү, эшләү тәртибен аңлату. Өч дәрәҗәдә өй эшен тәкъдим итү.(17нче слайд) 1.223 нче күнегү, язмача. 2.Фразеологизмнар кулланып, 3 җөмлә уйлап язарга, мәгънәләрен аңлатырга. 3.Фразеологизмнарны кертеп, әкият язарга. | Төркемнәрдә эшләү.
Дәфтәрдә эшләү
Иҗади эшләү.
Теманы үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү
1.Бер укучы дәрес тә эшләнгән эшне санап чыга. 2.Укучылар сорауларга җавап бирәләр, мисаллар китерәләр | Кирәкле мәгълүматны аерып ала белү.
Аңлап уку, кирәкле мәгълүматны аерып ала белү.
Эшчәнлек барышы һәм нәтиҗәне тикшерү. Иҗади һәм эзләнү гамәле.
Максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру.
Максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру.
Мөстәкыйль рәвештә өй эше дәрәҗәсен билгеләү | Төркемнәрдә башкаларның фикерләрен тыңлап, чагыштырып, уртак фикергә килү.
Үз фикерләрен җиткерү, башкаларның фикерләре белән чагыштыру, уртак фикергә килү.
Аралашу бурычлары нигезендә үзеңнең фикерләреңне тулы һәм төгәл итеп әйтеп бирә белү.
Төркемнәрдә башкаларның фикерләрен тыңлап, чагыштырып, уртак фикергә килә белү.
Аралашу бурычлары нигезендә үзеңнең фикерләреңне тулы һәм төгәл итеп әйтеп бирә белү
Төркемнәрдә башкаларның фикерләрен тыңлап, чагыштырып, уртак фикергә килә белү.
Гади итеп нәтиҗәләр ясый белү.
Тыңлыйлар, өй эше буенча сораулар бирәләр. | Белем үзләштерү дәрәҗәсен искә алып аның нәтиҗәсен күз алдына китерү.
Үзләштерү дәрәҗәсен аңлау
Ихтыяри үзрегуляция
Бәяләү (үзләштерергә кирәк белемнәрнең дәрәҗәсен һәм сыйфатын аңлау һәм ачыклау)
Контроль (нәтиҗә һәм эш алымнарының бердәмлеген тикшерү)
Үзбәя нигезендә эшчәнлек-ләрен планлаштыралар
| Төркемнәрдә башка-ларның эшенә һәм үзбәя куя белү.
Уку-ның мөһим-леген аңлау
Тырыш булыр-га кирәк-леген аңлау.Җәмгыятькә фай далы булу. Үз беле-мең билге белән бәяләү-не өстен күрү. Үз мөм-кинлекләрен аңлап, үзенә дөрес бәя бирү.
Үзеңне камилләштерү өстен-дә эшләр-гә кирәк-лекне аңлау һәм теләк уяну
|
|
|
|
|
|
|
